3 Mart 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Radyo ve gazete Münakaşaları arasında Ekrem Uşaklıgil Radyoyu dinliyorum. Fransadan gelen bir ses söylüyor: «— ... Berlin Amerika cümhurreisi - nin hususi memurunun ziyareti üzerine büyük ümidler kurmaktadır. Üçüncü sulh taarruzu vuzuh okesbediyor. Daha evvel bu şekilde yapılan iki taarruz feci bir akamete uğramıştı. Berlin şimdi el altından elinde bulunan bütün vâsıta - ları kul'anarak sulh taarruzlarınm en büyüğünü yapıyor. «... Bizim için inad kıymetli bir haslet ve iyi'bir derstir. Bize Ilitlerih hakiki hislerini ve korkularını gösterir. Al- manyanin iktisadi vaziyeti bu memleke- tin uzun bir harb yapmasına müsaid de- ğildir. Ve «Alman sulhsünün bu yeni İnarruzu da akim kalacaktır. «Müttefiklerin harb gayeleri belidir, hiç değişmemiştir, hiç değişmiyece' * Bir Fransız gazetesinde harfiyen şu satırları okuyorum: «— Hitler bilvasta yollar takib ede- rek altı aydanberi yapmış olon sulh taar- ruzlarının en büyüğünü ortaya atmış bu- lunmaktadır.» «İngiltere He Fransa bu taarruzu da kıracak'ardır.> «İngiltere ile Fransâ için bu noktada bir haysiyet, mili şeref, bilhassa mini adalet meselesi vardır.» * Radyoyu dinliyorum; Almanyadan gelen bir ses söylüyor: — Berlin, düşmanlarımızın iddia et - tikleri gibi hiç bir sulh plâm hazırlama- mıştır, hiç bir sulh teşebbüsünde bulun- mamıştır. Führer Adolf Hitler ilk ve son sulh teklifini geçen Teşrinisanide Danzig şeh- rinde söylemiş olduğu nutkunda yapmış- tı. Elân o noktadadır, o noktada kala - caktır. x Almanyanın yarı resmi gazelesi sa - yılan Börson gazetesinde çıkmış bir fık- rayı işitiyorum. Aynen şöyle diyor: «— Biz kendimiz için hayat sahası is- tiyoruz, kendimiz için, bizm vaziyeti - mzde bulunanlar için dünya servetler, nin adilâne bir çekilde tevzi edilmesini istiyoruz, harb hedefimiz bellidir. İlk günde nö şekildeyse istikbalde de öyle ö- lacaktır., Radyoyu: kapıyorsunuz, gazeteyi iti - yorsunuz ve bu şekilde yapılan harb pro- pağandasının bitaraflar üzerinde bıraka- cağı tesiri, propagandayı hazırlıyanların gözönüne alıp almadıklarını düşünüyor- sunuz ve hatırlıyorsunuz ki, devlet ada- Mi propagandayı idare edenden daha ih- tiyatkâr, muhakkak ki, daha pisikoloğ - dur. Fakât bir defa da propugandarın ka- ra tahminlerinin tahakkuk ettiğini, iki tarafın yekdiğerine yaklaşmasına imkön bulunamadığını, bütün iyi niyetlerin if- lisa mahküm kaldığını tasavvur ediniz, gene daha İlk harb gününde sorular sual ile karşılaşırsınız: — Sulh mümkün değil, harb nerede olacak? dersiniz, sualin cevabını bul - maktan da her vakitki gibi âciz kalırsınız. Bu dakikada: «— Müstahkem mevkilerin arasından geçmek mümkün olmıyabilir, fakat üzer- lerinden aşmak her vekit kabildir; di- yen bir propaganda nazırını, «— Zapteditmiyecek müstakkem hat yoktur» demiş olan tâbiye mütehastısını! bir kenara bırakarak harbin ilânmdan daha birkaç ay evvel: — «Garb Mududunda harb yapılamaz» hükmünde yekdiğerile mutabık kalmış olan bir Fransız, bir de Alman genera- inin sözlerini hatırlıyorum. Aradan ge Kıskançlık sevgimizi ekseriya o kadar sıkışık bır çerçe- SON POSTA ve içine alır ki, sevginin bu tazyik altında boğulduğu olur SOZ ARASINDA Siz bu adama “ Melek ,, Diyebilir misiniz ? Amerika o bir güreşçi olan, öde- ta bir goril azma - manın ahdıran bu muhterem — zata, dostları Melek is - takmışlar - dır. Bu resmi al - mak için, gayet hassas bir adese kullanan fotoğraf çı ömrümde bu kadar resim çektim. Lâ- kin böyle korkunç bir surat görmedim. demiştir. mini Amerikada kuş.'ara viski içirliyor Amerikada Nevyork ve Şikagoda bu - lunan hayvanat bahçelerindeki ehli küş- lar, bu sene hüküm sürmekte olan şid - detli soğuklardan" fevkalâde bir surette muztarib bulunmaktadırlar. Baytarla - rip izni ile bu kuşlara her gün, cesamet- lerine göre birer parça viski içirilmek- tedir, Apar'ıman gürülü”sü Amerikada bir adam 1220 daireli bir apartımanda vukum gelen: Asansörlerin daimi gürültülerinden, otomobil gürül « tülerinden, bulunduğu sekizinci katın üs- tündeki çocuk bâkımevinin gürültülerin- den ve sütçülerden fena balde sıkıldığı için dairesinden çıktığını, bundan dola- yı da kira bedelini ödemiyeceğini iddia ederek ev sahibinin davasını sukut ettir miştir. p Petrol istihsa'âtı 1938 senesinde dünyada istihsal edilen petrolün miktarı 280.000.000 tondur. En fazla petrol çıkaran memleketler şunlardır: Birleşik Amerika ocümhuriyeti: 170 milyon ton. Rusya: 40 milyon ton, Venezüellâ: 28 milyon ton, İran: 10,5 milyon ton, Fele- menk Hindiçinisi: 8,5 milyon ton, Ro - manya: 7 milyon ton, Meksika. 5 milyon ton, Irak: 4 milyon ton. m — — e — ——— olmasında görmüştük, bugün de ikinci ü- mid noktasını harbin güçlüğünde bul - Şer geüddet zarfında şahid olduğumuz! doğumuzu kaydedeceğiz. hâdiseler, okuduğumuz yazılar, dinledi- ğimiz mütalealar hep bu hükmü teyid etmiştir ve nihayet sabit olmuştur ki her hükümette 1940 zihniyeti 1918 zihniye- tinden çok farklı, tek neferin kıymeti hududsuzdur. 1914 dü takliden milyon - Yuk orduyu çelik ve beton duvara saldır. tan emri henüz görmedik ve ağlebi ihti- mal görmiyeceğiz. Garb cephesinde ya- pılamıyan harbin nerede yapılabileceği meselesi de bu dakikada bir hayal, bir temenni, bir faraziyeden ibarettir. Dün harb propagandaları arasında tek ümid noktasını harbin henüz başlamamış Elerem Uşaklıgil İŞTER edildi: — İstanbul semti madem ki şimdilik İSTER INAN, Bir mecliste belediyemizin ikinci tiyatro binasını Şiş - hane yokuşunda yapmıya karar vermiş olması konuşuluyordu. Yerin iyi seçilip seçilmediği tr, o halde ikinci tiyatro birincisine yakın olsrak Sürp A- e ee İİ i İngiltere Hergün bir fıkra (| Kraüiçesinin 2 il Ayakhabları Beş yüz lira kazandırdınız Hasis bir zenginin gözleri kâr ol - muştu. Meşhur bir göz doktoruna gö- türdüler, Göz doktoru muayeneden sonra: — Ameliyatla erinizi iyi ede - rim, dedi, pazarlık ottiler, Ve bin Wi rada mutabık kaldılar. Doktor evvelâ bir gözün ameliya « ten yaptı. Hasis zengin etraja baktı. Bütün eşyayı görüyor, renkleri tef - rik ediyordu. — Oldu, diye bağırdı, Yeni harbin en mühim simaların dan birini de İn - giltere (o kraliçesi teşkil etmektedir. Halkın (arasında mümkün mertebe fazla görünen, her tarafta mütead - did erde bu- İd kraliçe son bir ziyaretinde muhte- lif dağlık araziden piyade olarak fazlaca kadar müteşekkirim. Bana beş yüz lira da iİdolastığı için ayakkabıları sıyrılmış, kazandırdınız, i bağları kopmuştur. Burada kraliçenin a- Doktor rmuştu: ukkabılarını görüyorsunuz. — Beş yüz lira mı kazandırdım? — Öyle ya doktor, tek göz hnca her şeyi gördüm. Artık öteki gözümün açılmasına lüzum yok. İki göz için bin liraya pazarlık ettikti yâ. İ Alhmız beş yüz lirarızı, Cebinden beş yiz lira çıkarıp Gn! İk tora uzattı, N si Amerikada ekmek.er soğuk hava cepo'arında hıfza baş'andı! Amerikada son zamanlardı ekmekle - rin hıfzı için bir nevi #rigidalre imal e - dilmiştir. Bu frigidsirelerde o ekmekler İbir hafta muhafaza edilmektedir. Kimyagerlerin beyanatlarına göre, bu usul ekmeklerin lezzetini fevkalâde art- Yunanlı bir ayyaşın cenazesi Yunanistanda «Kefalonya> da Argos İteli şehrinde Nicephöre adında bir adam İ i i lemiştir. Bu adam son derecede şarab sever ve her gün dehşetli surette sarhoş olurmuş... Arkadaşları cenaze alayna onun şerefile mütenasib bir şekilde icra- ya karar vermişler. Bunun için: Cenaze alayında dini ka- sideler yerine müteveffanın meyhane - lerde her zaman &öylettiği açık saçık şar. ikılar söylemişler ve mezara gömüldüğü sırada üzerine üç fıçı şarap dökmüşler - dir... tırmaktadır. Bundan başka bu usul ek- Bi ” ir İmekçilikte bir inkalâb vücudu getirecek- Alman casusunu tir. Büyük şehirlerde imal edilen nefis yakalıyan İnsiliz kızı İekmekler en ufak köylere kadar sevko- İlunabilecektir. İngiltere şehirlerinden birinde Linda Volânte isimli bir İngiliz kızı, paltosu - nun altında gizlediği bir fotoğrafla ha - sarâ uğramış bir İngiliz tayvaresinin Tes- mini almakta olan bir Alman: derhal po- İngilterede wen! isler... İ İngilterede milli fabrikalardan mada, 75.000 hususi müessese hilkümet besabı - na çalışmağa başlamışlardır. Sulh zama.|lise haber vererek yakalatmış, altkadar nında muhtelif maddeler imal edegelen makamlar da kendisini nakdi mükâfatla fabrikalardan büyük bir Kısmı; askeri 5s. taltif etmişlerdir. İtihsalâta hasrı messi eylemiş'erdi | İ Şeker tasfiyehanelerinde çalışmakta İolan makineler bugün zırh tabakâları imal evlemektedirler. Trikotaj makineleri imal eden fabri - kalar mitralyöz parçaları yapmaktadır - flar. Ziraat makineleri yapan fabrika'ar itop ki dgâhlamı imali ile meşguldür - ler. Bisiklet fabrikaları ebüs yapmak - tarırlar. Nevyork sergisine 46 devlet giriyor gis'ne 46 devletin iştirak edeceği ânla - nacaklardır. İSTER İNANMA! Sop veya Harbiye civarında yapılamaz mıydı? suali sorul- du. bir arkadaş da şu cevabi verdi; — Merak etmeyiniz, inşaat için malzeme, bilhassa demir buluncıya kadar aradan aylar geçer, o vakte kadar de belki daha iyi bir saha bulunur. İSTER INANMA! etrafında münakaşa tiyatrosuz kalacak. NAN, bundan on beş gün kadar evvel vefat ey-| silmaktadır. İngiltere, Çeko-Slovakya ve| Finlindiya bu devletler arasında bulu -/İl eryembe akşamı, Başvekilin sıcak sesi, Türk mijetine radyoda, snemisketin hakkında izahat veri iks kadar sürten bu samlıni hi. mra hepimiz derin bir nefes 8). (dık. İ Ne zamandır, menfaatperest ve muhleris bir propagandanın keskin wen içimize isle. meğe başlamış, olmadık endişelerle gönül. lerimizi. buzurunu kaçırıyordu. Hükümetimizin, iç ve dı slyasetlş tam jdürüatağu şlar edinmiş olduğunu büyü - miz halde, öyle mütehalif rivayetler, Kati teminatlar arasmda bunaltılıyorduk Ki i. nâhetmizm sarsılmamasına imkân olamaz. e, Matbvatımız ber memleketinkinden hür olduğu için her haberi kaydediyor, bir ta. kım dar ve fena görüşlü unsurlar bu haber. lerden türü ahkâm çıkararak saf fikirleri sehiriiyozkardı. Sayın Başvekli, samimiyeti tonundan bel, U olan gür ve vakar ifadesile, hakikatle ya lanın hufudlarını açıkça çizmiş oldu. Şu andan itibaren bepimiz vaziyetimizi biliyoruz. Bizim için, tecavüze uğramadıkça ne harb tehlikesi vardır, ne de sıkmtı çek. mek korkusu. Ve eğer hükümetimiz bir ta. kım tedbirler #lmış ve almakta devam edi, yörsa, bu tedbirler o tehlike We 6 korkuyu bizden daha ziyade tıraklaştırmak içindir. Bilhassa ekonomik sahada elınan tedbir. ler banlerımıza şiddetii görünebilir. Lâkin bu ştdrleti ayarlamak, unutmamalıyız ki, ge- ne bizim kendi elimizdedir, Cümhuriyet hü. kümetinin - dürüslüğüne ve elddiyetine, Cümhurlyei yatandaşı sys! dürüstlük ve ciddiyetle mukabele ettikçe o şiddet mev. zwwbahs bile olmaz. Bu hakikati, mili eki jBo7mi ye hizmet eden yeri! ve yabancı ti - caret ve sımant brbabi dalma gözönünde tw. nin bizde de yarattığı teri dier bir molrta da, Avrupa vazişeti do. e bir takım varidatın azalması, ve ima, ber ihtimale karşı, olanca kuvveti. )mizle hâzır bulunabümemiz için mi mü. dafan masraflerinin artması yüzünden hâ, sıl olma bütçe açığının bazı muvakkat ver. 'giler konmak, yahud ki meveu4 vergilere ha. fifa yapmak suretile kapatiması za - ruretinin bas olduğudur, Bu zarureti anlamamak, takdir etmemek için, etraf görmemiş, dünya durumunu kayramamış olmak TAsımdır. Her millet, muharibi de, bitaraı du. ağır yükler altında ezilir, fedakârlıkların her türlüsüne katlanırken, bizim. bizden isteni, Ten binnlebe çok ufak bir fedakârlıktan ka. canmıyacağımız, uzak ye yakın tarihimizde. ki yüzlerce misal ile müeyyeddir. Hükümetimizin gene bizim rahat, huzur İve hele emniyetimizi sallamak © kayzusile millete tahmilini düşündüğü bu yeni mükel, iefiyeti herhalde eümlemiz cana minnet bi, Uyoruz , Bu, baska yerlerde kopan zorlu fırtınanın ibiş kadar gelen çok hafif bir serpintisidir, Nöbetimiz! bununla savarsak şükretmeliyiz. Hem inşallah savacağız da. Doğraluğun müşahhas timsali alan sayın Başvekllimizin gecen günkü İfadesi bine bunu sarahatle ve kat'ivetle izah etti, Radyoda arasira dinlediğimiz yabancı dey. İlet adamlarının nutuklarile kıyas kahmi çi. ji miven, demayofiden tamamile ari bulman bu #elis ve samim! ifade, Türk cilelini Cümherivet hükümetine karsı bir daha i, nandırmıs, Bir daha bağlamıştır. E, Ekrem in Otel hırsızı tevkif edildi Hüserin Heyd! isminde beynelmilel - bir esizm Beyoğlunda Bristol otelinde Mah - mud isminde bir fabrikelörün 750 lirasını çaldığını dün yazmıştık. Zabıtaca yakalanan Hüseyin Heydi Beyoğlu adliyesine verilmiş ve sulh hkemesi Kkararile tevkif edilmiştr. Iki neşriyat davası tevhid edildi Atrodit neşriyatından çökan ve Tan e İcümhur'yet gazeteleri aleyhine açılmış olan iki davaya da asliye 7 nel cesnda dünde - vam edilmiştir. Mahkeme her iki davanın da, aynl gaze , teler tleyhine açılmış diğer davalarla tev . hidine karar vermiş, duruşmaları talik et. dün ceza 1940 senesi Nevyork beynetmilei ser -| 93