24 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

a 4.1.1 TAN Gündelik gazete au BAŞMUHARRIRI Ahmet Emin YALMAN TAN'ın hedefi: Haberde, fi kirde, her şeyde temiz, dü: rüst, samimi olmak, kariin gazetesi olmıya çalışmaktır. Günün Meseleleri Vaziyet Anadolu Ajansımn dlinkü tebii - Zini gazetemizde okuyanlar, Mösyö Blumun yılbaşı tatilinden pek te istifade etmemiş olduğuna hükmet - miş olsalar gerektir. Çünkü bu mütaleanamede, Türkiye teklif projesindeki vuzuh ve kat'iyet- ten pek az eser görülmekte idi. Hattâ muhterem Fransız Başvekili Sancak davası dosyalarını gözden geçirmiş olsa bile, bu dava etrafımdaki müna- kasalar edebiyatı hakkında kendisine hiçbir malümat verilmemiş olduğuna hükmetmek te yanlış olmaz. Bizi teskin ve Hatay Türklüğünü mem Bun edeceği zamnolunarak Suriyeyi mlistakii bırakıp çekilirken, Türk Sancak itstünde manda devam ettir - mek gibi bir mülâhaza ortaya sür - mek oldukça garipti. Cevrede mes'ul deleyasyonlar sr smda ild gün devam eden müzake « reler ise şöyle hulâsa olunabilir: Fransız deleyasyonu Milletler Co. miyetinin (o meşhur usul yollarının hepsine ayrı ayrı başvurarak, Türk) isteklerini âlim bırakmıya çalıştı. Teyetimizin uyanıklığı karşısmda, | bu gayretlerin h epsi boşa gitti, Belki| bu tecrübe Fransızları, artık, mesele | vi halletmek için iyi niyet ve cehit göstermekten gayri faydalı bir hare- ket olmıyacağına inandırmıştır - 24 saattenberi iki tarafla temasla. olan bitaraf reisin, rma başlamış © tutulduğunu Fransızlar tarafından ul söylemiş olduğumuz Prosedür tabi - yesine let olmiyacağına inanmak İs. Heriliz İtimat ettiğimiz Wine bir nokta da, işi Yahimliği gözönünde tutularak, nihayet Iki tarafı birleş - tirlei bir hal şekli bulunahileceğidir. Bugünden itibaren diğer devletle rin murahhasları dahi Sanenk anlaş. mazlığfmın haline Yardım edeceğini farzettikleri yardım ve temaslarda bulunmya başlıyacnklardır. Birlesti. ci yol, fikir ve mütales söylerken, ara, ayni samimiyet ve hak güderlikle davranmak oldu - unu bu murahhasların tamamiyle takdir etmekte bulunduklarını da ü. mit etmekteyiz. Simdiye kadar, basi Mesapa yaptığı üzere, yalnız Fransrları teş eden garip tutum, Mileter. ye Batinde de devem eğecek olursa, ve sosthuğa aykırı bir hareket a a kalmıyacığız Me - olarak görmen Sera olunmadığı v ric her İki tarafa ki ouracağır! kanaatine de V Falih Rıfkı ATAY aaa KEREEEİRERESEESERSRRESSERSRA 1 — Sfeplerde berekef yılında buğday böyle boşaklanır. 2 — Es- Ki bir yeylâ köyü, 3 — Eki yeylâ köyünde köylü evi böyledir. 4 — Yaylâda köylüler. 5 — Modern bir yaylâ köyü. 6 — ATATÜRK tarloda da iş başındadır. Orta Anadolu Yaylâsında Stepler Makineleşin A nadolunun yaylâ step- lerinde, dünyanın bü yük hazinelerinden biri gizlis dir. Dünyanm bu değerli ha- zinesi: Yüksek kaliteli buğ- daydır. Anadoluda yaylâ step- leri ve bilhassa Orta Anadolu yaylâsı dünyanm en kıymetli buğdayını yetiştirir. Orta yalâda köyler kasvetli ve toprak bakımsızdır. Tarihi gerefli, ruhu asil, fakat giyimsiz, kumaş- sız ve asrımızın en basit istirahat GÜ zevk Vasımalarimumu sunuruln Türk köylüsü bu kara toprak üs - tünde talills boğuşur gibi kara top rek ve sert tabiatle yuğurulur. Bu boğuşmadan elinde kalan şey bir avuç buğdaydır. Fakat bu bir avuç buğday ki, bir avuç altın değerin- dedir. Unyanın en yüksek kalitesi Anadolunun yaylâ steplerin- de yetişir. Bu stepler öyle buğday verir ki, bu buğdayların islah ve teknoloji bakımından arzettiği ke- mal seviyesi, anlıyan bir tetkikçiyi hayretten ve heyecandan dondu - rabilir. Anadolu buğdaylarmda, yal niz bir neslin, yalnız bir milletin, Yalnız bir medeniyetin değil, tari- hin bilinmiyen zamanlarındanberi bu toprak üstünde yaşıyan bir sra kavimlerin ve medeniyetlerin, asir larca süren devamlı ve şuurlu 18 - lah faaliyetlerinin yüksek damga” #1 vardır, ——— Sormak İstediğiniz ir şeY varsa Bize Sorunuz "..TAN okuyucuların" “ tağı olmak arzusundadır. . Okuyucunun gerek lir. Bu cağı birçok sualler ola ri elinde vasıtası b! berer vardır. Bu derdiniz? sizin mahrem ve mıyacağınâ emin © Yahı kese açmıya cesaret edemezsiniz. dert ortağınızdır. Derdinizi, şüyü bul - larak, ona yazabilirsiniz, a .. bir DERT ORTAĞI BUROSU tesis etmiş- un birçok meselelerde müşaviri ve dert or- ami meselelere, gerek şahsına ait sora- lerin cevaplarını bulmak için wt şahsi ve husasi bir derdiniz TAN TAN bu maksatla elelere git sualler sorabilir ve fikir istiyebi- dir. Bu büroya şa Rİ irsiniz; Gönül işleri Sıhhat işleri Çiçekşili e, Çocuk bakı Tuvalete oit M8 Umumi sygller cevap ere ni seleler Saalerinize bahçeciliğe, #ovukçuluğa cif meseleler mına git meseleler gerilir. Hususi cevap istiyenler mek- etmelidirler. a Rİ NN Fakat bu yüksek kaliteli buğ - day, ekseriya karışık, çok şekilli ve hepsinden fena olarak ta çok az dır. Y alnız Ankara çevresinde; ne- bati - zirai bakımdan biri birinden farklı 700 şekil buğday sayılmıştı. Buğda - yin kalite bakımın. dan cihan rekoru Polatlınm 20 kö. yündedir. 'Türkive vüksek kaliteli buğday ta » leplerini, fazla buğ day o çıkarama » dığı için karşılıyamamaktadır. Bu sayılan üç keyfiyet, köy ik - tisadiyatımızın İç derdini göste- rir; 1 — Buğdaylarımız çok fazla mütenevvidir, binaenaleyh yeni is lah çeşitleri lâzımdır. 2 — İyi buğdaylarımız piyasaya pek mahdut mmtakalardan gelir, diğer mıntakalar hâlâ piyasa hari- cindedirler. 3 — İstihsalâtımız azdır. Bunlarm iki sebebi vardır: 1 — Köy iktisadiyatımız tablatm cilvelerine tâbidir , 2 — Ziraat tekniğimiz geridir ve iptidaldir. H ükümetimizin yeni köy proğ- ramı bu son iki sebeple mü- çadele için hazırlanmaktadır. . Çünkü köy iktisadiyatı tabletin cilvelerine fazla tâbi kalmca köy- de iktisadi istikrar olamaz. Hal - buki bizde bazan hava yağmur - li, bazan kurak olduğu için, bazan kış uzun, bazan kış kısa ol. duğu için, hülâsa bu çeşit binbir se beple vaktinde toprak sürülmiyor, vaktinde tohum ekilemiyor, vak. tinde ekin biçilemiyor veya har - man savrulamıyor. O halde bu işl ri çok kısa bir zamana sıkıştıra - rak başarmak lâzımdır. Bu ise İp- tidel âletler ve vasıtalarla yapıla- maz. O halde makina lâzımdır. İşte hükümetimizin 6000 kombi- na projesi bunun için ha- szırlanmıştır. 600 kombi. na birer makine ve traktör İstas- yonudur ve bunların vazifesi;köy- İünün kendi başına tedarik edemi- yeceği makinaları ve Âletleri dev- let elile hazırlıyarak köyün em- rine vermek ve bu suretle ziraati makinalaştırmak. Makinalaşan ziraat bugün boş uzanan stepleri yeşertecektir. Çün kü bizim buğday alanımız stepler- dir ve dünya buğday rekoru kali te Kibarile bu Anadolu steplarin. dedir. tepler makfnalaşmca tabiatin cilvesi Türk köylüsünü kor kutmıyacaktır. Çünkü steplerde en emin veen bereketli ziraat kış ekinidir. Halbuki stenlerde sonba- Yazan: ŞEVKET SÜREYYA AYDEMİR Memleket içinde bakımsız toprak kalmamalıdır hardan kışa geçiş çok anl olduğu için bu kısa geçiş devresinde köy- lü artık öklz ve karasapanla tar- Islarını süremez, tohumu yetişti remezdi ve bunun için de istihsalât sz olurdu. Halbuki makina meydana atılm- ca kara step toprağını traktörler birkaç gün içinde kalburlıyacak, mibzerler kemen tohum Berpecek, tırmıklar hemen toprağı kapata - caktır. Bu takdirde ise bütün Tür kiye fazla istihsal yaparak piyasa ya çıkacaktır, karışık tohum ye - rini bir eldeu ekilen cins tohuma 650 m pi ilyon lirası olan adam bırakacaktır K raat yerine, tek plâna tâbi zirante imkân verecektir. Tek plâna tâbi geniş ziraat, zira- atin İnkişalında sanayie nazaran olan yavaşlığı gi- deriz, Meselâ > 1010 - 1029 arasında A- merikada o sana- yiin inkişaf tem. posu 96 141 oldu. Euhalde, zirsatin inkişaf temposu ancak 95 27 dir. Çünkü Amerika. da da ziraat tek plâna tâbi değil. dir ve parçalıdır. Ziraatin milli mikyasta bir plân dahilinde inkişafı için makina ve traktör istasyonlarmın tesis edil. diği Sovy » bu inkişaf tem - posu her yıl için (1927 - 1034 ara- smda) vasati 96 4.4 tür. Halbuki bu nisbet küçük gifteiliğin plânsız salıştığı 1913 te yalnız © 12 den ibaretti. Sanayiin inkişaf temposile | ziraatin inkişaf temposu ise bazı branşlarda (meselâ pancar, pamuk ekimi gibi) tamamile birleşmiştir. ombinalarm devlet elile ku - ruluşu küçlik ve parçalı zi- geniş Lord Nuffied Servetinin Yükünü Üzerinden Attı 42 sene evvel 5 lira sermaye ile iş hayâtma atılan İngiliz otomobil ve tayyare fabrikacısr Lord Nuffiel- din bugün bizim paramızla tam 650.000.000 lirası var- dır. Lord Nuffield Bu Paranın yükü zavallı adama gok ağır geldiği için yarısmdan ço- ğunu, yani 350 milyon Türk lirası. na yakın miktarı hayır işlerine da- gıtmıştır. Fakat bu teberrulara ak) mufmele 'henüz ikmal edilmediği i- çin bu saniyede Lord Nuffield ölür- se veresesi elli milyon lira açıkla if- lâs vaziyetinde bulunacaktır. Ba - kımız niçin? 650.000.000 liralık bir servetten İngiliz hazinesinin alacağı miras ver gisi 380.000,000 lira tutar, Bu para- yı hükümet tahsil ederse geriye 300 milyon lira kalır ki hayır işleri için bugüne kadar yapılan 350.000.000 Mb kapatmaz. Elli milyon açık kalır, Fakat bu veziyet nazaridir. Te » berrularım muamelesi İkmal edilin. ce bunlardan miras vergisi verilmi. yecek, yalnız geri kalan servet lize- rinden verilecek ve © zaman da bit- DOFRRA Yıl 7270 Alaturka 1270 de sadrazamlardan biri, diğer nazırlarin konusarak, sa - raya yeni bir ıslâhat lâyihası daha takdim eder. Başlıca tedbirler (mali muvazene kurmak, irtikâb kaldır. mak, demiryolları yapmak v. 8. gibi) arasında İkisini zikredelim : 1 — Ağaç dikmek , ? — Ormanları zabıt ve rabıt alta. na almak, 1270 den 1937 ve kadar tam 87 sa. ne geçti. Biz dahi Türkiye ormanla « rını kurtarmak çarelerini düşünmek, tey . Bu arada Osmanlı İmparatorlu » Zundan birçok. parcalar, Avusturya . Macaristan veya eski Rusya İmpa- | ratorluklarma intikni etti, Onlar. ba topraklardaki 1270 tahrinlerinin önü, ne gectikten haska, veni ve büyük ormanlıklar yetiştirdiler, Hattâ bun tardan bile bir kısmı tekrar tah » rin etmek fırsatı elimize gecti, Halk baltasından ormanları kora. mak için Avesterya ve Rusya veni leri basitti: Ormanda odun ve salr köy Ihtiyaeları için kesilecek ne var. sn devlet hepsini ormanların kenar larma yığar ve köylülere taksim e » der. Hususi kimselerin ormana gir meleri sadece ve ölüm tehiilerei Te yasaktır: İstihküme girmek gibi? Fakat asıl kaçaklar ve tahrin » çiler bizde ormanlar leine yerlesmis. lerdir, İlk ve hashca tedbir, bunları düzlere indirmek, ve onların toprak. walk veya tonrrk verimsiMii yü. Tünden, ister İstemez yaptıkları za « rarlarm önüne geçmektir , Orman kanunu İle uğrasan arka » daslarımıza bir sey hatırlatmak İsti yoruz: Niçin koru yetistirenlerden ağır vergiler alım, asırlık ağaları arsa arsa parcalatıvoruz ve Boğur içli sırtlarmda olduğu gibi, tabiatt tekrar şoyduruyoruz? Her hosusi ev ve kösk irin muayyen bir miktar 5 veya 10 “nim bir arsadan veri al. mak ve mevvasrr ağn» ekilerek koru yetistirmek sartile, diğer kesrm ara- zivi vergiden affetmek yerinde bir tedbir olmaz mı? Ağaç primi! .Fatay Muhtaç Mütekaitlere Yardım Umum Mütekaidini Askeriye Ce * miyeti Umumi Kâtipliğinden: Muhtaç ihtiyar mütekaitlerie 8- ker dullarına kışlık palto, erzak. kö- mür tevzlatı yapılacaktır. Muhtaç olanların yedlerindeki cemiyetin hü- viyet vesikası, tekaüt cüzdanlarile 27 /Kânunusani /947 salı gününe ka- dar hergün sabahtan öğleye okudar Şehzadebaşı Verneciler cemiyet mer kezine müracaatları. —ğ— a ra tabi açık bulunmıyacaktır . Lord Nuffleld servetinin yarı yü « künden kurtulunca bir devri âlem seyahatine çıkmıya karar vermistir. Fakat bu seyahatte de boş durmı « yacak, fabrikaları hesabına mahreç ve müşteri bulmıya çalışacaktır. Garibi şu ki İngiliz lordun elinde- ki kocaman servetinden aldığı zevk, vermek zevkinden ibarettir. Gayet basit bir hayat geçirir ve kendi he sabma hiç keyif sürmez,