24 Kasım 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

SON POSTA Sayfa 3 TELGRAF HABERLERİ Teşkilâtı Esasiye kanununda değişiklik teklif Kamutay Başkanlığına 150 den fazla edildi imzalı bir kanun teklifi verildi. Encümende bugün tetkik edilecek Ankara 24 (Hususi) — Teşkilâtı Esasiye kanunumuzun € maddesinde bazı değişiklikler yapılması hakkında Kamu - fay Başkanlığına 150 den fazla imzalı bir kanun teklifi takdim #dilmiştir. Bu kanun teklifini bugün Teşkilâtı Esasiye encü - Meni toplanarak tedkik edecektir. 'Tâdil edilecek olan maddeler siyasi müsteşarlıklar için Teş- kilâtı Esasiye kanununa geçen yı! lâve edilmiş olan hüküm - ra ve cümlelerdir. Değişmesi istenilen bu madde- ümler siyasi müsteşarların tayin şekilleri, mes'uli- Yetleri, vazife ve salâhiyetler'ne aiddir ki, bu hükümler ana Yasada beş madde ve fıkra içindedir. Ayrıca ayni teklif ile #na yasamızın 48 inci maddesınin de tâdili- istenilmektedir. Bu madde « Vekâletlerin adedi kanunla tayin edilir. hükmü- Dü ihtıva etmektedir. <Aded» kelimesinin ana hüküm olarak Lil'naıı doğru görülmediğinden maddenin «Vekâletlerin teş- Devlet Vekillikleri etmemektedir. lenmektedir. / İngiltere, Amerika ve Fransa Japon notasını kabul ettiler Amerika,Nankinde bitaraf bir mıntaka kurulmasını Japonlara teklif etti Çinliler arasında isyan çıktı' Londra 23 (Hususi) — Tayi gölünün iki Kıyılarında tahaşşüd eden Japon kıf'aları : KER . Nankine doğru ileri'hâreketlerine devam| — Londra 23 (Hususi) — Şanghayda - &m M ki Çin makamlarının hukuk ve salâ - hiyetinin Japonlara devredilmesi hak- kındaki Japon talebi, Şanghaydaki İn- giliz, Amerikan ve Fransız mümessil- ri tarafından kabul edilmiştir. Diğer taraftan Nankindeki Amerika konsolosunun, — Nar e — bitaraf bir mıntakanın kurulması için Japon kon- solosuna bir plân teklif etmiş - olduğu bildirilmektedir. Japonya bu hususda henüz hiç bir cevab vermemiştir. Ayam Kamarasında müzakereler Londra 23 — Parlâmentonun öğle « den sonraki içtimamda Şanghaydaki va ziyet parlâmento üzalarını bilhassa meş gul etmiştir. Meb'uslar Eden'e bir çok sualler sorarak beynelmile) imtiyaz mıntakalarına Japonya vaz'ıyed el'tiği takdirde İngilterenin ne suretle hare - ket edeceğini öğrenmek - istemişlerdir. Eden bu suallere cevab vermekten im- tina etmiştir. “ Beynelmile! mıntakanın idare ve teşkilâtının Çin hükümetinin muvafa - kati olmadan tadil edilip edilmiyeceği o z Tokyo 23 (A.A.) — Tebliğ: Changhai - cephesi; Çin kıf'alarını Changhai - Nankin demiryolu İstikame « tinde fakib eden Japon ordusu, 22 sonteş- | Tin g bahleyin Nankin'in 140 ki'o- Tetre cenubu garbisinde kâin Wusih şeh- Sinde orduya y tikine imkân & e cephane teda - lmadığı için ordu ihti - e temin edilmekta ve ©tdu da bu sayede ilerlemektedir. nliler arasında isyan istikametinde -Şien-Hsu ku - Mandasındaki Hunan eyaleti ordusuna Mensub Çin kıt'alarının bir kısmı 21-22 Tönteşrin gecesi isyan etmişlerdir. Âsi #skerler bankaları, acentaları ve tica - Tethaneleri yağma etmişler ve merkezi h ordusuna mensub kuüvvetlerle çar - Pışmışlardır. hığ( r iki taraftan da 1400-1600 kişi öl - Sefarethaneler Changlai 23 (AA) — Hükümet mer- zinin nakli hususunda verilen kararı lüleakib ecnebi Sefaret ve konsolosha - Aeleri hükümetle beraber Nankine gil- iği sefaretleri 22 sonteşrinde ankinden ayrılmışlardır. İngiliz, Ame- Tkan ve'Alman sefarethaneleri de bu - Gün taşınacaklardır. Şimali Çinde yeni bir hükümel kili mahsus kanuna tâbidir» şeklinde değiştirilmesi teklif e - dilmiştir. Geçen sene kabul edilmiş olan <Hükümet daireleri- nin Vekâletlere taksimi ve Siyasi Müsteşarlıklar» hakkında- ki kanunla da Vekâlet 12 den az 16 dan fazla olamıyacak ve ihdas edilebilecekti. Haber aldığıma göre bu kanün hükümlerinin tâdili için de bir proje hazırlanmıştır. Projede esaslı bir madde vardır. Ve vekillerin adedini takyid Devlet işleri yeni Vekâletlerin kurulmasını lüzumlu kıla- cak olursa bu ihdas Başvekilin teklifi ve Cumhurreisinin tas- diki ile olabilecektir. Yeni proje ayni şartlar içinde icab eder- se Vekâlet adetlerinin de azaltılmasını mümkün kılmaktadır. Her iki teklif ve proje alâkalı encümenlerden bu hafta içinde geçerek Meclisin yakın toplantı ruznamelerine alınması bek- hakkında amele partist meb'uslarından Wedgood Benn tarafından sorulan su- ale Eden tarafından verilen cevab şu - dur; — Şanghaydaki beynelmilel imtiyaz mıntakasının idare şartları Çin hükü metinin muvafakati olmadıkça değiş tirilemiyecek olan «mahalli nizamna - meler>» dir; Benn bunun üzerine şu suali sor - muştur: — Buü sözlerden Japon taleblerinin reddedileceği mânasını mı çıkarmak lâzımdır? Eden cevab vermiştir: — Bu ayrı bir meseledir. Cevabım ihtimamlı hazırlanmıştır, dersem sualinize de bir karşılık teşkil etmektedir. Dört Çin gazetesi tatil edildi Şanghay 23 (A-A.) — Beynelmilel imtiyazlı mıntaka ları, araların- da Çin maliye nazırı Kung'a aid «Chi- na Times» ve Kuomintang'a aid «Min- Pao» da olduğu halde dört Çin gazete- sinden neşriyatlarını tatil etmesini ri- ca etmiştir. Fransadaki gizli teşkilât Fransız kabinesi dün Gumhurreisinin Başkanlığında bir toplantı yaptı Elde edilen ;siârim meb'usan meclisini de hücumla işgal edeceklerdi, mühim Ve zanne - Bu Sabahki Gazetelerde Gördüğümüz Fikirler Cumhuriyet — Yunus Nadinin bugünkü başmakalesi «İstanbulun tmarında ekonomik düşünces serlevhasını taşımaktadır. Yunus Nadi İstanbulun —imarı mevzuu bahsoldu- u bugünlerde bu işin büyük ehemmiyetini anlattıktan sonra İstanbulun bir — transit merkeri olduğunu da işaret ediyor, bu nok- taya da büyük ehemmiyel verilm*sini tav- siye ediyor. En sonra İstanbal hinterlândı- nn zirat ehemmiyetinden bahsederek bu- nun da canlandırılmasını tavsiye ediyor. * Tan — Ahmed Emin Yalman bugünkü Şiy ALEMİNDE © Mısırın dahili sükââ hâlâ ve tamamen yerine gelmedi Yarzan: Sîllı Raeın Iııı:q_ ' ngiltere ile geçen senenin ağustosun- da yaptığı anlaşma ile Istiklâline ka- başmakalesinde Atatürkün Doğu seyahatleri| vuşan ve «Montreux» de devletlerle ukid intibaları üzerinde durmaktadır. Bogünkü modern, ileri kafalı Türkiyenin — çalışmasını öyen Ahmed Emin Yalman makalesini şöyle bitiriyor: «Atatârkün seyahat dönüşü neşredilen in- tıbaları ortalıktaki istidadlar ve hazırlıklar bakımından güsel bir boşarettir. Atatürkün hepimizden uzak ve hepimizden iyi gördüğü için Türk vatandaşlarının çalışmaları hak - kındaki ümidli ve ferahlı görüşleri daha ge- niş çalışmalar için taze bir kuvvet membar olacaktır.. * Kurun — Asım Us bugünkü başmakale- sintle Vürk maliyesinin kalkınmasından ve bütçede görülen büyük Jehte farktan bah- setmektedir. Bu bütçe Ffazlalığının sene so- nunda 20 milyon liraya baliğ olacağını he- sablıyan Asım Ug: «Vergi tahsilâtinin — gösterdiği — fazlalığı tecrübe yıllarının geçtiğini gösteren en mad- di bir alâmet saymalıyız: diyor. Atatürkün doğduğu ev Selânik belediyesi namına bir heyet geliyor Atina, 23 (Hususi) — Atatürk'ün doğ- duğu evin kendilerine hediye edildiğine dair kararnameyi takdim etmek üzere Selânik belediye reisinin riyasetinde bir hey'et, gelecek ayın ilk haftasında An - karaya gelecektir. Heş'et belediyenin kararnamesini A- tatürk'e takdim edecektir. İngllı'z Kralının Riyaseti altında Toplantı yapıldı (Baştarafı 1 inci sayfada) tine ve Versay sulh muahedesinde Al- manyayı harb mes'ulü olarak gösteren fıkranın ladesine müteallik - taleblerin is'afı münhasıran İngilterenin elinde de- ğildir. Bu hususta Fransa ile Belçikanın da muvafakati olmak lâzımdır, halbuki bu devletler şimdiden muarız görünmek- tedirler. Anlaşılıyor ki müzakere devam edecektir. Fransa - İngiltere Eden bu akşam Fransa büyük elçisini kabul ederek bir saatten fazla görüş - müştür. Bu mülâkat Hali(ı_x'ı_n Berlin- den dönüşü ile alâkadar gonılme!.ıı . dir. İngiliz siyast mehafili bugünkü beynelmilel şartlar içinde Fransız hü - kümetile sıkı temasın muhafazası lü - zumunda ısrar göstermektedir. Ceyhan ve Seyhan Nehirleri yükseldi (Baştarafı 1 inci sayfada) ile nehrin üzerinden geçebilmektedir. Şimdilik zarar ve ziyan yoktur, Irmağın üzerine kurulacak köprü - nün temel atma merasimi de bu yüz - den tehir edilmiştir. Seyhan nehri de Londra 23 (A.A.) — Hariciye nazırı ile mukavele neticesi mllli emellerini ta- hakkuk ettiren Mısırın şimdi, bu muvaf- fakiyetleri tetviç için oturması ve çalış- ması lâzımdı. Fakat istemek demek yap- mak demek olmuyor. Nitekim bütün bu güzel neticelere rağmen Misir, çok mü"- taç bulunduğu dahili huzuru tamamile temin etmiş değildir. Bu halden, memle- ketin büyük ekseriyeti çok müteessirdir. Çünkü bu halk, memlekette yapılacak pek çok şeyin bulunduğunu görüyor ve biliyor. Şarki Akdenizin vaziyeti eskisi — yibi değildir. Trablusgarb hududunda ıki İ- talyan kolordusu meveud olduğu gibi Nil membaları da bugün İtalyanın elindedir, Şu şeklile Mısır, her taraftan çevrilmiş bir vaziyettedir. Onun, bugün, dahili ge- çimsizlikleri bırakarak memleketin idarf teşkilâtını bir an evvel kurmaya başla- ması, müst bir millete lâzım olan ve bugünün — ihi karşılıyabilecek modern orduyu meydana getirmesi, Mon« yaçlarını treux'de, dünya milletlerile yaptığı mu- kavelelerin tatbik ahkâmına geçmesi, wn- dan beklenen ilk faaliyet hamleleridir. Fakat Mısır hükümetinin bunu yapa- lmesi için ikün bulması lâ- zımdır. Halbuki iktidar mevklinde bulu- nan ve milliyetperver Mısırı temsil eden Nahas Paşa kabinesi, dahilf hasımlarla uğraşmaklan başını kaşımaya vakit bu- Jamıyor. Bu husumet, bilhassa Üniversi. teden geliyor. Vaktile İngiltereye karsı Üniversiteden istifade eden Vefd fırka- sı, senelerce devam etmiş bir bugün, fiili Üniversite, dün, İngiltereye karşı «ik sık kafa tutuyordu. Bugün de bül te, bazan hükümetin bazı azasına karşı ayak diriyor. Bu hal, siyasi gerginliği ar- ftırıyor. Bir taraftan kabine ile Üniversite a- rasında bu gerginlik devam ederken, ö- bür taraftan kral ile hükümet arasında tam bi ağenk tesis edilemiyor. Kralın kendi husust kâtibliğine tayin ettiği Ali Mahir Paşa, hükümetçe hoş görülmiyen bir şahsiyettir; çünkü ilk zamanlar ken- disi de bu fırkaya intisab etmiş iken, id- diaya göre bilâhare Vefdin daimi bir hasmı olmuştur. Genç kralın - saltanat makamına çıkması üzerine Ali Mahir Pa. şayı kendisile hükümet arasında daim! ve resmi bir temas vasıtası hâline getir- mesi, elbette ki Nahas Paşa ve arkadaş- larını memnun edemezdi. Fakat hüküm- dar nezdinde bu hususta yapılan teşeb- büslerin kâffesi semeresiz kalmıştır. Genç ve müstakil Mısır için temenni edilecek şey, şimdi bu emri vakile müca- deleye geçmek değil, bundan, millet ve memleket hesabına azami istifade temin edecek bir teşriki mesai imkânlarını çı- karmaktır. Misir gibi İstiklâlini yeni ka- zanmış bir millet ve memleketin, buna, her şeyden fazla ihtiyacı vardır. vaziyelin Pekin 28 (AA.) — Japon kaynakların- âh a'ınan haberlere göre şimali Çinde ı.:: hükümet teşkili için Japc da Çinli- &rasında faaliyetli müzakereler ol - tadır. Dil Kurumu tarafıncan hazırlanan fizik, kimya * ip uçları elde edildi Paris 28 (Hususi) —- Cumhurreisinin riyasetinde toplanan nazırlar meclisi bil- hassa devlete karşı sulkasd — meselesi'e meşgul olmuş ve dahiliye nazırının bu hdsusda verdiği etraflı malümatı dinle- riştir. biraz yükselmiştir. Kazalara bol yağ - murlar yağmaktadır. | Makineye Selim Ragıp Emeç verilirken Küçük san'atler kanununun İktısad encümennde ve bazı isimlerin ifşasından evvel sağ - lam delillerin elde edilmesi lâzım 0'du- ğunu söylemiştir. Bu zat, tahkikatın memnuniyetbahş bir surette inkişaf ettiğini ve mühim ev- rakın da ele geçirildiğini İlüve eylemiş « Polis tahkikatı neticesinde mühim ip- uçları elde edilmiş olduğu anlaşılmakta- dır. Emniyet direktörlüğü inspekterlerin - den biri, meselenin çok ciddi- olduğunu ve mihanik terimleri Ankara, 23 (Hususi) — Türk Dili Umu tarafından hazırlanan fizik, h.r,'v'a ve mekanik terimleri broşürler şinde bastırılarak etmenlere tev- ' &dilmek üzere kültür direktörlükle- ""ğ gönderilmiştir. Bu terimler talebe- Üğretilirken nazarı dikkate alınacak | m_lnamr yapılan tamimde tasrih edil -| llı:âl r. Terimler hep birden liste ha -| Almanlar arasında yapılmakta bulunan © talebeye öğretilmiyecek, öğret -| Görüşmelerin iktısadi ve siyasi mahiyet- ha a her dersde sırası geldikçe birkaç|'te olduğunu beyan etmektedirler. hesini öğretmek suretile ders yılının| — Macaristanın hukuk müsavatı mesele- mna kadar bulunduğu sınıfın ders -|sindeki metalibatının da bu görüşmeler . 'de geçecek yeni terimleri bitirmiş| snasında derpiş edilmiş olduğu rivayet Unacaktır. edilmektedir. Almanya - Macar Görüşmeleri Paris 23 (AA) — İyi m makta olan mehafil, Berlinde Macarlarla 'amat at - Devam ediyor tltl":(de edilen vesikalardan anlaşıldığına göre «Cagoular» gizli teşkilâtı, meb'usan me ni hücumla ışgâl.Ptmok için bir plân da hazırlamış bulunuyordu. Belçikada kabine Buhranı 21 gündenberi Brüksel 28 (A.A.) — Kabine buhranı 21 gündenberi devam etmesine rağmen henüz zail olmamıştır. Bu sabah kral hi- ristiyan gdemokratlardan Tschoffen ve sosyalistlerden Brunet'e kabineyi kur - mağı teklif etmiş ise de bu teklifi her ikt. gi de reddetmişlerdir. kKüçük san'atler kanunu lâyihasını müzake- rTeye başlamıştır. Encümende hükümet numı- na sanayi umum müdürü Roşad izahat ver- miştir, Tedkike başlanan projenin umumi hökümlerinde kanunun tatbik edileceği sa- ha san'at ve san'atkâr bakımından tedkik edilmektedir. Küçük san'atlar için verilen târif memleketin bugünkü küçük san'atlar yaziyetine tamamen muvafıktır. Bu türifle emek ve sermayesini beraberce —kullanan kımse nazarı dikkate alınmıştır, Numan — Menemencioğlunun — hariciye gmumi kâtibi olacağı söyleniyor Ankara 24 ( Hususi ) — Gazianteb müzakeresine başlanıldı Ankara 24 (Hususl) — İktaad encümeni| yasi Müsteşarlıktan önceki vazifesi o- lan Dış Bakanlık genel sekreterliğine getirileceği haber verilmektedir. Me - nemencioğlunun sılhhi vaziyeti tama - men düzelmiştir. Muammer Eriş raporunu hazırlıyor Ankara 24 (Hususi) — İş bankası umum Mmüdürü Muammer Eriş iktısadi raporunu hazırlamıya başlamıştır. Memleketin sıhhi vaziyeti Ankara 24 (Husus!) — Yüksek Sıhhat Şü- rasında memleketteki umumi sıhhat vazi - yetl ve bulaşıcı hastalıkların seyri hakkında verilen tafsilât ve Izahat ledkik edilmiştir. Anormal bir vaziyet mevcud olmadıdı tes - saylavı Numan Menemencioğlunun Si-|bit edilmiştir.