April 6, 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5
8-1.939 TARI Gündelik Gazete 5 'in hedefi! Haber- fikirde, o herşeyde dürüst, samimi ölmâk, karlin gazetesi olmiya çalışmaktır. ABONE BEDELİ Türkiye Ecnebi 1400 Kr. 1 Sene 750 , 6 Ay 400 , 3 Ay 1 Ay 7500 Kr. 1500 80 , 300 İtihadına dahi İçin abone ödet sırasiyle 30, 16, 9 Abone bedeli peşindir mek 25 kuruştur. uplar 10 kuruş KALA İNİN Zaruri Bir. Cevap Azim Karabekirin verdiği be » yahatın Tan sütunlarında in- tişar edişi, bazı malüm gazeteler ta- rafından (İan) a karşı bir tecavüz vesilesi şeklinde kullanılıp duruyor ve bu gazetelerin, Kâzım Kurabekir- le birlikte bizi de kendilerine muha- tap tutmak gayretiyle çırpındiklari- Mi görüyoruz. Kizmm Karabekirin kati rieatin - den sonra, bu meselenin kapanması. Bı makul ve münasip saydığımız için bu bahisle son sözümüzü söylediği mizi yazmıştık. Halbuki, tecssüfle &ötdük ki, o malüm gazeteler, bu me seleyi bir taraftan da Tan aleyhine hücum mevzuu edihmekteh vazgeç- mediler. Bu acı müşahede, bizi, bu mevzuda bir kaç söz daha söylemek mecburiyetinde birikiyor, Bugün, bize karşı Mmüteafriz Ve mütecaviz bir &da tâkihanlar, bu mevzuda, kendilerinden çok dahâ| hassas bulünduğumuzdân ka emindirlet, Ve yine ayni katiyetle *minditler ki, “Tan” göretesinde KA *m. Karabekirin davasını, benimde Miş bir tek arkadaş bulunduğunu id- diaya yölteniek, ahenk çok küğlük maksatların ilham edebileceği bir İf- tiradır. Bu iliharlatlır İki, 6 gağetele- ?e, yüreklerini dolduran hasedi, ki küshilik için, daha az aşikâr bie ba. hâne ârümalarını tavsiye etimek Ji - zumühü duyüğörüz. Bozuk birer biçkin ağrı fe; Sin. si, ötlek bir eda ile, ve tıpki yaman fırsatlar () yâkalamiş birer öçik göz düşman kiniyle bize saldirih kalem- lerih sahiplerini, bitaz da ağızlarını küpayıp İz'anlarım açınıya o vağiti yoruz; Bu meselede esas, gizli kalmasi zararlı bir hakikatin meydana çık - masıdır. Bunu Ortaya çıkardıktan Sonra güdülecek gâye, uyanması ta- bil olan haklı infialleri tatmin ede- cek bir netice alınmasıdır ki; “Tan”, bu iki vazifeyi de, başarmış bulun - münin mükâfatını, vicdanında duy - duğu hazdan fazlasiylö Alitiş bulu: Büyor. Halbuki maalesef İçlerinde, hâlâ Sf bu mevzudaki küçük demagoji Ye devam etmek hirsiyle, bizlih Kö. xi Karabekiri kışkırttığımızı, 0-| Bul sözlerini tahrif stiğimizi iddia: Ya yeltenecek kadar soçmalıyanlar bile var, Zaten bizö &n fazla teessür veren nokta da, onların, bir memleket da- Yasında bile, meslekdaşlatına karsı, bu adi hırslarla lisari kullanmaktan kedilerini koruyamamalarıdır. (TAN) a hücum vesilesi ariyanla- ?9; daha fazla küçülmemeleriii tâv- *iYe ederiz. Yardımsevenler Cemiyeti | Giresun Şubesi Girçsün, 5 (A.A) — Ankaradâ t& Pektkiil eden yardım severler cemiye- İRİN gayesi dahilinde çalışmak üze *“ bü akşam Giresun bayanları da “cuk Esirgeme Kufumunda büyük BiR toplantı yapmışlardır. Konizre &- *öları, cemiyeti, yüksek himayeleri Bina alan Bayan Ismet Inönüye ve AMkara merkezine tazim telgrafları SEkilmesini karar altına aldikten &oü- ge Yördım kolunu seçmişlerdir. Yar- m kolu derhal faaliyete geçmiştir. Zayıf olanlar için aman yok (İngiliz karikatürü) - Müstakbel Harbi Kım Kazanacak aş Yazan! E' altından harbe girmek, harp lerin en ucuzudur. Çünkü Harpte muvaffak olmasını istedi. giniz taraf yardım eder ve k lerinizin ancak bir kıstıki Kullâ - narak işinizi başarırsıniz. İngilte re, on yedinel ve on sekizinci asır- larda, Avrupa kıtasındaki rakiple- rine karşı bü hattı hareketi takip etmişti, Son İspanya dahili harbinde İtalya ile Almanya doğrudan doğ- ruya ve bilvesita yardımlar yapa- Fak, ve kazanmasini istedikleri taz rafâ töyyareler ve âskerler gönde- rerek, Frahkonün askerlerini Af: rikadan İspanya nâklederek ye- ni bir müdahale sistemi icat etti - ler. Daha sonra Uzak şarkta ve Or« in Avrupada vukubulan hâdiseler, asıl darbeleri indirmeden önce mevki edinmek siyasetinin ifadesi idi. Bütün bu hâdiselere strateji bakımından birer mevki ayırmak icaboder, B: yeni harplerde vaziyet şu merkezdedir: Hasıni hörbe girmeden hâkim noktalafı Zâpte- diyor ve bu işl başardığı sırada hiç bir yerden muhalefet görmüğor. Görmediği için hasım strateji ba. kımından mağlüp edilmiş ölüyor ve karşi tafafın büyük silâhlahma programının bir kıymeti İalmı - Yor, Bu mükaddemeden sahra 80 - Fülacak iİK sual şudur! İspanya İngiltere ile tefik- İerinin hasımlariyle birleştiği tak- dirde gelecek harp ne Hiğhiyet alır ve ne netice verir? Böyle bir vatiyet tahâkkuk et- tiği takdirde Cebelitarik'tin bir deniz üssü olarak istifade ödilemi. Yecektir, Çüükü burası İspânya sa hillerindeki hasim toplârınin teh- didi altında kalir ve bu toplar Ce- belitarıkın kıymetini $ifira indir- İ meğe Kâfi gelir. Bu yüzden İngil - tere İskenderiyeye kadar üzahan 3000 millik mesafe üzerinde emini” yetli bir tek deniz üssü sahibi ola mıyacâktır. Fakat İngiliz gemile - rinit Cebelitarık boğazına girip çıkmağa imkân bulup bulamıya - caklafı ikinci bir meseledir. Yal nit hasımları şafKi İspânğa &a - hillerinden ve Baleâr adalarından istifade etmeleri ihtimali Akde Geren Liddell Hart (İNGİLİZ ASKERİ MUHARRİRİ ) Muharrire, göre, müslükbel bir harpte emin bir dehiz üssü ölarak istifade edilemiyecek olan Cebelüttariktân bir görünüş şimali Afrika ile muvasalasını teh dit eder. Bununla beraber Atlas Okyanusu yolu da tam emniyet İ. ginde sayilamaz' Çünkü hasım tay- yareleri Ve tahtelbahirlöri İspan- anin cehüp ve garp sahillerinden faaliyete geçebilirler ve İspanya- nın Kanarya adalarını kullanarak tehdit sahalarını genişletebilirler, Bütün İçin dost bir İspanya lâ. #ımdır. Bitaraf bir İspanya hayati bir kiymet halidir. Fükât general Frankonun, di. Iediği tâkdirde dahi, kendini ya. bancı tesirdeh ne şekilde kurtara: bileceği, içinden kolay kölay çık lacak bir mesele değildir. imdi bü sahayı birakıp Fran. Ş sa . Almanya (hududuna eçelim. Almanya Fransa hudu - duna tanrruz ettiği takdirde Ren e Maginot hattımın mukaveme 4 tiyle karşılaşır. Bu hattın muka « vemeti bir kaç misli yükseltilmiş- tir, Şayet, Almariya, Belçikâ yolü- nü tutacak olursa, burada da mü. kavemet görecek ve müdâfaanin modern fsikiyetiyle karjilâşacâk - tir. Sonra Belçikâda motörlü kuv- vetlere karşı mühim bir engel o- lâh Sü yolları vardir. İsviçre yolü ile de Fransaya sarktmak çok güç- tür. Çünkü İsviçrönin müdafaâsi dâ tekemmül etmiştir. O dâ bügün derhal seferberlik yapabilecek vâ- ziyettedir. Garpte en kolaj hedef. Holan. dadır. Holandanın müdafaası nis- beten zayıf olduğu için bürasi Al mahyanın ihtirasını üzerine çeke - bilir, Fakat Almaya buraya vafı diktan sonra İngiliz sahilinden yüz mil mesafede hava üsleri yap- Mağa imkân bulur. Görülüyor ki Holandayi &tis . ? imiz takdirde Almanya, garpte taafruza geçmekten bir ne- tice alamaz. Almanyanın garpte muvafiak olmasi İçin, Fransanın kuvvetinden en büyük kısmı baş ka bir tarafa çekmesi icabedef. Fransanın cenup hududundaki yoni vaziyet onun müdafâa$ına â- it vaziyeti altüst etmiştir. Bir İtal yan taarruz Ffânsa için büyük bif gale sayılmaz. Çünkü Fransa Bü tâârrüza karşı tâbil engeller - den istifade &der. Bundah başka Piahsanın yapacağı hava taarrü. #ü da çok mühim netice temin & der. Fakat bü vaziyet Fransayı bu taraftâ âsgari bir kuvvet bulun - durmağa mecbur eder. Hududun genişliği ise bü asgari kuvveti bü- yükleştirir, Ayni mösburiyet Frab sâyı İspanyaya karşi kuvvet tah - şidine mecbur edecektir. lihazırda İngiltere ile Fran- #anin kuvvetleri İtalyan donanmasının hakkından gelebilir. Fakat İspönyada muhasım bir re. Jim hâkim olursa o zaman Vaziyel değişir. Bütün bu izahlar sulh sever devletlerin kaybetmiş oldukları stratejik istifadeler, ve kollektif emtiiyet siyaseti üzeriride tertd « düt göstermökle göze aldikları tehlikeleri tebarüz ettirmiştir. Bununla beraber vaziyetin te lâfisi imkânsız değildir. Çünkü Altünyahıli kaynakları kâfi değildir. Halbuki mukabil t4- rafın kaynaklari boldur ve üzün bir harbe mütehâmmildir. Diğer taraftan Romanya ile bütün Balkan Antantı devleti bir blok teşkil eder ve Almatiyaya bo yun eğmekten kendilerini korur « lar$a Alihan genişlemesi bir cep heden daha durdürülmuş o olur. Hattâ, bü devİâtler, büyük devlet lerden de hör imüzehereti görürlâr. Büyük devletlerin müzahereti, Balkan Devletlerini (büsbütün takviye #detek ve mükavemetle. rini beslöyetek bir mahiyettedir. Lehistanın bu #anzumeye İl tihakı (s6. İtlayayı, Almanyâ le - hinde harbe girmekten dahi aliko- yar. Lehistanıt sülhsever devlet lere iltihakı, bütün falkiyeti ve üstünlüğü sulh cephesine temin e- deceği için İtâlya kendini tehlike. li bir harbe âtmaktan. #akifecik, bu da hir Avrupa harbinin çıkma- sına mani olacaktır, 5 eo İY Milli Birlik Yazan: Sabiha Zekeriya Sertel dpi gazetesinde çıkan bir yazı Türk gehçliğinin, Atatürke ve İnkalâba ne kadar candan bağlı oldu- ğunu, inkılâbı korumak nasıl bir iman kalesi mehâbetiyle karşı koyacağını isbat etmiştir. Her inkılâbın içinde şahsi hirs ve kinine mağlüp olünlar, inkilâba karşı kötü niyet besleyenler buluna» bilir, için lerine gösterilen fırsât ve müsama * hadan istifade ederek tol oyüamak istemeleri, inkılâp ismi altında irtien havasi yaratmalârı da misalletiyle sabittir. Tan gazetesinde çıkan yazı, Türk gençliğinin inkılâba ve Atatür- ke dil uzatanlara karşı sessiz kalma. yacağını göstermiştir. Atatürkün ölümünden sonra döv- rin değişti i zannedenler, sinsi bip İpropaganda ile hakikatin tahrif edil. iğinden bahsediyor, geriye doğru İniz tün bir irtica havası estiriyorlardı. Bu yazı bu kötü niyetleri ortaya koy- muş, ve bütün bir millete, gençliğin bir korkuluk değil, inkılâbın hakiki nöbetçileri olduğunu isbat etmiştir, Bundan sonra Atatürke ve ink lâba dil uzatacaklar karşılarında şu- urlu, irade ve İmanlı bir gençlikle, Atatürkü ve inkılâbı sembolize e. den bir milletle kârşilaşacaklarını anlamışlardır, Dünya hâdiselerinin bu karişik | devresinde, herhangi bit gün tarihi bir zaruretle karşılaşabileceğimiz bir tehlike muvacehesinde, her şeyden evvel muhtaç olduğümüz şey milli birlik ve milli huzurdut. Böyle bir anda, kötü nijetlerin iieydana çık « iması bir kazanç olmakla beraber, siikân ve huzuru bozması itibariyle teessüfe lâyıktır. Fakat inkılâp hareketlerinde bü gibi hâdiselerin her zatnan için muh- temel olduğunu hesaplayarak yata ların üzerine bıçak koymak; ve sons ra tedavisine el bi ile girişmek milli bir vasifedir. Bu hâdiseden alacağımız ders, her tehliköye karşı huzur ve sökün İçinde elele vererek ayni ağlmi ye 4 manla karşı koyabileceğimizdir. Bu dava, milli birliği, hepimizin ay « hi davanın davatısı olduğumuzu or taya koyması itibariyle inkılâp nama. na bir kazançtır. Besni Civarında Kaçakçılarla Müsademe Besni, (TAN) — Nezibin Yarımca köyünden kaçakçı Hamo ile arkadaşı ölan kazamızın Suvarlı köyünden O-, imer, kaçakçılık yaparlarken, kasa- bamıza çok yakın olan Kızılbayır de. hilen yerde jandarmanın pususuna düşmüşlerdir. Bunlar (Dur) itaat etmiyerek ateş açmışlar ve kaç- mak istemişlerse de jandarma peşle- rini birakmamıştır. Yapılan müsade- me neticesinde Hamo öldürülmüş ve yanında bir Yunan flintasi bulun- muştur. Omer gecenin karanlığından istifade ederek kaçmışsa da bir müd. det sonra tutulmuş ve elinde bir Fransiz üçlüsü silâh buluniuştur. imla a Hendekte Bir Çocuk Boğuldu Hendek, (TAN) — Derâboğazi ma ballesinde Çakırın Ahmet oğlu on yaşlarında Mehmet, evlerinin önünde oynatkeh susamış, kuyudan su al mak istemiş, fakat kuyuya düşmüş” tür. Bunu gören bir çocuk hemen ha- ber vetmiş, çocuğun amcasi ve bir. Kaç kişi kuyunun başıma gelmişler, İnkat nasıl kurtaralım, diye şaşırmış. lardir, İki, üç dâkikalık teahhur bir kere “behi kurtarın; diye bağırabi- len çocuğun Hinyatına mâl olmuştur, Amyant ve Kömür Bulundu Korkuteli, (TAN) — Kızılcadağ na bıyesi mmtakasında İki kövlu kömür ve amyant madenleri bulmuşlatdır. Bu iki madenin veri, biribirine ©ok yâkındır. Kömür damarlarına öç, dört yerde rastlanmıştır. Bunların zengin ölduğu tahmin ediliyorsa da inkişaf edecek olan motör sanavii- mizde Çok işe yafayacağı söyleniyor. Kazamızın bir çok yerlerinde krom madeni de vardır. Bunların perde arkasında kefiği.
