October 25, 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

TELGRAF HAB Müşterek Leh - Macar hududu suya mı düşüyor? ——— Sür'atle cevab isteyen Macaristanın mukabil teklifleri Pragda tedkik ediliyor Peşte 24 (Hususi) — Prag hüküme-| ratle cevab istemektedir. Eğer Çek ce- tile tekrar müzakerelere başlamak ü -| vabı memnuniyet verici olmazsa Ma - zere bugün yeni teklifler yapılmıştır. |caristan Münih anlaşmasını imza eden Bu tekliflere göre Macar hükümeti, Çekler tarafından terkine muvafakat edilen Şşehirleri teşrimisaninin birine kadar işgal etmek istemektedir. Münazaünfih mmtakalara - gelince, buralarda plebisit yapılması teklif e- dilmiştir. Plebisit teşrinisaninin —30 unda yapılacaktır. Fakat bu tarihten 15 gün evvel, ayni mın'akalar bir bey- nelmilel komisyon kontrolü altına alı- nacaktır. Tekliflerin tedkiki Prag 24 (A.A.) — Bu sabah Macar mukabil tekliflerinin Çekeslovak Ha- riciye Nazırına Macaristan elçisi ta - rafından tevdiini müteakıb, Hariciye Nazırı Başvekil Sirovi ile görüşmüş ve gonra Slovakya ve Rütenya Başve - killerini derhal Praga gelmeğe davet etmiştir. Bu zevat Çekoslovakyanın sür'atle verilmesi icab eden cevabının tanzimine iştirak edecektir. Macarlar cevab bekliyorlar | Budapeşte 24 (A.A.) — Havas: Bu sabah Çekaslavak hükümetine tevdi olunan Macar notası münasebe- tile Budapeştede beyan olunduğuna Köre, Macaristan Çekoslovakyadan sü- Dört şeker fabrikası daha kuruluyor Ankana 244 (Husust) — İkinci endüstri plânında dört şeker fabrikasının daha |kers'den dönen başvekil Çemberlayn öğ- yer almıştır. — İrakta Yahudi düşmanlığı Bağdad 24 (A.A.) — «<Havzs> Arab Fi- listin lehindeki hareket Rağdadda mü - him bir yekün teşkil eden Yahudi ekal- liyetine karşı düşmanlık şekline doğru istihale etmektedir. Geçen hafta gşurada burada münferid sulkastler kaydedilmiş. t, Ezcümle iki maruf Yahudı şahsiyeti ortadan kaybolmuştur. Geçen gece de bir Yahudi klübünün içeris'ine bomba atıl - miş ve Üç kişi yaralanmıştır. Yahudiler arasında heyecan çok şiddetlidir. Bek Berline Gidiyor Varşova 24 (A.A.) — B. Bek'in yakında Berline gideceğine dair orlada bir şayia | dolaşmaktadır. Salâhiyettar mehafil, bu haberi teyid etmemektedir, fakat epey bir zamandanberi mütasavver olan böyle bir ziyaretin imkân haricinde olmadığı söylenmektedir. Mısır Kralı baba, Yunan Kralı Büyük baha oluyorlar Londra 24 (AA.) — Yakınşark mem - ki leketlerinden ikisinin krallık hanedanı, mes'ud bir hâdiseye intizar etlmektedir - ler: Yunan Veliahdinin zevesi 21 yaşında prenses Frederika'nın annesi ile babası, bir çocuk doğurmak üzcre olan kızlarının nezdlerine gelmişlerdir. Mısırda kraliçe Feride Resüttin sarayı na gitmiştir. Orada bür iki hafta sornra do- Yacağı tahmin ecdilen çocuğun dünyaya gelmesini bekliyecektir. Ukraynalılerin Nümayişleri Varşova 24 (AA.) — TUkraynalıların Lvov'un cenubunda kâân Stiide'de muaz. zam nümayişler yapmış oldukları haber ahnmıştır. Hepsinin yekünu 800 kişiye baliğ olan üç nümayişgi grupu, müsta - kil bir Ukrayna vücude getirilmesi le - hinde bir miting ükdetmek üzere ayni za- manda şehre dahil olmuaşlardır. Şarki Galiçyada kâin Lübakbov'da da diğer bir nümayiş yapılmıştır. | devletlerin derhal toplanmasını istiye- cektir. Daha şimdiden şurası söylenebilir ki, Çekoslovaklar Macar isteklerinin tat- |mini sahasında büyük bir adım atnış |bulunuyorlar. Toprak isteklerinin de 80 nini ve nüfus isteklerinin de yüz- de 75 ini kabul etmişlerdir. Macarların isteklerinda ne — dereceye | kadar tavizde bulunacakları henüz olmamakla beraber Macaristanın Bratis- lâvayı istemekten, vazgeçmeleri beklene- | bilir. Çünkü buna Almanya da muarız| bulunuyor. Rütenya meselesine gelince, Macaris- tan, müşterek Macar - Polonya hududu- | nun mevzuu bahsolmasını ica edecek me- | talibattan vazgeçmişe benziyor. Çekoslovakyada kalan Almanlar Prag 24 (A.A.) — Ekspres gazetesine göre Olomuç Almanları, Henlayn'e bir heyet göndermişlerse de mumaileyh, bu | heyeti kabul etmemiştir. Olomuç'un Alman kıtaatı. tarafından işgal edilmesini islemiş olan bir takım Alman tahrikâtçılarının muhacerot et - meğe hazırlanmakta oklukları rivayet e- dilmektedir. ingiltere kabinesinde değişiklik yapılacak Londra 24 (Hususi) — Bu sabah Çe - Jeden evvol harbiye nazırı Hor Belişa ve hava nazırı Sir Kingzlivud jle görüşmüş- tür, Başvoekil, öğleden sonra da kabine kon- seyi toplantısına riyaset etmiştir. Bu top- lantıda dahiliye nazırı Samuel Hor, mil- N müdafaa nazırı Tomas İnskip, müstem- lekât nazırı Malkon Makdonald, sıhhat nazırı EHotdan başka, hariciye nezareti dalmi müsteşarı Aleksandr Kadogan ve wını'ı:vıwıı)rlıh nezareti — müsteşarları da Al'ırızır bulunmuşlardır. Toplantıda bilhassa Filistin meselesile kabinede yapılacak olan tadilât hakkın- da müzakereler cereyan ettiği anlaşıl -' maktadır. Resmi mehafil, kabinede yapılacak ye- ni tayinler hakkında büyük bir ketumi- yet göstermekte ise de siyasi mehafilin | umumi intıbar, şimdiki dominyonlar müs teşarı dük Dövonşhayr'ın dominyonlar |nazırı olacağı ve David Margessşon'un bahriye birinci lordluğunu kabul ede - |ceği merkezindedir. italyanlar meydan — okuyorlar Roma 24 (A A.) — Giornale d'İtalia Bazetesi, Fransa ve İngilterenin silâh “- lanmalarının İtalyada husüle getirdiği fı_ıı.'ı tesirlere terciman olarak diyor| «İtalya, herhansi bir devleti olursa olsun derin düşündürecek, imha edici bir harb teçhizatına malik olmakla ve bunları daha ziyade artırabilmekle if- tihar eder,» Meeclis reisi ve Vekiller Ankarada Ankara 24 (Hususi) — Meclis rd.ıi_ı Dahiliye, Hariciye ve Adliye Vekilleri şehrimize döndüler, meb'uslar ve vekâ- detler erkânı tarafından karşılandılar. Girid âsileri 12 adaya kaçtılar Alina 24 (A.A.) — Alman ajansı bildi- Tiyor: Harb divanı tarafından giyaben idam cezasına mahküm olarak dağlara çıkmış SON POSTA ERLERİi ingilterede silâhlanma müddeti beş senede 3 seneye İndiriliyor Londra 24 (AA) — «Daily Ex- Press>» gazetesine göre müdafaa işleri hakkında neşredilecek olan Beyaz Ki- tab, halihazırda silâhlanma programı- nün tatbiki için tahsis edilen bir buçuk Milyarın üç milyara iblâğını teklif e- edecektir. Silâhlanma tatbiki için konan beş senelik müddet de 3 seneye indirilecektir. Yeni gemiler inşa ediliyor Londra 24 (AA.) — Deyli Telgraf, hükümetin ticaret gemilerine refakat edecek harb gemileri iİnşasını tecile karar vej $ 30-40 tor; mühribi mödernize edi- ek refakat gemisi haline tahvil e - lilecek ve içlerine 4, yahud 4,5 pus luk 9 top konacak, diğer taraftan I2 kadar eski kruvazör hava müdafaa gemisine çevrilecektir. Bundan başka pek yakında 4 pusluk 8 topla mücehhez yeni refakat gemi - leri inşası düşünülmektedir. Lord Halifaks İngiltere harici siyasetini anlattı Londra 24 (Hususi) — Bu akşam bir nutuk söyliyen Hariciye Nazırı Lord| Halifaks, Çekoslovakyanın parçalan -| masını intaç eden hâdiselerin ve Münih konferansının bir tarihçesini yaptık - tan sonra, sözünü İngilterenin şimdiki siyasetine intikal ettirerek, ezcümle demiştir ki: «İhtiyar edilecek üç şık vardır: Harb, müsellâh sulh ve anlaşmaya müs'enid sulh. Buğtünkü beynehknilel! vaziyet ikin- ci şikı ihtiyar etmemizi icab ettiriyor. Biz, başka milletlerin işlerine karışma - yız. Fakat diğerlerinin de bizim işlerimi. ze karışmamalarını isteriz. İngilterede herkes sulh istiyor, Bunun aksini düşünenler çok yanılıyorlar. Çekoslovakyada olup biten hâdiseler, Versay muahedesinön tadili manasımı ta- zammun eden hidiselerdir. Çünkü baş- ka türlü de olamazdı.. Fransada Âyan intihabatı Gazeleler muhtelif tef- sirlerde bulunuyorlar programının Paris 24 (A.A.) — Âyan intihaba- tı bakkında mütalealar yürüten Lö Jur, diyor ki: «Müntehibisaniler, halkçılar cebhe- sinin tabutu Üzerine konmuş olan me- zar taşını mühürlemişlerdir. Bu taşın pek fazla olan ağırlığı, bu cebhenin daha dirilmesi için artık hiçbir ümiü bırakmamıştır.» «Figaro» yazıyor: Âyan intihabatı, tahmin edildiğin den daha çok bariz bir itidale doğru österilen temayülden nişane vermiş - l B iR «Maten>» gazetesinden: «Âyan meelisinin iki senedenberi it- tihaz etmiş olduğu azimkârane hattı hareket, bir nevi plebisit olmuştur. Resmi istatistik Parls M (AA) — Âyân intihabatının ü- güneli turanu müteakıb Dahiliye Nezareti, aşağıdaki istatistiği “neşretmiştir: Cumhuriyet demokrat birliği 27 azalık Söl cenah cumhuriyetçileri 10 » Müstakli radizaller 0 > Radikal sosyalistler © » Bozyalist cumhuriyetçiler * » Cumhuriyetçi sosyalist birliği 4 » BSasyalistler &e elde etmişlerdir. Radikal sosyalistler 8 azalık, müstakil radikaller bir azalık ve cumhuriyetçi sos - yallstler 4 azalık kaybetmişlerdir. Bosyallat. ler bir azalık, cumhuriyetçi sosyallst birliği bir azalık ve cumhuriyetçi demokrat bizliği 9 azalık kazanmışlardır. Ankarada resim galerisi Ankara 24 (A.A.) — Halkevi ar şubesi tarafından Belediyeler Bankası altında Lolan Girld adası isyan hareketinin diri - janları adadan kaçmışlardır. Bunların 12 adaya gittikleri zannedilmektedir. tertib edilen resim galerisi yarın saat 98 da merasimle açılacaktır, ' Milli musikimizin inkm_için Nn | Cumhuriyet Halk Partisi | © Çekoslovakya bestekârlarımız arasında bir müsabaka açtı Birinciye 1000, ikinciye 700 lira mükâfat verilecek Cumhuriyet Halk Partisi millt musikimi- zin daha ziyade inkişaf ve terakkisini te - min için güzel bir karar vermiş, Türk bes- tekârları arasında milli karakterde beste- lenmiş bir senfoni müsabakası açmıştır. Bestekâürlar tarafından en geç 90 — mart 1939 tarihine kadar Halk Partisi Genel Sek- Teterliğine gönderilecek olan mülli karakter- de bestelenmiş senfoniler iki jüriden geçe- caztir. a) İhzari jüri: Bu jüri; Cumhurbaşkanlığı filârmonik or- kostrası şefi profesöz Praetorlus He Devlet Konservaluarı öğrelmenlerinden Halil Bodi Yönekten ve Ankara n Mes'ud Cemli ve İstanbul Konservatuarı öğ- retmenlerinden Ferdi Ştatzer'in iştiraklle 4 kişlden terekküb edecektir. İhzari jüri; yukarıda zikredilen tarihe ka- dar gönderilen eserleri san'at, teknik ve 6a- tetik bakımlarından tedkik ederek müsaba- kaya girmesi uygun görülenleri seçecektir. b) Müsabaka Jürlsi: İhzari jüri fazliyetini bitirdiklten sonra teşkil edilecek ve yukarıda adı geçen döct ihzarl Jirl üyesile, Halk Partisinden ve Kül- tür Bakanlığından iştirak edecek birer üye- den ve gene Kültür Bakanlığı tarafından di- Ber müzisyenler arasından seçllecek üyeler- den terekküb edecektir. Bu jürinin heyeti umumiyesi 11 kişiyi geçmiyecektir. Müsabaka jürisi; 29 mayıs 1939 tarihinde toplanıp, Cumhurbaşkanlığı filârmonik or- kestrası tarafından çalınacak eserleri din - Jedikten sonra üyeler arasında gizli reye müracaat suretile birinciliği ve ikinciliği ka- | zanan senfoniler tesbit edilecektir. | Müsabaka şartları 1 — Benfoni normal bir orkestra için ya- zılacaktır. (2-3 lü tahta zazlar va.). 2 — BSenfoni 25 dakikadan kısa, 38 daki- kadan uzan olmiyacaktır. 3 — BSenfoninin mürekkeble ve okunaklı yazılmış bir partlayonu, en geç 20 mart 1039 tarihine kadar, Ihrarl füriye tevdi edilmek füzere Halk Partisi Genel Sekreterliğine| Bcektir. tari Jüri; gelen eserler arası müsabakaya iştirakleri uygun görülen fonlleri en geç 15 nisan 1939 tarihine kadar ayıracak ve bunlar örkestra purtilerinin yaz- dırılması için bestekârlarına lade öedilecek- r 5 — Bestekirlara orkestra partilerinin yazdırılması mazrafına karşilık olmak Ürze - re yüzer lira verilecektir. Orkestra partileri en geç 10 mayıs 1988 tarihine kadar Cum- hurbaşkanlığı filârmonik orkestrası gşefli - Gine teslim edilecektir. 10 mayıstan 20 ma- yısa kadar yazılan senfoniler Cumhurbaş- kanlığı filâzmonik orkestrasile prova edile- cektir. 25 mayıs 1939 tarihinde Cumhurbaş- Kanllı filârmonik — orbestrası, — senfonileri müsabaka fürisi huzurunda ikişer defa ça- lacak ve müteakıben gizli reyle birinelliği ve Ikinelli$i kazanan senfoniler taayyün e€ - decektir. İstiyen bestekârinr eserlerinin pro- vasını ve müsabaka Jürisi önündeki çalışı, nı bizrat drije edebileceklerdir. Aksi takdir- de senfoni, Cumhur Başkanlığı Tilârmonik orkestrası şefliği tarafından drije edilecek- Mi 5 Müsabakada birinciliği kazanan senfonl- min bestekâirma 1000, ikinelliği kazanan sen- foninin bestekârina da 700 lira mükâfat ve- rilecektir. At'na arkeoloji cemiyeti Atina 24 (ALA.) — Atina arkeoloji ce - “|miyetinin yüzüncü yıldönümü dün saat 15,30 da Akropolda kral ve ailesi erkânı ile başvekil Metaksas, hükümet âzası, kor diplomatik, arkeoloğlar, yabancı üni - versite ve ilim cemiyetleri delegeleri ve büyük memurlar hazır olduğu halde tes'id edilmiştir. kekvenekke see A Kesana DeSK DK BKK SKK DANAENEN NDK aK aSU KaneKENE ASA Era damEaaAnanAnAN: Sabahtan sabaha Aaizae parçalandıktan sonra Yazam Selim Racıp Emeç ünih konferansı kararının tah tim edildiği tarih olan otuz eyı lülden sonra bütüh Çekoslovak matbua tının müttehiden ifade ettikleri — fikin Çek siyaseti hariciyesinin değişmesi lü * zumudur. Hattâ bu bahiste Berlin - Ramş mihverine şiddetle muhalefe: eden ga i zeteler dahi bugün bu fikirdedir ve bun ların, bu münasebetle ileri — sürdükleri mütalea aşağı yukarı şudur: Bizim sabik müttefiklerimiz kendile » rile müşterek bir siyaset takib etmemif imkânlarını bizden selbettiler, Şimdi, ha rief siyasetimiz. bugünün ihtiyaçlarınt intibak edecek ve biz, bu politikayı taki edenleri tutacağız. Çünkü hakiki men « faatimiz bundadır. Filvaki Çekoslovak - yayı Almanlık küvvetile karşı karşıyâ bırakan acı hâdisattan sonra Çekoslovakı lar realist kimseler olduklarını ve icabim da vaziyetin zaruretlerine uymayı bil : diklerini isbat etmişlerdir. Bu vaziyetin yalnız Çekler için değil, ayni zamandı Fransızlar için de ne büyük bir inkisar ifade ettiğini anlamamak mümkün de « Bildir. Uzun seneler Almanlara karşı bir ileri istihkâm gibi yetiştirip teslihatını fi. nanse ettikleri bir memleketi, bugiinden yarına kendi mukadderatına Lerkediver $ miş olmak, her halde, Fransız milleti için de dün olduğu kadar bugün de, yarın da, tatlı bir hatıra teşkil etmiyecektir. Çek- lerin bu vukuata temas eden açık, kapalı her temasları Fransa için çok acı bir yas raya dokunma tesiri yapacaktır. Çeklıq' bir parça da küskünlük netlcesi olarak böyle konuşuyorlar. Fakat onların bu tarzı hareketini tenkid edebilecek kim çıkabilir ve diyebilir ki <haksızlık yapır yorsunuz!» çünkü müttefikleri tarafından en büyük haksızlık görmüş olanlar, biz. zat Çeklerin kendileridir. Bundan dola« yıdır ki yarın, Almanya tarafından — bir gü ittihadı yapılmak için ileri sü « Tükbilecek olan tekliflere karşı da belki bigâne kalhmıyacaklardır. Hattâ, bu hu - susta Almianlar ilk kurlarını Ve avanala rını yapmıya bile başlamışlardır. Elinde Kkalan sanayiinin sürüm pazarı a olan, gene bu sanayiin ilk madde kay - nağını Almanya teşkil eden bir memle . ket için yapılabilecek şey başka ne ola- bilir? Almanya Çekoslovakyayı parçala. dıktan sonra şimdi de bel'etme tedbirle- rini almıya başlamıştır. Selim Ragıp Emeç Etganistana bir maarit heyeti gidiyor Ankara 24 (Hususi) — FEfgan hüküme- tinin talebi üzerine sekiz kişilik bir maa. rif heyeti pek yakında Efganistana Bi * decektir. Maarif umum müfettişlerinden İsmatl Hikmet, maarif müşavtei, ilk tod. Tİsat müfettişlerinden Remzi de mual - Hm mektebine müdür olarak gitmekte - dirler, Bunlardan başka heyete dahil muallim ler şunlardır: Sivas lisesi riyaziye mual: limi Zati Öncel, Malatya lisesi fizik mu. allimi Hakkı Palandöğen, Yozgat lisesi beden terbiyecisi Nurettin Akdağ, Kır - şehir orta okulundan Şemsettin Akdağ, Amasya orta okulundan İbrahim Adapazarı orta okulundan Mustafa Kuü- ral, 1 n Tohta illeti —— Büyük bayrama hazırlanan şehirlerimizde gene kerestecilerin yüzü güldü. Meydanlar, caddeler gene tahtadan taklar, ağacdan kerevetlerle iğreti bir film stüdyosu gibi donanmıya başladı. Çıra tahtası, çalıştığımız bayramım ne çelik bedenli bir inkılâb eseri olduğuna iman sek yaplıklarımıza kendimiz de güleceğiz. aşı boyası ile yıldu.lmı*_ etmü. Fakat artık bu tahtadan tak, halıdan dekor, ağacdan kerevet itiyadı — son bulmalıdır. İstanbul mutlak bir zafer takına muhtaçtır. Öyle bir tak ki altın dan ordular geçsin, duvarlarında Sakaryadan, — Kocatepelerden ılmıııı'd granitler bulunsun ve inkılâbın san'atkâr çocukları bu takın bedenlerine za- ferin bütün ana hatlarını hâkketsinler. € ke Aşiret ve çadır hayatının iğreti tahtacılığı on beş yıllık cumhuriyetin be- ton mimarisinde ziynet olmaktan kalmıştır artık. Belli başlı - şehirlerimizde mutlak birer zafer takına ihtiyacımız vardır. Dört tahta direk çakarak astığı» mız bayrağın şerefini düşünmeliyiz. Şehircilikte tahta' yapıya izin vermiyen belediye kanunları en büyük günümüzü çıra tahtası ve aşı boyası ile süsle - mekten bizi menetmelidir. Bürhan Cahid.