9 Temmuz 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

A 4.1. 938 TAN Gündelik Gazete ea YAN'vn hedefi: Haberde, fikirde, h <6 temiz, dürüm, samimi karin ak, önzetesl © olmıya o çalışmaktır. Ligine ABONE BEDELİ Türkiye Ecnebi Sana 2800 Kr, Ar 1500 Kr, Ay a00 Kr, 1 Ay sw Kr, porta ittihadına dahil ol- yan memleketler için 80, 16, 0, 3.5 lira Ür. Abone bedeli peşindir Adres değiş- tirmek 25 kuruştur. Cevap için mektup * 10 kuruşluk pul ilâvesi lâzımdır. GÜNUN MESELELERİ Mesele Yazan: M. Zekeriya SERTEL Dünkü 'Yan'da çıkan eroin yazısı Püyük bir alika uyandırdı. Çünkü Yazı, bizi mekteplere ve evlere kadar sokulan büyük bir tehlikeden! haberdar ediyordu. Milletler Cemiyetinin afyon ve w- Yutucu maddeler komitesinin Çine #ünderdiği kontrol heyeti, orada Ja- Bonyaın esrar, eroin ve kokain gibi ?ehirli ve uyutucu maddelerin satıl- Basini ve yayılmasını teşvik ettiğini bit etmiştir. Japonya Çini bir ta- taftan ordusu ile istilâ ederken, öte an da zehiriyle istilâ etmeyi de Yautmamıştır. Japonyanın işgal etti- #ahalarda Çinliler arasında bu 2e- ri maddeler tehlike teşkil edecek İP Şekil almıştır. Demek ki narkotik dedikleri bu Sehirli madde, modern harpte düş. yapa karşı kullanılan silâhlardan İKİ olmuştur, İ * , Memlekette de kokain ve eroin ip- 1 günden güne gençler arasında iv ilm etmektedir. Bizim tahki- spiza göre bu zehirli madde Türk ea ve Türk mekteplere kadar| muştur. l yil viiç el Gliriir. sürmiyeye| m €roin ve kokain gönderen Yağı, etler de Bülgaristan ve İtal sy kiye Milletler Cemiyeti vasıta. | si iye Yelmilel afyon antantına| “vaiz sonra İstanbulda bulunan rikasını kapatmış, afyon ih-| Mia e insanlık namına maştur, yap asp dahil ol: Mvan devletler | kaçak suretiyle | ” giri eroin ve kokain sokmiya | çliğimizi | zehirlemiye d iölilerdir. Yani bu meselenin mil alduğu kadar beynelmilel de 6- Miyeti vardır, ba * ay orluk afyonu asırlardaneberi ve kullanır. Fakat ilâç için kul- gibi, dimağı k halinde de allam EE & ve lâakal iki asırdanberi afyon Ve kullanışını kontrola çalış hang, En çok afyon kullanılan ve m en çok il 1 ndir pi ee çi emi te; Safihinde afyon ithalini yasak e Çine afyon sokmak istiyen pale de bu yüzden iki defa iştir. Halden sonra Milletler Dil teşekkill eden beynel- Kalay komi © afyon istihsal ve Seniye, mİ suretle ie Men hiççaş dür etti. Afyon İs * Yaptı ör ein ra ik irçol m er, Yerle bir anlaşmıya girmedi teoj in ler Cemiyeti namına kon- İstiyş vi üzerine alan beyet te vazi- kirak, ppmadı, Bilâkis el altından Yon ç, ,5) İdare etti, Bu suretle af- ley 8 Ondan irli | Yin, , 99 Yapılan zehirli madde- dünyanın her tarafına ya- me di San, tehlikeli zehirin kurba- ii ay lekelerden biri de bi- e çiy, n antantına dahil oldu- Meray komşu memleketlerin ü şYondan yapılmış zehirli Made asma karşı şiddetli ende bı ,9Smalıyız. Memleket e topta, memleketlere ajanlık Be İn Met ve komisyonculara a liyim htlcumaa geçmeliyiz. Atmak iri hudutlarımızın di- için elimizden geleni Cins hastalıklarının son zaman şeyden evvel gizli fuhşun arttığını TAN ins hastalıklarma ait va- kalar artıyormuş, mü- tehassıs doktorlar arasmda buna dair endişeli sözler dola- şiyormuş... Yazı işleri müdürü beni ça- ğırdı. Bunları anlattı, Sonra. dedi ki: — Bir fenalığın artması, mutlaka bilinmemesinden, te$ his edilmemesinden ileri gelir- İçtimai tehlikeleri her fırsatta ortaya koymak ve sebeplerini aramak bir gazetecilik vazife - sidir. İstanbulu dolaşınız, tet- kikler yapınız. Bize İstanbulun gizli ve muayenesiz kadın tica reti hakkında bir yazı getiri - niz. Birkaç gün bütün vaktimi bu i şe verdim. Birçok malümat top - ladım. Hiç şüphe yok ki, İstanbul da gizli kadın ticareti çok artmış. Türlü türlü adlar altında pansi - yonlar, müesseseler türemiş. Cins hastalıklarının artmasına elbette başka sebepler de olmakla beraber İ gizli ve muayenesiz ticaretin de mühim bir âmil olduğu muhakkak tır. Size öğrendiklerimi anlatayım: İstanbulun kadın ticareti geniş « tir, Ara sıra komşu memleketlere ihracat bile yapılır. Burada kadın ticareti ile uğra - şanları başlıca iki sınıfa ayırabili- riz: Birinci sınıfa dahil olanlardan bir kısmı ticaretlerini, sahipleri bu lundukları pansiyonlarda elleri al tındaki kadınları; ve bir kısmı da işlettikleri randevü evlerinde ve datmi olarak bulundurdukları ka surelile yaparlar. Bunlar istismar edecekleri kadınlari bizzat veya ellerindeki hususi vasıtaları ile te- darik ettikleri gibi, bu ticaretin i- kinci sınıfına dahil edeceğimiz un surlardan da istifade ederler, kinci sınıfa dahil olanlar- dan bir kısmı, vaktile şehri mizin Sirkeci, Alemdar caddesi, Şehzadebaşı, Beyant ve Galata ta raflarında muhtelif adlarla açılan İş yazihanelerini kendilerine siper edinerek çalışırlardı. Fakat bun - lar son zamanlarda şiddetli takip ve tazyik neticesinde yazihaneleri ni kapamışlar ve işlerini bilhassa Galatanın Kuledibi ve Şişhane semtlerindeki evlere nakletmişler dir. Eskisine nisbetle şimdi biraz gizlice faaliyet göstermektedirler. Bu sınıfa dahil olanlardan bir kıs mi da seyyar olarak çalışmakta ve bu ticaretin dellâlliğın yapmakta- dır. Bunları ayrı ayrı tarif ve tet kik etmek lâzımdır, 1 — Bu gizli ve kirli ticarette oy nadıkları roller itibari ile en ziya de göze çarpan müesseseler, “Hu- susi pansiyon,, adı verilen evler ve bunların sahipleridir. Bu pansi. yonları idare edenlerin çoğu ka- dındır. Ve tesadüfün garip bır te- ellisi ile bu kadınların birçoğu kapkara yüzlüdür. Tablatile beyaz olanları da eksik değildir. Bu ka- dınlardan çoğunun eski gilnah - kârlardan olduklarını ilâveye lü- zum yoktur. Bunlar, Beyoğlunda Bursa sokağı ile Firuzağa arasın - daki sokaklarla, 'Taksimden Kal « yoncukulluğuna kadar uzıyan cad deye Iki taraftan amuden sarkan sokaklara dağılmışlardır. Biraz da ba kibarcaları da Osman Bey ile Bomonti arasındaki sahaya yayıl- mışlardir. Ki adın ticaretinin bu kısmına ait olan piyasa mahal ve pazarları tarif ettiğimiz bu yerler dir. Kadın tüccarları ticaretteki mevkilerine ve itibarlarına uygun büyükçe evleri dalma apartıman katlarına tercih ederler. Tofrişa- ta, mobilyaya çok fazla ehemmi- yet verirler. Hele yatak odalarına, yatak takımlarına müstesna dere j ölmeyi tercih eder misiniz? e Yazan: YALKIN : cede itina gösterirler. Lüksü çok k bu işler para sar- ye Bittabi bu işler para sar büyük kârlar vardır. Zarardan korkulmaz. Bir ayın temin edece- ği mühim kârdan bir miktar faiz ayırıp vermeyi göze alınca istedik — MUVAFFAK #kx SOLMANIN SIRRI* leri kadar para hazırdır. Tefeciler bu pansiyoncuların en büyük yar- dımcısıdır. Bunlardan ufak bir mabeyin senedi ile istedikleri para yı kaldırabilirler. Elde mevcut €$ ya ile alınacak eşyayı muvazaalı bir surette rehin gösterdiler mi iş tamam... Başka eziyeti ve kefil bu lup göstermek külfeti yoktur. Bin Bu suretle evin mefruşat ve mobil yası gelecek müşterilere karşı ha- ne sahibinin şanı (!) ile uygun bir şekilde ikmal edildikten sonra me sele kalmamıştır. Çünkü ev sahibi A Nasıl bir adam olduğunuzu biliyor musunuz? Aileniz içinde arkudaşla- rınız ve işçileriniz arasında baş ola- bilecek hâkim bir şahsiyet sahibi mi- siniz? Kendinizi anlamak, kabliyet- lerinizi ölçmek için aşağıdaki sualle- ri okuyunuz ve yanlarında işaret edi- len yerlere evet, veya hayır diye ce- vap veriniz. 1 — Telefona cevap verdiğiniz #a- man “Hello” demeyip “Evet” mi dersiniz? 2 — Geçen bir sene içinde okudu- ğunuz kitapların çoğu hafif olmak- tan ziyade ağır mevzulara temas ©- denler midir? 3 — Doğrudan doğruya sizi alâka- dar etmiyen meselelerde baskaları- nın fikir ve mütalealarını sorar mı- sınız? 4 — Bahçe ile meşgul olmayı se- ver misiniz? 5 — Memur ve müstahdemlerini- zin takdir ve hayranlığını kazanmak ister misiniz? 6 — Bazıları kitaba bir göz atmak la bütün muhteviyatını anladıkları- nı iddia ederler, bazıları başından sonuna kadar okurlar. Siz bu ikinci sınıftan mısınız? 7 — Yatakta ölmektense, ayakta 8 — Haklı olduğunuza kani oldu- ğunuz bir meseleyi münakaşa eder. ken sık sık muhatabınızın sözünü ke ser misiniz? 9 — Koca veya karınızla veya en İyi dostunuzla o anlaşamadığınız za man son sözünüzü söyleyip ayrılma» yı sonuna kadar münakaşa etmiye tercih eder misiniz? 10 — Ailönizin pek göze batmı ; 'akat iyi niyetle yapılan hare- ketlerini metheder misiniz? BAŞ OLABİLİR MİSİNİZ? 11 — Arkadaşınızın alâkadar ol duğu bir iş veya sevgi meselesini o- nun lehine hal için müdahale eder misiniz? 12 — Bir dilenci çocuğun yerden sigara izmaritlerini | topladığını gö- rürseniz utanır mısınız? 13 — Size tanıtılan bir adamın is- mini iyi işitmemizseniz tekrar etti- rir misiniz? 14 — Kendi ( dürüstlüğünüzden bahsetmek hoşunuza gider mi? 15 — Üzerlerinde nüfuzunuz olan bir memur veya müstahdemi bir ha- ta işlediği zaman onu kurtarmak için bü hatayı gizler misiniz? 16 — Tanıdıklarınızın çoğu çalış. kan mıdır? 17 — Başkalarının taliksizliğine ait hikâyeler canınızı sıkar mı? 18 — Sinemaya her vakit gider misiniz? 19 — Küçük meselelere ve tefer- rünta karşı sahırsız mısınız? 20 — Koca veya karınız sizin için iyi arkadaş mıdır? 21 — Mecbur kalınca o başkaları- nin hislerini rencide etmekten üzü- lür müsünüz? 22 — Saçlarınızın tarama şeklini! değiştirir misiniz? 23 — Hata işlediğinizi mekten kaçar mısınız? Bu suallere verdiğiniz cevaplar si- zin zayıf veyahut kuvvetli bir şahsi- yete sahip olduğunuzu tesbite kâfi- dir, faraza birinci suale (evet) ceva- bı veriyorsanız, bu sizin evet demiye alışmış olmanızdan, binaenaleyh hâ- kim bir şahsiyete sahip olmadığınız- dan ileri gelir. Bütün sualleri bu şe- kilde tahlil edip verdiğiniz cevapları ona göre tasnif ederseniz şahsiyeti- niz derhal meydana cıkar. PSIKOLOG kabul et- larda artmakta olduğu müşahade edilmiştir. Bu, her göstermektedir. Filhakika bu gizli ve kirli ticaret âlemi, son zamanlarda faaliyetini arttırmıştır. Aşağıda bu âlemin içyüzünü bulacaksınız. BEYAZKADINTİCARETİ kadın müşterilerinin çok eski bir âşinasıdır. Hane adresile ev sahi- binin ismini taşıyan matbu kartla» rın ehil ve alâkadarları arasında 5 Şehir Meseleleri Su, Limonata Bardakları Meselesi Su, limonata, şerbet bardaklarımn en bol kullanıldığı mevsime, binaen- aleyh dudaktan bardağa ve bardak- tan diğer bir dudağa geçebilecek has talıkların en tehlikeli devresine gir- miş bulunuyoruz. Yalnız bu mu ya? Bizde hâlâ bardaklar el ile yıkam- yor. Yani elin kiri ve varsa hastal iyice bardağa sıvanıyor ve bu bar- dakla bize su, limonata, şerbet sunu- Iuyor. Pastacılar, mahallebiciler, şerbet- çiler, ve İimonatacılar yüzlerce ve hattâ binlerce liralar harcıyarak mal larını soğuk tutacak buz dolapları a- uyorlar, Çünkü bu, şahsi menfaatle- ri iktizasıdır. Bu modern tesisatın yanıbaşında el dokunmadan bardak yıkıyan makine ve otomatik musluk- lar yakışık almaz mı? Elbette alır. Hem de kaç paralık şey! Fakat al- mazlar, kullanmazlar, Çünkü bunda İkendi menfaatleri yok. Belediye de onlara böyle bir mecburiyet yükle- miyor, Şimdiye kadar yapmadıksa, artık bu mevsim için geç kaldık demektir. Fakat şimdiden başlıyarak gelecek sene yazına kadar tamamiyle hazır- lanmalıyız. Umumi yerlerde hardak- ların el ile yıkanmasının çi i, iptidailiği ve tehlikesinin önüne geç- meliyiz. Bu meseleyi kökünden halletmeli- yiz. Şimdiden alâkadarlara bir sene mühlet vermeliyiz. Gelecek yaza ka- dar sıkıntı çekmeden hazırlanabilir” ler. Otomatik musluk, bardak yıka- ma makineleri gibi cihazlar burada yapılabiliyorsa bu müddet zarfında yapılır, sanayiimiz kazanır. Yapıla- miyorsa hariçten zamanında, muvâ- İfık fiyat ve şartlarla getirilir. Esnaf İzaman azlığından edemez. şikâyet elden ele doluşıvermesi bütün mak | Zaman azlığından istifade ederek sadı temine kâfidir. Beyaz kadın ticareti için açılan bu nevi evlerde kat'iyyen stok halinde kadın bulundurulmaz. Bu, lam Kama İsa İner -İsollule mataın kıymetini kırar ve düş rür. İçinde ayrı âyrı ve itina ile alınmış fotoğraflarla dolu süslü bir albüm pansiyonun elde bulun durduğu canlı emtiasını müşteri- lere teşhir eden bir camekân va- zifesini görür. Adresler pansiyon sahibinde kayıtlıdır. Bu pansıyon- lar satılık kadınların teşhiri için açılmıştır. Buralarda gece kal - mak, eğlenmek gibi; sahiplerince ayıp sayılan şeyler yoktur. Bu evlerde genç bekârlara hu - susi oda arkadaşları, seyshate çi- kacak baylara rofakat bayanları, zengin ihtiyarlara güzel can yol - daşları takdim edilir. Ayrıca da pek kibar ve çok gizli tutulan ran- devü evleri için düşkün sınıfına geçmesi henüz resmileşmemiş sa- tılık Kadınlar temin edilin Bu evlerin hariçte dolaşan (tey- 28), (bacı) ve (Çöpçatan) namlarile gördükleri işlerin şekil ve nevile- rine göre isimler taşıyan yardımcı ve komisyoncuları vardır ki, bir- çok saf kadınları kirli ağlarına dü şürürler. Gizli pansiyonlar, bazan husust çiftler için de birleşme yeri olur. Fakat ticari bir maksat takip etms den güya sevda diye buralara dü- Şenler de uçurumdan aşağı Ik â- dımlarını atmış, pansiyon sahiple- rinin ağına düşmüşler demektir. adın ticaretinde; matandan dalmi surette istimsar su- retile en ziyade menfaat temin e- den yerler, bu randevu evleridir. Bu ralara bir defa nasılsa düşenler, İuhşun azatsız bir esiridirler. Va- zife icabı konuştuğum bu kadın - lardan hemen hepsi yıkılan hayat larına ağladılar ve kendilerini her insanlık hakkından mahrum bir köle saydıklarını söylediler. Bu evlerde bulunanların âkibe- ti, kadın ticaretinde son merhale olan umumi fuhuş evlerine ser - maye olmak ve tek; satılığa çi- karılmaktır. Çünkü ahlâk! zabıta memurları tarafından suç Üzerin - de tutulan, parmakizi alınarak el lerine birer vesika verilen kadın- lar, randevü evlerine bir daha çi demezler ve geriye dönemezler. Muhakkak umumi evlerde ve hü- böyle işlerde fırsat verilmez. ihtikâr yapanlara da kümetin müâyyen günlerde yep - trdığı sıhhi muayenelere tâbi ole rak çalışmak mecburiyetindedir - ler. Artık resmen kirlenmiş ve ak nina fuhuş damgası vurulmuştur. Randevu evlerinde bulunmaları & vin itibarını (1) bozar. © şans esikalı sınıfa geçen bahtsız kadınlar, gideceği unıümi evi şahsen seçmek hakkındın da mahrumdur, çünkü randevu evi sahibine borçludur. Yaşı, güzelli Bi, terbiyesi ve.cazibesi nisbetinde takdir ve tayin edilecek bir para mukabili ev sahibi, bu mahlüku İstediği bir umumi evin sahibine satacaktır. Bu mahlük satılmak suretile temin edebildiği kıymet ve mikdar İle borcunu ödiyebilir ise ne mutlu.. Yoksa bir taraftan bakiye kalan borcunu ödemiye çalışırken, diğer taraftan yeni esi ri olduğu umumi evin sahibine borçlanmıya başlar, Bu suretle an cak bir boğaz tokluğu için; herke se bayağı bir zevk ve oğlence vesı tas ve ev sahiplerinin bir kazanç aleti olmaktan kurtulamaz. Randevu evlerinde, pansiyon « larda olduğu gibi, harice kira ile kadın verilmez. Bu evlerin hariç te dolaşan ve alâkadarlarca (mu- habbet dellâlı) nâmı verilen ve fa kat kendi sralarında (davetçi) teş miye ettikleri atlamları ile (göz cü) ve (şakşakçı) ları vardır. Göz. cülerin vazifesi randevü evlerin; gerek polise ve gerekse (paycı) ta bir olunan musellatlarına kersı ko rumak ve kollâmak ve şaksokçıla rın da muayyen mahallerde evin matalarını ballandırarak met sena etmektir. Randevü evlerinin de tefeciler arasında büyük bir itibarları var. dır. Bunlar da tipki pansiyonculş- rın tâbi olduğu şartlarla teföciler. den yüksek miktarlarda pars kal. dirabilirler, İstanbulda, bir ticaret tuzuğı ha linde bu kadar geniş bir gizli ve kirli âlem bulunursa hasta. lıkları neden artıyor”, diye haska sebepler aramıya lüzum Yoktur. Birçok zavallılara hastalık, belâ dağıtan birçok yuvaları yıkan, bir kaç nesil ilerinse kadar felâket dağıtan başlıca kaynak, bu gizli ticaret Alemidir. v