December 20, 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tercüme eden: Kuümandanımız Bahri Yüzbaşısı Fenz ciddi ve parlayan gözlerile ge- miye avdet ediyor. Biz artık biliyor ve hisediyoruz, harp'yine başlıyor — “Uzun've çok uzun süren Marmara- İC nm sulh dakikaları” artık geçmişti. Hakikaten bunlarm bazıları talileri- ne o kadar küsmüşler, ve arkadaşla” rının vatanlarındaki düşmanları ile © harbederken bu müddet zarfmda boş alarak geçirdikleri günlere lânet | ediyorlardı! Ekseri vakitler gibi bu sefer vaziyet başka şekil almıştı! İl Gemilerimiz, Amiralın vermiş ol- | duğu vezmife göre techiz ediliyordu. Rusya; ilk defa olarak muamelei hasmaneye başlamıştı, artık şimdi dü ello eldivenlerini atabiliriz. “Midilli krovazörü harbe hazırla” nıyor. Onunla beraber (Hamidiye) ve (Berk) gidiyor. Her iki eski harp gemileri (Barbaroz) ve (Turgut) ge- ride kalıyorlar, Karadeniz Boğazı Rus taarruzundan himaye etmek üze re tavzif ediliyorlar. “Yavuz” torpitolarla ve bir torpil gemisi ile Sivastopola doğru gidiyor. Bizim filotillamız Odesaya gitmek ü- zere emir almıştı. “Hamidiye” Kırımı ziyaret edecek ve bu sanada “Midilli” ve "Berk,, te şarka doğru akın yapa» caklardı. Henüz birbirimizden ayrılmadan Amiral gemisinden bir işaret daha ve- sildi: “Umum gemiler. Türkiyenin is- tikbali için elinizden gelen her geyi yapınız! Amiral”, Bu suretle biz kuvvetli duman sü- tunları içinde krovazörlerden ayrıl. ken bu işaretler henüz “Yavuz” ür tünde sallanıyordu. Daha uzun mesa- felerden işaret bayraklarını görmek kabil oluyordu, ve biz bu suretle di- şarıya çıkıyor ve her an yeni bir harp İle karşılaşmağa gidiyorduk. Saat dokuza doğru hava tekrar açılmıştı, ve kıç güverteden dağ sil- sileleri ileri doğru görülüyor; İs- tikbalde daha sığca ve daha yakın- dan görmüş olduğumuz Kafkasya- (un kuvvetli zinciri | içinde garp m cebalini ufuktan görüyor- luk. «Şimdi güzel biçimli bir dağ bur- nu önünden dönüyoruz, ve gü: yağmur peçesini yararken, bü bir limana giriyoruz ki, bunun ni- hayet müntehasında Novrosiski du- ruyor. Orada “Berk,, daha hava aydınlanır o andınlanmaz gözük- müş ve orada Jimanda toplu ola- rak duran gemileri sıkıştırmış ve onları dışarı çıkmaya davet etmiş-! yem halinde de irin W arana dre ve in resmi mebanisini mın neticesi e çe virmişti, “Türk filosu, muktedir veli- yakatli “Midilli, nin şekli içine gir- işti. Kuvvetli küçük ve dalgalar balin de büyük limandan içeri giriyor. duk. Güzel ormanlarla mestur, yük- sek dağlarla muhat, zengin liman #— ve sanat şehri önümüzde duru- yor. Gayrikabil tadat cesim petrol tankları biribiri üstüne müvazi o- larak sıralanmış, büyük buğday yı- ğınları, liman ve tersaneler için liman içinde mahfuz olarak toplan mışlardı. “Berk,, iç limandan bize doğru geliyordu. Bize (bildiriyordu ki; “Vazife nihayete ermiştir,, ve bize limanda bulunan bitaraf gemileri izah ediyor, bir o Holanda ve bir İngiliz gemisi ki her ikisini — ma- atteessüf sonuncusunu da— hima- ye etmeğe mecburduk. Zira Tür- kiye henüz İngiltere ile haliharp- te değildi : Rus sefainiharbiyesini gözetlemek üzere karakol olarak göndermiş- ti, Şehir hâlâ sükünet içinde bulu- nuyordu. Asabımız gergin olarak sahil bataryalarmı görüyoruz, aca- ba yakında top ateşine başlamak Spmiğimgi maydı! iç bir mermi düşmüyor, her şey sakin olarak duruyor. Fakat buna mukabil, sokaklarda tabiyelere doğru koşan Rus zabit- EY MAMA NM ANN ORF A KAŞ Çe SAÇ AŞMAAEANANMNMAŞMAŞMNMMEAN YAN AŞ a A AAAŞAMANANMNMNN JAMBA 20 KANUNUEVVEL 1933 HARICI HABERLER Midilli'nin Karadenizdeki akınları Mehmet HALİT Yazan: Bahri Mülâzımıcvveli “Doniç” e ili ateşe başlıyor Midillinin mermileri Rus istihkâmları içinde patlıyor, her tarafta panik görülüyordu.. lerini görebiliyorduk; şimdi her. halde bataryalar ateş açacaktı! Hemen bizim ağır (o toplarımız tabiyelerin içinde patlıyordu. Rus- ların müthiş bir panik halinde sağa ve sola kaçıştıklarını görüyorduk. Iç limandan bize doğru Rus hü- kümet bandrasını hamil bir motor- bot geliyordu. Fakat şimdi derhal mermilerin iştialile serian kaçan Rusların uzun uzadıya muamelelerine vakit bırak madan mühim askeri tertibat ve fanliyet esnasında kendilerini kur- tarmalıdırlar. Geminin borda topla rı da limanın iç taraflarında patlı- yordu. Rus memuru çok geç kal- mış olduğunu o anlamış olacakki, derhal kendini limanm mahfuz mahalline doğru motorbotile bü- yük bir havf ve endişe içinde kaç- maya başlamıştı. Toplu olarak on dört Rus gemi- si yanıncaya yahut isabetle batın- caya kadar mermiler biribirini ta- kiben limana düşüyordu. Bu esriada biz limanın ta içer. lerine kadar sokulmuştuk. “Petrol tanklarının kısımı haricisine doğ- ru sağ tarafa hedefimizi çeviriyo- ruz! Birinci top — ateş!,, Şurada — bir isabet! Fakat fev- kalmutat, iştial yapmıyor! Petrol kesif bir duman parıltıları içinde tanklardan ge > a top — yük bir o neticesi bir o kadar yüksek gaz deposunun kapağı yüz- lerce metre havaya fırlıyor ve şim- di kazana doğru (kırmızı, müthiş alev sütunları olarak düşüyor. İnfilâk üstüne infilâk biribirini takip ediyor! Yangın civar tank- ları da tutuşturuyor. Cenup taraf- taki gaz depoları bir alev (o denizi içinde örtülmüş gibi duruyor. Kır- wler meydana çıkı- yor, bütün şehri müthiş, donuk bir gaz si'tunu kaplıyor, ve yalnız şeh- rin nihayetinde bulunan deniz fe- Deri beyaz bir örtü giymiş gibi par- lıyor. Kalın, cesim, O siyah duman dalgaları semanın her tarafını kap- ig — Novrosiski üzerinden âde- ta bir gece manzarası peyda olmuş gibi. Gayrimalüm bir açık koyu zi- yadan bir küsuf içinde kalmış zan- nı tevlit ediyor. Bundan sonra arkadaki gaz de- polarmın bulunduğu tank © sırası ar ediliyor, ve takriben taplu olarak bitmiş büyük petrol tankı alevler içinde yanıyor. Rus- lara bugün dünya (yıkılıyor gibi geliyor! Biluum kabil olan vesaii tinakliye ola- rak, arabalarda ve otomobillerde, bazan bir beygirin sırtında üç kişi- sıralanmış bir vaziyet havf ve deh- şet içinde müstacelen şehri teke- diyorlar. Bunu müteakip mermilerimiz büyük buğday depoları ve liman “ve tersanalerin üzerinde patlıyor . Vesaiti nakliye, yük vagonları ve vinçler tahrip ediliyor, buğday de- poları ve istasyon © binaları bom- bardıman neticesi alevler içinde ya- mıyordu. Yalnız tren istasyonlarının bom- bardımanından o kadar büyük bir netice elde edemiyorduk, zira bun- ların bulundukları mahalleri an- cak haritadan takip edebiliyoruz ve bu ameliye yalnız geminin gü- vertesinden yaprılabiliyordu. Bu- nunla beraber tren istasyon binala- rının ve daha bir çok yük vagon- larının imhası ile memnun kalma- İsdık, nitekim © bilâhare bize Rus filmleri İstanbulda bunları aynen göstermişti. Şeffaf ve buğday ve saman yı lan semaya doğrufı kırıyor, ve yanan tankların bize, duman dalgaları bütün şehri kaplı- yorlardı; bu tahribin ve imhanın si ikmal edilmişti. “Mid Midi haz miz e 2 reket için lm Mi Bu esnada Rusları arayan “Berk, limanın methalindeki liman tabi- yelerini topçu ateşile tekrar imha etmiş ve burundaki telsiz tergraf istasyonunu tahrip etmişti. (Bitmedi) MİLLİYET Hitlerin Silâhlanma teklifi pane İngiltere Fransaya düşün- celerini bildirdi PARIS, 19. A.A, — M. Paul Bon <our, dün öğleden sonra İngiltere sefi- rini kabual etti. Sefir, Hitlerin silâhlan. ma teklifleri hakkında İngilterenin dü- şüncelerini bi dirdi. M. Paul Boncour, İngiltere sefirini M. Benes, ile yaptığı görüşmelerden ve alınan kararlardan haberdar etti, M. Paul Boncour, bundan sonra İtalya sefirini de kabul ederek ayni görüşme- ler hakkında kendisine malümat verdi. Gandhi ve Hintli avukatlar BOMBAY, 19. A.A. — Hükümet, Gandhi'nin itaatsizlik hareketine iğtirak eden Hintli avukatların barod” çıkârıl- maları için adli takibat yapı. sasını is üyecektir. Stanley vilâyeti valisi, memurları Gan dhi Vırafından tertip edilen tezahürlere iştirakten men'etmiştir. yakan Alkol kaçakçı gemileri VAŞINGTON, 19.A.A. — M. Mor- genthau alkol kaçakçılığı ile mücadele €den sahil muhafaza donanması harekâ- tını bizzat idare ettiğini ibidirmiştir, 173. kaçakçı vapurundan sekizi hariç üst ta- rafı kâmi'en İngiliz bandiralıdır. Dünyanın refah Ve nizamı için Romen kralının bir Fransız gazetesine beyanatı PARİS, 19.A.A, — Havas ajansı bik Kral Karol, Romanyanm iktisa fını göstermiş, & beynelmi el vaziyetin Romanyanın kuvvetlenmesine yapacağı tesir üzerinde israr cüniştir. Kral demiştir ki : Siyasi hadiselerin iktisadi hadiselere bağlı ve ondan mütevel it olduğu artık hiçbir kimse için sır değildir. Bütün dünya şunu eyice anlamalıdır. tihsal ile istih âk arasında şeri münasebet tesisini kolaylaştıracak şekil de idare edilmelidir. Bundan sonra Fransa ile Rorhânya mü masebetinden bahseden Kral dettiiştir kiz “ Siyasi ve iktisadi tekâmülümüzü ta- eme gele ve agar. lu yardımın kıymetini takdir edenlerin en inci beni Sovyet Rusya - İtalya gümrük mukavelesi ROMA, 19. A.A. — Ayan, öğleden sonra 1-6-933 tarih'i İtalya ile Sovyet Rusya arasındaki gümrük mukaveleşini tasdik eden kararnameyi kanun şekline tahvil etmiştir » — TI milyar altın PARIS, IS.A:A. — © Havan ajans: dan: Ayan, dün bütçe kalkınması lâyi- hasmın müzakeresine raportör M. Reg- nier'nin okuduğu © raporu dinlemekle M. Regnier, altın ihracının yüzde sek sen karşılığı mevcut olan frangın sağ- lamlığına hiç bir suretle tesir etmediğini tasdik etti, Fransa bankasında mevcut a'tm mikta- rı olan 77 milyarı tecavüz etmektedir. Paraguay-Bolivya arasında harp bitti NEVYORK, 19, A.A, — Montevideo iptidai müzakereler , Baraguay ile Boli- vya ii barp İten nihayet ver- Kübada feci hadis-lor LONDRA. 19 . A.A. — La Havane dan Nevs Chronie'ye bi'dirildiğine gö- re, Cubafda feci hadisiler olwaştar. Ve İş dp yn eni M. Grau aleyhtarları için tehlikelidir. Evvelki gün EL Pais gazdiesi hükâ- ken çıkan hadiseler esnasında a'ta kişi öldürülmüş, 21 kişi yaralanmıştır. İspanya kabinesinin beyannamesi MADRID, 19. A.A. — Kabine dün ak lükümet bugün mecliste okuyacaktır. Kabine ay- ni zamanda münakalât, sihhiye, bahriye, adliye ve ticaret bahriye müsüeşarları- nı da tayin etmiştir, İngiliz amirallerinin konferansı LONDRA, 19. AA. — Day Ex presin Singüyur muhabiri gelecek ay © rada bir imparatorluk deniz konferansı toplanacağını bildirmekledir. 4 Çin denizleri filosu emir Der ger, Hint files amiral Sart, yeni Ze” landa filosu Amiralı Hyde, konferansa iştirek edeceklerdir. 40 gün süren Havai sefer Fransız tayyare filosu cezairde karşılandı CEZAİR, 19. AA.— Hava nazırı M. Cet, dün sabah, 20,000 kilametrelik se- yahatlerini 40 günde bitirmiş olan Vuil- emin filosunun 28 tayaresini karşıla mıştır, Bu tayyare uçuşu, bir rekor teşebbü- sü mahiyetinde doğildir. Fakat seri ha- linde malzemenin kabiliyetlerinin bir gösterişidir » Saat 8 den itibaren büyük bir halk ve birçok askeri ve sivil şahsiyetler mey dana eglmişlerdi.. Tayyare'er, ufukta göründüler ve Vuillemin'nin makinesi 10,35 te son günlerde yağan yağmurlar. la çamurlaşmış sahaya indi. Vaillemin, milli marş çalmırken mar zar'a beraber kıdaatı teftiş etti. Bu tıra da öteki tayyareler de gelip indiler. Hepsi toplanınca, hava nazırı pilet- lara fransız hava tarihine ilâve ettikleri şerefli sahifeden dolayi teşekkür ve ken Gilerini tebrik etti, Vuillemin, filosu namına hava mazı rına teşekkür etti. Reisicümhur, fi oya samimi tebriklerini, bu şerefli hadise- den dolayi bütün memleketin kendile- rini tebrik ettiğini telgrafla bildiriyor- du. Yazlık sarayda bir öğle ziyafeti ve Ka Harp senelerinde Doğanlar Ez $ Fransada yeni bir askeri proje tetkik ediliyor PARIS, 19.4. — Ak sekeri şu- ra, bu sabah M. Da'iderin riyasetinde toplanmıştır. Zannolunduğuna göre Şu ra, mebusan meclisinin yakında müza- kor edeceği Bernier projesini müzakere edecektir . Bu proje, harp osnasında te- vellüdatın zayif olduğu seneler zarfın. da doğanların menfaatine olarak bu gi bileri askere almmasmın tedrici surette tehirini derpiş eylemektedir. Bu yüzden şimdiki orduda 18,000 ki- şilik bir tenaküz hasıl o'acağından bu- nu telafi etmek için orduya 15.000 mu- tahassıs almacak ve fasta asayişin in- deten tesisi dolayisi ileri kalmemep olan taburlar Fransaya celbedilecektir. İngilterenin umumi kontrolü altında... ya LONDRA, 19. A.A. — Avam kama» üçüncü kıraatinde s2 reye ie 293” reyle, Terre Newve vaklnime Sayili veremi birak altına alan kanun layihasını kabul et- miştir km Tayyareci Lindberg .CHARLESTON, 19. A. A. — Lind- bergh i'e karısı dün buraya geldiler. El Tayyareci Kost ATİNA, 19 (AA) — Tayyareci Kost saat 12,15 te Selâniğe hareket et- miştir. ait programını ora- da tesbit edecektir. Kılıç Ali Bey Şimendiferciler konferansı işini bi- tirdi. Kamyonrekabetinekarşı tedbir İZMİR, 19 (A.A.) — Şehrimizde şimendiferciler tarafından ak- tedilen konferans mesaisi i bitirmiştir. Demiryolları işlerinin günden güne nezaket kespett ği şu sırada buna inzimam eden kamyen rekabe- tine mani olmak için bir kanun çıkarılması hususunda hükümeti- mizden temenniyatta bulunulması ve bundan başka şimendifer ida- relerinn yekdiğerlerile olan münasebetleri etrafında bazı görüşmeler yapılmış ve hareket nizamnamesi mevaddı üzerinde bazi ufak tefek noksanlaıkların izalasi için demir yolları idaresinin ayni hüsnüniyet- le hareket etmeleri temennileri ka rarlaştırlmıştır, Adile Sadri Maksudi H. istifa etti ANKARA, 19 (Telefonla) — Hariciye vekâletinin birinci kadın memuru olan Adile Sadri Maksudi Hanım istifa etmiştir. Türk - Yunan anlaşma misakı ANKARA, 19 (Telefonla) — Yunanistanla imzalanan samimi an laşma misakı ile Romanya ile imzalanan dostluk, ademi tecavüz, ha- kem ve uzlaşma muahedesi tasdik edilmek üzere meclise tevdi edilmiş- tir, Türkiye ve Sovyet Rusya ANKARA, 19 (Telefonla) — Hudutta zuhsır eden ihtilâfların tet- kik ve hall'ne müteallik olmak üzere Sosyalist Sovyet Cümhuriyetleri İttihadı ile aramızdaki mukavele nin altı ay daha uzatılması hakkın- daki protokolun tasdikine dair hükümet meclise bir lâyiha vermiş- tir, Hava tehlikesi izin? Tayyare cemiyeti müdürü bir konferans verdi Tayyare cemiyeti İstanbul şubesi mü dürü Hasan Fehmi Bey tarafından dün Galatasaray lisesinde (Hava tehlikesi) mevzakı bir konferans verilmiştir. Konferanıçı, gelecek gelecek harplerde de ayy relerin aldığı ehemmiyetli vazifelerden, taarruza uğrayan bir mile toprağı - şan her bir közesinin tayyarelerin tehdi di altında sa tayyareler vasıtasile zehirli g Ne mü- harebesinin arzettiği tehlikelerin azame tinden bahsetmiş ve geniş tknik izahat vermiştir... Hasan Fehmi Bey, bütün tafsilâtiy- le izah ettiği tayyare muharebe şekille- rinde sonra bu tehlikeye karşı nasıl ko- runmak lizsmgeld'Şini anlatmış ve tay- yare bücumlarına &n müessir silâ hm yine tayyare olduğu noktasında 13 » Yar etmiştir, Hilâliahmerin yardımı ANKARA, 19. A.A. — bee çemiyeti kış münasebetiyle Beyazıt, V: Maş, Elaziz ve ğder'da bulunan 2524 muhtaç valındaşa para ve eşya ile yar- dımda bulunmayı kararlaştırmız ve yar dım işlerinin tanzimi için mahalline bir Hilaliahmer müfettişi göndermiştir. Da- Bıtılacak eşya şudur: 1200 caket ve 1200 pantalon , 1600 yün fanila, 2750 çift yün çorap 130 çift gocuk çorabı 117 çocuk için yün örme caket ve 2775 battaniye . Bu a yo'a çıkarılmıştır. Bundan başkan nakit olarak da 9000 lira gönderil müştir. —— Her taraftâ yağmur ANKARA, I9.A.A, — Meteoroloji enstitüsünden aldığımız malümata göre bir gün evvel bütün Türkiyede | birden yükselmiş o'an hava tazyikinin tekrar “düşmesi üzerine yağış yeniden başlamış- tır, Son 24 saat zarfında orta Anadolu- Bir müddettenberi Avrupada bu. | da Kastamonu, şarki Anadoluda Kars Tunan Kılıç Ali Boy dünkü trenle memleketimize avdet etmiştir. Kılıç Ali Bey arkadaşımıza hoş geldin do- riz. M. EE i Bey Gülhane hariciye seririyalı mual- Timi operatör M. Kemal Beye küçük parmağında geçirdiği bir iltihap 30- bebile ufak bir ameliyat yapılmış ve üç gündür istirahat etmektedir. Ari- zanın tamamile zail olduğu ve iki üç güne kadar vazifesine ve ameliyat” İsrma başlıyacağı memnuniyetle ha- ber alınmıştır. Kıymetli operatörümü- ze geçmiş olsun deriz. Hasan Fehmi Bey Merhumun cenazesi dün kaldırıldı Kastamonu mebusu Hasan Fehmi Be yin vefatı haberini dünkü nüshamızda teessürle yazmıştık, Hasan Fehmi Be - yün cenazesi dün sabah sant 11,5 da bü- Yeni vapur Şirket uzun seferler için yeni vapur alacak Türk vapursaluk grketi le, Derik idaresi arasmda, muhtelif ve havalisi hariç kalmak üzre bütün Tür kiye yine yağışlı geçmiştir. Yağış Sarı Kamışta kar, Erzincan ve Sivas'da karin karışı yağmur ve diğer yerlerde tema Kapi Trakyada Erme 5 tasin. ln da 3 mlikmeiredir x * Balkan haberleri Yunan Hariciye nazırı bu- gün Romaya gidiyor M. Maksimos Zağrepte Yugoslavya kralı ve Hariciye nazırile de görüşetek ATİNA, 19 (Milliyet) — Hariciye nazırı M, Maximos yarın ha- reket edecektir, Hariciye nazırı hareke- &inden evvel Yugoslavyanın Atina sefi- rile uzu müddet görüşmüştür. M. Maxi- mos Romaya gitmeden evvel uğrayacak, orada bulunakta olan Yugos lav Kralı ve Hariciye nazırile de görü - maya gidecek olan M. Maximos orada i- ki gün kalacak ve M. Mussolini ile siya- si vaziyet etrafında görüşecektir. Bu mü bilhassa, son zamanlarda Bel gratta api ve bü kümetleri arasnda vuku bulan temasla ö addeilmekte se giderek Fransız hâmillerile müzake. Resmi tebl'ğ ATİNA, 19 (ALA.) — Atina Ajansı bildiriyor: Yunan ve marahhan- masında bir halde bulunan mesele'erin hallini is- tihdaf eden bir itilifem ana hatları tes» bit edilmiştir. Bu meyanda bir de tica » ret mukavelenamesinin akdi vardır. Bu nunla beraber muahedenin tanziminde ve bu meyanda her iki taraftan ielri sü- rülen hususi mütalibatın tahmininde te sadüf olunan , muhtelif mese“ lerin ee ii Öle Ey ayin ve Gi »ca tetkik edilmesi zaruridir. De ten dolayı müzakerat. Tini idame eek Orduyu teltiş ATINA, 19 (Milliyet) — Yunan e çi lin çikacak, kıtastı teftiş edecektir. Bulgar murahhasları Sofyaya döndüler ATİN, —N le LA, 19 (Milliyet) unan ve Belgratta bir idam kararı , BELGRAT, 19 em —