24 Eylül 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
| ı Savyet Rusyanın o baş döndürücü ha- Va teslihatının hede- fi acaba nedir? 1938 Kiyef manev- ralarında Rus komü- nist partisi merkez komitesirin genel kâ- tibi Andrejew Söv- yet kıt'alarına. karşı bir. diyeyinde «Biz düşmanı Sovyet Rus- Ya hududlarının uza- B1 ötelerinde vuraca- Riz» demiş idi. Ayni Rün, — kominterlerin mürsilesi de, dünya- ya şu sözleri savur- muştu: «Sovyet Bir- P liğinin düşmanları bil melidir ki Sovyet Rus gORUN tayyarecileri için hiç 1937 senesi 40 bir hudud yokturs. —— ahdad Çarlıktan Sovyetlere wlltm“ e.,:n,,-.grıı:ı ve geri birkaç tayyare imdiki dev etmiş idi. Sovyet Rusyanın #0 o üsü hava teslihatı Jar sair uçak malzemesi yıpın”wo Sit Ya ve bunların amelesi de 40 Va oldu. 1932 de yani birinci be:dîeha" Kü nayileşme plânının son vü;( v Tâhlanmasına “çalışan (ıhn,:,m seselerin sayısı .';ııv;' bun 1 Kti 1 Ki ]Lî:î'o;nîdın 370,000 olarak ıa?ıı;ı:n îı;h nuyordu, Brögüet LW'lg“ıarn aa Frahsiz gazetesinde, yalnız 2 tayy ERDDE de ve motör fabrikası ile $ h:s:m K e dteree ÜĞ mhm bu sön e 3'::“::;'::“ yupın daha 63 ı :':k:l:lı:ı;înm ve diğet Nr(:nk î:ıîı;nî- hava endüstrisinin işcilerini ek ex[ S Cab eder, Bu suretle anlaşılıyor Ha da, Savyet Rus hava ıilâhlın;nn; eei inde çalışanların yekünu 5004 Elğî:k istihsalâtı da 0 nisbette c:’r:; #iyordu: Sovyet Rusyada, wîo ııı1 ğ; Ğ 500 uçak varken, 1932 de 1800 P 3100, 1988 da 5000 oldu ve 1987 dt H Çak bulunması kararlaştı. Hattâ o -nreden da, 15.000, 17.000 ve 20000 tayYATA habe tü Mmrmwng birbiri-| haberlerde tasavvurla l'mıh;klkıu' he çokca karıştırılır; onun için, CO hayalden ve olanı olacaktan ıyıı—md İ G güçtür. Zaten bir devletin kullandığı Ve > arar | ihtiyatında sakladığı sağlam ve işe YT | dan biri olduğu için ğ Zamına bilmek mümkün değildir. Pu *0-) beble tezimizi mümkün mertebe hü Sov- | e yakın rakamlara yaslamak İç'n. v yetlerin teslihatı ile yakından * . | Finlandiya askert gazetelerinin *:—ğ e e’.—' ri doğruya en yakın rakamlara i* ıayıs'ı tik. Bunlara göre Sovyet Rusyada, m 1938 de: 1, Hat 5500 2, Hat — 2500 Kür Ceman 8000 uçak bulunmak gere ö« Fakat Sovyet Rusya havâ nn:;ısjnıniâ“ heden seneye gittikçe artan istihsa d dikkate alınırsa, 1940 senesinde Rus ha 5 kuvvetinin takriben 12000 ve hattâ :;_ ki de 15000 uçağa baliğ olacağı ikinci ik tayyareler de hesaba katılırsa, bu ":jıgı nn «Prawda» Rus gazetesinin _y"b! veçhile 20000 e çıkacağı tahmin olunab ” lir ki bu derece mühip bir hava kuvvü'l Şimdiye kadar barış zamanında — görü Memiştir. ; > Fıı::ki büyük harbde, İngilterenin 19.5' de 272 harb uçağı varken, İngiliz s.'mhî bu rakamı, harb sonunda yani wı—s- u: 22171 e çıkarabilmiş idi. Hava saneyiinin bugüne nazaran henüz başlangıçta SaYı İabileceği o devirde, üç sene içinde bü derece büyük bir İstihsal imkânı elde &- dildiğt: ö | tir barış zama - ildiğine göre, norma , 15,000, KERLİK Sovyet Rusya neden bu kadar çok tayyare yapıyor? Yazan: General H. Emir Erkilet İpile girdikl İBüyük Odîîzi"f fabrika ve imnlâthane-| -| motör imalâi İgur. Onların hi tayyare mikdarını gösterir harita karabilecek bir inkişaf göstermiş bulu - nan Rus hava endüstrisinin bir harbde, | bahusus harb sanayiine kabili ta!'ıvil di- ğer muavin endüstrinin de yardımile elde edebileceği istihsaldtın çok muazzam :Icrî çelerini şimdiden ne Hader ve ne de _nın.. tahmin mümkün olamaz. Zaten 'lrnç]şx taraftarlığile itham edilerek kurşuna di- zilen Mareşal Tuschatsekeveki, 1937' ya- zında Rus hava kuvvetinin d?h'; ş",nd"%e_" ekapitalist Avrupa devletlerinin hiç bvf:. sinin erişemiyeceği» bir Taddeye geldi - ğgini söylememiş miydi?!. Rus uçak imalâtını kol olaştıran ve sa- deleştiren bir âmil de bütün Rus tayyare- derinin inşasında takib olunan yukn_?' ka liktır. Bundan başka pek &r uç.ak tipi ya- ulmakta ve bü keyfiyot imalât evleri - y işini aşrıca hafifletmöktedir. n";mı hava malzemesinin «Fransız ha « va mülzemesine üstün, olı:luğu Fraw hava nazırı Bay Pierr Çal un, ister b'vr kadırnüvazı eseri veya isterse bir haki- katin ifadesi olsun, 11 şubat 41937Ndr_» n»_,vn_ sız purî;menzosundı 'eöylndıği sözler bit- tabi pek ehemmiyetlidir. . Fakat Rus hava silâhlarının Ab,r tat « bikat sahası olan İspanya .h;-ı,; .ıC Mf tayyare sanayiinin artık ilk muıl:-_ıı;_ devrelerini atlatarak imlâtı “ı?h etlik-- Jerini, hattâ terakki ve szâm*.ll_ _volu'na ' lerini göstermiştir. Filhakika zamanda Amerikadan lisans - Rliâı—’ll:::: tiplerini iyileştirdikleri ve ı(-— el B! maksadile Amerikaya mühendis karı:eükniıyvnkı- gönderdikleri malümdur. Ki dan başka dikkate alınacak bir ci- Bun dır ki o da Rusyanın” hiç bir BU Avrupa — hava gdonanma müta: ılmdi ve ne de gelecek seneler Y gının ne : de, bir hari edemiyeceği kadar, Bu sayede Yâzım olan kömürü Kusnetz bölgesi K ü dan, ham demir made - u'e 'bg:mselzbîî:zzsmdm. Kerç civarın - :ım we Uralâan ve boya _madm'.mnı AÂAL ”'ı dağlarından, Kafkaslardan — ve çok Miği hızinekrludolu Magoitnoja dağla- ee harbden hiç müteessir ulmaksıA < mm')ıat rahat çıkarıp işliyebilecekti #RLdŞ Wüörneş, Görki Taganro! î:,ı;:;ınm azim genişliklerinin hi - d ce ve gündüz, tayyare a « my”m:;;cbg;e iş inkitalarına uğram_ık. hğınmınyn- bir mesal ile tayyare yapabile- sızın. “u“di;[oşkovı. Eybink Ve Sıpa_—oskşi $ evlerinde ve tayyare mîk,. neli tüfeği e alzemesi :—:':q:sk fabrikalarında, gıhşhrık istihsalât yığınları dolduracaktır. Halbuki hşvı devletlerini a â isaid olan bu imkânlar yı T mus:ı birinin seması kamşü - mun uçaklarile dolacak ve her tarafla- SÜ yi bombü tay a A Buna mukabil, da Avrupa devletleri min malik bulundukları tahmin edilen yo inlyicilei N Ankara istasyonund neler bekliyorlar: Açtığımız anket okuyucular arasında büy alâka uyandırdı. Gönderilen mektubların çok şayanı dikkat olanları var Napolyonun sevkül- ceyşini bile akim b- rakan © sonsuz geniş- likler yalnız Rusye- dadır ve bugün ve daha bir kaç seneler Avrupanın bütün ta. arruz! hava armada- ları bir araya toplan- salar, ucu bucağı ol- mıyan Soövyet diyar- Tarmın derinliklerine dağılmış olan askeri üsleri, hava tesisatı- ı veya harb sanayii. ni tahribe imkân bu- Tamazlar. Zaten batı hava sahasında Le- ningrad, Kiyef ve O- desadan başka mü- him şehirler de yok | tur. Hülâsa l'tııs_ı'n.î şimdilik hava - tehli | Ankarada yeni radyo istasyonu binası kesinden masun yegâne bir devlettir. ı Birkaç gün evvel İstanbulun muhte-| on dakikada, dört şarkıyı di O hâlde Soöyvyetlerin bu derece azim |Üf semtlerinde dolaşan bir muharriri- | kada dinliyoruz. Bu taksim hava teslihatının acaba hedefi nedir? Mü- | miz radyo meraklıları arasında bir an-|tık usandık.. o ara fasılaları |Safaan mı? Şüphesiz değil.. çünkü Rusya ket yapmış ve onlara: faman, Bu vaziyet harice ka: müdafaa için asgari bir mikdar av hava| — Ankarada kuvvetli bir radyo is-|dır. Şarkıcılar iki şarkı fazla kuvveti-bulundurmakla iktifa edebilirdi.. tasyonu yapılıyor... Onun programla-'le hiçbir şey kaybetmezler Rusya, bilâkis malik olduğu geniş hava| rının nasıl olmasını istersiniz?.. Radyo-|sözünü bitirince de hemen sahalarının ona vermekte olduğu tefev- da ne dinlemek istiyorsunur, ne duy-|lirler... Ankara radyosunda |vuktan bir harbde istifaâe için hava si -| mak istemiyorsunuz, hangi saatte rad- ya dikkat edilmeli. lâhlanmasına var kuvvetile çalışıyor. yo dinlemek arzusundasınız? Rusların bugün mâalik oldukları yollar| — Diye sormuş ve onlardan aldığı ce- ve demiryolları şebekesi Çarlık zamanın- |dakinden çok daha iyi olmadığından Sov- yetler ittihadı ordularının, bi Avrupa harbi için, batı hududlarda kâfi bir sür'at le toplanması beklenemez. Bunun için bu ordulara muhtaç oldukları zamanı kazan- diracak bir vasıta lâzımdır. büyük harbden sönraki Sovyetler Birli- ğinin batı ve siyasi sevkülceyş durumları arasında fark vardır. Çarlık Rusyanın Almanya ve Avusturyua ve Macaristan imparatorlukları ile müşterek hudud - ları vardı ve Rus orduları savlet şiddet - lerinden hiç bir şey kaybetmeksizin düş- manın memleket ve ordüsüna doğrüdan doğruya taarrruz edebilirlerdi. Bugün ise Rusya ile Almanyanın arasına küçük Baltık sahil devletlerile Lehistan ve Ro- manya girmiştir. Bu sebeble, Sovyet or- duları, Alman ordularına mülâki ol « mak için, bu ara devletleri ezip geçmeğe mecbur olacak ve bu, onlara hem zaman ve hem de enerji kuvveti kaybettirecek - tir. O halde, taarruz harbinde, aradaki mâ- ni bölgeleri, asıl ordunun taarruz hız ve kuvvetine halel vermeksizin, geçecek mü- essir bir vasıta bulmaz Rus harb sevk 'bde bombalıyarak müteessir | 40 iLiL mühim bir meselesidir. fazla geniş olmasıdır. | Sovyet Rusya harb sanayii| Eski Rusyada bu işler Kazak fırkaları- na gördürülüyordu Bu yart medeni atlı Tümenler muharebeyi açar, düşman ara- zisine şiddetle ve baskın tarzında dalarak onun hudud bölgelerindeki seferberlik ve tahaşşüd tertib ve hareketlerini bozar - lar, müdafaaya elverişli her şeyi yak:p yıkarlar ve etrafa dehşet salarak ağır kanlı Rus ordularına (aarruza başlıya - |bilmek için muhtaç oldukları vaktı ka - )zandırmıya çalışırlardı. Bugün, Sovyet Rusya ayni vazifeleri motörlü fırkalarile hava Nuvvetlerine gördürmek istiyor. Bütün bunlardan, Sovyet Rusyanın muazzam bava kuvvoetlerine, taarruz har- bini açmak, ve düşman — memleketinde Jerinin tehdidi- altında |* mümkün mertebe fazla tabribat yapasak hasım sorduların tahaşşüd ve toplanma hareketini Muattal kılmak, taarruz kuv- tayyare topu vesalr gü -| , v0 Güdetlerinden bir şey kaybettir- 4 yapan Moskovı: Odesa | A eksizin Sövyet ordularının — gelmele- Hiç tacik gh’,';' rine kadar geçecek zamanı kazanmak va- en yüksek bit istihsal k:dreu * zifesinin düştüğü anlaşılıyor ki Rus ha-|, epoları | ) gilâhının bu yer ve zaman kazandı - rıcı vazifesinin ehemmiyeti, bilhassa Rus 'a sahaları dar olan Avr'rı- demiryol ve yol şebekelerinin kifayesiz « n hiç birinde, harb için| 1 nisbetinde artar, vabları da neşretmiştik. Bu suallerimizin okuyucularımız a- rasında büyük bir alâka uyandırdığını gördük, 'O gündenberi memleketimizin muhtelif yerlerindeki radyo meraklısı okuyucularımızdan — birçok mektublar aldık, onların yeni radyo İstasyonuna Bundan başka eski Çarlık Rusyası ile, ald temennilerini sırasile aşağıya der- cediyoruz: * Bursa Yerkapı caddesi 7 numara. 'a Bayan Cavide: — Yeni Ankara radyo istasyonumu- zun neşriyata kış mevsimi olduğu için akşamları 18 de ve alaturka musikile başlaması çok iyi olur. Fakat alaturka deyince bugünkü İstanbul radyosunda işitliğimiz alaturkayı kasdetmiyorum. Çünkü bugün alaturka diye açıyoruz, bir bayan çıkıyor, meselâ Bayan Mü- zeyyen ve arkadaşları tarafından bil- mem kimin peşrevi ve sonra şu, şu, şu şarkılar, diyor, derken mikrofonun ö- nüne bir keman, bir cümbüş, bir de kanundan ibaret bir takım diziliyor, iki üç hava çalınıyor ve alaturka bitiyor. |Halbuki alaturka saz heyeti Gdeyince |bundan mı ibarettir? Bizim bildiğimiz saz heyetini arada bir dinlemek şerefi- ne nail oluyoruz, iki üç ayda bir ba- zan lütfediyorlar da Darüttalimi musi: ki heyeti yahud da anunla hem'âyar o- lan bir klâsik saz heyeti dinliyoruz. |Her zaman böyle takımlar dinlesek ol« maz mı?.. Öğle neşriyatının da tam on ikide başlaması çok daha iyi olur. Bir de Sofya radyosu gibi sabahları saat yedi buçukta çay saati yapsalar ve halk şâre kılarile karşılaşsak fena mı?.. Konferanslar ve havadisler de gece sâat 22 den sonra olabilir, Tam a'atur- kanın zevkli zamanında ortadan kesip Insana konferane, havadis veya stüdyo orkestrası dinletmekte mâna var mı?. Herkesin keyfi kaçıp uykusu geliyor. Eğer hem Ankara, hem de İstanbul ayni saaite ayn; neşriyatı yapacaklarsa bunlara dikkat etmeli. Meselâ; - birisi alaturka çalarken diğeri alafranga ol- malı, * Radyoda türkçe şarkı dinlemek istiyen biri: — Radyo istasyonlarımızın — okuyu- cuları artık dinleyicilerin sabrını tü- ketmişlerdir. Dört şarkı ile kırk daki- kayı dolduruyorlar. Üç dakika süren 1938 mayıs ayında muhtelif Rus kuv -|bir şarkıdan sonra dört dakika istira-| vetleri kumandan ve müdürlerine tamim |hat ediyorlar. Her şarkı için de son “Devamı 10 ncu sayfada) lunan bit emri yevmide aynen göyle de- | günlerde pek mebzüulleşen — taksimler yapıyorlar, bu suretle bir şarkıyı ancak * Bozöyük Şükrü Baykal: — Yeni inşa edilmekte ol TAdyo istasyonu neşriyatını la bekliyen bir radyo merak Çünkü İstanbul radyosunı ranslarından, derslerinden, | yat saatlerinin hemen yarısı den ajans haberlerinden bıki Akşamın altı buçuğunda dans musikisi, beşte başlasa tıda alaturka neşriyat başlas yemeğini iştah ile yedikten : gazeteyi alıp yan gelip dinle zel olur değil mi?... Hem in gunluğu gider, hem neş'elen! Alaturkayı çok severim, şarkıları, eski peşrevleri değ Nureddin, Safiye ve diğer ; Mızın okudukları ne güzel ye var. Halk şarkıları ve milli mizin havaları da seve seve c şeylerdir. Biz Ankara radyosunda & fazla yer verilmesini istiyort da hiç olmazsa bir kere de | tistlerin temsillerini dinleme güreş futbol gibi spor hareke âdeta sahada imişiz gibi heyı kib edebilmeliyiz. İşte Ankara radyosundan miz budur. * Kadıköyden W. Tz.: — Yeni açılacak Ankara tü kezi için benim düşündüğüm şudur: i Sabah neşriyatı: T — 'D15: Piyano llı_ılmnııi 715 — 746: Hafif müsik, vala lar, va... a : Dahili haberler, 4 atları, hava rapor Özle negriyatı: 1230 — 13. : Türk musikisi (Pl 13 — 18.16: Havadis, 1815 — 1845: Klâsik parçalar, 145 — M.15: Hafif müzik: Dan 145 — &8 Akşam neşriyatı: 1. — 18. : Seçilmiş plâklarin 18, — 1830: Konferans saali. 1 Dinleyleilerin * iste serler. 1830 — 19. 19. — 1946: Türk musikisi. 1948 — 20. : Ajans haberleri 200 — 31. : Büyük orkestra. Gece neşriyatı: g1. — 21.16: Benebi dille neşriy 2118 — 22. : 'Türk muslkisi. 22 — 22.15: Küçük konuşmalar 'Tarih vesalre..» 2218 — 2245: Küçük oörkestra, 2245 — 23, : San haberler, dat' Fict, 28. — 2345: Caz, vatyote. 245 — M : Benebi dille muht haâberler. (Devamı 10 ncu sayfa
