7 Ekim 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5

— Ma 7 Mr... SON POSTA ii Sayfa 5 in, : || EZ İlmi Bahisler İngiltere denizdeki (İktidar mevkii İn riyaziyeci, sosyolug ve filozoflarından hazırlık ala yene, saya ve azır I İarını kal& ne ei iş eserini tetkik dan Bertrand Ruestli kıymeti) estrlerile ta-| TEDİREE MEME e anmış bir âlimdir. Bu zan (Power - iki v0 0jge o tdar) adlı son eseri - bir mazariyeler kitabı | olduğu halde - harbden evvelki aylar zarlı- © da Londrada en çek satılan kitablar âra - surdadır, Çünkü, filonof bu esetile son sene- lerin en mrühlm mevzuu halini alan «iktidar ( .. merkile ne temas etmişiz. ( “Son Posta,, nın denizci muharriri yazıyor ) (557512 sını yormuştur. Zira bu meselenin hal şekli ferdin hayatında, tarihte şi görülmedik, ani| tesirler göstermektedir. Bertrand Russeli iktidar mevkli aşkının in san ruhunda tuttuğu yerden wrarla bahse- ii nsanı esas İtİbe «tkoromik» bir e kabul eden Muürxiat telâkki - «Şüphesiz, diyor, kendi meycudiyelini koruma Ahtiyacı, insan fha - liyetinde büyük bir rol oynar. Mayvarlr “a böyledir. Fakat Yasanı hayrandan ayıran Şu RE fark var, a Yılan ele geçirdiği avum| i Ye v yutunca onu hazım için uykuya G: İ Napolyon - İcak yeniden acıkınca uyanır, $ekrer lanlı ki... Tayyaremde dizili bombaları kete geçer» bitirdiğim zaman el bombalarını atnağa «İnsan ise bunun akalne, fiziyolojik ihti - başladım. Büseniz bu; beni na kadar eğ - İ yacatını tatmin edince, maddi refahını ürt- lendiriyordu. Etrafı ağaşlarla çevrimi; bü- İtarma yolunda kullanmıya mecbur olma- yük bir kulübeyi tutuşturmakta epey güçlük dığı, ihtiyat bir kuvvet edinmiye bakar, çektim. Nihayet sazdan çatıya nişan sildim. Ferd gibi topluluk ta şöyle biras rahata | Üsüncü bomba hedefe düşlü. İçindeki za- kavuştu mu zenginlikten çok iktidara göz | valllar çatının alevlendiğin! görünce delir- İngilt imiş gibi dışarı fırlayıp kaçışmı 'erenin az di dizer. p çışmıya başladı - yide Pasliyalı bir ayı İn büyük harb gemilerinden (Radney) Atlas denizinde tem yolla giderken azl. pkaeleiğen vega BR İME a add pidu, hücu Yı geçti, Selerber- Eni ü ik ' ini © bağlıyamaz. İdud tanımiyan iktidara suzamız insanın ana çember içinde sıkışıp kalan beş şe al al m my sa di Faka v birbirini ta- e İni e il zl menfaatine hareket ettiğini Jdala eden, ba-j uğu yer sanki bir cehen - mn Meşgul İçkmt cephe hâlâ ha- Mi eğimini e pek girift olan bu üç rem — me e Hikalte We kendi arzusunu taiminden başka | Bendir b selenin siyasi yen sebebi nedir? İdır m bilhassa birincisi dikkate şayan - Abluka şeklinin genişlemesi İK düştnmiyen böyle bir harisin zaptolun- Rumeli bu iadelerfe, gaddarlıkta şimdi - taz kacak olursak i taraflarını bir tarafa) Eskiden abluka düşman limanlarının|maz iktldar Tursina Sing üzeteiöyez; id İY9 kdar Gurlaliğiemiin aileleri Eee YE eâ etmek eknik hazırlıkları mü Denizaltılar davası 4 eğzna kadar gitmek suretile tatbik e-|o, yalnız ahlâki medeniyetimiz! deği bizzat oligarşi tipinin tenellisini görüyor ve bir in- san grupunun tayyarelere, harb gemilerine, Daması Z6r olmaz, 3 i 3 ğ ii z are kor- “ e hvedebiilir. dür? inan hazırlığı bö ku İngiltere do-! “Denizaltı, bilhassa ticaret gemilerine | dilirdi. Fakat denizaltı ve tayyar kor-| maddi medeniyetimizi de mahvedebilir cs elyeeysam Sy dar güç mü ,/karşı koyan ve ticaret gemilerine karşı kusu abluka hududunu gitgide düşman -| İktidarın bası ellerde tuplanmam hiç bir Gini İ ir si blu- ileri gitmemişti. Biz-!&im olduğunu &asa ediyor. Bunlı ma seferhe, mveffak olan bir silâhtır. Bununla be -Jdan uzaklaştırmıştır. Bu uzaklığın, ablu-İzaman bugünkü kadar ileri güme ediyor arın, Deniz kar rliği kolaydır, fakat... Faber tesiri öldürücü değildir. Ancak|ka vazifesinde kullanılacak harb gemi -İ zat Napolyon bile kendi milleti üstünde iy m e hiçe sayarak iktidar dularna pa etleri, memleke mukabil tedbirlerin — almması Jâzımdır.)lerinin adedine tesiri fazladır. Yakın ab-|der bir diktatörün - bi4 yalım ölüme mah- | vkline gelebileceklerini, bir mıntakayı bil- torba oy. aöl silerin or -Bu tedbirlerin başında mayn gilâhi ge -|luka devrinde limandan çıkacak her düş-| küm edebilmekle kalmıyan. fakat günlük ha» |dikleri gibi aç bırakıp harare: ve ışıktan to) pek k i turlar. Daha va imeide m K ie İle Seni denizindeki, Ruğlarman filosunu, YE sevetimizle karşı-| yatımıza, bal âlemimize kadar müdahale e - | mahrum edebileceklerini düşünüyor ve di - usu O F Şi sulh | Karadenizdeki Alman denizaltı harek& «lamak imkânın: bulurduk. Baka; simdi, | den, çununla evlanmemizi, beriklle arkadaş i vi e e, tının önüne mayn ile geçmişlerdir. abluka sahasının geniş olmas: dolayısile, iie pek lde sele sinden geleiene, memleke:| Şimal denizi vasi bir sahadır. Bura -| düşmanın muvaf'ak olmak ihti i in tepesinden sokağa bakı yi çİN mevzumbapa Kerler ve|nm mavnle İri panmazı > bir meseledir.) fazladır. Zira o abluka hattının br kane geli) geçenler; ann çi hayla si sal müş) Büyür e a ami aya dökülen mayn|fina hücum eder ve diğer büyük kuyu garib bir karınca manzucası alırlar, Jüpiter onanmanın üş £ be ğ ibi yıldırımia mücehhez bi be Yalamığanın. Ufak tefek adedi 500000 4 bulmuştur. Yeni harbde,Jler yapdıma gelmeden b io abluka İĞ salar ai tlmsiyn l İlenee olsun diye gelip geçeni » ikmal edilir “SEN Rergin-İmayne mukabil bulunan vasıtaların da kuvvetini imha eder ve gerip gider. Duman 2 lanma mola, Darb pat-İderakki etmiş olduğunu nazarı itibara a- İste İngilizler bu mahzuru düşünerek bri em rı ve harb Bite oder alır lira dökülcek sayı ağedinin dahaJabluka hattında harb gemilerini değil, İsim Yari Eğ detiri, başka gayesi b ea Yanta- fazla artması rm geldiğini anlarız İleslih edilmiş ticaret gemilerini kullan - ei e ir. amlardan limak Mayn pek ucuza malolan bir silâh de- mağa karar vermişlerdi. Bu kruvazörler > enli NE Dn an Biz bu sebebleri i A -İğildir. Hakikt flatını bahriyeliler daha i-Jönde bir muayene hattı yapacaklar, do -| * 2 N z Afussolini de muhakkak “Du bizleri duymuş ülâsa edebiliri,.. ü€ nokta otrapınz |: bilir. Fakat gene tanesi (5000) lira -|nabma da arkada, icab eden ticaret ge - Lenin Kromvel olmalı! Şuna kanlim ki makine kuvveti; bizi —Dantanle alında 'dan daha ucuz olmıyacaklır. Böylelikle misinin yardımına koşmak Üzere, toplu 5 üs. i mizaltların söy rk ” a İiğamızı mene kalkışan, çocuklarımızın idare edenleri konteol etmeyi, mazidekinden — Ably ann meydana gelme, | |0o2900 mayn (500000:000) lira ister. İalolarak bekliyecekti. Burün de İngiliz dc“) enden otoritemizi elan - tesirini güsterme-|daha ehemmiyetli bir hele kozan, yenı vr #eklinin genişi esi. | giltere, ne kadar da zengin olsa, bu Kar |nsnmaşının abluka tertibi böyle olmalı-| işti, zihniyet doğuruyor. Pernin inkişanı, demok- nee. dar parayı sulh zamanında mayn inşaa - (Devamı 10 uncu sayfada) Böyle Sir eşefsln nası olup ta'meydana çık! eastyi hem daha güçteştiriyor. hem de dnha ———C tığını izah etmek imkinsiz bir © değildir.| zaruri ve mübrem kılıyor. Böyük bir maki- . bEiez temayli kordini ik! şekilde göste -İne küdretine sahip #itider adamının sald rir: Şefte bariz ve sazih, onun arkasında Sİ-İ hiyetleri kontrol edilmezse kendini AHah giz Tir bende (ae atü kapal bir şekilde... GÖRÜ . fakat sevgi ve muhabbet ilâm Gi İzastle başka birinin arkasına takılan t089-İ harb üne gi eee eği, Har; katıldıldarı grupun içinde kendileriniz vi de © grupla beraber kuvvetleneseklerini Ü“İ muğeii anal değidir Olünten Bici mi4 ederler. Yalnın başlarına sivrilmeğe ken- İmiyet hayatı ola — görmiyenler; sivetlmek yatı olamıyacağını aklı selimin bü- . . i le: k iiyetli Şehir Ti İl . il . ip ii pe timad. ettikleei |cün 10ceMt0 bilir. «Aneri te otorite kon İ Xa bil yet Dy : ci gi #rol edilmelidir. Dünyanın bugünkü vaz - | atı 0SU nda kel 0 l I bir Ge» 4ML ey, Ne yetinde onu korkutan şey emanen olduğu Muvaj ? kkaten ka Jar aranır? kadar maridelen de gitgide kontroldan çi, Yazan: İsmet Hulüsi . Süne tahvil çan, ydile komedi ti; a a Bu şef her şeyden errel cesur ve nefsine), Yer gi — ; kan bir iktidar» dır, Onen «bahsl o NÖ kaan Tiyan e JaTO -İkapanmasına sebeb gösterilmişti. Yeni -|tiyatrodur, otuz senelik tiyatrocuyum. | hududeez hir itimsd sahibi olmalı, müşkül ir iktidar» dır, Onca «bahsi o kadar sık » Müvakkaş osu OPE “İde; : i yam. | anlarda isabetli kararlar verebilmelidir. | seci barbarlığa dönüş tç bundan başka Belerdenberi biz kaydına rağmen se m operet tiyatrosunu kurmak ve ida -|Bu otuz senenin en az yirmi senesindelYi”.. ar bütün şeflerde müşterektir. Bu - bir şey değildir. de temgi komedi # : ae b etmek mümkündür. o Gayri kâfi bir|tiyatro eserleri okudum ve yazdım. BU| yunla beraber Cromyeli, Lenin ve Napolyo- Eski zamanlarda esirlerin öldürülmesi ka- Yattosu ba şe ediy, kadr» ile kurulacak bir operetten büyük güne kadar elli iki piyesi tercüme Ve A -İnu tetkik ederken şefleri iki tipe ayırmalı - nun iktizası (di, Eski Yunanlılar gibi Tevtata t < e 2 ş : ahindilkr da ve kinini tabi il tiyatro, k n üvey | bir fayda temin edilemezse de metoğlu|dapte ettim. Üç piyes de doğrudan doğ -|dır: Cromwelile (Lenin) esas itibarlle din- (tapar ahudiler de bu kanımı tatbik eder- sil , komedi tiyatç | 97, <Olanlyi - v z leşi idiler. Muayyen fikirlere katı |lerdi. Elinde hile hir Kurreti olmıyan mağlüb lere başı tiyatrosu ular.. . tey, | Dir Çelişma ile kadronun (genişletilmesi|tuya yazdım. (İki kerre iki..?) yi de bu - e a guz Kendilerini; bu fikirlerini | merhamete lâyık değildi. Baripide bununla ki , 3 k Ae Seneye muvaftaki yele beri seneden | Dörkür olur. Ve-o zaman Şehir Tiyat-|nun içi yazdım. Piyesin ienini (Yalan-|bi£ Haci ettirmek fçn kaza ve kader tara- | mücadele etti, fakat Murah mama be den el aa çam a çebi be ye beki ve Sbisi calar) koymak çok daha uygun olacaktı ından memur eeimiş sayıyorlardı. İktidar) neee hiç değilse nazari olarak vazyeçli - ai gerek kalite ehneye koyduğu e-|nİR noksanları giderilmiş bir operet vü - Fakat, üç dört sene evvel Victorlen Sar- mevkiine bağlılıklarının. - hiç değilse gayeteri | mek için - hartstiyanlığın zuburumu bekle» odan düşüyordu, gerek kanite ba -İcude getirebilir. don'un La Piste unvanlı bir komedisin -|ve kendi şabsi rk düşürmemek İmek ietb etti Tedhişcilerin tatbik estikleri i Yazmından - meşrm olduğu kanaatinde 141. |tenkil sırasında Kırılarda olduğu kadar, bez den (Yalancılar) ismile bir adaşiaiyon ler, Ve bu mevkiin: sahiblerine konfor, lüks | sazlarda da zineirden kurtulan vahşet; bize Yüttonu komay öddet evvel Şehir Ti - İlk Operet tiyatrosu, hiç yoktan mey- tiyatro tekrii dana gelmişti. Bir yenisi niye yapılama-| yaptığın için iki eser arasında iltibâs hA-| çı vâdeltiği maddi mevk ve imetlere kıy - | yenlden ayi er telâkkiye döndüğümüzü Yazılmış mb çalışacağı ili 3ın. Eser bahsine gelince eskiden oynan-|sıl olmasın diye telif olarak yazdığım bu Sek vermediler. gösterdi: Mağlübun hakkı eşi Ran gene halda bilal muş öperetlerin tekrarına bile razı ola -İpiyesin ismini (İki kere iki) koydum.) Buna mukabil Napolyon talihli bir asker) Russell eserinde «İktidar mevkii. nin baş- ve o edi tiyatrosu gördük |ce Kadar operete hasret kaldık. Eseri hafif komedi tarzında yazmak iste-| tipi 14. a ve ay bie sem hıca felsefelerini tetkike bir bahis ayırıyor ve müteaddiğ geçit tiyatro Biri 12 Tam olarak hir idam hayatımda, ig |0E bağlı arada kaka ağa | mn şe e ke deler iroları hakında a ve Rama radyosunda dim. Tam O e bie hafta el da Hanı yaptı, Paket başka bir maksmi oğu-|. «basan iağbinden iktidar mevkii aşkımı na Mlüga : Yazıları bir ol operetinden (birkaç) Y: ylemedi runda da çahşabilirdie söküp çıkarmak, ne de onun kaltbdeki yerini diyar Sdeceğim: plâğ matbaada dinlerken, bu pek çok de| yabilir mi?» di lele göre! eNapolyonun muvaffak! -| ehemmiyetsiz görmek kabildir» BÜYÜK le eleman yetiştirme vPEret isosuna |f8 seyrettiğim operetleri © gene zevkle) Elli iki piyes tercüme Ve sdnpte et -İyaneri karakterinin züislema vasıarından | şebiüslerin çoğumm memet end dayanır Panmaya mahk m e Si din arti; z d teki k : Pilozot - beklendiği gibi - Hitleri Cromvwel İşarta mümkün oldağu kadar uymalıdır: istlerden bi ge rar temsil edilen tadsız O komedileri| Korder. X a m birin ği » z Lenin, Mussoliniyi Napolyon grupuna ka-) 1 — Cebirden ziyade İkna üzerine Kurni- ve birinin de salıp iş tahsile © gitmesi |9€Yretmeğe herhalde bu operetleri sey - Aktör olarak hayatının otuz senesini|”” X ee ğ 5 , tapar. kümiyeti taci çekilmesi bu mah |rctrek tercih edilir. Bu arada yeni ope- sahneve vakfeden £ ve tiyatromuzda bir. “e yeni Wp bir #etldar adama hurüsi| 9 — Hemcinsin saadetini gi önünde tote l gi Muvakkaten ke VE operet kapandı. İmikler de salinayö > konületaa'ne madu |keiret olan: Gehb'sm'at yaşının bir seli: )we iie attedişor. Bu Hp; İlhin efi -| mahı, bir gaye değil bir vasıta olmalıdır Te, aradaki mii olduğuna gö | operet sahnesine, Ti fazlası tiyatro eseri yazmakla da ti -| mize verdifi rem bü çam gili icraata, yilin denk gelebile - iç, “amanda operet ij i ii Tini : i İtayvarenin - Wi imldie. Russel bu tipi cas-İcek, fenalıkiar karısnamaıdır. > ederdi ki bu da giri için çalişmak ii işi güzel yazdığım bu satırlara ko- yatromuza ikinel bir hizmet daha ifa ei-| MYK için son zamanlarda kudcetini ii Nene bu yüzde apılmadı. Ve bu -|pedi tiyatrosunda seyrettiğim ilk piye -Jmİ$ bulunuyor. in içe, bakımından, en mümld şartlar) “mi: En A Veremiyor. n operet ihtiyacı ön. Jin bende bıraktığı intiba: ilâve edeyim. Galibin komedisi . eğlencelidir. Vasfi, |attında ve hiç bir sekilde tahdld eğilmek - ir havaga: rusu patladı Oparetin, kadı Komedi tiyatrosunda, İ. Galib Arcanın | Mahmud, Muammer, Yaşar, Sajd, Reşid.| sizin - Nile koyan gen bir âx Evvelki gece sani 23 Le Aksarayda Horhor m artisile yazdığı «İki kere iki» komedisi ter 2Z skive Kemal, Kadri, Hakkı | no Munsoliniyi miski Dalia rinden Semiha lediliyer, A pe e ANİ İleri İytabas harbine ald hatırslar i i iy Türk “Tiyatrosu mecmüasın -İ Samiye, Nevin, Perihan Tal almışlardır. vle diyor: hir tiyatoyı © Rönderilmisi ındır, Eğe iğ manisörlerden Hasan, berab orzlda köylerdeki ağaç yiğın- onun Avrunay 8E döndüyse ki, ya Ni Bizim komedi tiyatrosu sar'atkârları İmiş. Bu çök eğ-| olduğu halde Horhor caddı ki bir ha“ birde sina tahsile gitn si Yâlmz| «Niçin mi? Çünkü ben bir piyanist de-loyunu zevkle oynarlar ve seyir ğ Ya | vapazi borusunu Lamir ede boru müt- si filmlerd, mesi vejğilim ki piyano çelayım, bir bestekâr edinin zevkini vermek için çabelerler. | doku -|hiş bir tarrako ie patin İnsanca 2a- EL Din tiyatrodan a | yatı muetb olmıyan bu inflük yüzünden ele müz Pe -İiğilim ki beste yapayım, bir ressam de - tn ayranlar öyle bir kapışı -İvazdaki bası evlerin camları kırılmıştır. ayrılmas; İN e Gene öyle yapıyorlar. vis i operetinİğilim ki tablo yapayım, benim san'atım, İsmet Hulüsi |bastıyordu. Hele seyredeceğimi çok iyi hissettim. Tekrar|mek üç piyes yazmak muhakkak bir re- deği generallik kubillyetimderi doğmuştu.» | Ancak #etidar taydak olabilmek için şu ü?,