24 Eylül 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6
E, — mlan maskelerden de bahis ('İSTANBULDAN HINDI J TANA: Ceneral Naviski Bana Umumi Harp Hatıralarını YAZAN: M. Türkistanda bir —Iİ05— & Teşrinleyvel 1919 Efgan — heyetini — götüren tren ( Örenburg ) — istasiyo- nunda bizi bekliyordu. Heyete tahsis edilen vagonda bize de iki kompartıman ayırmışlardı. 'Tren gündüz sabahtan akşa- ma kadar yürüdükten sonra ( Samra ) istasiyonunda durdu ve geceyi burada geçirdi. ırsattan — istifade ederek her nasılsa kurşuna dizilmek- ten kurtulan eski Rus Jene- rallerinden (Navtiski) nin otur- duğu otelde hükümet namına verilen — bir ziyafete ziyafet- ten sonra da bir at cam bazhanesine gittik. Genç bir san'atkâr ağzile muhtelif sesler içinde tam bir bandoyu taklit ederek bir hava çaldı, muhtelif yaştaki çocukların ağlamalarını, dört köpeğin birden kavga etme- sini taklit etti ve çok alkış- Müteakiben at cambazlarr nın mutat hünerleri gösterildi. Oyundan sonra tekrar J) ralin evine gittik. Rus âdeli- ne göre gece yarısı kahve- altısı ettik. Müsahabe esna- sında Jeneral harbin ilk beş senesini Alman cephesinde irdiğini söyledi ve eline mııqun kalemi alarak iş- tirak — ettiği belerin plânlarını çizdi. Bu arada kendisine İngiliz- lerin Çanakkaleye hücum et- tikleri sırada Rusların neden karaya asker çıkarmıya te- şebbüs etmediklerini sordum: — Bunu düşündük, hattâ Odesada bu maksatla bir ordu tahşit ettik. Fakat de- nizlerde hâkimiyet elimizde değildi. Hesap ettik ki, ana yatandan uzakta, ecnebi top- rağına çıkarılacak bir Rus ordusunun — muvasalası bu vaziyette daimi bir tehdit altında kalacaktı. Vaz geçtik ve bu orduyu Galiçya cep- hesine gönderdik. Jeneralin söylediğine bakı- hrsa, Anadoluya çıkarılması düşünülen orduya Jeneral Bro- dîkfı kumanda ediyormuş. i askerin karşı karşıya eldiği zaman mesleklerinden hsetmemeleri mümkün de- ldir. Binaenaleyh söz uzadı. bin ilk zamanlarında Rus- ların Karadenizde tahtelbahir kuvvetlerini arttırmıya çalış- tıklarım duymuştuk. Sordum: —Evet, dedi. İngilizler Bak tık — sahillerinden — itibaren gııendiferlo muhtelif tahtek- ihir aksamı gönderiyorlardı. Bunları Karadeniz tersanemiz- de birleştiriyor, sonra yüze- bilecek bir hale sokuyorduk. Zehirli gazlara karşı kulla- Anlattı KÂZIM Özbek canbazı açıldı. Rus — Jenerali anlatr | yordu: — Biz bu maskelere niha- yet üç saat tahammül edebi- İiyorduk. Halbuki Almanlar | beş altı saat maske kallana- biliyordu. — Düşmanımız bu muharebe esnasında dört defa muhtelif gaz kullandı, muhtelif tecrübeler yaptı ve her tecrü- bede gazın öldürücü kuvvetini biraz daha arttırdı. Halkımız maske kullanmıya bir türlü alışamıyordu. , Çok — zarar gördük. Biz konuşurken — aşağdan irili ufaklı, inceli kalınlı bir sürü otomobil kornesi yüksel- di. Şoförler sabırsızlanmışlar : Konuşmanız artık yeti- şir, demek istiyorlardı. ldînd bir nümayişe sebebiyet ver- memek için jenral ile nazik refikasına veda ay- rildik. * Tren ertesi gün de hare- ket etmedi. Bu mecburi te- vakkufu istasiyonda geçirmek bizi — sıkıyordu. Binaenaleyh Rusların davetlerini cana min- net bilerk topçu, makineli tüfek ve istihkâm zabitlerine mahsus talimgâhları gezdik. Her birinde merasimi askeriye ile karşılandık. Görülüyürdu ki komünistler zabitsiz ordunun bir işe yara- mıyacağını nihayet takdir ct- mişler, orduyu fen ile teçhize başlamışlardı. * Askeri müesseselerden son- ra bir konserva fabrikasını feıdil:. İddiaya nazaran bu abrikada kullanılan usul bir Rust mühendisin eseri imiş. Anlatayım: Kesilmiş etler veya balıklar fıçıların — içine istif ediliyor, | üzerine tuzlu su konuluyor. Sonra fıçinin ortasından ge- çen bir mihver vastasile elek- trik cereyanı sevkediliyor ve bu şekilde 8 Jâ 15 derecei hararette 24 saat elektrik cereyanına maruz bırakılıyor. Sonra et ve balıklar fıçılardan çıkarılıp — asılıyor, — beş saat — içinde kurutularak tahta kutulara yerleştiriliyor. İddiaya nazaran elektrik cereyanı sayesinde tuzlu su etin ve balıkların mesamtına kadar nüfuz ettiği için bun- ların dayanma kabiliyetini ve lezzetini arttırıyormuş. Hakikaten bugün yemekte bize bu konservelerden ver- diler, cidden lezzetli idi. * Öğleden sonra Volga neh- rinde bir vapur seyahati yap- tık, akşam üzeri de (Samra) şehrinden ayrıldık. (Mabadı yarın) SON POSTA | İhracat Piyasamız Bi- raz Müteessirdir ( Baştarafı 1 inci sayfada ) mukabilinde (9,27,70) liret alınımıştır. Düyunu muvahhide evvelki gün (52) idi. Dün ise (49) da açılmış ve (51,5) ta kapanmıştır. Borsada İngiliz Hirasınm muamele görmemesi ihracatçılarımızı şiddetle alâ- kadar eden bir hâdisedir. Bu yüzden ihracat yapılamadığı gibi, buhran başlamadan ev- vel İngiliz lirası üzerine yap- lan ihracatım bedelleriinide malsahipleri İngiliz lirası üze- rinden kabul etmemektedirler. Vaziyetin böyle müşkül bir hal alması şehrimizdeki — ihracat tacirlerini müşterek tedbirler almak için müzakerelere sev- ketmiştir. Dün, bütün ihracat- çılar, İhracat Ofisinde fevka- lâde bir içtima aktetmişlerdir. İctimaa Ofis Müdürü Cemal Bey riyaset etmiştir. İctima bir buçuk saat kadar sürmüş ve tacirler bu hususta biçok fikirler ortaya atmışlardır. Neti- cede şuna karar verilmiştir: Va- ziyet tebellür edinceye kadar intizar vaziyetinde kalmak, bir iki gün zarfında bütün dünya ihracatçılarının tatbik edecek- leri bu husustaki usüle tâbi olmak. Tacirlerimiz, bu kararı verdikten sonra dağılmışlardır. Haber aldığımıza göre bun- lardan birçoğunun — buhran başlamadan evvel ihraç edilmiş malları vardır. Bunların bedellerini de hehtüz alınamışlardir. Fakat konturato mucibince İngiliz lirası olarak almak — mecburiyetindedirler. Fakat ihracat noktasından bundan sonra en fazla müte- essir olacak İzmir ihracatçıla- rıdır. Bunlar şimdi incir ve üzüm Üzerine iş yapmak mec- buriyetindedirler. Ve bu mal- ları en ziyade İngiltere çek- mektedir. gİ İzmirin vaziyeti hakkında da şu telgraf gelmiştir: İzmir, 24 (Hususi) — İngi- liz lirasının düşmesi, İzmirde de tesirini göstermiştir. Bilhas- sa ihracat mevsimine tesadüf etmesidir ki fikirleri meşgul ediyor. Vaziyet müstehlik ih- racatçı zurradan ziyade ihra- catçı tüccarı alâkadar ediyor. Neticede, vaziyetin lehe döne- ceği ve ihracatın yüzde (20- 30) nisbetinde artabileceği de söyleniyor. Bankalar — İngiliz — üzerine muameleyi durdurmuşlardır. cir ve üzüm borsasında muamele tabildir. Çünki İzmir tüccarlarından — Avrupa ile alivere satış yapanların az olduğunu tesbit ettim. Hükü- met, bankalara tebligat yapa- rak türk parasını koruma Ka- nunu ahkâmının tatbik edile- ceğini bildirmiştir. Adnan İzmirin Kararı İzmir, 24 (Hususi) — İhracat tüccarları, - bugün — Avrupa merkezlerindeki alıcılara hü- kümetin sabit para hakkm- daki tebliğini bildirerek mah- sul fialarının frank, dolar üze- rinden tediyesini istemişlerdir. İsterlin üzerine hariçteki alıcılara yapılan taahhütlerin hükümetin yeni tebliğinden sonra muteber olup olamıya- cağı tüccarlar arasında müza- kere edilmiştir. Birçok — tüc- carlar bu malları teslim et- memek İüzumundan bahset- | | | | Avrupaya | mektedirler. Bunu müzakere SIİINEMALAR Bugün MELEK sinemasında etmek ve karar vermek üzere FRAKLI ADAM Borsada saat 17 de bilâmum ecnebi ve Türk ihracat tüccar- ları ve kumpanya mümessilleri içtima etti. İçtima iki saat devam etti. Üzerinde en fazla ısrar edilen fikir bu taahhüt- lerin yerine getirilmemesi şek- linde idi. Üç İngiliz ve Ame- rikan kumpanyası mümes- sili isterlingin düşmesinden mütevellit farkın yarı yarıya taksimi suretile iki tarafın da çekmesini teklif etti. Bu teklif mutedil görüldü. Fakat itiraz edenler bulunduğundan İzmir Ticaret — Odasının — Triyes- te - Brüksel Ticaret mü- messilliklerimize telgraf çeke- rek diğer hükümet tüccarla- rının ne süretle tediye ettiği- nin tahkikine karar verildi. Cevap geldikten sonra tüc- carlar tekrar toplanarak ka- rar ittihaz edeceklerdir. Adnan Satış Pek Az İzmir, 24 (Hususi) — İngiliz lirasının — geçirdiği — buhran üzerine Borsadan mal alıcı tacirler kendi aralarında istişa- relere başlamışlardır. Borsada pek az mal satılınıştır. Dün akşama kadar ancak (64) çuval üzüm satıldı. İncir ve diğer ihraç maddeleri üze- rine hiç muamele olmadı. Adnan Şaşılacak Şey! Bir İdarei Hususiye Müdürü Kaçak Rakı Yapıyormuş Çankırıda çıkan ( Duygu ) gazetesinde okuduğumuza göre, Vilâyet İdarei Hususiye Mü- dürü Halit Beyin evinde rakı çekildiği haber verilmiş, araş- tırma neticesinde imbik, kazan, anason, derce ve dört şişe rakı yakalanmıştır. Yıldızda Tetkikat Dün Belediye Reis Muavini Hâmit Beyle Ruşen Eşref B. Balkan — konferansının - topla-» nacağı Yıldız. sarayına gide- rek yapılan tadilât ve taml- ratı tetkik etmişlerdir. BORSA İstanbul 23 Eylâl 1931 NUKUT Tetertia Dolar Amerikan 20 Frank Fransız 20 Liret — İtalyam 20 Frank Belçika 20 Drahosl Yunan 20 Frank - İsviçre 20 Leva — Bulgar 1 Florin Felemenk 20 Koron Çekoalovak 1 Şilin Avusturya 1 Raybşmark Almanya 1 Zeloti Lehistan 20 Ley Romanya Nüy. — 1 Türk İirası dolar Parla — 1 Türk lirası Franle Milâno 1 Liret Brüksel 1 Belga Cinevre 1 Frank Solya Leva Amesterda; Florin Madrit Pezta Berlin Mark Varşova 1 Zeloti Bükreş 20 Ruya 1 T. lras m 1 Tür . . Ley kuruş Çervoneviç kuruş ( Yves Mirande ) nin komedisinden muktebes ve FERNAND CRAVEY tarafından temsil edilen çok şea bir vedrli, Fransizca sözlü ve şarkılı bir. Hlimdir. İlâveten: Sesli ve sözlü ri ile | ELHAMRA sinemasınd İ SUZY VERNON ( GENERAL PLATOFF ) HÜKÜM GECESİ Mevsimin — birinci Franmzca sözlü büyük dramında, Paramount halihazır dünya sesli varyeteler. Her ikisi de Paramount filmidir. MAJİK Sineması Albert Prejean ve Florelle tarafından temsil edilen DİLENCİLER OPERASı Tamamen Fransızça sözlü ve şarkılı süperfilm ile YENİDEN AÇILİYOR Reji: G. W. PABST Biletlerinizi tedarik ediniz. Gişeler saat 10 dan itibaren açıktır. Fiatlar : Husos? (Kırmızı kadifeli yeni kel- tuklar) 90 - Parter (murukea koltuklar) 10-Balkon koltukları 70- Birimci 55 Balkon 40- İkinel 95 kuruş - Localar 3 ve 4 Biradır. ALKAZAR — Vahşiler geliyor ALEMDAR — İhtiras Adası ARTİSTİK — Viyana Aşkları EKLER — Volga, Volga ELHAMRA — Sihirbaz ETUVAL — İkimiz yalmızken FERAH — — Muhtelif temsiller GLORYA — Markiz dö Pompadur KEMAL B. — Çelik kasa MAJİK — Dilencilar Kıralı MELKE — Fraklı Adam OPERA — Calp fener ŞIK — Aşk Valsi Üsküdar Hâle — Tıtina Kıraliçe Taksim bahçesi — Varyete Güreş, Voleybol İstanbul Mıntakası Güreş He- yetinden: Mıntaka güreş birincilik müsabakalarına 25 - 9. 931 cuma günü C, H. Beyoğlu kaza merke- zindeki mıntaka idman salonun- da devam edilecektir. Tartı 11 den 13 & kadardır. Müzabaka tam 13 te - başlıya- caktır. * İstanbul voleybol ve Basket- bol heyetinden: Bu sene İstanbul birincllikle- rine iştirak edecek klüplerin salı günleri 18,30 a kadar mıntaka merkezindeki heyetimize müra- caat ederek İsimlerini kaydettir- meleri ehemmiyetle tebliğ olunur. EMİL JANNİNGSİN Temsili Olan İLÂHLARIN SEVGİLİSİ Muazzam - filmde Othello ve Lohengrin'in taganni edildiğini dinleyeceksiniz Bu Akşam Neler Dinliyeceksiniz ? 24 Eylül Perşembe Ostrava 263 metre, 11 kilovat 19,05 : Dans haval 20: Belgrat operasından nakil Heilsberg 276 metre, 70 kilovat 20: Künigsberg operasından makil Kosi fantut | Brüno 341 metre, 35 kilovat 20 : Belgrat operasından nakil | — Mühlaker 360 metre, 75 kilovat 20,30 : Frankfort operasından nakil Die Bettler Roma dAl metre, 75 kilovat 20,35 : Gramofon 21 : Senfoni Milano 500 metre, 70 kilovat 22 : Operadan nakil Die König Viyana 516 metre, 20 kilovat 19,30 : Cazbant 20 — : Viyana Glarsoni konseri 20 : Akşam konseri Peşte 550 metre, 23 kilovat 20 « Belgrattan nakll 22,20 : Gece konseri Varşova 1411 metre, 158 kilovat 20 : Belgrat operasından nakil | Königrvüsterhavzen 1635 metre 35 kilovat 201 Hasıburgtan zakli İensie 22 : Gazete haberleri, gece konseri. Resminizi Bize Gönderiniz, * * * Size Tabiatinizi Söyliyelim... " Abdüikerim Ffendi: Gözü ektir. Ameli işlerde muvaf- fak olur. İşle- rine hile ve kurnazlık ka- | rıştıramaz, ol- duğu gibi gö- rünmiye müte- mayildir. Ra- | hatına — fazla düşkün dı :idt. İntizam kuyudatını llııııl% ler. Hassastır. ayalt — mev- zuları, heye- cana hitap e- den hâdiseleri cazip — bulur. Sadeliği — se- ver, alâyişten ve nümayişten müçtenip tir. Sevgi mesai- linde macera- ü. mütemayidi — Manevl var- kları tercih eder. Meclisteki Müzakerenin Zabıt- larını Aynen Yazıyoruz. (Baş tarafı 1 inci sayfada ) içinde matbuat hürriyetinin müz- bet veya menfi kullanılmasının eşkâli tezahür etmedikçe Hükü- metin elinde bulunan salâhiyetin kullamılmasından ne bir müna çıkar, ne de bir fayda hâsıl olur. Bu yalmız birşey ifade eder; Hükümet kendi takdirine göre tenkide maruz olmaktan kork! için... © salâhiyet! fevkcalâde kul lanmıştır. Bir. hükümet böyle bir hükme maruz olmayı arzu etmex, Fakat - bu nihayet şahsi bir me- seledir. Hükümet kanunun ken- disine verdiği salâhiyeti, kanunun GÖsterdiği lüzum ve zaruretler sında şahsi hislerden tecerrüt ederek kullanınıya mecburdur. Bu noktai nazarından hakkınıt vardır.Fakat milli hayatta matbuat hürriyetinin faydalı ve mahxurla tesirleri hakkında bir intiba vt muhakeme hâsıl olmadıkça tak- diri salâbiyetlerin kullanılmasin" dan fayda çıkmaz. inde bulun” Bence bugüa duğumuz devir, hukukşinaslarıt devridir. Matbunt ne marifel yapıyor. Bu husucta görmediğlerl? tecrübe, görmediğimiz misal kal | mamıştır. Mahkemeye giderler: | daha dava yapılmadan efkârt | ümümiyede hi ler — üzerinde tesir yapmak için azami şanta) yaparlar. y (Devamı var)
