19 Temmuz 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

sizi e Sinanın pırlanta eseri Şehzade türbesinin üstü bu haldedir. Sinanın En Güzel Eserinin Kubbesi Fundalıktır Ç si, medrese, imarethane, Sekiz e ve türbeden müte- Puldup zade manzumesinin ku - Bu yer İstanbulun tam ortası seliş Pi İmparatorluğunun yük di Sen büyük hükümdarı ie üleyman; çok sevdiği şeh 10) ie ultan Mehmedi 22 yaşında ürk an göbeğine gömerken e imarisine yüce bir mektep kay ini vermiştir. Mubte - bine gü ümdarın evlât muhabbeti fini 4, Bİbi bir dehanın inkişa ME etmiştir. Bu manzume Sinan ilk büyük eseridir. isme mektebinin ilerleme ve ge i Sağlarını inceliyebilmek için Baray, Sazümeden başlamalıdır ler gi,» Sörmiyenler, incelmiyen Sizle. Sanatini, dehasını tanı- inç Ve onu sevemezler. Riitikge Yapıcılıkta, hendesede, çi- tanı, > lezyini sanatte, renklerin Silmeai?” YAPI malzemesinin se- Böste,, Jeki ilk kudretini burada Dan m miştir, Bu manzume bir Si- © DÜZesi haline getirilmeli - tür taraf, v B herkeşa açılmalıdır. Mağgai kl yürekler acısı halile bu Misi ne düşen bir tuz Sinanlı g, EPİ mslimizin, kadirnâ- mizin kara, karanlık Okya- Mda eriyip gitmektedir. Her Bhdayi ye, Vu manzumenin varlı - kaç ge, o” Parça kopatıyor. Bir » etatleri sonra Sinanın bu pırlanta Büzlerimizin önünde yer- uz lecektir en Sanati lâfla Sinan sevilmez. Dâhi tardığımız &serlerini tamamile kur Miya m gün ancak onun! küzahıa kazanmış oluruz. Kavsi- Göker,» örnek tutan kubbeleri değil tinhanaı” türbesinin, medrese ve erinin üstleri birer Alyan ola Ça, yabani sarmaşıklar ve arlası olmuştur. İMdİ, Şehzade camiinin kıb tür le tarafında içine altı tarihi Tez He izlerce Türk büyüğünün tuz. geni lan havluya giriyo - geç Jan türbe havlusuna ge- mez sağımızda mermer kı- Bel mezar taşlarının arasın Yoru, ç bir bakla tarlası görü - y, lumuzdaki pejmürde man ig ek için gözümüzü De 4 kapıyarak ilerleyince, Maaş ös dikilen ilk yapı, Sinanin tiz pi, Simından en büyük ve ey- tiği, “SETİ olan Şehzade türbe - öğün- tik Sy Beğen bu ilk eserini Kanuniyo İng, Dek için türbenin dış ve Nİ gö çeperi bütün incelikleri- niye nİstir. Kubbesi için mima- Kup, 297 bir şeklini seçmiştir. Yarak > Kaldesinden kalın başlı- Dok, “ele incele alemini tekatu Mİ Yana , zarif dilimlerle ör- İkiyy Ür. Tür dz,, YES, benin kapı revakını ikisi kırmızı porfirden #&tun tutuyor. Kapının mermerde i Kanuninin sö; ari yi farsça sekiz mısra itabesi vardı lu ki ardır. Unâg ç, ab bize türbenin 950 yı- İki ea, aldiğim gösterir. Kapının af eki panolarda Türk çi- * Sehza, & (sg, 5 1e Mehmet (027) de doğmuş nda inin sekizinei gün: . ia > SİM ye e zinci günü Ma Betirii yin on beşinde İstan- Tek buraya gömülmüştür. çer am bimde! VATANI. 4 Törakim Hakki) ' KONYALI ! Va... nieiliğinin en mütekâmil örnekleri ni görüyoruz. Sarı, mavi, yeşil, fi- lizi ve rgenekşe renklerinin işlen meşinden doğan ahengi kalem de- âil aneak kuvvetli bir fırça can - Jandırabilir. Henüz tecrübenin eşi- ğinde iken gördüğümüz bu ihti - şam insanı gönlünden büyülüyor. Binanın dış manzarası şöyledir: P ni kitabeliyen ve kubbe altı- m 'pirlantalı bir kuşak gibi saran renkli taşların ve mozayıkların e ribesine takılarak vecd ve İstiğ- rak içinde dolaşırken sekiz köşeli binanın alt kısmında on dört ve üstünde 16 pencere sayıyoruz. Bü- yük Türk sanatkâr; en sert taş'a- ri balmumu gibi istediği şekle sok- muşve yapının sekiz cephesini süs- encereyi, pencere süveleri- lemiştir. Alt ve üst pencere ari rım, bir kordele halinde saran mer- merden çift fiyonkların içine bes- mele ile fetih, elhaküm ve ihlâs sureleri devrin en güzel yazısile yazılmıştır. Pencerelerin üstünde kubbe yatağını zambak şeklinde bir sıra mermer oya süslemekte- dir. Bu oyalara taçların kenarın- du kuvveti temsil eden kale dışları da diyebiliriz. Ben türbeyi ilk defa tetkik eder- ken kendimi sanatin büyüsüne kap tırdım. Tam sekiz defa tavaf et- tim. Görüyorum ki, siz de benim gibi tâ kalbinizden vuruldunuz. Bu pırlantanın ışığına bir perva- ne gibi takıldınız. Türbenin içinde, altlı, üstlü 30 pencerenin güneşten çalarak dök- şık şelâlesi duvarları tâ ku be eteğine kadar örten çinilerin üstlerindeki bahar çiçek ve renk- İerile öpüşüyor, kucaklaşiyor. Çi- niler ışığın. ışık çinilerin revnakı- nı artınyor. İstanbulda hiç bir mabedin ve türbenin çinileri bu- radakiler kadar güzel değildir. He- nüz ellenmemiş bir mevzu halin- de duran çinicilik tarihimiz yazi- hırken buradaki çiniler en müte- umumi görünüşü. kâmil örnekler olarak alınmalı- Ea ; i vi zemin üzerin çini kitube de devrinin en yüksek mia bir hattatına aittir. Çiniler ara - sında kalan kapı ile pencere ka- pakları ve diğer tahta kısımlar fildişi ve abanoz üzerine işlenmiş en güzel parçalardır. Bunlar da Türk kakmacılık ve oymacılık sa- natinin en muvaffak örnekleri o- larak alınabilir. B urada üç Jâhit görüyoruz. Birisi Kanuniye: “Şehzadeler > güzidesi Mehmedim! 950,, Sultan İ Fıraklı tarih parçasını söyleten Manisa valisi Şehzade Mehmedin- dir. Sağındaki lâhdin altında Meh- medin kardeşi Şehzade Cihangir gömülüdür. Solundaki mezarda Şehzade Mehmedin. kızı ve Ferhat Paşanın karısı Hüma Şah yatıyor. Bir çok kitaplar Hüma Şahı, şehza- denin karısı olarak gösterirler. Fa kat yanlıştır, Şehzade Mehmedin | lâhdi üstünde kurtların burgu Ri- bi delik deşik ettiği bir taht Bö- rüyoruz. Kanuni çok sevdiği oğ- lunun yasını tutarken yanındaki- lere sormuş: “. Oğlum en çok neyi ister ve sverdi?,, Padişahın bu ağlıyan suali şöy- le karşılanmış: — Hünkârım, o en çok büküm- darlık tahtına oturmak isterdi. Bunun için padişah oğlunun san dukasının üstüne bir taht koydur- müştu. Küçük, büyük Ayasofyaların, Kariye camiinin ve mimari kıy - metleri üçüncü, dördüncü derece- de olan daha bir çok Bizans eser- lerinin kapılarını arkasına kadar herkese ve bütün seyyahlara acık tutarken Türk dehasının, sanatinin eh muvaffak örneklerini böyle ö- rümcek rı arkasında saklıyo- ruz. Bunlar birer müze ve sanat âbidesi halinde derhal seyyahlara açılmalı ve Bizans eserlerini göl gede birakan bu Türk yadigârları- ni herkes görmelidir. Altın bir mahfazada saklanması lâzım gelen bu kıymetli eserin kub besi bir orman halindedir. Saçak yerlerinden yabani otlar, sarma - şıklar fışkırmıştır. eyazlk yizlak | Müdafaa Edecek? İngiliz hava toplarından manevralarında projekti rı İngiltere Kendini Nasıl bir tayyareye karşı ateş ederken Bu topların sırrı büyük bir dikkatle muhafaza edilmektedir. İngiltere hava müdafaası ile meşgul olanların en çok ehemmiyet verdikleri noktalardan biri, düşman tay» yarelerini hedeflerine varmadan evvel bulmak ve hedeflerine varmalarını imkân vermemeklir. Burada çalışanlar bu maksatla tecrübe yapıyorlar. DUET Bir gece maneyrasında projektörlerle Zehirli yakalanan tayyare yapacağı tahrip es ir. Zehirli gaz tehlikesinden korunmak için evlerin alt katlarında Zehirli gaz tehlikesi karşısında bir getirilen tertibat ailenin sığınağa iltica #tmssi gaz saçan bir bombanın İsabetinde vrücude