21 Temmuz 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

DüN ün, BUGÜN ün, YARINın tarihi: 3 Avrupanın altındaki ateg Hitler, birkaç sene içinde, Bismarkın yapamadıklarını yaparak nasıl Hitler oldu ? Yazan: Emrys Jones Stresemannın maliye nazırlığını yapan, Behacht (Şaht) markı, Alman halkına pek pahalıya oturacak bir şekilde, dü- teltti. Almanya yeni ümidlere kapılmıştı. 1924 de bir Dawes plânı hazırlandı. Bu plân hükümlerine göre Almanya altın ve emtia varidatının bir kısmını borclarına karşilık olarak ödiyecek, itilâf devletle- ri de, Almanyaya, bözulmuş sanayiini düzeltebilsin, bu suretle borçlarını vere- bilsin diye istikrazlarda bulunacaklardı. Almanya işe koyuldu. Büyük sanayile- ri işlemeğe başladı. Fakat Alman halkı bir kere daha bu yeni cihadın kefaretini ödemek mecburiyetinde kalacaklardı. Tekaüd olmuş ihtiyarlar, âliller yeni baştan madenlere, fabrikalara döndüler. Kadınlar, paydos zamanlarında çocukla- rına bakabildiler. Mekteb talebesi, ders- lerinden vakit ayırarak, amele gibi çalış- mak mecburiyetinde kaldı. - Ayni zamanda, harbe iştirak etmemiş, ve olmuş, bitmiş olan bir harbden dolayı en küçük bir mes'uliyet hissi bile duy- mıyan bir nesil yetişmekte idi ve bu ne- sil, Almanyanın bu mağlübiyet boyundu- ruğunu daha ne zamana kadar taşıyaca- ğını hayretle birbirlerine sormakta idiler. Her ne kadar Almanya 1926 da Millet- ler Cemiyetine kabul edilmiş ise de ülke- nin alnından daha hâlâ mağlübiyet dam- gası silinmemişti. Genç Almanlar, bu damganın şereflerine, haysiyetlerine do- kunduğunu seziyorlardı. Fakir oldukları yetişmiyormuş gibi, üstelik bir de haka- rete, küçüklüğe maruz kalıyorlardı. Almanya 1930 yılına kadar, itilâf dev- letlerinin verdiği borç paralarla zâhirde müreffeh gibi göründüyse de, hakikatte, içinden müdhiş bir ıztırab ve yoksulluk ile kıvrandı. Sanayi yeni baştar. kuru- lünca iki milyon kişi açıkta kalmıştı. Ka- zanilan kârlar, ecnebilerin verdiği boörç- lara gidiyordu. On binlerce genç, en ufak bir işin bile bulunamıyacağını geregi gi- bi görüyorlardı ve derin bir yeise, karar- sızlığa düşen gençlerden on binlercesi komünist oldu ve milyonlarca insanın kalbi de, kendilerine milli şereflerini, haysiyetlerini iade edeceğini vâdeden yeni nasyonal sosyalist fırkası ile bera- berdi., Ortada bu vâdi tutabilecek bir insan görünüyordu, Bu da Adolf Hitler idi. * 1920 yılında altı adam Münich'te bir birahanede bir <cemiyet kurmuşlardı. Hitler bu birliğin yedinci azasıydi ve baştanbaşa Yahudiler, komünistler muh- tekirler, cumhuriyet ve nihayet Versay aleyhinde olan bir program hazırladı. Tam bir afsunlayıcı hâssalarına malik olan Hitler yalnız efkârı zaptetmekle kalmadı. Onu dinliyenlerin ekserisini kendisine taptırdı. Hareket genişledi. Derken, fırkaya talih kuşu kondu. Harb zamanı kumandanlarından meşhur Lub dendorff, Hitlerin gayelerine ortak çık- tığını, onları benimsediğini ilân etti. 1923 de, Berlin üzerine bir yürüyüş ha- zırlıyan Naziler daha yollarına henüz koyulmuşlardı ki, polisler silâha davran- mış, birçok Nazileri öldürmüşlerdi. Gö- ring yaralanmış, Hitler müdhiş bir yay- lım ateş karşısında kendisini yere at- maktan başka bir çare bulamamış, bu sı- rada da omuzu çıkmıştı. Onu tevkif et- mişler, beş sene hapse mahküm etmişler- di, Hitler bu cezasının ancak bir senesini çekmiştir. Hitler, hapishanede, bütün fikirlerini, akidelerini perçinlediği meşhur Otobyog- rafisini, Kavgamı (Mein Kampf) ı yazdı. Nazi partisi, birçok iyi ve fena günler geçirdi. 1924 mayısında, bir milyon do- kuz yüz bin kişi nasyonal sosyalistlere Tey verdi. Hitler 1930 iktısadi buhranına kadar pek öyle kendisini gösteremedi. Gemisini yürütemedi. O yıl, altı reilyon- dan fazla Alman Hitlere rey verdi ve Rayhştagda 107 sandalya teminine mu- vaffak oldu. Alman Cumhuriyeti gözden düşmüş gi- bi idi. Kimse bu rejimi o kadar beğen- miyordu. Zira Bruning, Alman halkını, ecnebi borçlarının faizini ödemek için, son haddine kadar sıkıyor, ağır vergilere Çeviren: İbrahim Hoyi Hitler 1920 yılında boğuyordu. Politikada pek öyle atik, çe- vik olmıyan ihtiyar Hindenburg bile, Bruning'in halkın gözünden düştüğünü anlamıştı. Bundan ötürü de, şöhretce Bruningden aşağıya kalmıyan, halkça o kadar hoş gö- rülmiyen Franz von Papeni başvekil yap- mıştı. Eski kumandanın nazarında, Pa- penin bir asker ayni zamanda kibar *bir adam olmak gibi meziyetleri vardı. Pa- pen, 1932 de bir baronlar kabinesi kurdu. Fakat iki ay sonra da yeni baştan seçim yaptırmak mecburiyetinde kaldı. Bu se- çimde müdhiş surette mağlüb oldu ve Hitler 13,700,000 rey alarak' muvaffaki- yet burcuna çıktı. Hitler maksadına yaklaşıyor, emeline ulaşıyordu. Hindenburg onu, Almanya- nın en büyük fırkasının lideri olarak ka- bul etmek mecburiyetinde kaldı. Fakat hükümet mekanizmasının başına getir- medi., —Bundan - fena halde — hid - detlenen — müstakbel Alman — Cum - hurreisi, kızdı ve Papeni, Rayhştag- da devirmeği kurdu. Papen mukabil ha- rekete geçti ve Rayhştağı toplandığı gün feshetti. ©a Von Papen, beş ay sonra yeni bir ge- çim yaptırdı ve Nazi reyleri iki milyon kadar azalmış olmakla beraber, gene mağlüb oldu. Bunun üzerine Hindenburgun diğer yenilmemiş kumandanlarından biri baş- vekilliğe getirildi. Bu, uzun entrika ge- nelerinde, Hindenburga müdhiş surette nüfuz eden General Schleicher (Şlayher) idi. Şlayher de iki aydan fazla başvekilli- ğin safasını sürmedi. Alman halkı baş- vekil değişmelerinden, seçimlerden bık- mıştı artık. Papen, yeni dolablar çevirdi. Hitlere giderek General Şlayherir. Nazi- lerin ve kendi taraftarlarının üstüne as- ker sevketmeğe hazırlandığını söyledi. Hitler de Papen ile birlikte yürümeği kabul etti; içinde 8 Papen taraftarı nazir | bulunan bir kabineye 3 Nazi nazırı vere- bileceğini bildirdi. İhtiyar Hindenburg bu plâna muvafakat etti ve Hitler yeni kabinede başvekilliğe geldi. Von Papen de muavini olmuştu. Hitlerin başvekilliğini kabul ve tasdik ettirmek için, beş mart 1933 de seçim ya- pılması kararlaştırıldı. Fakat şubat ayın- da Berlinin bütün vechesini değiştirecek olan esrarengiz bir yangın oldu. Rayhştag alevler içinde kalmıştı. Bunu kim yap- mıştı?.. Naziler, komünistleri, onlar da Nazileri itham ediyorlardı. Her ne hal ise, bu yangının neticesi Nazilerin se- çimde kahkari muzafferiyetleri oldu. O yılm haziranına kadar, Almanya baştanbaşa Nazileştirilmişti. Son darbe de 30 haziran 1934 de indirildi. Hitler fır- kada bir tarama yaptı. Tensikatta bulun- du ve içinde en yakın dostu Röhm de bu- lunan Nazi erkânından on on iki 'kişi öldürüldü. Onlarla bitlikte eski düş- manı, Şlayher ile karısı da ademi boyla- dılar. © Röhmün ölümü aşağıda kaydedeceği- Son- Posta'nın Resimli Zabıta Hikâyesi Bahçedeki cinayet 1 — Con Ben doğum günü katledilmişti. kalb hastalığı çekiyordu. Bu yüzden de tedavi görüyordu. Bu zamanlarda onunla birlikte 4 akrabası bulunuyordu. Bunlar da Smart, Falk, dul madam Eiles ve madam Stoker Birkaç aydır, idi. O gin yemekten sonra Con bahçenin tenhâ bir köşesin- de bir iskemleye çöktü. Yanında da Falk vardı. Falk, amca- sından börç para istiyordu. Con: «— Bir metelik bile vermem., Bekle öleyim de ondan son- Onlar da, sözbirliği ra hisseni alırsın. Şimdi ötekilerine de söyle, yalnız kalmak istiyorum. Beni rahatsız etmesinler!» dedi, Falk kızgın, kız- bi, gin amcasının yanından ayrıldı, leri konuşuyorlardı. 4 — Saat 4,30 da uşak gelerek, efendisine çayın hazır ol- duğunu haber vermek istedi. Fakat gaşkınlıktan — kala kaldı. Con Ben, yüzü koyun yere yığılmış, yatıyordu. Öl- müştü. Uşak acı bir feryad kopardı. İçerdekiler, heyecanla dışarıya koşuştular ve Conun yerde cansız yattığını görünce Conun öldüğünü söyledi. İçlerinden birinin sorduğu bir suale karşı da: — Tahkikata lüzum yok, dedi, hepsi de hayretle ve dehşetle öoldukları yerde taş kesildiler, Nihayet kendilerine gelince maktulün cesedini eve taşıdılar. 6 — Fakat, evi terketmeden evvel, ölüyü son bir defa da- ha muayene etmekten kendisini alamadı ve önceden farket- mediği bir şeyi gördü. Conun vücudüne biraz daha dikkatle baktı gömleğinin üzerinde, tam kalbinin hizasında pek kü - çük bir kan lekesi vardı. Gömileği açtı ve minimini bir delik görünce «Vay canına!» diye söylendi. len doktor: cildin — üzerinde B — Falk eve doğru giderken, madam Eiles ile Smartı gördü. tıpkı kendi aklından geçen- 3 — Kadın: «— Bunakli çok yaşamaz sanırım, Bak« sana bitkin bir hale gel- mişl.» diyordu. Uşak efendisinin bir şe« ye ihtiyacı olup olmadığı- ni anlamak için bahçeden geçerken madam Stoker'in çiçek koparmakta olduğu«- nu gördü. Efendisi sakin bir uykuya dalmıştı. Saat 8 vardı. Efendisi, umumis« yetle bu saatlerde yatardı. etmişler gi- 5 — Aile doktoru, çağırıldı. Senelerdir doktor Benin na« turasını iyi bildiği için, ölüyü muayene eder etmez çok yo« rulan- kalbin artık vazifesini ifa edemediğini, bu yüzden ? — Bir saat sonra da müfettiş ile birlikte bir odaya çeki« — Con Ben katledilmiştir. Kalbine gayet ince bir âlet batırılmıştı. Gömleğinde rastgeldiğim çok küçük bir damla kana dair rapor verebilirim, Bundan ötesi de size aid! dedi. Müfettiş dalgın dalgın bir müddet düşündü: «Evet, dedi, şimdi vazife bize düşüyor? Katili bulmak lâzım!» : VA # H Müfettiş doğru ölünün evine gitti. Bütün aile hal- . kını sorguya çekti. Falktan başka hepsi, öğleden- | ladı. Con Ben'in katili kimdir?. Arayınız, düşü- beri Con ile temas etmediklerini söylediler. Fakat | nünüz. Bulamazsanız (13) üncü sayfaya bakınız. müfettiş yarım saat zarfında katili buldu. Yaka- N Ö ı—ıl"_—ıııı .. miz sebeblerden ileri gelmiştir: Hitler iki ateş arasında kalmıştı. Kah- verenkli gömlekliler ile, Rayhsver, yani muntazam ordu arasında bir karar ve- rememişti. Hücum taburlarının işi vazi- feleri sona ermişti., Bunların şefi bulu- nan Röhm, taburlarını muntazam ordu- ya ilhak etmek istiyordu. Fakat general- ler böyle bir teşebbüse asla yanaşmıyor, tahammül etmek istemiyorlardı. Hitler, asıl kuvvetin, nüfuz, kudret kaynağın bulunduğu tarafa geçti ve generalleri tuttu. 2 ağustosta, Alman Cumhuriyetinin son başı olan Hindenburg da öldü. Bunun ü- zerine Hitler başvekillik ile cumhurreis- liği vazifelerini birleştirdi ve böylelikle Almanyanın, hakkında tek bir kelime dilmiş mintakaya sevketti. söylenilemiyen en yüksek şahsiyeti, e- fendisi oldu. # Lüzumsuz, boş vâdlerde bulunanlar- dan olmıyan, olmıyacak dualara âmin dedirtmesini sevmiyen Hitler Almanla- rın istediklerini temin etmekle işe baş- ladı. Onlara haysiyet ve şereflerini iade etti. Versay muahedesini sayfa sayfa yırt- tı. Almanyayı yeni baştan Silâhlandırdı, asker alma sistemini yeniden kurdu. 1936 da askerlerini-Ren köprüsünden ge- çirerek muahede ile askerlikten tecrid e- Milletler Cemiyetinden çekildi ve hal- kını bir daha, Versayın âleti olan, kuk - lası olan -bu cemiyete yollamıyacağına yemin etti. Muahede hükümlerine aykırı olarak ülkesinin etrafında yaşıyanları, Rayhın bayrağı altında toplıyacağını ilân etti ve bu kararını yerine getirmek için de, son zamanlarda Avusturyaya bir nota ver arkasından da ordularını, tâ İtalyan hu« dudunda Brennere kadar ilerletti. Avus« turyayı aldı. Hitler birkaç sene içinde, Bismark ve diğer büyük Alman devlet adamlarının başaramadıkları işleri yaptı. Almanyayi tek ve müttehid bir ülke olarak yükseltti, (Arkası var) Açıkta kalan darülâceze memurları Sinema, tiyatro ve eğlence — yerlerinden Darülâceze ivergisinin kKaldırılması üzerine açığa çıkarılan Darülâceze müdürü ile kırk kadar memura yeni iş bulunacak ve bunla« rm açıkta kalmalarına meydan — yverilmiye- cektir.