15 Temmuz 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Zeki Görüşmiye Gidiyor ollanın o günkü marifetleri Mister Rayene bir jürnal vermekten (o ibaret . kalmamış - ti Hususi adamlarından o Nec- dei Fransız istihbara - tında Cezayirli yüzbaşı Mehmet Beye ve Celâl Kerimi Kont Kap- riniye göndermişti. Onlari da giz lice körüklemişti. Evine döner dönmez Bosfor ve fransızca İstan bul gazetelerine de şu havadisi u- çurmuştu “Hürriyet ve İtilâf Fırkasile mu tedil Hürriyet ve İtilâf Fırkası â- zası bügün Damat Ferit (Paşanın konağındâ bir içtima aktederek vaziyet hakkında saatlerce müza- kerelerde bulunmuşlardır.., Bu havadis ertesi gün Bosfor ve İransızca İstanbul gazetelerinde ve Bosfordan naklen de İkdam gaze- tesinde çıkmıştı. Gazetelerin bu havadisi tilki Mollanın arzu etti- Bi tesiri göstermişti. Damat Feri- din Nişantaşındaki konağında ay - rıca bir toplantı yaptığına İngiliz- lere inandırmıştı. Siyasi mümes - sil Çerkes Ethem ile görüşmek ü- zere Vahdettinin adamlarından bi rinin cepheye gittiğini biliyordu. Bunün için Mollanın jürnalini ve gazetelerin verdiği havadisi doğru bulmuş, Damat Feridi sıkıştırmış- tı. Hürriyet ve İtilâf, Damat Feri- din birkaç defa tekrarladığı rica ü- zerine bu hâdiseden bir hafta son ra gazetelere bir tavzih mektubu göndermişti. Fırka bu mektubun- da şöyle diyordu. “Hüriyet ve İtilâf Fırkası: mu- tedil nâmundaki hizb ile ne Damat Ferit (Paşa) nın konağında ve ne de başka yerde hiçbir içtima ve müzakerede bulunmamıştır. Hüri- yet ve İtilâf Fırkam; ne © hizble ve ne de Sait Molla Bey ile bir gü- na temas ve münasebette bulun - madığını ve bundan sonra da bu- Tunmak ihtimali mevcut olmadığı- nı kat'iyyetle ve sarahatle millete arzeyler.., u ilân Mister Mollayı bütün bütün çileden çıkarmıştı. Yirkacıfarım yakasına daha”ş'ddet: Je sarılmıştı. Bu tavzihin Damat Fe ridin ricası üzerine yapıldığını İn- gilizlere söylemiş ve bu hususta ba zı vesikalarda göstermişti. "Türlü türlü entrikalarla bu işte de üstün çıkmıştı. Zekinin Çerkes Ethem Tle görüş- mek üzere Yunari cephesine gide- ceğini hiç kimse bilmiyordu. Da- mat Ferid Vahdettin ile müştere- ken yaptığı bu teşebbüsü çok gizli tutmuştu. Çit kasrında verilen zi- yalet gecesi Vahdettin, Damat Fe rit ve Refik sabaha kadar oturmuş lardı, Çerkes Ethem ile yapılacak görüşmelerin zeminlerini hazıra- mışlardı. Ve Zekiye âdeta ezberlet mişlerdi. Akşamdan verilen karar müci - bince Zeki sabahleyin saat dokuz buçukta Kapiten Benetin Tünel ba şında (Hamson) apartımanındaki hasusi dairesinde bulunuyordu. Be net daha geceden İcap: edenlerle görüşmüş, emirlerini almiş ve ter- tibatını yapmıştı. Zeki ile beraber yüzbaşı (Kamil) i gönderiyordu. Bunları Mudanyaya götürmek ü- zere Z. 2 torpitosu hazırlanmıştı. “Töphane açığında istim . üzerinde bekliyordu. Zeki toprak renginde açık yakalı bir caket ve külot bir pantalon giymiş, başına da ayni ör nekte bir kasket geçirmişti. Kıya- fetini az çok efendilerininkine ben zetmişti. Kapalı bir otomobil ile deniz ü kumandanlığına gel - mişler ve hemen bir motâr İle tor- pitoya gitmişlerdi. Y olcuların saat tam on bu- çukta hareket edeceklerini Pantikyandan o sabah öğrenmiş - tim. Torpito limandan çıkarken Ga lata gümrüğü başmüdürü Nail Be yin odasından işi Esat Beye tele- fonla söyledim. Akşam üzeri yanı- Ba gittim. İhsan Beyden, Pantik - yandan ve (V) den aldığım haber- leri verdim. Esat Bey sözlerimi ni- hayetine kadar dinledikten sonra dedi ki: Bu hainlikleri de nihayet yap tılar, değil mi? — Tabii... Bunlardan başka ne beklenilirdi? Şimdi de. kabineyi düşürmek ve iktidar mevkiini ele gecirmek için uğraşıyorlar. — Seninle bunun için görüşece- Bim. Bugün Tevfik Paşa beni iste- di. Gittim. Paşa dedi ki: “Vahdet- tin Çerkes Ethem meselesine çok alâka gösteriyor. Şu sırada bir mü nâsebetsizlik etmesinden korkuyo- Tum. Çok dikkatli bulununuz.,, Bir de 5. N. Bey gizlice Tevfik Paşaya gitmiş, Damat Feridin İzzet ve Sa- lih Paşalarin vaziyetini ileri süre- rek kabineyi düşürmek için çalış- tığını söylemiş. Damat Feridin bir halt karıştıracağı anlaşılıyor. Şu- nun İngilizlerle arasını bozamaz mıyız acaba? — Tam sırası... Çerkes Zekinin Kapiten (Kamil) ile cepheye gittik lerini İngilizlerin gizlediklerini Pan | tikyan söylüyor. Bu havadisi mü- nasip şekilde yayalım. (M. A) ve Pantikyah vasıtasile de bu şayla- nın Damat Feridin. adamlarından çıktığını İngilizlere bildirtelim. Her halde bü s aralarını bozamaz sak bile bir soğukluk sokacığımı- zi ümit eylerim Bu fikir fena değil... Bunu ya palım, Tere işe hemen başla, Ben de başka ted birler düşüneyim. (Devamı var) Trakyodu Hafriyat Ağustos başında, Türk Tarih kura mu tarafından Kırklarelinde ve bil- İhassa Vize kazası höyüklerinde ta rihi araştırmalar yapılacaktır. Arke oloğ Arif Müfit Mansel, bugünlerde yetle ve kazılarda çalışacak e- bir hey lemunlarla birlikte Trakyaya gide cektir. Hafriyat devam ettiği müd. detçe bu heyete nezaret edecektir. | a. Bir Film Gösterildi Beyoğlu halkevi, dün akşam Sa yirmi bir buçukta, Trakya kalkınm hareketlerini tesbit TTrakyadaki eserleri, İstanbul ve A tiha üniversitelilerinin Trakyayı 2. teşekkülleri ile Trakya askeri ma nevraları gösterilmiştir. eden bir film göstermiştir. Filmde, Mimar Sinabın yareti ve Trakyanın muhtelif spor Üniversiteli Talebe Geldi Yugoslavyanın Lubiana üniversi- tesi felsefe talebesinden 9 kişilik, kızlı, erkekli bir grup şehrimize ge tamttirilmıştır. Yuğoslavyalı, iki bp talebesi de, mak üzere gelmişlerdir. 16 Çocuk Bahçesi çeler bu sabahtan itibaren açılaca| tır. Bahçelerde vazife görecek mu pılmıştır. Bu sene 16 bahçe açılacaktır. Bun- lar, İstanbul cihetinde 3, 5, 6, 27, 37, 25 ve 64; Beşiktaşta: 20 ve 23; Be- yoğlunda: 1, 6; Üsküdarda: 19, 30 ve 48 nci okullardır.Talebelere sabah saat 8,30 dan 17 ye kadar muhtelif oyunlar gösterilecektir. Sanat Sergisi Görülecek Berlinde açılan #anat sergisinin, Türkiye sanat okulları muallimleri arasından seçilecek yirmi kişilik bir muallim heğeti tarafından ziyaret ve tetkik edilmesi kararlaştırılmış. tur. Bu ayın 19 unda Almanyaya ha- reket edecek'olan bu heyete vekâlet mesleki tedrisat müdürü Rüştü, baş- kanlık edecektir. Heyette bulunacak muallimler bugünlerde seçilecektir. Rüştü bu iş için Ankaradan şehrimi ze gelmiştir. Yeni İktisat Profesörü Gecen yıl üniversitemizden ayrı. lan protesor v. Höpke'den noşa'an iktisat kürsüsüne Gratz üniversite- “İsi rektörü iktisatçı profesör Dobres- “İberger tayin edilmiş ve mukavelesini imzalamıştir. Bu profesörle radyolo- Hi profesörlüğüne tayin olunan Ska- İlitzer yakında şehrimize gelecekler- dir. Üniversite kamplarının devresi, dün Yedek subay okulunda ikinci ii açılmıştır. Bu kampa hukuk ve ik- a | isat fakültelerile güzel sanatler aka demisi talebesi iştirak etmektedirler. 4 ağustosta İstanbul muallim- decektir. lebe mezun olmuştur. miştir. Talebe, dün sabah üniversi- teyi ziyaret etmiş ve profesör Muhlis Ete tarafından kendilerine üniversite üniversite tıp fakültesinde Staj yap- Tatil zamanında çocukların sokak | 4 larda oynama'hırını temin için, bu yıl da, şehrimizde çocuk bahçeleri, âçılması kararlaştırılmıştı; Bu bah- limler ayrılmış, ve talimatname ya: || lerinden mürekkep bir heyet tetkik- lerde bulunmak üzere Edirneye gi- 4 Bu yl ilk okullardan 23 bin ta- TAN Sergisine Hazırlık Nevyorkta gelecek sene beynelmlisi sergiye İştirakimiz için hazırlıklara başlamıştır. Türk mah- #ulü ve sanayi eserlerini fazla çeşit- lerle zehgin bir kölaksiyen belinde tesbit etmek ve Inkılâbımızın bütün safhalarını gösterebilmek İçin Anka- | rada bir sergi Bürosu kurulmuştur. caktır. Ajanlığa Türkefis mef kezinden Nihat tayin edilmiştir. Amerika, Türk mallarının daimi alıcısı olabileceği düşünülerek, tep- hir edilecek malların zengin ve yük- sek kaliteli olması için çalışılacaktır. Denizelliğimiz, maden ve diğer sa- naylimizin, cümhuriyet idaresindeki Iktisadi. inkişafın grafik, 1 pavyen İçin de mimarları. Plânlar ve krokiler alınacak- ACI BİR KAYIP Mühendis Salâhattin Alan, Bir Kazaya Kurban Gitti Tayyare mühendisi Salâhattin Alan Pek değerli ve genç tayyare mü - bendislerimizden Salâhattin Alan çarşamba sabahı İnönünde bir kaza neticesinde ölmüş Merhum, orta tahsilini Almanya, | yüksek tahsilini Fransada büyük bir muvafakiyetle tamamladıktan sonra üç sene kadar Eskişehirde askeri tay yare mühendisi sıfatile çalışmış ve Türkiyede ilk defa olarak yaptığı tay | yaresile Cümhuriyetin onuncu yıldö nümü merasiminde uçmaya muvaf- fak olmuştu Son zamanlarda fabrikatör Nuri Demirağin fabrikasında yeni bir tip » | Sultanahmet i Cimii Tehlike Geçirmiştir bulmıya çalışan profesör eski baytar mektebinin önündeki s0 tur. le'çalışmaktadır. Profesör Bakster, bu sene esaslı bir araştırma yapmı- yacak ve gelecek sene kazı yer- leri hazırlıyacaktır. Bu hafriyat iddia edildiği gibi, Sultanahmet camliini tehlikeye dü- şürmüş değildir. Yalnız, belediye i- mar müdürü Ziya, evkaf mimarı Vas fi ve mühendis mektebi profesörle- “İrinden Fikriden müteşekkil bir he- yet evvelki gün. kazı yerinde bir tet- kik yapmışlardır. Bu heyet, hafriya- tn mabedi katiyen tehlikeye diişür- mediği neticesine varmış ve raporu- nu hazırlamıştır. “Yalnız, müzeler umum müdürlüğü hafriyatın cami avlusuna doğru de- vam etmesini esasen menetmiştir. Hafriyat, müzeler idaresinin daimi nezareti altında devam etmektedir, * İstanbul elekirik işleri umum müdürlüğünde yeni mesai saati tat- bik edilmemektedir. Memurlar, bu usulün kendilerine de teşmilini iste mektedir. # Amerikalı profesör Bleg'in ri- yaseti altında bir müddettenberi Tru va harabelerinde tetkikler yapan ar- keoloji hey: hi bitirmiş, Ameri- kaya dönmüştü: ————— tep tayaresi yapmış ve bunun teslimi için Eskişehire gitmiş bulu - nuyordu. Ve Avrupa dilini mükemmel sure! dar yüksek olan Salâhattin Alanı ia nıyanlar arasında sevmemiş bir tek Kişi yoktu, Memleket için en faydalı ve ve- rimli olacak'çağında, ancak otuz bej yaşinda hayata gözlerini - kaparken genç refikasile beş yaşındaki kızını ve bütün destlarile tayyareci arkadaş larını matem içinde bırakmıştır. Merhumun cenazesi dün akşam Haydarpaşa garına getirilmiştir. Ce- nazesi bugün öğle üstü Nişantaşında Rumeli caddesinde Güven apartıma- nındaki ikametgâhından merasimle kaldırılacak, namazı Teşvikiye cami inde kılınarak Edirnekapı şehitliğine gömülecektir. Refikası Bayan Naşide Alanla alle Liselerin askerlik kampları devam #tmektedir. Darüşşafaka ve Hayriye liseleri talebesi de Fatihte kamp kur muşlardır. Her sabah, 500 den fazla talebe talime çıkıyor talebenin muhtelif talimlerine ait intibaları tesbit kampta büyük bir disiplin altında yapılmaktadır. Türk çocukları rın için iyi yetişiyorlar. Silâh, Türk çocuğuna İyi yakışıyor. sine ve meslek arkadaşlarına taziyet lerimizi sunarız. Askerlik Kapmlarında Resimlerimiz, ediyor. Talimler, w Mn Üç senedenberi Sultanahmette A- rasta #okağında Bizans saraylarını Bakster, kakta bir iki sondaj yapmış've bu- ralarda ilk senelerde meydanâ ç'karı lan mozayıkların temadisini bulmuş- Şimdi kazı yerinde ancak 30 ame- 15-7-938 Ankaradan Telefon ve Telgrafla Orman İşleri Hakkındâ Verilen Kararlar Ankara, 14 (Tan muhabirinden” Orman işleten fabrikalar mf. leri toplantılarına devam etmiş * bazı kararlar vermişlerdir. Toplo#” tıyi iştirak ödenler şerefine; Zirai Vekili tarafından bir ziyafet veri miş ve ziyafette bankalarin Zirsif ve İktisat Vekâletleri erkân hanif bulunmuştur, Toplantıda verilen k# rerlara gönd; orman işletile uğriğiğ mak üzere merkezi Ankarada ola” bir orman işletenler birliği teşkil © dilecektir. Muhtelif ihtiyaçların hangi min takalardan temin edileceği tesbit miştir. İskân işleri için istenecek K& resieleğ. vagön teslimi azami on # kiz liradan ve travesler son ön ay zarfındaki fiyatlara nazaran (çi? bir tenzilât ile verilecektir. Erzincanda Sel Felâketinin Zararı Ankara, 14 (Tan muhabirinden) — Erzincan civarındaki sel felâketin# ait son gelen haberlere göre yalm$ bir köyde sellerin götürdüğü davsf sayısı beş yüzü bulmuştur. Piskidağ köyünde cami ile mektebi seller ab? götürmüştür. Tamamen sular alt” da kalmış köyler vardır. Sıvasın Suşehri kazasında da sek ler bir sürü evleri alp götürmüştür Zarar 5500 lira olarak tesbit edilmek tedir, Yağmur Felâketi Gürün, 13 (TAN muhabirinden) — Öğle üzeri yağan şiddetli yağmurlsf yüzünden kasaba tehlikeli bir sel haf” kınına uğramıştır. Seller köprüleri # rüklemiş, tarlaları su basmıştır. telgraf direğini sürüklediğinden, 0” ların tamiri işiyle uğraşan telgraf $€ finin eşyalarını seller alıp götürmüğ tür. Nüfusça zayiat yoktur. MEMLEKETTE: Kulak Tozunu Patlatmış yesinde kuhdüra ile bir ağır yeli” lama vakası olmuştur: Boşnak Büleymanın yanımda (* hirli Süleyman oğlu İbr#” him Nişancı; kavga ettiği Ahmet Oğ İu 40 yaşında İbrahimin sol kuls$ tozuna ayakkabı ile vurmuştur. İP rahim, çok ağır surette yaraları ve ifade veremiyecek bir halde b** taneye kaldırılmıştır. İbrahim Nişancı tutulmuştur. SIVASTA : - Yangında Adamın Yüzü Yandı Sıvas, (TAN) — Bukal Mehmet O" narın dükkânında çay kaynatmak zere yaktığı gaz ocağı patlamış, Or” da bulunan benzin tenekesi iştial miş, dükkân alevler içinde kalmif” tır. Yetişen itfaiye yangını het söndürmüş ve büyük bir tehlikeni” önünü almıştır. Mehmet Onarin eli ve yüzü YA” mış, dükkâna da 500 liralık 24 olmustur. TAKVİM ve HAVA 15 Temmuz 1938 GUMA 31 Ran Rumi: 15 Tiniay Günl Arabi: 1394 Cemaziyülevveli 16 Temur Güneşi 441 — Öğ 3. 1910 YURTTA HAVA VAZİYETİ, Yeğiiköy Meteoroloji istasyonundan eg nan malümata göre, hava yurdum TÜ. Kocteli ve Karadeniz kayılarile kase. 44 ta Anadolu ve Egenin sims! tara çok bulutlu ve mevzii yağışı, doğu “ye dolu ve Akdeniz kıyılarında lg ğer bölgelerde az bulutlu geçmiş, # lar Ege ve Akdeniz kıyılarında gi ğer yerlerde umumiyetle şimali SUS “nden orta kuvvette ermiştir. w İstanbulda hava ekseriyetle fa79 Mi Yutlu ve kısmen yağmurlu geçmis” ge #at zarfında yağan yağmurun met” gt rabbaına bıraktığı su miktarı 500 dir, PT Rüzgürlar simali tarklden saniyesi, yer” T metre hızla esmiştir. Sant 14 t€ © çak metre 797.4 milimetre idi. Hararet güneşte 618, gölgede 270 ve en santigrat olarak kaydedilmiştir. i