November 14, 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 6

SON TELGRA — 14 ? ci Teşrin 1880 ictimaft meseleler Kısırlaşdırma Bu usulün tat memleketimizde tatbi- kine imkâ Pr.Mustafa bu hususda ne diyor? Yazan: Recai Sanay bahsi —üzerinde bugüne kadar mütehassıs he- kimlerimiz arasında yaptığım görüşmelerle devam etti. Düşündüm: Bu bahis hekimlerimiz kadar ruhiyat ve içtimaiyatcıları da alâkadar eden bir mevzudur. Bu itibarla, anketi daha ziyade şümullendirerek ruhi- yat ve içtimalyatcılarımızla konuşmalar yapmıya karar verdim. Bugün- den itibaren her iki cebheden yapacağım konuşmaları bergün bu sü- Kısırlaştırma tunlarda okuyacaksınız.. Profesör Mustafa Şekib Tunç'u Üniversite Edebiyat Fakültesin - de buldum. Henüz dersden çık- mıştı. Yorgün olmasına rağmen, hiç itirazsız benimle bir konuş- ma yapmak Jütufkârlığını gös - terdi. İstirahat salonunda otur » duk. Üstada kısaca meseleyi an- kattım. — Ben, dedi. Bu usulün Alman- yadaki tatbik tarzını inceden in- ceye tedkik edemedim. Fakat, bu, içtimal bakımdan ehemmi - yetle tedkike değer bir rhevzu « dur. Bu cihetden fikrimi söyliye- bilirim. Hayat münasebetleri — (geniş manada alıyorum, gerek — cinsi, gerek ahlâki ve gerek içtimaf) kapalı ve dar kalmadığı takdirde kendi bozukluklarını ergeç nor - male götürmeğe veya mahv ve tahrib etmeğe, tebistin umumi kanunları mucibince mütemayil - dir, Bizim vazifemiz bu tema! leri - bilgi ve tekniğimiz varsa - hayatın ve tabiatin nef'ine olarak idare ve tadil etmektir. Muhitimiz, cansız şeyleri, ce- miyetin nef'ine tadil etmeği me- deniyetin başlıca şiarı addettik- ten, çiçek tohum ve hayvanları mütemadiyen tadil ve wslâh eyle- dikden sonra, insanları, mevzu ve itibari olan kanunlar veya ge- çici örf ve âdet ve ahlâklara bağ- lanarak serbest bırakmakta bir (hürriyet hikmeti) görmek pek anlaşılır bir şey değil. Bu itibarla, insanların da - en Güç olmakla beraber - hayati bir astıfa ve tadilden mahrum bıra- kılmaması hem hayatın hem de cemiyetin nef'inedir. — Bu nasıl yapılmalıdır? — Bu kadar mühim bir mesele, tabiatile ferdlerin veya hususl müesseselerin işi olamaz, bunu behemehal devletler yapabilir ve yapması lâzımdır. Fakat devletin yapması demek değil, en modern bilgi ve teknik vasıtaları vücude getirmesi demektir. Tereddileri, mütehassısları ta - yafından tesbit edilmiş. ferdlerin zürriyetlerinde Atavik veraset weyahud hayati kombinezonların her bir tesadüfile vaki olacak tek tük normal istisnaların feda edil- memesi endişesile bir sürü mü - —— Gökyüzünde Aşk yarışları — AŞK VE MACERA ROMANL 34 — Yazan: İskender F, SERTELLİ 'Tokatı yiyen nefer, Cemal esir | Asıfatile Gdestroyerde bulunduğu 'müddetçe her fırsatta ona işken- ©e etmekten geri kalmadı... Midilli mürettebatından yalnız 172 kişi kurtarıldı, soğuktan kuv- veti kesilenlerle filikalara kadar gelemiyenleri almağa lüzum gör- miyen İngiliz destroyerleri yarım saat sonra oradan ayrıldılar?. Yavuz, daha Muaveneti Milli- ye ile Nümunel Hamiyeti işaret- le çağırdığı zaman cenub istika- metinde seyre başlamış, hızını art- tırarak boğazın yolunu tutmuş- tu.. Şimdi, şaşkın bir tavır ve düşünceli bir vaziyetle yalmz Ya- vuzu kurtarmağı, bu belâlı mayin *& silin ! biki lâziım mı;, n varmı ? ŞekibTuncç Pr. Mustafa Şekib Tunç tereddi olan ve ahfada göz yüm- mak” bugünkü zihniyetimize uy- gun değildir. Hayat, merhamete muhtaç ise de, bu usül küvvetin çaresiz kal- mış sağlamlara sarfedilmlesi bo- zukların himayesine hem ahlâ- ken, hem bukukan, hem de cemi« yet ve insaniyet itibarile mürec- cahtır zannediyorum. Nülus fazlalığı yalnız kemmi - yetle ölçülmez, nüfusun bir de keyfiyeli vardır. Her şeyin oldu- Bu gibi... Her halde emin ve sağ- lam keyfiyet mübhem bir kem - miyet çokluğundan daha hayırlı ve verimlidir. Makineye verirken: Tören komisyonu İşini . bitirdi Ankara, 1K (Husust muhabiri- mizden) — Dün İnönünün köş - künde yapılan kabine toplantısm- dan sonra Hariciye — Veki - H Şükrü — Saracoj Nu - man Menemeri riyase- tindeki - komisyonun tedkik etmiştir. Müteakiben Baş- vekil Celâl Bayar da Huriciyeye giderek yapılan hazırlıklar hak- kında izahat almıştır. Hükümet, Kamutaya - verilen lâyihalardan maada mi Tarnameleri de neşretmek hakkı- na malik olacaktır. talralarından çıkmağı düşünen a- miral Paşoviç, her dakika sür'ati arttırıyor; üzerine çullanan, peşini bırakmıyan düşman bava filosunun bombalarından korun - mağa uğraşıyordu. Yavuz da ya- ralıydı: Dönüşte başında Midilli-” den biraz uzaklaşınca bir mayine çarpmış, bunu iki mayin daha ta- kib etmişti.., Arka arkaya alınan üç yaradan Sonra amiral bir şey düşünemez oldu; bir tarafdan Yavuzun gü - vertesindeki tayyare def topları göğe aleş açarken bir. tarafdan arttırılan hızla gemi, uçar gibi suyun üstünde sekerek boğaza doğru ilerliyordu.. Düşman tay - (2 inci sayfadan devam) la birçok hususi evler derhal kendiliklerinden bayrakları - hu yarıya indirr Dün akşamki g bi, bu sabahki ic birinci sayfalarını Türkiye - nin babası olan büyük ada! ziyama tahsis etm birlerinin gönder: silâtlh haberlerle büyül nün son dakikalarını bildi - ren munzam malümatı neş - retmişlerdir. Gazeteler, en aziz ve en kıy metli bir rüknünü kaybetmek Je mateme garkolan Türk mil letine bu acısını heyecanlı cümlelerle ifade etmektedir- ker. Bundan başka gazeteler, Atatürkün ölmez eseri ile ha yatı hakkında birçok tafsi - lât vermekte ve İsmet İnö - nünü —Cümhurretsliğine in- tihap eden Türk Parlâmen - tosunun bu intihap celsesine #it malümatı neşretmekte - dirler, Hatay'da Antakya, 13 (AA.) — Ulu Şef! Atatürkün ölümünden duyulan u- mumi teessür bütün şiddeti ve a - cılığıyle devam etmektedir. Ölüm haberinin yıldırım hızı İle Hatayın her tarafına yayılmasından itiba-| ren çarşılar kapanmış, bayraklar matem alâmeti olmak üzere, ya - rıya indirilmiştir. Kadın, erkek, goluk çocuk binlerce insan Büyük| Kurtarıcının hazin ölümü karşısın da teessür yaşları dökmektedir. Hatayda cins ve mezhep farkı ol - maksızın bütün halk tasviri im - kânsız bir teessür içindedir. Ana « vatanı kurtaran ve onu yeni baş tan kurduktan sonra Türk yurdu Hatayı da istiklâline kavuşturu »| Atatürk'ün hatırası her Türk gi- bi her Hataylının da ebediyen kal binde yaşayacaktır. Norveç'te Oslo, 18 (A.A.) — Norveç telg- raf ajansı bildiriyor: Bütün büyük eteler, Atatürk'ün ter- ini neşretmekte, gayet senakâr makalelerle anun tarihi e- serlerini hikâye etmektedirler. "Dagbladet,, gazetesi yazıyor: Bugün Türkiye o kadar kuvvet- lidir ki ihasata adam tabiri tama- eski ve manasız olmuştur. ”Aften Posten,, gazetesi — yazı - *k muazzam bir eser vücu- de getirmiştir "La Nation Agraire, gazetesi ya zayor: Bir adam, rattı. Dikl keti ile devlet rel: tatürk'tür. "Le Morgen Bladet, Atatürk tarihte me: büyük adamlarında: kalacaktır. Türkiye | Ye yeniden kuvvetlenmiş olarak Atatürk'ün eserine devam etmez husunda en mili mkânlara sa- biptir. yareleri fena halde mu: ol - muşlardı... Attıkları bombaları tutturamadıklarıtı. gördükçe Yas vuza doğru alç yorlar; tayini me; lerile güverteleri taramağa saldırıyorlardı. — Evet ama, o zaman siz ora- da vali idiniz. Himmetinizle ört- bas edilmişti o iş. âkis-ben hiç müdahale et- memiştim. Hakikat meydana çık- tı. bir iftira olduğu anlaşıldı. zevciniz berget etti. — Bu da öyle olur mu dersi- ke—ndısl bir iftira . şübhesiz ki, hakikat mdhktmede tecelli ede « cektir. — Şu halde nikâhı tayyarede kıydırmakta bir mâni yok, değil Çekoslovakya'da | ve memleketinde kuvvetli bir.sa- mi? — Hayır, hayır.. böyle bir ihti- Mal mevcud değik Çocukların Atatürk ölür mü? (2 inci sayfadan devam) İkinciteşrinin onuncu Perşembe günü saat dokuzu beş geçeden - beri Türk yutdundan her tara -» fından göklere doğru kabaran bir hıçkırık haykırıyordu: Atatürk ölür mü? Okulların kapısını yararak &0 - kağa taşan mekteb çeukları çığ - lıktan bir sel gibi evlerine kadar uzanacağı ateşli alınlarımı anala- rın bağrına dayıyarak bağırıyar- du: Atatürk ölür mü? Artık ininden çıkmış ve insan- lığa kavuşmuş köylü kadınlar Atatürk'ün resmini taşıyan ga - zeteleri bağırlarına bastırıp inli- yorlar. Atatürk ölür mü? Ve gençlik Onun heykeli etra- fında toplanıp yolunu bırakmıya- cağına yemin ederken kâinata so- ruyor: Atatürk ölür mü? Atatürk ölür mü? Elbette ki ölmez! Atatürk cesetlenmiş ru - humuzdu. O tekrar gövdemize sindi. Şimdi Türk milleti kitle halinde bir Atatürk'tür. Ve her türlü ferdi Atatürk'ten emanet olarak bir zerre taşıyor. Ön bir İkinciteşrin cuma günü sa - at on ikide, ölmez Türk milleti nin başına geçen Atatürk'ün ar - | kadaşı ve halefi İnönü, millete bitap ederken bu hakikati sem - bolize etti; Atatürk ölmez ve öl- miyecektir. Ankara, 11/X1/1938 Prag, 12 (ALA.) bildiriyor Bütün Çekoslovak matbustı Bü- yük Şefi Kemal Atatürk'ün öl: Mmü ile Türk milletinin uğradı k etmekte ve bu yü kiymet - biçilmiyeci kadar büyük alan meziyetlerin: tebarüz ettirmektedir. Gazeteler, bilhassa Atatürk'ün vücude getir- diği inkıliplarla Türkiyeyi kuv - vetlendirdiğini ve modern bir hı- I: koyduğunu ve ayni zamanda o- na beynelmilel sahada birinci plân da bir mevki al iğini yazmaktadırlar. Gazetler, büyük| ölünün fotoğraf ve tercümei halinı neşretmektedirler. "Ceska Slova, gazetesi yazıyor Atatürk'ün şahsında yeni 'Tür - kiyeye ruh veren bir adam kay - Mlmı.giur Bu derece yüksek hil - katta bir adama sahip oldukların- dan dolayı Türklere gıpta etmeğe mütemayiliz, Çünkü, biz de bugün Mustafa Kemalin dünya sahnesin- de göründüğü zamandaki Türki - yenin vaziyetine benzer bir mev - kide bulunmaktayız. Atatürk Tür- | kiyeyi İngiliz parlâmentarizm mo- deli üzerinden bir devlet yapmış —Ç.T.K. ajan- şunları nayi yaralmıştır. Hülâsa, A modern Türkiyenin — yarat 'Türkiye dahi Müslümanlık âlemin de bir mucize manzarası arzet - mektedir. Türkler ilelebet Ata - dar kalacaklardır. Noini, gazetesi yazıyor: harpten sonraki politi -| leminin en kıymetdar sima - ları arasında yer almaktadır. Ka -| kalblerini ve neş'elerini kırmıya- | lim. Kevililerine bir şey sezdir - | meyin sakın! Böyle evlenme çağ- larında bu gibi hâdiseler, hattâ birçok dedikodular olur. Ehem- miyet vermeğe gelmez. Ben de bu fikirdeyim. Fakat, sağdan soldan bu nikâhın olma- masına çalışurlar o kadar çok ki.. — Siz kulak vermeyin bu dedi- kodulara! Ve ayağa kalkarak, Bayan Pa- kizenin yamına sokuldı — Bu iş bitsin de, bize de sıra gelsin a canım... Perihanın annesi câli bir heye- can gösterdi: — Ne diyorsunuz.. bize de sıra ma gelsin?? — yle ya. Biz insan değil mi - yiz? Bakınız, ben üç yıldır bekâ- rim, Karım öldüğü gündenberi sizi düşünüyorum. Şimdi siz de dul kaldınız. Birleşmemize ne mâni var? Pakize dudaklarını bükerek Dahilde ve hariçte teessür ve matem svomam rakteri yapıcı, elernanlarla bi bir vatanperverliğin ve demi: dir, Modern tarihin vak'alarından biri Türkiyenin yeniden hayala doğ Ması onun eseridir. "Lidove Listy,, gazetesi yazıyor:| Atatürk ile birlikte 'Türk tari hinin en yüksek siması kaybolmaki tadır, ”Prager Presse, gazetesi, Ata türk'ün başlıca eseri Boğazlar ü zerinde Türk hâkimiyetini yeni den tesis etmiş olmasıdır, diyor. ”Bohemia,, gazetesi yazıyoı Atatürk, arkasında istikbalin * den korkmıyan kuvvetli milli bir, | devlet bırakmaktadır. ”Prager Tageblal,, gazetesi ya - ziyor: Türkiye Atatürk'ün idaresi al - tında tamamen yen'lenmiş esaslar üzerine müesses yeni bir memle - ket olmuştur. Ve dünya politika - sında mühim bir rol oynamakta - Sofya'da Sofya, 13 (AA.) — Bulgar tel - graf ajancı bildiriyor: Bütün gaze- teler yeni Cümhurrelsi İnönü'nün intihabı hakkında Ankaradan ge- len haberleri neşreylemekte ve İ- nönü'nün siyasi ve askeri parlak muvaffakiyetlerini tebarüz ettir - mektedirler. Gazeteler, İnönü'nün “Cenaze ” Nasıl paktının âmll nan yeni Cü Moskova, 13 (ALA.) — Tas ajan- sı bildiriyor: İzvestia gazetesi, Atatürkün ha- yat ve faaliyetini tebarüz ettiren bir makale neşretmiştir. Makalede| deniliyor ki: Osmanlı İmparatorluğu umumi harbe girer girmez, Mustafa Ke- Mal faal ordu hizmetine geçmiştir. 1915 de Çanakkalenin İngiliz filo- suna ve ihraç kıtaatına karşı mü- dafaası esnasında temayüz etmiş- tir, Bu harekâtla, İngiliz makam- ları da dahi! olduğu halde bütün askert makamların yüksek takdir ve tavsibine mazhar olmuştur. U - mümi harp esnasında, — Mustafa Kemal Çanakkale cephesinde ve müteakiben de Suriyede Alman Generallerinin Türkiyenin dahili işlerine müdahalesine karşı şid - detle mücadele etti. Hattâ bir a - ralık Alman kolenizasyon politi - kasını protesto için istifa mecbu - riyetinde kaldı. Mustafa Kemal, ancak Alman Generalı Von Fal - kenhaynın Suriyeden uzaklaşma- sından sonra orduya döndü, harbin sonu Mustafa Kemali Filistin or - dusu kumandanlığında buldu. Sul tan hükümetinin antanta ve an - tant tarafından Mondoros şartları- nın bozulmasına zelil bir surette tnkıyat ve mütavcalı Mustafa Ke- malin enerjik protestolarını mu - Cip olmuştur. 1918 yılı sonunda İs- gözlerini yere indirdi: — Evet.. bir mâni yok ama.. Avucunun içinde buruşturduğu mendilini ağzına gölürdü ve diş- lerile didikler gibi çekmeğe baş- ladı: — Hele biraz bekliyelim. Peri- ha âhından sonra tekrar görüşürüz bu işi. Bay Hurşid Abbas, Pakizenin elini aldı ve avucunun içinde ok- şıyarak: — Söz veriyorsun, değil mi? de- di - Perihanın nikâhımdan sonra biz de birleşeceğiz... Perihanın annesi susuyordu. Besleme kızın birdenbire içe- ri girmesi, ikisini de - uykudan uyandırır gibi - harekete getir - mişti. Bay Hurşid: — O halde bana müsaade edin! li ender gö- rülmüş kan, ölüm,sefahat ihtirasları Babiâli Baskını, İm- paratorluğu ele alış; millet kadderatına hukmeden carl İstanbul sokaklarını kan n? lerine çeviren hâdiseler» ** ütün bu müheyyiç ve tüyler ürpertici b hakiki etüdünü SON TELGRAF pek yakında okuyacaksınız. BEKLEYİNİ | Güumhurrel Kaldırılacak Gonderdlul Paris, 13 (ALA.) — Bonnet, Fransız Reisicümhur İsmet ğidaki mesajı iblâğ © Devletin en yüksek Yatihabınızı. öğrenmekli duymakta olduğum ekselânsınıza — arzi Bu münasebetle dostane tebriklerimi nim için bilhassa ıı'*:; Jânsınızla tesis etmek na nasip olmuş olaf nasebetlerin hatırasıf? merbut bulunuyoruni (1 inci sahifeden devam) henüz bir tahminden ibarettir, Bununla beraber kuvvetle muh- temel olan vaziyet şudur: Birkaç gün sonra ağlebi ibtimal önümüz-| deki Çarşarnba günü cenaze bir top arabasile — Dolmabahçeden kaldırılarak Sarayburnuna götü- rülecek, oradan bir motörle Ya - vuz harb gemimize nakledilecek- tir. Ayni gün başda Yavuz olmak üzere donanmalar cenazeyt De- rirceye götüreceklerdir. Derinceden cenazeyi Ankara- ya taşıyacak olan tron güzer - gâhlardaki halkın duygularını iz- har edebilmeleri için buralardan gündüz geçirilecektir. a aa tiklâl mücadelesi için tarafdarlar| bulmak üzere İstanbula gitti. 1919 Mayısında Anadoluya gönderildi. Ve malüm olduğu şekilde — yeni Türkiyenin ilk muvakkat hükü - metini teşkil etti. Gazete, şu satırlarla bitirmek- tedir. İsmi yeni Türkiyenin bütün mil- H kurtuluş hareketine bağlı olan | Kemal Atatürk'ün vefatı, Türk milleti için büyük bir zıyadır. Mus takil Türkiyenin bütün — samimi dostlar bu yüksek adamın ve dev- rimizin bu şayanı dikkat şahsiya - tinin ölümünden derin bir surette müteellimdir. Milli matem ve Genaze alayı lâ- yihaları Mecliste (L inci sahifeden devam) Ruznamenin en mühim kısmı- nı Atatürk'ün cenaze alayıle mil- t mateme ve bu'işlere aid masa- rif için istenilen tahsisata müte- allik lâyihalar teşkil etmektedir. Bu lâyihaların ökunması esa - Ben çok müteessir olan azayı ye- niden derin bir teessüre sevket - miştir, Bu itibarla bazı saylavla- rınAtatürk'e olan derin ve ebedi bağlılıklarını yeniden izhar için tezahüratta bulunacakları zanne- dilmektedir. Lâyihaların okunmasını müte- akib Başvekilin söz alarak Mec « lise bu meseleler hakkında ica - dedi - Artık nikâh günü görüşü- Yüz., , — Güle güle gidiniz, Bay Hur- (Devamı var) beden izahatı verecektir. BÜTÇE ENCÜMENİNİN BU SABAHKİ ıc'muı Ankara, 14 (I Gençliğin | Bona'nin yefi, Tezahürün" (1 inci sahitede? dağılıyını bile kalbinde oıı-ııı:l; biri devletin ...ıuı—'“ sinde, Iıırızıyıllldı | aliyet qıhdzrlndv cekleri vazifeler ke söz vermiş, aı:-.mııvı,ınlır" rı gibi Ulu Önder'if her yıldönümünde o, nesilden nesle dıi“ verir gibi emanct alesini verecek olaf lerce, yüz binlerct genç bütün şuur, aeti yarik vicdanlarile bu yeryüzünde ti ciliğini ila Türk milleti ve rejiminin W 4 asil Büyük eeiı' şe inin de ve kendi ;ıılı'T;q ) daha ileriye, dahâ 4 guna götürmiye Bunun içindir. bugününden yarınından e asırlardan da entifi mıaf' mizden) merasimi ıçın nm sarfına Ti hakkında bükü derilen lâyiha M pöteü havale eaıımı#' Encümen bll lanmuı doğru topl müteakip '””“’_ teklifi veçhile KA batasını hazıri9” — y