28 Ağustos 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Rüşvet Her nevi suistimal ve rüşvet ile mücadele etmek, her hükümetin en tabil vazifesidir. Orun içindir ki, bu maddeyi; ekseriya fırkaların ve bü kümetlerin programım ilâveye, Mi- zum bile görmezler, Suistimal ile mü cadelenin aleyhinde bir fırka | tasav- vur olunur mu? Zanmetmeyiz ki, Ser best Cümhuriyet Fırkasının hiderle- zi, “Cümhuriyet Halk Fırkası, rüşve- te ve sulistimale cevaz veriyor” ka- naatinde bulundukları işin suiistimal! ile mücadele maddesini programları- na koymuş olsunlar, Fırkalarını mü- vaffak etmek ve halka cazip görün- mek hevesi nekadar galip olursa ol sun, onların böyle bir insafsızlığa dü geceklerini asl farzetmiyoruz. Çünkü bu muhterem arkadaşlar pek âlâ bi- liyorlar ki, Cümburiyet Halk Fırkası aülümetlerinin en esaslı, en karak- | tristik bir cephesi de sulstimal ile mücadele etmektir. İsmet Pş.: mcm- 'öketi idare politikasında her nevi rüşvet ve sulistimal aleyhinde yürü- meği her mülühazadan üstün — tutü- or YO Sirkaç gün evvel gene bu sütüm- larda, ayni mevzu etrafındaki bir ma- kalede şu sözler vardı: .Cümhuriyet imparatorluğun yal- nız borçlarını değil, birçok ahlâk rah nelerini de mirss olarak aldı: Bu ah- lak Fahnelerinin en derini hazne sir- ndan kazançtır. İsmet Pş. bu hastalığı kökünden eyi etmek için en esaslı tedbirler al- maştır. Hiç kimse hizmetini, nüfuz ve şöhretini, dostluğunu, hiç bir kuvve tini hazne sırtımdan kazanmak — için kullanamaz olmuştur. o Cümhuriyet devrinin İsmet Pp. safhasına kadar belki bu topraklarda hükümet eli hiç bir zaman bukadar temiz olmamış, ve bükümet kendi elini hiç bir zaman bukadar kıskanç olarak şüpheli ve kirli temaslardan sakınmamıştır. Hükümet mutlak tekiyeyin ver- mek istediği için biç bir is or- taya atmaktan çekinmedi. Hükümet- teki suüüstimalleri gazeteler değil, biz- zat hükmüet bulup Meclis ve millete anlattı. Şüphe yok ki, dünyanın her tara- fında olduğu gibi bizim memlekette de rüşvet ve suiistimal yoluna giden memurların vücudu inkâr olunamaz. Eğer memleketin her tarafında fazi- let ve temizlik hissi hâkim olsaydr,ne hükümete, ne de bunca kanunlara ve teşkilâta Hüzum kalmazdı. Suistimal ile mücadelede hükü- met kadar her vatandaşm da vazife- si vardır ve onun içindir.ki, Cümhu- riyet Halk Fırkası kadar Setbest Cüm, huriyet Fırkasının da rüşvet aleyhin- de mücadele açmasını pek tabii bulu- rüz. Şunu da unutmamalı ki ahlak ve faziylet hisleri; bütün vatandaşların ruhlarına, karakterlerine silinmez ve sökülmez surette sininceye kadar, iktidar mevkiine gelecek olan her hü- kümet, mutlaka suğistimal ile müca- dele mecburiyetinde kalacaktır. Esas mesele üzerinde daba fazla durmak istemiyoruz. Suistimal ile mücadele esasında, her iki fırka ara unda bir görüş ihtilâtı yoktur. Bizi » mutalealara sevkeden sebep; yeni kırka kâtibi umumisi Nuri B. arkada- Şımızım bir gözetede çıkan beyanatı dır. Serbest Cümburiyet Kâtibi Umumisi diyor ki: , “.- Bir çok hükümet dairelerinde öşvet usulü umumi bir itiyat halini Mruştır, Meselâ gümrüklerde kendi- nden evrak ve muamele geçen ber hemurun beş kuruşa kadar tenezrül Fırkasının ettiği muhakkaktır. Birçok ecnebiler | mişi posta ve telgraf işlerinden gikâyetçi- dirler. Ufak mertebelere kadar inen bu rüşvet âdetinin tabiâtile | büyük Mikyasları da bulunmak lâzımdır. Bundan dolayı iş sahipleri daima müş mma a : PERŞEMB | 28 AĞUSTOS 1930 5 irci seme, No 1633 NUSHASI 5K URUŞTUR E Vilâyetle Emanetin tevhi- ditalimatıdün tebliğ edildi Belediyede ipka edilen şubeler hangileridir ve vazifeleri nedir? | İstanbulda valinin riyasetinde bir i imar komisyonu 'gekil âilecek.. Vilâyetle Emanetin tevhidi hakkmda Heyeti vekilece tas- dik olunan nizamname dün Da- hiliye Vekâletinden Vilâyete ve Şehremanetine tebliğ olun- muştur, Buna nazaran İstanbul Va- lisi ayni zamanda belediye rei- si unvanını haizdir. Kendisinin lüzumu muavini olacaktır. Belediye teşkilâtında baş a- mirlikleri teşkil eden yazı, he- sap, sıhhat, baytar, fen, teftiş, | zat, hukuk işleri müdürlüklerin den maada iktısat, içtimai yar- kadar İstanbul Vali ve Belediye relsliğine asaleten tayim edilen dım, temizlik, sular, belediye zabıtası, itfalye, turizm, bah-- Muhiddin Bey geler, mezarlıklar gibi belediye ii ; Ye at işler için şubeler veyahı JâZUm geldiği hakkında talimat müstakil müdürlükler teşkil o. ”€ YAPa” ||. sikme Müdürlerin işi Belediye reisi o muavinleri Validen alacakları emirler daire sinde hareket ederler. Vali han gi işleri kendisinden sormaları Yeni fırka nizamna- mesini bitirdi.. S, €. Fırkası cumartesi gününden sonra şehrimizde şubeler açıyor Fethi Bey memurlar ve rüşvet meselesi üzerindeki neşriyata cevap veriyor istatistik muhaberat, tabı işle- ri ve nesriyatı takip eder. (Devamı üçüncü sahifede) Serbest © Cümhuriyet | Fırkası idare heyeti dün de Nazlı — handaki İnerkez binasında — içtima etmiştir. Dünkü içtimada dahili nizamname- nin tetkiki ikmal edilmiştir. Dün fırkaya yeniden hiç bir meb” ue iltihak etmemiştir. Dün yazdığı: iz üç meb'ıssun kayit musmelesi il- mal edilmiştir. 300 Teklifname Dün fırkaya girmek istiyen 300 teklifname alınmıştır. Bunlardan 20 kadarı kadındır. Melâhat Hayri, Saf- Yazı işleri müdürü umumi DR İİ BR a a Başmaknrr iri: Siirt Mohs NA EEMET Dün Löndradan Istanbula geldi Dört gün sonra Bağdada harehet edecek Trak Başvekili Nuri Paşa dün Londradan şehrimize gelmiştir. Nuri Paşanın geleceği geç ha- ber almmış olmasa rağmen müşarünileyh istasyonda mera- simle karşılanmıştır. Nuri Pa- şa istasiyonda İstanbul vali muavini Fazlı, polis müdürü A- li Rıza, Hariciye Vekâleti kale- nahsus müdürü Kemal Aziz , Beyler tarafımdan karşılanmış, bir polis müfrezesi tarafmdan da selâmlanmıştır. Nuri Paşa şehrimizde 4 gün kalacak sonra Toros ekspresile Bağdada gidecektir, Irak Başvekiline refikası re- fakat etmektedir. Başvekil istas- yonda kendisini karşılıyan mu- Iharririmize : — Dört gündür » yoldayım. Çok O yorgunum. Seyahatim hakkında istediğiniz malümatı şimdi veremiyeceğim, belki ya- rın sizi o çağırınm. İstanbula Bağdada gitmek üzere geliyo- rum, Londra ile Bağdat arasm da en kısa yol ır. Maa- mafih İstanbulda 3-4 gün kala- rak istirahat edeceğim,. demiş- tir. Gi Nuri Pş. muharririmizle gö- rüştükten sönra'ayni ekspresle. Avrupadan gelen İngiliz sefiri Sir Corç Klark cenapları ile gö- rüşmüş, sonra istikbal edenlere teşekkür ederek otomobille To- katlıyana gitmiştir. e ..—— M. Venizelos fet Süleyman, Hatice Nadir, Sükriye Hanımlar bu kadınlar meyanındadır. Nuri B. dün sabah Yalovaya git- tir, Ne vakit avdet edeceği belli değildir. Fethi Beyin İzmire fırka teşkildtile alâkadar olmas: Nuri Beyin avdetine kadar tehir olunacak'| Fethi Beyin yeni bir resmi Yeni firin Bimer miş olup cumartesi günü bill faa- külüta oğrayorlar..” İzi ki, bütün insanlar, 2- yni ahlâk ve fitrette değildirler. Her dairede rüşvet ve sulistimal ile melâf birkaç memur bulunabilir. Ancak rüş vetin, memlekette umumi bir itiyat haline girdiğini, her memurun beş ku ruşa kadar rüşvet almağa tenezzül ettiğini, en ufak mertebelere kadar İnen bu rüşvet âdetinin büyük mik- yasları da bulunmak lâzım geldiğini idi için pek çok şeyler bilmek, pek gök suiletimal maddelerini delil ve ve- sikalara istinat ettirebilmek lâzrndır. Halbuki gazete mubharriri muhterem Kütahya meb'usuna delillerini sordu- Bu zaman şu cevabı almıştır pe edilmiş bir sulis- madık...” Her halde Serbest © Cömhuriyet Fırkası umumi kâtibinin beyanatı me muskir memurlarımız müteessir © decek mahiyettedir. Arkadaş iyi takdir eder ki bu gibi sözler yal- Biz memurların izzeti nefislerini kır. makla kalmaz, rüşvetin bütün mem- ekette umumi bir itiyat haline geldi- ğini yar vx ağyare söylemekle milli Bururumuz da müteessir olur em Nuri Beye karşı taşıdı- > derin sevgi, bize ertesi gün bu p tekzip edileceği o ümidini İki gündür, sukutuhayale! «tan mütevellit bir teessür i- Muht Zam Sürt Mebusu MAHMUT hususla meşgul ok! liyete başlayacaktır. swvelee fırka merkezi olarak intir i İş İN Benniyet Bandı böl Yeni şubeler açılıyor sarfınazar edilmiştir. Tak-| © Cumartesinden itibaren açılacak #imde Kalmis apartımanı Serie al olan şubeler şunlardır: b i ” unmuştur. İstanbul içinde açı Şişli, Beşiktaş, Nişantaşı, Büyük- obez tesbit edilmiştir. Bu gübelere Wünur edilen zavet dahi tayin edil | (Devamı beşinci sahifede) : Nofta vekilleri beylerin Ankaraya ardetleri intibaatındar Dahiliye ve Türk-Yunan misa- kına ahtedilmiş nazarile bakıyor. ATİNA, 26 — Başvekil M. Venizelos Atina gazetelerine ye ni beyanatta br Tunmuş, istilba' deki Türk- Yu nan münasebati hakkında pek ni kbin sözler söy“ lemiştir. M. Ve nizelos, iki bü” kümet arasınd? başlıca müşkül tı teşkil eden m badele işlerinin halledildiğini ve o Mukavelenin tabii bir surette tatbik edilmek- te olduğunu anlatmıştır, M. Venizelos, Türk - Yunan dostluk muahedesinin akdini da ha şimdiden vukubulmuş — gibi “ Venizelos kabul ettiğini, diğer mukavele- lerin de çok uzamıyarak kısa bir zaman içinde tanzim edilecekle- rini söylemiştir. Koru.. Ruşen Eşref Beyin nefis bir yazısı Bugün ikinci sahifemizde Karar.. Heyeti Vekile kârar verdi Yerli malı herşeyde tercih edilecektir ANKARA, 27 (Telefonla) — İç ra vekilleri heyeti 1930-31 bütçesini döviz nokta nazarından tetkik et miş ve bazı kararlar ittihaz etmiştir, Buna nazaran bilvasıta döviz ile te- diye olunan eşya bedeli 11,653,000) Hiralıketır. Alınacak eşya miktarına göre Ma- liye vekâletinden veya heyeti vekile- den karar almak usulünü sadeleştir- mek için düşünülmüş ve yüksek me- murların bu hususta daha şuurlu dav. ranmaları lüzumu neticesine varılmış tır. Bundan sonr kabil olduğu ka- dar yerli malı kullanmak kararlaştı- rılmıştır. Memurin yerli mah giyecek ve kullanacak kambiyo alım satımı hakkındaki kararname şöyledir: 1 - İnşaat levazımında mümikün olduğu kadar yerli malı kullanılacak. ? — Mensucatta yerli malr tercih edilecektir. 3 — İaşe mevaddının yerlisi kulla nılacaktır. 4 — Tesisatta yerli mahı aranacak tar. BUGÜN 3ünçü sahilede 300.060 İterlii edilecek? 2- Istanbuldan gidecek 100 muallim Istanbulun yeni şekli anlaşıldı ve talimatname geldi rak Başvekili Diğer maruf davetli $ — Ecnebi mah alınırken muhak- kak heyet vekile kararı almacaktır. 6 — Burada zikredilmiyen madde- lerin de yerlisi alınacaktır. 7 — İdarci hususiyeler ve mahal- W idareler yerli malr almağa ve kul- lanmağa metburdur. 8 — Sermayesi kısmen ecnebi o- lamidareler hakkındaki kararname ah kâmı bakidir. 9 — Mülhak bütçelerle idare edi- lenler de ayni şeraite tâbidir. Yeni kadro Üzüm sam'atler aka- Namık Ismail Beyin mühim izahatı Maarif vekâletile temasta bulunan Güzel San'at- lar akademisi müdürü Namık İs mail B.dün akademinin yeni kadrosunu hâmilen Ankaradan gelmiştir. Bu kadroya göre, derslerinin diğer alâkadar derslerle tevhidi dolayısile manazır muallimi res sam Ruhi ve topografya mual- limi Ahmet Ziya B. ler tertip ha- ricinde kalmışlardır. Namık İsmail B. Kadroda bundan başka mühim bir tebed- dül olmadığını söylemiş ve şun- ları ilâve etmiştir; — Akademinin mimari kısmı nın maaşları ücrete kalbedilerek muallimlerin bütün vakıtlarını tedrisata hasretmeleri için üçer yüz lira ücret itası tekarriir et- miştir. Vekâletin mimarı profe- sör Egi ve vekâletin inşaat bü- rosu Akademiye nakledilmiştir. Talebe bu büroda büyük inşaat itatbikatı görecektir. Akademi- nin inşaat Jâboratuvarı yakında bitecek ve burada mevaddı in- saiyenin mukavemet tecrübeleri yapılacaktır.” . Askeri terfiler Kolordu kumandanları ferik oluyorlar Askeri terfi listesi 30 — ağustosta neşredilecektir. Listeye göre ordu mü fettişi İzzeddin Paşa feriklikten birin 6 ferikliğe terfi ediyor. Esasen ferik olan Şükrü Naili ve Ali Hikmet pa- şalardan maada bütün kolordu ku- mandanlar: da ferikliğe terfi ediyor- lar, Bu arada Derviş ve Salih paşalar da vardır Bu sene 15 kadar miralay mirliva- lığa terfi etmekte, iki yüz kadar bi- rinci mülüzm yüzbaşı olmakta, otuz kadar yüzbaşı binbaşılığa terfi etmek tedirler. Binbaşılıktan kaymakamlığa ve kaymakamlıktan miralaylığa terfi e- den yoktur. Terfi İlstesi 30 ağustos zafer ba: İ yramında neşredilecektir. Listeyı tas: İ dis âliye iktiran için Yalovaya gö- İ türen Osman Şevket Pp. tedavi için Avrupaya gitmiştir. > İ0 ağustos cumartesi günü ic: mukarrer Sıvas istasiyonu açılma rasimine ait hazırlıklar dün bitiri miştir. Miktarı (360) a © baliğ olan da- vetlilezden şehrimizde bulunan zevatı! alacak hususi trenlerin birincisi bu) temini için hususi trenlere akşam saat yirmide, ikincini saat yir- 2 inci sahifede: ©; i— Veri mallar sergisi tem 1— Tarihi tetriicarlir: : dir edildi, 4- Mektepler hamit 2- Harist ve İ teşrinlevvelde açılıyor 4 üncü sahifede 1— Felek 2— Yeni fırka karşısında gi- ierlerimiz.. . Ankara-Sivas hath üzerinde küçük bir köprü İsmet Paşa Hz. buakşam Sıvasa hareket ediyorlar zevatta Başvekille birlikte seyahat edeceklerdir. Başvekil Hz.ne hususi bir vagon ve diğer davetlilere de 6 yataklı vagon tahsis edildi Bunun açılma hatırası" & baresi ve (30 ağustos 1930) tarih vardır. Davetliler için 6 yataklı vagon tah sis olunmuştur. Bundan başka davetlilere © yemel re toran da ilâve olunmuştur. Merasir inilesseselerin mi ikide Haydarpaşadan hareket e- |de bütün alli derek Ankara ve Kayseriye uğradık tan sonra Sıvasa gideceklerdir. Baş vekil Pş. Hz. ile vekiller, meb'uslar, silleri bulunacaklardır. Trenler Srvas istasiyonunda yapı mesafede lan takızaferden elli metre büyük erkânı harbiye reki Pş. Hz. duracaklar, davetliler trenden İnecek ordu müfettişleri, Şurayı askeri aza-| ları, kolordu kumandanları, sast yir-| mi ikide hareket edecek trenle, Ve-| kâletlerin misteşarları, emniyeti w- mumiye müdürü, Ziraat Bankası u- numi müdürü, matbuat mümessille- yer alacaklardır. Micçanime leme Pp, Hn J . Tasime iy nin nu Başvekil bu büyük nutuklarında kacak trenle giğturazat yirmide kaj.| Yalnız şimendiler siyasetimizin har çin yataklı vagonlar tahsis edildiği gibi İsmet Pş. Hr. için de hususi bir vagon tefrik olunmuştur. Davetlilere bu merasim miinasebe- tile verilecek bronz madalyaların bir tarafında bir lokomotif ve vagon şek-| Romen Memleketimizi ziyaret eden men meb'us ve âyanmdan mürekkep seyyah kafilesi dün Boğaziçi ve Ada- ları gezmiş ve akşam saat on sekiz- rafından bir çay ziyaleti verilmiştir. Ziyafette şehrimizde bulunan me- b'uslar, büyük şair Abdülhak Hâmit B. ve kibar ailelere mensup birçok sevat davetli idiler. Bu toplanma iki memleket güzi- deleri arasında samimi bir temas te- min etmiş ve çok hararetli tezahürat ta bulunulmuştur. Bu” münasebetle Romen âyan İkinci Reisi M. Klinçu ile seyyahın heyeti Reisi M, Don Za- harya irat ettikleri nutuklarda iki memleketin dostluğundan ehemmiyet le bâhsetmişler ve Romanyalı mita- firlerimiz müteaddit defalar “yaşasın Gazi, yaşasın Türk milleti ve Cümbu riyetif” diye tezahüratta bulunmuş- lardır. Ayan ikinci reisinin nutku Romanya Âyan Meclisi ikinci reisi (Devamı ikinci sahifede) Romanyalı seyyahlar grup halinle isafirlerimiz gittiler de gereflerine İstanbul meb'usları ta * yırlı neticelerine değil, son zamanlar. ee m alan Kr ln eml, natuklarını. rolitekiriy, Bivas İöiediye rel ürün bir tandaş tarafından da mutuklar irat © lunacaktır. Sıvasa gidecek trenlerin güzergâhında olan bütün istasiyonla! )i, diğer tarafında ise “Sıvas istasiyol (o (Devamı üçüncü sahilede) Dün Romen mebus ve âyanı şerefine verilen ziyafette tezahürat yapıldı Ro.” p Ve Türk kardeşlerimiz abideği celenk koyarlarken 0mm mmm mem e LL ln in