21 Temmuz 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

İspanyada biribirleriyle * Londra 20 (Hususi) — İspanyada tol cephe taraftarları ile sağ cephe ta- _flulın arasında kopan ve memleke- & dahilt harbe sürükleyen isyan hare - i gittikçe yayılıyor. Solların en bü- Yük istinatgâhı çiftçi ve işçi kütleleri Okluğu halde sağlar büyük arazi sahip- ı'nn!, klerikallere, aristokratlara ve ıtl"mı'len fazla aristokratların elinde ltnan orduya istinat ediyorlar. | Ordunun büyük bir kısmı âsilere il- !İı.k ettiği gibi donanmanın da âsilc- D iltihak ettiği anlaşılmaktadır. | Âsiler halihazırda Fastaki bütün İs- BPanyol mıntakasına hâkim — olduktan İspanyanın şimal ve cenup vilâ- ’“I"inden bir kaçın: da ele geçirmiş Unuyorlar. Ceuta ile Sevil radyo — merkezleri L'ıann elinde bulunduğu için bunlar- heşriyat yapıyorlar ayyare kuvvetlerinin bir kısmı da Montrö Zaferi ve Taymis * “Atatürk Avrupanın mMinnet ve şükranını kazandı,, Landra, 20 (A.A.) — Times ga- Zetesi, Montrö konferansına tahsis et- tği uzun bir baş yazısında ezcümle diyor ki: «Müzakerolerin muvaffakiyetle ne- tcelepmiş olması keyfiyeti, başlı başıe ha şayanı memnuniyet bir hüdisedir. Zia, Versay muahedesinden sonra ak- '““-ııı ea milkimat l blm l Bai Fnin anlaşma yolu ile tadili hakkında- i beynelmilel ilk konfersasım muvaf- İyetsizliği, büyük bir felâket — ola- Caktı, Türk hükümeti, Türkiyenin — bey- Belmilel dürüst hareket tarzı hakkın- dünyaya iyi bir imtisal — nümunesi Vermiş olduğuna dair Başkan — Bruce, Ve diğer zevat tarafından — cumartesi Tünü yapılan takdirleri tamamen hak Slmiş bulunmaktadır. Türkiyenin başındaki büyük andan, durbin bir devlet a- damının yüksek — meziyetlerini hâiz bulunduğunu bir kere daha 'ödermıgm- Kendisi, muahede- #etine müzaheret etmiş ve bu su- Tetle Avrupanın minnet ve şük- Tanını kazanmıştır. Montröde çok ehemmiyetli bir iş '-wlm..ı.r Fakat bu, daha geniş ve daha güç bir ueulün ancak — başlangı- Cidır. Bu usulü, sulhu müzakereler yo- aramak ve o yolla temin etmektir. rakip İttifaklar sistemine dönmesi — istenmi- Yorsa bu müzakerelerin yapılması lâ- Zamdır.,» ğer Avrupanın yeniden eski Türkiyenin Yardımı Aranacak Paris, 20 (ALA.) — Anadolu &- Tansının hususi muhabiri bildiriyor: N Berlinden Tan gazetesine haber eriliyor. Döyçe Algemanya Çaylung trö konferansı hakkında diyor ki: Türkiye, konferanstan — vaziyeli hat kayyetlaserek çıkıypc. Dü n #onra Türkiyenin yardımı, büyük Evletler arasında daha ziyade arana- tak ı" Guıeral Âli Hikmet Spor — kurumu başkanlığından istifa mı — etli? Ha R W 'a iştirak etmek üzere hareket eden *Por kurumu General Ali Hikmetin "ttiği bu sabahki Cümhuriyet refikimiz * vermektedir. x TELGRAF AA dahili harp 'hhlal ittikçe genişliyor, Cumhuriyetçiler ile Faşistler gittikçe genişliy döğüşüyorlar âsilere iltihak etmiş bulunmaktadır. Âsiler, teslim olmadığı — takdirde (hir hareket var. Oteller Çanakkale Boğazında (Baştarafı 1 inci sayfada) İstanbuldan gelen vapurlar bu ta - rihi merasimde hazır bulunmak iste « yenlerle doludur. Şehirde görülmemiş baştan başa Madridi bombardıman etmekle tehdit |Jolmuştur. Bir çok kimseler vapurda etmişlerdir. Sevil telsiz istasyonunun neşriyatı - na göre Endülüs, Valensiye, Valdolid, Burgos ve Aragon vilâyetleriyle Ka - narya ve Balear adalarının bütün gar- nizonları âsilere iltihak etmişlerdir. Barselonanın âsiler tarafından bom- bardıman edildiğine dair malümat gel- miştir. Hükümet Vaziyete Hükim Londra, 20 — (Husust) — İspanyada dahili harp devam etmekte, Valensiya, Saragosa ve Sevilde hükümet kuvvetlerile Aâsiler arasında kanlı çarpışmalar olmakta- dır. Vaziyet hükümet kuvvetleri lehine in- kişaf etmektedir. Hükümet bütün — İspan- yada vaziyete hâkim bulunmaktadır. İsya- nın bir kaç güne kadar bastırılacağı bildi. rilmektedir. îzmirde Tezahürat Montrö zaferini on binlerce halk kutluladı , İzmir, 20 (Hususi Muhabirimizden) — Akşamdan İzmir derin bir heyecan içinde Boğazlar mukavelesinin göce yarısından sonraya kadar bekledi. imzası hbaberini On binlerce halk umumi meydanlarda goplanmıştı. Tam saat 1,20 de Vali Fazlı otomobil- Je Cumhuriyet meydanına geldi. Kısa bir Unutuk söyledikten sonra İç İşler Bakanlı- |ğından aldığı kısa bir tebliği okudu. Mu« kavelenin imza edildiğini halka müjdeledi. Halk haberi sürekli alkışlar ve yaşa sada- harile karşılamıştır. Yarın (bugün) Cumhuriyet meyda- hında bütün Garbi Anadoludan gelecek köylülerin iştirakiyle büyük bir miting ya- !,pılıı.nlsıır, Atatürke, İsmet İnönüne, — Büyükleri- mize telgraflar çekilmiştir. Çanakkale boğazında âbide Londra, 20 (Husust) — Türk askerle- rinin gayri askeri mıntakaları işgal etme- leri üzerine Çanakkalede yatan Türk as- kerleriyle müttefik askerlerin mezarlarına çelenkler konması, burada çok iyi bir tesir ye yeni Bağazlar mukavelesini le.ııl için Çanakkale Boğazında bir âbide dikecek- tir, SON DAKİKA : güvertede yatmağa razı olmuşlardır. Yüksek makam ve rütbe sahibi ze - vat bile otellerde güçlükle yer bulabil- mişlerdir. Eski mühariplerin; köylünü heyecanı Ordunun girişini görmek için uzak kazalardan yaya olarak gelen fakir köy- lüler arasında Çanakkalede - kollarını, bacaklarını, gözlerini kaybetmiş kah - raman eski muharipler vardır, Müessir bir sahne Eski müuharipler arasinda bulunan iki ayağı kesik bir Çanakkale muhari- bi hastalığına rağmen merasimde bu - lunmak istemiş ve çocuklarının şid - detle önlemelerine rağmen bu arzu » sunda israr etmşitir, İki oğlu tarafından bir sedyeye ya « tırılıp 43 kilömetre uzaktaki köyün - den şehre getirilen bu kahraman asker evvelki akşam Ezine yollarına dikilen gözlerini, özlediklerini görmeden yu - marken etrafındakilere: «Beni ordunun geçeceği yola göm- sünler!» Demiştir. Ordu heyecanla bekleniyor Orduyu bekleyiş heyecanı son had- dini bulmuştur. Halkın — sabırsızlığını yatıştırmak için oyalayıcı eğlentiler tertip olunmuştur. Şehir meydanlarında, radyolar çalınmaktadır. Kahraman askerlerimizin şehre ko- layca girebilmeleri için Ezine ile Ça- nakkale arasındaki yol çok kısa bir za- manda asfaltla döşenmiş ve tankların, ağır toplnnn geçmesine mütehammil ittün köprüler betonar- muzikalar, maleçtınlmışhı Bir rivayet Bugün Atatürkün ve İsmet İnönü - nün geleceği hakkında bir rivayetin şuyuu bayraklarla, çiçeklerle gelin gibi süslenen Çanakkale halkın büsbütün arttırmıştır. Mezarlara çelenkler konacak Yarın Mehmet Çavuş âbidesine, za- ferimizin kanlı, şanlı yatağında âbide- leşen eski düşmanlarımızın mezarlaj rına çelenkler konacaktır. Şehit anaları Şehit anaları öpülesi elleriyle oğul- larının kanlariyle sulanmış topraklar- dan oğullarının mezarlarına serpecek - sevincini in konferanslarla tadili siya- || bırakmıştır. Haber alındığına göre Türki- leri çiçek demetlerini derlemektedirler, Eski gayriaskeri mıntakada General Fahreddinin riyasetinde bir heyet eski gayri askert mıntakayı baş- Gükd dd ü üeüi Atatürk Büyük önder gece şehirde bir cevelân yaptı, halk tarafından şiddetle alkışlandı Büyük Önder Atatürk dün gece saat birde otomobille şehirde bir ceve- Tân yapmışlardır. Atatürk halkın top- landığı yerlerde büyük tezahüratla al- kışlanmıştır. Şehremininden — geçerken Montrö zaferini —kutlulayan — binlerce kişi bandonun da iştirakile Büyük Önderi selâmlamışlardır. Atatürk her geçtiği yerde ayni coşkun tezahüratla alkışlanmıştır. Atatürk Park oötele gitmiş, bir müddet istirahat buyurduktan sonra avdet buyurmuşlardır. tanbaşa dolaşmış ve yapılacak tahki- mat için lâzımgelen tetkikatı tamamla- mıştır. Boğazın iki sahilinde fener alayı Yarın gece Çanakkalenin iki sahilin- de yapılacak olan fener alayının dile- nildiği kadar parlak olması için hiç bir fedakârlıktan çekinilmemiştir. Çanakkale, 20 (Sureti mahsusada giden arkadaşımızdan) saat 22 — Şu anda Çanakkale sokaklarında çalınan davullarÇanakkalenin salı sabahı ordu- muz tarafından işgal edileceğini müj- delediler. Müjdeciler orduyu karşıla - mak isteyenlerin Balıkesir meydanına toplanmalarını bildirmektedirler, Çün- kü son dakikada verilen ani bir emir ü- zerine Kirazlıdaki piyade ve Ezinedeki topçu alayları bu gece saat 24 de bu- lundukları yerlerden Çanakkale üzeri- ne hareket etmekle gayri askeri mın - takaya ilk adımlarını atmaktadırlar. Şehre”iki koldan yürüyecek - olan kahraman askerlerimiz Çanakkale ka- pılarında konaklayacaklar ve şehri iş- gal için şafağın sökmesini bekleyecek- lerdir. Yarbay İsmail Hakkı Yalalun ku- mandasında Kirazlı piyade alayı saat V1 ile 12 arasında şehre girecektir. Kirazlı piyade alayı saat kulesi ve A- tatürk bulvarlarından geçtikten sonra Ezine yolunda Kocadere kenarındaki ağaçlıkta karargâh kuracaktır. Diğer taraftan Ezinedeki topçu ala- yı ayni saâtte yerinden hareketle 11 - 12 arasında Erenköy mımntakasını işgal edecektir. Dün Bayramiç fırkası kumandanı ve tahkimat işleri âmiri general H. Hüsnüyü evinde buldum. Beni büyük bir nezaketle kabul eden kıymetli ge- neral arka arkaya çalınan telefonlara cevap yetiştirdikten sonra, güldü: — Görüyorsunuz ya? — dedi, başım kaşınsa ne yapacağım diye düşünü - yorum. İstirhamım üzerine düşündüklerini, duyduklarını şu özlü cümlelerle hulâ- sa etti: — Biliyorsunuz ki Lozan muahede- .. Kara ve Deniz Kuvvetlerimiz bu sabah Çanakkalede coşkun tezahüratla karşılandı 'Merasime Kara ve Deniz Tayyarelerımızde iştirak ettiler Çanakkale, 21 - Müstacel - ( Su-|metre yakinindedir. reti mahsusada giden arkadaşımız- dan) — Gece saat üç buçuktu Gene- Donanma Çanakkalede Çanakkale, 21 - Müstacel - (Su- |önünde sabah saat dörtte demirledi-. lcr. Çanakkale 21 « Müztacel . ( Su: ,ral Hüseyin Hüsnünün kumandasın-| 'reli mahsusada giden arkadaşımız- reti mahsusada giden arkadaşımız- /(daki Bayramiç müstakil fırka karar- 'dan) — Yavuz, Hamidiye, Hızırreis!dan) — Başvekil İsmet İnönü bu gambotundan mürekkep bir - Filo-|sabah saat onda tayyare ile burada Karargâh erkânı sabaha kadar| muz bu sabah Çanakkaleye - geldi. ,bekleniyor. Yapılacak merasime on gâhı ve erkântharbiyesi şehre girdi. heyecanla karşılandı. Gayriaskeri ratla karşıladı. mburgta yapılacak Festivala Türkiye gyyumayan halk tarafından sonsuz|Halk gemilerimizi coşkun tezahü-|deniz ve kara tayyaresinden mürek- kep bir filo da iştirak edecektir. mıntakayı işgale başlamış olan kah-| — Denizaltı gemilerimiz Kille lima-| — Naara önü şimdilik deniz istasyo- raman alaylarımız şehrin dört kilo-|nında, Kocatepe, Adatepe, Maydos|nu olarak kullanılacaktır. e Moııtro zaferi oğulıı konferansının rTesmi imza celıeıınden bir evvelki toplantısında gerek könlerans reisinin, gerek teisin bu sözlerine iştirak eden diğer murahhasların hakkımızda söyledikleri sözler, yaptıkları temenniler, bizi ne kadar memnun etse ye- tidir. Her vesileden bir iftihar hissesi çıkar- mayı âdet edinmiş kimseler gibi, bu sözle- tim, bir nevi tıflane sevinç tezahürü sayıs lamazlar. Çünkü bütün bir medeniyet ci- hanı önünde haklı davasını vakürane müda. faa eden ve kazanan bir milletin bundan duyabileceği memnuniyet kadar tabil ne olabilir? Kabul ve itiraf edilmek lâzım - dır ki bu muvaffakiyet, azimli bir surette muayyen bir hedofe, şaşmaz bir isabetle gidişin bir neticesidir. Eğer, bu, böyle ol- mamış olsaydı, Türk cumhüriyetinin bu güzel günü idrak etmesi, bir emri müsta - hil olurdu, dense, mübalâğalı bir tarif ya- pilmiş olmaz. Demek oluyor ki, Türkün — Montröde, boğazlara dair kazanmış olduğu zafer, sa- bur bir sâyin, anut bir iradenin sulh yolun- da elde ettiği en «bercesten bir muvafk fakiyettir. Vaziyeti itibarile ve son hâdiselerin ak- « inkişafı neticesinde boğazları, kuvvetine dayanarak tahkim edebilecek bir mevkide bulunan Türk cumhuriyeti eğer bu hak « kını, kullanmak istememiş ise, bu, onun, Sulha olan inançından ve barışa — verdiği kıymetten ileri gelmiştir. Maamalih onun bu tarzı hareketj, bu arada, arsıulusal si - yasetin hangi istikametlerde inkişaf etmek istidadında bulunduğunu gösterdiği — gibi bazı dostlukların hakiki mahiyetlerini mey« dana çıkarmak itibarile de, bizce, bir nevi imtihan yerine geçmiştir. Şurası da unu « tulmamak gerektir ki Montrö konferansı; büyük harptenberi, aksaksız netice bir tek miş bin bir arsıulusal toplantıdan eşkil ediyor. Gerek arzı, gerek te- — Muğla, 20 (A.A.) — Muğla ve mük 654 bin 956 metre murabbar bir alanda müsait gitmesindan rekoltenin beş milyon kilo olacağı umulmaktadır, si Bo_;azl.—m ğu'ş.r-ı. —z.xskcııleş_t'ıı'r;;i: ven şeklile umum! maneviyatın yük » selmesinde büyük âmül olmuştur. Bu ise, az bir kazmg mıı:!ıvı — Stlım Rınn Muğlada tütün rekoltesi bakatiyle beraber bu yıl yüz iki milyon tütün ekimi yapılmış ve havaların tütüne Devlet verdiği söze riayet ederek Bo- ğazlarda asker bulundurmuyordu, Şim- di Montröde Boğazları tahkim karari almaya muvaffak olduk. Bu suretle parlak Lozan muahedesinin yegâne pürüzlü noktası da düzelmiş oldu.. Bu sayede yurdumuzun AÂAkdenize açılan Çanakknle kapısı emniyetli bir hale girmiş oldu. Bir evin kapısı açık iken insanın yüreği rahat eder mi? Biz Ça- nakkaleye top namlulariyle kilit vur « duktan sonradır ki evinin kapısını nâ- hoş ziyaretlere karşı sürmelemiş bir in- san ferahlığı ve pervasızlığı duyuyo « ruz, Biz askerler, bu milli ve önlü hâdi- selerle dolu kapının bekçisi olmakla iltihar ederiz. Düşünün ki buranın topraklarına 50.000 Türkün kanı dökülmüştür. ve Türk hudutlarının hiç bir köyünü bu - lamazsınız ki içinde Çanakkalede ev- lâdı şehit düşmemiş analar bulunma- sın. Kendi hesabıma ben hayatına ka- rıştığım dostların en azizlerini orada- ki kavgada kaybettim, İstanbullu Sü « llcymnn ve Pargalı Rizayı hatırladıkça yüreğim sızlıyor. I Bayramiç - fırkasının Çanakkalede |merkez kuracağını söyleyen kuman - dana teşekkür ve vedadan sonra vali Nizameddini buldum. O bana dedi ki: «— Bu ant emiir çizdiğimiz proğramı değiştirtti. Yapılması mukar- rer olan çelenk koyma merasimi öbür güne kaldı. Köylere kamyonlar gön- dererek bu merasimde bulunmak iste- yen eski Çanakkale mubariplerinin henüz gelememiş olanlarını şehre ka - vuşturduk. Köylerden o kadar çok gel- mek istiyorlar ki sabaha kadar kam « yon işleteceğiz.» . bize