22 Eylül 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Balkanlarda sulk Havası eserken Yazan: Muhittin Birgen er şey gösteriyor ki Rusya ile Al - manya arasındak! açık veya gizli an- aşmanın esaslarından biri Balkanların, hiç olmassa şimdiki dünya şartları içinde, her nevi müdahalenin haricinde tutulmasıdır. Bunun pek çok alâx:etleri yardır. Bükreş hü- « kümetine gerek Rusya, gerek Almanya ta - rafından muhtelif vesilelerle verilen temi - nat bu arada zikredilebileceği gibi Macaris - tan hariciye narırı Kont Csakinin tayyare le Berline gidip gelmesini müteakib gerek kendisi ve gerek Macar başrekili Kont 'Teleki taraflarından irad edilen nutuklarla bunların etrafta uyaadırdıkları akisler de Bülkânlarda kuvveti! bir sulh havasının €5- mekte olduğunu gösterir Filhakika, son gürlerde Balkan matbuatı, tâ Budapeşteye kada. son yirmi senelik Bal- kan tarihinin en sakin, em swihsever. ve uzlaşma arıyan olr havasım temsil ediyor. Uzun seneler, birbirlerine karşı gayet haşin bakıştıkları halde, bir zamandanberi birbir- lerine yaklaşma temayül'erin: gösteren Ma - — caristanla Yugosla ya arasında, pek kısa bir tamandanberi çok süratle meydana gelen bir dostluk göze çarpıyor. Ayni Macaristanla Romanya arasında dalma gerşin duran mü- nâsebetlerde anl bir gevşeme ve yumuşama hâsıl olmuştur. Bulyaristanın zulh İstedi - Binden hiç şüphe edilemez. Yunanislanla “Türkiyenin © arz3 içinde bulunduklarını çox ivi biliyorum Bütün bunların üstünde çok daha iyi bir hareket var: Bütün Balkan devletleri ara - sında kendilerin! ecnebi nüfusundan uzak tutmıya müteveccih temayül kuvvetlenmiş- #ir. 914 de Balkanlarda, büyük dünya kuv » vetlerine karşı, kâh bi- taraf, kâh diğer ta - raf lehinde, guürsuz incizablar varken bu - gön Balkan milletleri, Almanyanın Kovve - ine, yahud İngilterenin azmine İnanıp ken- di siyasetleri! onların #lyasetlerine âlet yap- ma meyilleri mevcwi değildir. Bilkan mil - letleri, kendilerini onların nüfuzlarından ha- rİç tutmak lüzumunu bugün 9)4 dekinden çok daha iyi anlıyorlar. Bugün için daha 171 bir alâmet olmak ü - zere İtalyanın Balkanlarda tuttuğu siyaseti de kaydedebiliriz. Avrupanın bu sahası İle alâkaları artmış olar İtalya, hiç olmaz #lmdilik. Balkanlarda sulh âmlli oluyor. Me- caristanla Yugoslavya arasndaki münase - betlerin süratle ditze nissinda bu memleketin kuvvetli tesiri olduğu muhakkaktır. Ayni İtalyanın Yunanlatana Karsı tuttuğu siyaset te sulh ve sükünet siyazetidir. Atina hükü - metinin evvelki gün neşrettiği resmi tebliğ, bunun kuvveti! bir delili olur. * Sebebleri ve anikiıri ne olursa olsun, Bal Yanlarda sakin olr sulh havas şüphe yoktur. Eğer garb cephesindeki mu « harebe uzun müddet devam ederse, Avrupa- da vukua gelecek bar yeni cereyanlar, belki 48 Balkanların bu sakin havasını karıştır - miya doğra gidebilir. Fakat bu devrin gel - mesine hem vakit vardır, hem de Balkan memleketlerinin o gibi ahvale karşı mu kavemete çalışmeaklarını gösteren şuur ve uyanıklık alâmetleri eksik değidir. Sunu M- nutmıyalım ki, Avrupanın böyük kuvvetleri arasında (htlâf ne kadar ârtar ve çarpış - ma hududları ne kadar genişlerse Balkan - ların, ecnebi tesirlerine karşı mukavemet te- mayülleri ve imkânları da o kadar artacak- tar. Öyle zannediyarum ki Balkan milletleri a- rasında esaalı, elddi Ta harlee karşı tesirli anlaşma vöcude getirilmesi için en müsald bir zaman içinde bulunuyoruz. Büyük dev » Jetlerin bir kısmı harba tutusmuşlardır. Di - ğer kısmı da ruhuru muhtemel ihtilâtlara karşı, tedbirli ve sağlar durmak üzere Bal- kanların kücük e wfe-- waemayı düşü- remax mevkide değildirlör. Şu halde, Balkar derletleri haler —4n daha Ta- *-! ve ecnebi tesir ve nüfuzurdan âzâde o- larak konuşabilirler. Eğer, Balkan memle - ketlerini idare eden zümreler #rasında Bal- Kanh şuuru biraz kuvvetienmiş ise, bütün Balkan devletlerinin Kuvvetlerini bir araya getirmeleri için en müsald zaman bu za - mandir, Ciddt ve samim" bir anlaşma teşeb- büsü, bugün için Ba kar sulhünü, yarın için de Balkan istiklâlin! en sağlam temeller ü - zerine oturtmayı temin edebilecektir. Bilmiyorum, Balkan memleketleri bu #uu- ru gösterebilecekler mi? Eğer güsleremezlerse böyle büyük bir fırsatı kaçırmak, onlar için çok acıklı âkibetler tevlld edecektir. * Bugünkü —müsald hava İçinde, Ankarada “-neşteye kadar bir siyaset birliği vilende getirmek sade mfhm”“n Mer) hatti bir za - “e Günkü, dünyanın yatın ne olacağını bilmiyoruz. Balkn”':- © *- “iri tehlike imalleri bertaraf edilmiş olmadığı gibi bu tehlikenin ne taraflar gelebileceğini de şim- diden tayin etmek imkânsızdır. Her şeyden evws! vw. her hakikatten ziyade ” inanırız ki bütün büyük kuvvetleri» yegüne hedefleri, kabil olduğu kadar geniş bir saha üstünde kabi! olduğu kadar kuv - vetli bir nüfuz ve hakimiyet tesis etmek ga- yeskdir. Bu yolda inkâr edilmiyecek vid, de - Biştirilmiyecek siyaset, dönülmiyocek © söz yoktur. Bugünkü Av:upanın ber büyük kuv- veli başka telden bir sulh, hak, hörriyet şarkısı söylüyor; bunun hepsi de yalandır, yarın, işlerin inkişafına göre, hepsi de si - yaseilerini ve şarkılarım değiştirebilirler. O şaman Balkanlar için, siyasi, askeri. iktı - #adi ve içtima!, ber sahada başka türlü bir Pe a estiğinde |” İnsan herhangi bir fens hareketle karşılaştığı, zarar gör- düğü veya Kayıba girdiği zaman o harekete, kayıba hangi hâdisenin sebeb olduğunu araştırır, mes'uliye- tin kime teveccüh ettiğini tetkik eder ve bulduğu zaman geniş bir nefes alır, teselli hissi duyar, değilse kısmen olsun telâfi ettiği zehabına düşer, fakat ha- yatta öyle zararlar vardır ki, insan onlardan istikbal bir ders almiş olsa da gene telâfi edilemezler. Kan dökücü Karasakal Toni Amerikada Flâdelfiyanın ilk kurulu şu sıralarında, altın aramak için oralara üşüşen maceracılar arasında kan dökü - cülüğü İle meşhur olan kara sakal To - ni'nin, bütün bu meş'um Şöhretine rağ- men, tek bir insanın kılına dokunduğu, herhangi birisini öldürdüğü (görülme mişti, İngiliz devlet adamları ve tütün merakı İngiliz devlet adamları ve askerleri arasında tün tiryakiliği günden gün artmaktadır. Eskiden dairelerinde tü tün ve sigara içenler şimdi sokakta gi derken dahi tütün kullanmaktedirlar, Bir İngiliz gazetecisinin yapmış oldu- ğu tetkiklere göre eski İngiliz harbiye nazırı Hore Belisha; İrigiltere © Merkez kuvvetleri başkumandanı General Vali Kirke; erkânıharbiyel umumiye re. General İrouside ve bahriye nazın Winston Churebill mütemadiyen sokak- fa sigara içmektedirler. Bu büyük adamlardan görenek olarak diğer zabitler ve siyasi sdamlar da so - kakta yürürken sigara içmeğe başlamış- lardır. Bu gazelecinin e eylemiş ol. duğu bir noktaya göre İngilizler içinde vipoyu terkedenlerin sayısı gün geçtikçe <oPalmâktadır. Sigara İngiltermle birinci mevkii el. de evlemek üzeredir. takım müşterek tehlikelerin zuhur edeceği muhakkaktır. Balkan memleketleri a tehlikeleri sncak | elbirli Mi yapma enretiia öinlivebilirier. Bun. ların birbirleri aleyhine yapacakları herban- Bİ bir Hâreket, ancak, 6**$te-in. yani büyük- lerin lehine netise verir. Bunun için, Bal - kanlar, bugünkü müsald fırsat zamtnla - rından İstifade ederat siyasetlerini, askeri kuvvetlerini, iktsadi menfaatlerini sıkı bağ- larla birbirine baftıyarak, sağlam bir Bal - kanlı vahdeti vücud: getirmeğe çalışmakla mükelleftirler, Balkanlıların buzür ellerinde bulunan Kuvvetlerini zihnimde Mzumundan fazla dü- yütenlerden değilim. Balkanın kuvvetini. 70 milyonluk nüfusile ölerek «70 milyonluk bir kütle!» diye mübalâğaya düşmek mana - «dır, Bu yetmiş milyonun bugünkü mü - eadele kudreti, belki tam manasile 35 7eli - yonluk bir milli eamlanın kuvyeline bile malik değildir: bununla beraber, Avrupanın büyük kuvvetleri arasındaki eidal, bunları tedricen o kadar xifa düşürebilir ki yarın, büyük Balkanların küçük kuvveti bile Av - rupanın en büyük bir kuvveti olabilir. Ber Balkanlılar, öyle bir devre doğru kendilerini tanzim ederler, Balkanlılık mefhumu içinde teşkilâtlanmanın valumu bulurlarsa, büyük Balkanların küçük kuvveti belki sade Bel- anların hayst ve isklâlini müdafaa etmek. Je kalmaz, Avrupanın nizam ve intizamını, bugünkü medeniyetin terellerimi bile Karab olmaktan kurtarmıya Kadir bir vaziyete gelir. Balkanhlar bu variveti görmede ve ona göre hareket etmeğ» mecburdurlar. Muhittin Birgen İSTER v İSTER “İevlemek için burun izleri tesbit “edil INAN, Avrupa gazetelerinden birinde şöyle bir vecize gördük: — «Harbi kazanacak millet, karşısındakinden bir çeyrek saat fazla dayanabilecek olan millettir, bir çeyrek saat faz. lâ dayanavak millet ise en fazla istihsal edip en az istihlâk INAN, SON POSTA Resimli Makale: & Mes'uliyel hissesi... 5 zarara veya bin aileyi, 20 bin ki miş büyük faclanın girdiği zararı hiç için tir, Hergin bir fıkra Henüz sonuna gelmemiştim Eski devirde, ecnebi bir elçi Sod. ; Tazanmuz itimadnamedini okteyormuş. Sadrazam bir yandan baştercümans: tercümesini dinliyor, bir yandan da uzun çubuğunu. tüttürüyormuş. Çu buk sönmüş, Sadrazam çubuğu teh yar yakmaları için adamlarını çağır- mak istemiş. Ellerim birbirine çarp. muş. Elçi onun el çırptığını görünce : başını kaldırmış: — Ekselöns, demiş, henüz itimad- namemin sonund gelmemiştiri. N LOM İngiltere Kraliçesinin Gaz maskesi İngilterede küçük büyük herkesin bir gaz maskesi vardır, Geçenlerde Londra- da Kızihaç cemiyetinin Londra merke.| zini ziyarete giden İngiliz Kraliçesi de, bir çanta içindeki gaz maskesini de bir- likte almıştır. Burun izleri İnsanları birbirinden ayırd o eylemek için parmak izlerine müracaat edildiğini bilmiyen yoktur. Şimdi öküzleri, mardaları, ve ayni cinsten olan hayvanları inekleri ayırd mektedir. Yapılan ciddi tetkiklere göre bu gibi hayvanların burun izleri hiçbir vakit yekdiğerine benzememektedir, | İSTER İç al ML Rİ Avrupa üç haftadanberi dövüşüyor. kan ve ateş içinde dir. Mütehassıslar bir gün içinde ölenlerin miktannı D6$ bin olarak tahmin ediyorlar. Demek ki her geçen gün beş çıkar? Öleni diriltemez, matem ocağında neş'e yaratamaz- sınız. Hayatta esaslı mesele fena bir hareketin mes'ulünü arayıp bulmak değil, o fena harekete meydan vermemek- ilşova sekiz di / Bugün bir posta tayyaresi saatte 350 ki- işiyi mateme sokuyor. Bu misli görülme- mes'ulü kimdir? Arayıp bulmaktan ne Varşovanın Harb tar'hi Varşova şehrinin harb tarihinde bü - yük bir yeri vardır. Şimdiye kadar Ver- harb geçirmiş, sekiz de - fa taarruza uğramıştır. Bu taarruzları şöyle sıralayabiliriz: 1 — On yedinci asırda Kral Güstav| Adolf'un askerleri Varşovaya hücum €y-| lemişlerdir. 2 —- 1783 senesinde Koselirsko Varşova ihtilâlini ilân eylemiştir. 3 — 1873 senesinde yeniden harblere| sahne olmuştur. 4 — 1905 senesinde şiddetli kıyamlar vukubulmuştur. 5 — 1907 senesinde yeniden kıyamlar Yukubulmuştur. & — 1917 senesitide Almanlara. karşı kiyamlar tertib edilmiştir. 77 — 1920 senesinde yapılmış olân Rus taarruzu Varşovada tevkif edilmiştir. 8— Şimdiki | harb. İ | Hayvan'ar arasında bazı sür'at ve yavaş'ık rekorları Hayvanlar arasında pek (büyük bir sürat ile. kat'ımesafe eyliyenler bulun - duğu gibi pek yavaş gidenler de vardır. İometre, bir yolcu tayyaresi (tse saalte 250 kilometre gitmektedir. Bir otoray saatte 130 kilometre yol al- maktadır. Bir zeplin ancak 120 kilomet- te gidebilmektedir. Posta güvercini saatte 72 kilometre aşmak. Tavşan 62 kilometreyi bu - ur, Bir at az bir müddet için ve hattı müs takim olarak 60 kilometre gidebilmek - tedir. Bir de yavaş giden hayvanları ele a- Tahım: Deve ancak saatte 16 kilometre ; a* a- yürüyüşle 9 kilometre gidebilirler. ise 5 kilometre yürüyebilir... Kılların adedile zekâ ölçülür mü? Amerikan âlimlerinden doktor Schultz! uzun senelerdenberi girişmiş olduğu tet| ikleri ikmal eylemiştir. Doktor Sdhultz'ın nazariyesine göre insanların zekâları arttıkça lilerin . deki kıllar da azatıyormuş! Misal ola .. rak şunu zikrediyor: Aktüş adındaki maymunun vücudünün her bir santi - metre murabbamda tam 4.084 aded, Gibbonlun her bir santimetre mu - rabbamda 2.040 kıl vardır. İnsanın ise başında santimet. re başında 310 aded kıl bulunmaktadır. Şimdi zekânın, kılların adedi ile öl . çülmesi mazeriyesi OAmerikada günün meselesi halini almıştır. Varşovaya yeni isim Harb çıkmadan evvel Lehliler payi - tahtları olan «Varşovaş nın ismini de - ğiştirmeğe kalkmışlardı... Varşova ismi yerine Syrem Grod is - mi münasib görülmüştü. Svrem «deniz kız» demektir. INANMA! eden millet olacaktır.» Vecizenin ilk kısmı doğru, fakat miimkün olduğu kadar az yemek suretile bir çeyrek saat fazla dayananda da ya- şamak için tâkat kalacağına; NANMA! Sözün kısası Yeni tarz tebliği resmiler Lİ B ugünkü harb tebliğlerinin lise mnı nasil buluyorsunuz? Bana sorarsanız ben ömrümde böyle acayip !tebliğ ne gördüm, ne de işittim. 'az, buz muharebe de görmüş değilimi iDün, merak edip bir bir kâğıd üzerine sıraladım da, yarım asır içerisinde, al lımda kalabilen muharebe adedinin yine mi dokuza vardığını hayretle müşahade eyledim. İşte, o barblerden hiçbirinde buğün « &ü tebliğlere üslüb ve ifade itibarile ben. ziyen tek tebliğ hatırlamıyorum. Bir gün için, Anadolu Ajansının alı cı makinelerinde bir ârıza vukubuldu © unu ve dışarıdan Saber alamadığını far. zedelim, Hiç üzülmeyin! Onun verece « ği tebliğleri size ben tertib eder ve sü Rarım, siz de emin ölün ki asla aldanmaz sınız. Meselâ, işte bir Fransız tebliği: Paris — Kara kubvetlerimiz bulun dukları noktalarda muvaffakiyetli suret te kımıldamışlar, bu kımıldayışlar esna. sında da hava kuvvetlerimiz kara kuv « vetlerimize azami müzaheret etmişler » dir, Denizlerde, harb gemilerimiz müt itefik harb gemilerinin harekâtın: tak SOZ ARASINDA | viye eylemektedirler. Bu da İngiliz tebliği: Löndra — Hükümet, Varşovanın kah raman müdafilerine şu mesajı gönder « miştir: «Dayan Karabetovsidi. Arkanda Şimdi. Alman: tebliği; Karargâhı umumiden bildiriliyor: Ces nubi, garbi, şarki, şimali ve merkezi Pos lonyada harekâtta bulunan kıtaatı Przosekzicek . Palavrosk civarında düş < manı Jena halde kıstırıp 365.000 es'r, 790 Top,. hesabsız tayyare iğtinem etmişler « dir, Krzvestesk üzerine yürüyen scğ ces nahımaz birdenbire hizm alamadığından Sovyet hududunu aşarak Prut nehri ka, narında ancak tevakkuf edebilmiştir. Kin Zlordu ile bu suretle temasa gelen kut vetlerimiz birb'rlerile sarılıp öpüştükten sonra geriye dönmilşlerdir. Fransanın bütün iddialarına o tağmeni kendis'le o haltrarhde 1zdani garb cenhesinde olup bitenden haberi 4 wz yoktur. Leh tebliği: Cluj (Romanya) — Bizim rahmeti vatandan buraya gelen haberlere göre Vorşovanın ortasında kâin bir tek mas hellede hâlâ tutunmakta olan kahraman müdafilerimiz, eşten dosttan ME sajlar sayesinde daha 3iyade şevke ge - lerek düşmanı yüz elli metre kadar ge- rive püskürtmişlerdir. Başkumandanlık, Varşova müdafilerine hitaben: «Nihal zafer bizimdir!» mealinde bir Daşinndn me neşretmiştir. Bunlar da birkaç perakende telgraf nümuneleri: Colombo (Seylan sasi) — Yollarını şaşırıp buraya düsen iki Leh tayyaresi müsrdere edilmiştir. Hayti . Honolulu adası bltaraflığım ilân etmiş ve hududlarını" bugünden iti baren kapamıştır. Tokyo — (Domey) ajansının resmen bildir: göre Japonya ile Çin dev « Jetleri aralarında bir ağemi tecavüz paktı imzalamışlardır. Nasıl? Yadırgamadınız değil mi?.. leri Ges Bir kamyon bir çöpçüye çarptı Beyoğlu temizlik ameles'nden 88 numaralı Hasan oğlu Nur! Yıldız enddesinde çip arm basile yukarıya doğru gitmekte İken ynka « ndan süraile gelmekte olan bir kamyon j kendisine çarpınış, Yücüdünün muhtelif yere lerinden ağır surette yaralamıştır. Şotör hÂ- diseyi müteakib kaymıştır. Yaran Beyoğlu hastanesine kaldirdmıştır. Bir çocuk ağaçtan düştü Cağloğlunda Başmtsıh'b sokak 11 numa- rada oturan Safa 'oğlu 10 yaşında Cavid m Kaçtan düşmüş, kulaklarından ve ağzından kan gelecek sureti başı erimiş, çocuk ken dini bilmez bir malde alınarak Şişli çocuk “| hastanesine götürülmüştür. bayatı tehlike. dedir. TAKVİM ENE .EER ERE GERHEE.,