December 5, 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 19

No 1738 -53 bubatta olduğu gibi elekten geçirmekle (kabuk- larin kaldırılması), kimyevi tasfiye, yahut yi- yeteklerin bayatlaması ile mahvu tahrip olu- nabilir. İşte bu sürette sütte“hayatiyetin»zevalı gös- terirki ihek yahut keçi sütümü tabiri veçhile “anneleştirmek», «insanlaştırmak», bir hayvan sütünü insan sütüne tebdil etmek hiç bir zaman kabil olamayacaktır. «Sütün ifrazı gerek kömiyeten gerek keyfiyeten bir çok sebeplrein tesiri altında tahavvül edebilir». Çok defa iki meme süngerinin hacminde, büyüklüğünde bir fark vardır. En küçüğü diğerine nisbeten daha az süt verse de ona mukabil bü memede süt daha koyu, daha zengindir. Bundan dolayıdırki çocuk her memeden aynı miktar süt almadığından feryat edip dururki bu hali ancak «terazi» gös- terir. Süt, sabahleyin ilk meme alışta öğleden sonrakinden daha çok gelir. “Bu hal teraziyle tayin olunabilir». Sabahki sütte akşamki sütten daha ziyade tere yağı vardır. Meme alma baş- langıçında sütte 10:12 gram tere yağı oldugu halde ortasında 30:33 grama (litre başında) var- dir. Şu malumattan istintaç edeceğimiz şey: her emzirişte yalnız bir memenin verilmesi ve o memenin boşadılmasıdır. Süt ninenin yaşı, sü- tün yaşı ehimmiyetten aridir; 6-7 aylık bir sütün henüz doğan bir çocuğa ziyade ağır ve kuvetli geleceğine dair olan fikir batıldır. Monden ve çok tenbel bir hayat geçiren bir hanım, ziyade çalışan ve vücudunu yıpratan bir işci ve yahut Sinirli, duygulu kadın hiç bir zaman iyi sütnine olamaz. Ziyade kuvetli ve yağlı yiyecek sütü daha ağır ve hazmi daha güç bir hale koyar. Meme veren bir kadının infiali, ziyade sevin- mesi, kederlenmesi sütün kemiyet ve keyfiyetine tesir eder. Bu halde meme veren bir kadın için infial ve ihtiras da iyi değildir. Kadının bedeni şeraiti de (sıhhati, marazı hali) 'sütün kemiyet Ve keyfiyetini değiştirebilir. © «Süt getireceğine», <sütü ziyadeleştirece- gine» itikat edilen bazı şeylerin, adetlerin em- zikli kadınların maneviyatı üzerine tesiri Ola- çağından zararı yoksa kullanılmasına aldırılmaz. Meme veren kadın sıhhi bir nezaret altında bulunmalıdır; zayıfladığında derakap hekime imüraceat eylemelidir. Küçük çöcuklar muayene- hanelerinde küçüklete mahsus terazi yanında validelerin sikletlerini de takip için bir de 4bü- yükler terazisi» bulunmalıdır. şte UYANIŞ 15 Süt getiren en iyi vasıta ve ilâç: Yeni doğan çocuğun muntazam Saatlerde emme- sidir. Sütün gelmesindeki değişiklikler çocuğun memeyi almasını müteakip tartılmasile anlaşılır; lâkinyalnız mıktarın tayini de elvermez.Bazen süt mebzul olduğu halde çocuk büyümez, irkmez; bu halde sütün evsafını, tesirini tayin ettüiek ve bu halde terkibini anlamak üzere tahlil cihetine gitmek lâzımdır. Sütün hakiki kiymetini olabildi- gi kadar tayin edebilmek için ya ayrı, ayrı me- melerden, sabah ve akşamki emzirme zamanında gelen tekmil sütten iki numune alınarak birleş- tirilir; yahut daha iyisi memeyi de değiştirerek sabahleyın emzirişte ilk gelen sütten 20, öğleyin emzirme ortasinda 90, akşam üstüde meme sonundaki sütten 20 gram alınır. Burada çocukların ne yolda emzirilmesi lâzım, geldigini söylemeyeceğim, yalnız meme verirken terazile muntazaman tartmanın ehemmiyetini daima hatırımızda tutmağı tavsiye eyleceğim, İmkân halinde yapıldığı üzere çocuğu, yalnız iptida «hemen her meme den» sonra değil, her vakit«her gün ayni saatte» tartıp agırlığının farkını bilmek hayatın bu ilk zaman- larında gayet mühimdir. Mini mini, hayatın iptidasında ağırlığından 3-4 gün içinde 150-200-300 gram gayp ederse- de 12 inci yahut 15 inci günü doğduğu zaman- daki ağırlığını tekrar alır. Çocuk orta bir sık- lette ise ilk üç gün zarfında ne çok gayp et- meli ve ne ziyade kazanmalıdır. İlkay her gün vasati 30 gıram ağırlaşmalıdır. Bu zamandan sonra < çocuğun Sikletince küçük bir tahavvülü » annenin telaş ve endişe- sini mucip olmamak üzere her sekiz günde bir tartılması muvafıktır. Çocuğun bu yoldâ her hafta tartıldığı zaman bulunan ağırlığı ve gıtti- kçe büyüdüğü bir çizği ile gösterilebilir. Ço- cuk ikinci ve üçüncü aylarda günde 25, beşinci aydan sonra onikinci aya kadar 15 gıram ka: zanır. Bittabi bu rakkamlar aşağı yukarıdır. Meme verme, bihakkın tabiri veçhile &tas bii emzirme» cü sade, en elverişli, &n az muhataralıdır; bununla beraber çocuğun v& annesinin faidesi için bu tabii emzirmenii bir hekim tarafından konturol altına als nip nezaret edilmesi lâzımdır. Anneler meme vermeğe ait sıhhi esaslara cahil kaldıkça ve bu bapta ölüme müncer hata- lar devam edip durdukça böyle bir kontrola luzum pek tabiidir. — Devam edecek — Dr. Besim Ömer j VE a A VR r 4.