4 Mart 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Vatandaş kıymeti Bir milletin şuür ve olgunlu- Bunu en fazla gösteren şey, hu- Susi cemiyetlerdir . Amerikada hususi cemiyetler bizzat dev- letten de kuvvetlidirler . Ame- rikan fırkalarmdan birinin rcisi bana demişti ki: “— Siz Ar gisini isteris anunun emret- temez yapa- vatandaşın şuur ve nu bu ölçü ile bulmal temez vere tiği işleri Caktır. kü- Şüncesi, duygusu ve görüşü ile, girip girmemnek elinde olan bir Mhiyet içinde yapıp yapma- olan işi gören Ve Verip vermemek elinde olan pa- Tayı ödeyen vatandaş, demok- tasinin asıl unsurudur . Hususi cemiyetler arasında €n büyük kıymet ise hayir ce- Miyetlerinindir. Hdyir cemi- Yetleti ya bütün vatandaşların, Ya bir kısım vatandaşların, ya- anın başka unsurlarının izmet eder: Hilâ- vatandaşlar için, 'ayyare Cemiyeti milli müda- faa iç Himayei Etfal va! Himayei hay hşan cemiyetlerdir. Bu cemiyetlerin en büyüğü Ve mukaddesi Hilâkahmerdir . angın, salgın, zelzele, harp, sel, açlık, her hangi büyük bir #fet olduğu vakit, istirap çeken İnsan yığınları hâznesi bhalkin esesi olan Hilâkahmere dös nerler, Hilâliahmer bu muzta- rip yığınlar arasında bir şeyi, 'Türk milletinin yüksek insan- hık hislerini il eder. Aca verilen bir tek buğday, bütün Milletin bu necip duygularının Özüdür. Hilâliahmeri, yalnız, Rönülleri yakan böyle zaman- latda düşünerek kesesinde ola- Ti vermek o kadar Inymetl.ı de- Bildir. Bu aksülâmel yok iken, tirf düşünce ve uzak görüşle o- unla her ân temasta bulunma- hm kıymeti vardır . Ancak senelerce damla dam- biriken şefkattir ki, bir ham- le ödenmesi mfınll:lrn" ıı:wlmı- Yan büyük âfetlere ya- hilir.bg,;ıtındııın her gün Hilâ- Hahtner kutusuna bir kuruş a- tarken kalbinde duyduğu hâz, €a kuvvetli terbiye mayasıdır. ll hattın vatandaş ahlâkına faydası, Hilâliahmer Muztarip insanlara yaptığı yar- dtmın faydası kadar, belki da- ha büyüktür. Herkes kendi ken dine kaç hayır cemiyetine yar- dim ettiğini sormalıdır. Eğer tevap müspet değilse, vatanda- #lığmda bir eksiklâk olduğunu düşünmesi gerektir. İnsanlık duygusu kendisinde T an canlı ve şuurlu olmryan ir fert, iyi bir vatandaş ola- Maz, Falib Rulkı Ihtiyaca karşı bir Spekülasyona karşı tedbirler &a Döviz ihtiyacını temin için | Maliye vekili ile | temaslar Ankaradan avdet eden Nurul'ah Esat Beyin beyanatı —eme — Maliye vekili Soaraçoğlu Şükrü B. Cumartesi günü Ankaraya gitmiş olan Nurullah Eııt ny ve Komerçyale İtalyana ile Selânik Bankası direkwörl'en dun şehrimize avdet ettiler. Nurullah Esat Bey ve Banka direktör- leri Ankârada Maliye Vekili Saraçoğlu Şükrü Beyle temas et- mişlerdir. Bu mülâkatta spekülasyona mâni olmak ve döviz ih- (aiyacını temin için 10 Banka tarafından yapılan teşekkül hakkın da Maliye Vekili Beye izahat verilmiştir. Temaslar bu mesele Letrafından Cu si günü akşam şehrimizde yapılan içtimada İtesbit edilen esasat etrafında cereyan etmiştir. ! Spekülasyona karşı Düzi Nurullah Esat Bey ken- | 500,000 İngiliz konulması kâa- disile görüşen bir muharririmi- | rarlaştırıldı. Bu suretle spekü- ze şu beyanat- syon ve ihtiyaca karşı bir mi- ta bulunmuştur: ı İlyuıı İsterling bulundurulmuş — «Bank Ko- foluyor. Bugün hi_r içtima dıhAı |merçiyale İta- üç —| yapacağız. Bu içtimada tesbit edilen esasat üzerinde görüşü- lecektir.” Dün bayram olduğundan bor sanm kapalı olmasına rağmen kambiyo mürakaba heyetinden iyana ve Selâ- | nik Bankası di- rektörlerile bir- likte Maliye ve- © kili Beyi ziya- ret ettik. Ken- dilerine müşte- mi b a rek — teşekkku. meşgul hakkmda izahat Nurullah Esat | İT- -Eşnldrlnin hava oyunu verdik. Yaptığı- Bey oynamalarına mân! olmak için sıkı tedabir alınmıştır. Dün mız ziyarette 300,000 İngiliz lirasmın Ban- borsa ve civarında oyuna mani kalar tarafından verilmesi fa- | olmak için daimf teftişler yapıl kat — hükümet tarafımdan da lmıştır. ŞALAŞAŞA AAA AA AAA LA Başımakharriri: Siirt NMeobmsca NMARNELT Sabık kıral Amanullah Han Perşembeye Romaya gidiğor Hilâfı imza | Salâhiyetname sefire gönderiliyor M. Venizelos Nisanda Ankaraya gidiyor Yazı Tarabyada Zarifi köşkünde geçleevek Sabık Afgan kralı Antanullah han hz. Perşembe günü - Stella ditalya vapurile Romanyaya ha reket edecektir, Amanullah han dün sabah ka yın validesi Resmiye Tarzı Ha- nımefendi ve ailesi mensubini ile birlikte Sarıyar içmelerine gitmiş ve öğleden sonrasTarab- yede kendisine yazın ikamet et- mek üzre tahsis edilen Zarifi ya lismı gezmiştir, Amahullah han, sgaat on beşte Perapalasa avdet ederek — Fah- reddin Paşa ile birlikte yemek yemiş ve mütcakiben ziyaretine Yunan hariciye nazırı M. Mihalakopulos ATİNA, 3 — Mübadele iti. lâfnamesini imza etmek üzre M, Polihron 'ıdilegundtrilşcek ©- iyetname tahzim — ve ktedir. Serian posta | |ile gönderilecektir. İmza kararı siyasi liderlerin reyile ve heyeti nüzzarın ittifakı arasile verilmiş tir. ATİNA, 3 — Bugünklü gaze. teler hasıl olan Türk - Yunan itilâfını takdir etmekte ve bu- nun iki memleket arasında sıkt bir teşriki mesainin başlangıcı olarak telâkki eylemektedirler. Gazetelere nazaren, iki memle- keti alâkadar eden diğer mese- lelerin de hal ve tanzimi muhak- kaktır. Ü İ $ Ğ Amanuilah Ham Ağz. gelen bazı zevatla Afganlı ta- lebeyi kabul etmiştir, (Mabadi dördüncü sahifede) ATİNA, 3 —.Bahri teslihatm tahdidi için Ankarada yapılacak müzakerat için Ankaraya gide- cek olan Yunan heyeti bahriye. sine sefir M. Polihroniyadis ri- yaset edecektir. Pek yakında başlanacak olan bu müzakera- tın hüsnü neticesinden burada Hariciye Vekili milyon sterlin hazır bulundurulacak. BUĞ Z inci salllede Lenin hakkında bir ilşa / » l 5— İlarlei be G08 kalerler. 2— Kulak misatiri Ça nn V Sinct sahitede : ) İ mariçis-aslar olayort 3 cünü Bayram nasıl careti bahriyemlz inkişat içinde. 3— Şehir Haberleri sahifede 1 2—Tk DA A e Büyük hafbe nasıl/7 _4/’/'!] /_;—//:t)_)/arxğ X — Pu Anmet Yirdik ? Tercüme ve Iktibas hakkı mahfuzdur 8 Balkan harbinin sonunda.. Büyük harbe sürüklenmek ittihatçılar için yegâne kurtuluş çaresi midi? Bir izah Mr;iııiyî karilerinin büyük bir alâka ile tâkip ettikleri bu | anın dercinde bir hata olmuştur. Mürettiphanede yapılan * bir yanlışlık yüzünden, Pazar günü çikan 7 inci tefrika ile dün intişar eden 8 inci sayı arasından bir kısım öksik çıkmıştır. | Bukııı:n için 8 hıcı: mkhnınd"h:ilm da baş tarafa ilâve ederek | tekrar neşretmek za:! olmuştur. Bu yanlışlıktan dola- * yi karilerimize arzı itizar ederiz. z ... Vaziyetin hergün biraz daha , — — ağırlaşmasma rağmen - Babıâli F girdiği çıkmaz yolda israr etti. |— — Balkan harbi de tam bu sıra- İ larda hazırlanmıştır. Abdülla- | p mit zamanından miras kalan | İ Girit meselesi Meşrutiyet dev- 2 rinde de bir türlü halledilme- diğinden Yunanlılarda Bulgar- lar ve Sırplılarla birleşerek kim senin ihtimal vermediği «Bal. | kan ittifakı mucizesir husulc geldi. Çar İkinci Nikolanm Harici- ye nazırı (Sazanof) un delâleti- lc evvelâ Bulgarlarla Sırplar it- tifak etmişler (29 Şubat 1911) Mayıs ortalarında Yunanlılarda Bulgarlar vasıtasile, o ittifaka girmişlerdir. Yunanlılarla Bul- şırl.ın birleştirmek hususunda ngiliz siyasetide, gayri resmi j ezcümle Taymisin Bal- Rusya Hariciye nazırı M. Sazonöjf İ kanlar muhabiri Bourchier va- |de onun zamanında başlamıştır sıtasile şüpheli bir rol oynamış- tır, masını bir kaç satıra sıkıştıra- VöiRlyeniz' " arie di mdereednaz gibi Balkan har- İhep bu suikastler hazırlandığı| bini de bir kaç kelime ile ifade | sırada İttihat ve Tarakki ele baletmek mecburyetindeyiz. Ge. | şıları hep fırka kavgalarile ve|rek ittihat ve terakki 1912 baharında da intihabatla Balkan ittifakının hazırlan « , Tahlisiye nasıl kaçtı..? Çanakkale boğazı haricindeki bir vapurdan Haciz altında bulunan İngi- liz bandıralı “S:mpe:pııtoı” tahlisiye gemisinin lınındzıı nasıl kaçtığı etrafında .t'jıkı- kat yapılı , Geminin na sıl kaçtığı biraz daha tavazzuh Semperparatos tahli- etmiştir. T 4 siye gemisine filen haciz ko— nulmuş değildi. Yalnız hâciz kararı verilmişti. Gemi tahlisiye işlerindeki faaliyetine devam ediyordu. Bir hafta evel Semperparatos Çanakkale boğazı haricinde ka faya oturan bir gemiden telsiz almış. Bu telsiz Üzerine derhal gelen telsiz.. S 1 ll etmemiştir. Semperparatosun Midillide Tevfik Rüştü Bey sinozitten rahat- sız bulunuyor.. Ankarada geçirdiği grip dola yısile istirahat için şehrimize ge İen hariciye vekili Tevfik Rüştü Bey, bu hastalığın neticesi ola- rak Sinozit'e düçar — olmuştur. Evvelki geceyi Tokatlıyandaki odasında iyi bir halde — geçiren Tevfik Rüştü B. - dün sabah bu il tihabın tesirile hâfif bir növbet geçirmiştir. Bü- nun üzerine Dr Neşat — Ömet, | Haydar İbrahin ve Tapta Bey ler — tarafmdan talhtı tedaviye & lman Vekil Be yin ahvali sıh- kuvvetli bir ümit ve nikbinlik mevcuttur. ATİNA, 3, — Türk - Yunan meselesinin aldıkları hüsnü ne- tice üzerine, iki memleket ara- sımdaki hakem ve bitaraflık mi- sakını imza etmek için M. Veni- zelosun Ankaraya seyahati si- yasi mahafil tarafından muhak- kak görülmektedir. Bu, seyahat © zamana kadar, müzakeratın nihayet bulacağı memu! bulun. duğu için, nisan ayı zarfında vuku bulacaktır. ATİNA, 3 (Anck) — Anka- rada imzalanacak olan Türk - Yunan itilâfr 28 maddeden mü- rekkeptir. İki itilâfr akıbi im- zasında ve ayni zamarl — mat buata tebliğ etmeğe kar mişlerdir. İtilâfın Tmmühim | maddesine göre İstanbul Rur larile Garbi Trakya Türkleri müçtemian etabli addedilecekve bulundukları memleketlerin kâf meşgul olmuşlardır. Yangının saçağa sarmağa başladığını bir türlü _;şıımiycre.k bütün gay- retlerini tek muhalif bile sokmamağa hasretmişlerdir. Bu idaresizlikler ve tazyıkler neticesinde ve tabii, biraz da ha ricin parmağile Arnavutlukta gene kıyam harekteleri başla- mış, 1908 inkılâbındanberi siya- setle bir türlü alâkası kesilemi- yen ordunun da işe karışması üzerine Temmuzda Sait Paşa| kabinesi istifa ederek ittihat ve| terakki de bir kaç ay iş başın | dan çekilmek mecburiyetinde kalmıştır. Merkezi umuminin fasılai sal- |tanatı esnasında iş başına evve- | İlâ bir Gazi Muhtar Paşa kabine-| si gelmiş fakat bit kaç ây sonra Muhtar Paşa kabinesi çekilerek | |sadareti Kâmil Paşaya bırak- |mıştır. gerek (Gazi Muhtar-Kâmil) kabine- - lerinin nasıl inanılmaz bir su rTette gafil avlandıklarmı gös termek ve büyük devletlerin ta | kip ettileri siyasetin ledünya- | tını ve âmillerini teşhir etmek itibarile son derecede meraklı | ve istifadeli olan o tarih fasıl- ) larmı da mevzuu pek mahdut olan böyle bir kalem tecrübesi. nin içine sıkıştırmağa imkân gö rertiyoruz. Yalnız, İtuhat ve terakki ris || calinin müdafaalarını eksik bıs | rakmamak için, şu kadar söyli. yelim ki, Balkan harbinin çıka. cağı tahakkuk ettiği vakit bü. | yük devletler, Osmanlı ordusü | galebe ettiği takdirde Balkanlı- ların zarar görmemeleri için “harbin neticesi ne olursa ol- sun istatüko mahfuz kalacak- ! tır,, demişlerdi, Ezcümle İtti. fakı müselles zümresi bizim | galebe edeceğimize kall imişe | ler. Avusturyanın İstanbul se- | firi Marki - (Palâviçini) bunu fei hukukundan müstefit birer| lus harbi Ouchi M: tandaşt telâkki edilmektedir. )e fi Teşrinlevel - 1912) İstanbulda — vaz'iyet edilmiş Muhtar Paşa kabinesi zama- (Mabadi dördüncü sahifede) 'nında bitirilmiş, Balkan harbi hâraket eden gemi - boğazdan Di hivesi — galök : çıkmış ve bir daha da avdet 'olduğuna dair bir haber vardır. kespetmiğtir. Tövfik Rüştü B. | YA Ancak — doktorlar, Teyfik Talât Beye mükerreren söyle- miş, onlar Balkanlıların bir derş (Mabadı ikinci sahifede) —anrli vekili Şehrimize istirahat için ge- N 'e Rüştü B.'çin 3 gün istirahati len Maarif Vekili Cemai Bö-| Adanada bir fabrika yandı >iskay Türam görtüklerin. nü Bey dün öğleye kadar Pe- "Pllaîtaki dairesinde kalmış Ve müteakiben bir gezinti yap- Mıştır, Vekil Bey bir muharririmize kısaca: — «Bayramertesi maarif iş- leri hakkında istediğiniz izaha- ti vereceğim. Curna gününe ka- dar burada kaldıktan sonra Ân karaya avdet edeceğim. Seya- batim tamamen — hususi mahi- Yettedir.” demiştir. Adanada elektrik fabrikası ADANA, 3 (A.A.) — Yeni edilen elektrik fabrikasmın küşat resmi yapılmıştır. Hasar 200 bin lirayı mütecavizdir.. ADANA, 3 A.A. — Emlâki Milliyeye ait Seyhan fabrika- si sabaha karşı kâmilen yanmıştir. Hasar iki yüz bin lirayi mü- tecavizdir. Yangının esbabi hakkırda tahkikat yapılmaktadır. Prens dö Gal malarya hastalığına tutuldu 3 A.A. — Elyevm Şarki Afrikada Nairâbi şehri altında ikamet eden İngiltere veliahti Prens dö tutulduğu için doktorlar kendisine mümkün ol- luwwuvı'yı etmişlerdir. LONDRA, Gal malaryaya duğu kadar çabuk çıkmamış ve hiç bir ziyaret ka- bul etmemiştir. Ecnebi sefaret- ler erkânı ile Tevfik Kâmil Bey ve bir çok dostları dün Tokatli. yana giderek istifsarı hatırda bulunmuşlar, ve teessürlerini ib lâğ etmişlerdir. Doktorlar, bir kaç gün zar- fında vekil beyin yorulmaması için mükâleme etmemesini mu.- vafık görmüşlerdir. Tevfik Rüştü Beyin 3 gün is- tirahatten sonra amamen iyi- leşeceği temin edilmektedir. Wekil Bey, rahatsızlığı tama- men geçinceye kadar şehrimiz. de kalacaktır. Müşarünileyhe şifayı âcil te- menni ederiz. — Orada ne yapıyorsunuz? — Gözl köprüsünün pro - Jesini arıyoruz efendim... Gazi köprüsünün projesi kayboldu — Bu yaştaki çocuk kitabını kaybeder mi? Ayıp... — Koca emanette köprü projesi kaybolarsa, benint kilabımın kaybalması neden ayıp olsan? 20