8 Ocak 1949 Tarihli Sebilürreşad Dergisi Sayfa 4

.SEBİLÜRREŞAD / Öilt 1I, Sayı 27 - * : Kendını duymdk kendunn “Kkendi oldugunu anlamak insanda nasıl bedihi bir şuur ise var- lık âleminin bir yaratıcısı olduğunu anlama- - -onunla beraber buiuuan “bedihi bir anlamdır Şu kadar ki birincisi cok açık, . ikincisi ise * her: müph&m, kapalıdır. Bununla beraber :her- bangi' bir hadıse Veya tenbıhle, gelişmeye meyyaldır k da ve insanın İçinde ,cereyan “eden - Dış Her hadıse, insanda fıtri olan bu duygunun : gehsmesme hizmet eder.. Bunun , içindir ki, d u İle birlikte dunyaya gelmiş' olan bu duygu, 'bu hareketler ondan ayrılmıya- ' rak onuhla, berabeı devam edip gelmiştir.: Onun-bugüne kadar sondhrulememış olan has kiki meşalesi, insarı var oldukça cbedıy ete : kadar hiç sonmıyecek 've söndürülemiyecek- tir. Biz, kendi. varhgımıza ne-kadar inanıyor- sak, buna da- öylece inanıyoruz. Garplı büyük — bir fılozofun dediği gibi; sevdiğimiz, hayatın nimet..ve: lezzetlerınden sandığımız her şey | . Akli; ilmi, sınat kuv- İ bir anda yok vetlerın -serbest kullanıs]aıı sekteye uğrıya- bilir. Bunlar hep mümkün, şeylerdir. Dünyar d olamıyacak tek bir şe VA va;rdır ı<Tedefyun caktıg ve dın, her seye ragmen, ebedı olaı'ak yaşamakla da ka 'İmn-nrın'l( - Dununla beraber İnsanın îxkrmı, dusu.ncesmı ' maddi. bir- -Çamur hayatı- gibi. dar bir sahada. sıkışık bir halde bulundurmak. istiyen ve bur- * nunüh ucundan ilerisini göremiyen, gercek— : “ten köyr-ve sSağır mateıyahstlerın şaşırtıcı VE B sapifıc “fikirlerinin mahiyetlerini ortâaya ç-j karan &n behö bır delil teskıl &decektir. İ imlerinden Ogust Spaty «Dinler felse- İn. dlh kitakında şöyle diyor: «Ben ne için dınhyım" suahnı nefsime sorar Sormaz Şu Ce-. |.. ünkü- başka F O , O G aa alıyorum ; Ben dindarım, ç " İnsanın iki cephesı' * a : B für. .lu'cı]maya muktedir değilim; dindar. öl- mak varhdım ve benliğim için zaruri bir ih- tıyactır "Bana diyorlar kir Sendeki bu hal, : Veıasotm, erb'yenın, yahut mizacın tesirin-- den dodmusî.ur Ben “de-onlara dıyorum ki: Vakıa ben de 'kendi kendime çok::dafalar bu; d 1t1razlarda bulundum keudımdekı dınv bu “ları, büdakları, binlerce defa kes “kin Fransız îılozorlarmuan ve meşhur ilâhi- , duygusunun ana ve babamdan geldîğîıui, ya- - : hut mizacımın hüsusi bir tesiri olduğunu söye - lemek istedim. Lâkin gördüm ki bu gibi'dü- şünceler, meseleyi gerıletlyorsa da hallede- ör; acaba benden evvelkilere ve onlardan - - Taİy öncekilere bu h_ıs nereden geldi? suali karşı- ma- çıkıyor. Bununla.beraber. şahsi hayatım- -- : da.görmekte ve duymakta olduğum din ihti- yacınım, “beşerin' xctımaı hayatında daha. kuv— “vetli ve en Büyük küvvet olarak gormekte-“ yim. Cunku dinin eteğine satılmak hususun- * da o da b_e"ıd_en geride değildir? Diyanet gâ- yet kuvvetli'bir ağaç gibi insaniyetin geçir>* diği inkılâpların hepsinde hayatını, mevcu- * dişetini muhafazâ etmiş v u ağadın. meydaııd ve edecektir. Gerçi ki kökleri, sacakları dal- ir. Lâ- çok dörinlerde bulunan asıl ko daimi . surette “yeni yeni dallar; büdaklar; yapraklar' a yetıştırmekten asla'hâli kalmıyor. O- halde * " din, eze, ş, anan, ezeliyete kadar uzanan dinin yok edıl— ve.ehedidir. Kökleri ezeliyete - da-' tESİ - mumkun değildir. çu : “Zaman gecmekle menbaınm kururnası : : şoyle dursun, bir-taraftan £felsefi fikirler, di-, : ğer taraftan hajy atın elini tecrübeleri gıbı iki : altında biz,.0 menbam 'git.. Z - tikçe derınle ştiğini, genısled1g1n1 gormekte— : . yiz. Oy e dine düşmi -müessirin . tesı an olanlar dinin bu- , günkü. gorunusunuu, dış yüzünün, bazi âmil- ; ler yüzündern. zay].flamasına bakarak pek fe- Vrâılamasmî_la ; dm taraftarları da, kederleu-“— mesinler; elkzlerın sevinci ile-ikin- İ cilerin, kederı her 1k1 taraf n da, dinin aslına, -menbama Vukufu olmadıgmdan ileri gelmek- . tedir. Eğer bunlar. iyice araştırılmış, “nceleh- :. miş olsalardı, dinin 'dış yüzü ne kadar tehdit.. . altında ise, kendı hayatının o kadar sürekli, adar mahfuz: olduğumu gorurlerdı İnsam—' / yetin hayatı diyanetle kuvvet kazanacak "yanetle sona eredektir.m. İ Ç Fılozofun -bu sozlerı gercekten en buyuk' bir hakıkatın 'fadesıdır ha Evet msan, akıl Ve suuru ile baska hay-'. : : wanlardan üstün bir mevkidedir: İnsanda biri * £ geçmişe; diğeri geleceğe baâkân iki-cephe var. —< / Mazi, hayatın kaybolmaya yaklaşan geçmiş . - hâdiğeleri tarafından dimağımızda- bırakılan : izler demek-olduğundan'onunla sıkı bir alâ-