January 17, 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

(ida, bir Sovyet (!) süvari İ teftlime olunmadığı için, derhal siz. AE. Gem Kendimizi Sıhbkit Yazan : NACİ SADULLAH Şım Bay M. Zekeriya Sertel'e; Bir tarihte, bana, “TA güzetesinin, memleketin en münev. ver okuyucularına hitap etmek eme. linde olduğunu söylemiştiniz. Sahibi bulunduğunuz gazelenin bu güzel prshsipini, takdirle karşılamamak kimsenin elinde değildir. Fakat “en milnevver,, okuyuculara hitap ede. bilmek, en ufak gafletlere bile müte- hamil olmıyan bir maritettir. Çün. kü münevver okuyucunun gözünden en kücük hatayı kaçırabilmek, mem- İeketten döviz kaçırmaktan zordur. Meselâ, dün, Danyal Sarıoğlu adın. da münevver bir zattan bir mektup aldım. Bana, “rüşveti kelim,, kabi. binden hayli tevecciihte bulunduktan songa, Şu satırları yaziyor: “— Eğer, arada sırada, (TAN) ga- zetesini de tenkit niyetile gözden girmek bitaraflığını gösterirseniz, is- tifadeye şayan mevzular yakaliya- çağınızdan eminim: Meselâ, bilmem 12 * 1 - 940 tarih, ve 1599 numaralı 'Tan gazetesinin beşinci sayfasında ve altıncı sütununda intişar eden ya. zıyı okudunuz mu? Bugüne kadar, hâlâ bahsetmedi- njz6 göre, “Mannerhelm kimdir?,, Hiynasını taşıyan bu yazıyı, ya Jötmediniz, yahut da, görmemezlik- ten'geldiniz: Halbuki, bu yazı, team sizin aradığınız cinstendi! “O yazıyı yazan zatın verdiği ma- Jümata ((/ göre, bugün yetmiş küsur yaşında bulunan Fin mareşalı Man. nerhalın vaktile Sovyet ordusunda yetişmiş, Rus - Japon harbine etmiş; ve geçen büyük harp & ayının ba-| şında bulunmuş da, hayrete değer! mahiyette muvaffakiyetler kazan. miş. Hele bilhassa 1916 da, Transli- Şanya Karpatlarında, çok büyük İş Mer başarmış! “Tan,, da çıkan bu yazının serle ası üzerinde, şu kelimeleri de uku. duştum: * Meraklı şeylert,, Yazıyı gözden geçirdikten sonra, o kelimelerin ilâve olunuşunu çok halil buldum: 1918'da, Karpatlarda, bir Sovyet ordusu... Ve Sovyet ordu- | sunda Manı Doğrusu, bunlar, meraklı şeyleri, Ne dersiniz Bay M. Zekeriya Ser. tel? Okuyucumuzun yerden göğe ka- dör bakkı yok mu? Bilirsiniz ki, “TAN,, ın Fransızca tercümelerini ekseriyetle ben, İn; İizee tercümelerini de, ya Ömer Kı. za, yahut ta siz yaparsınız: Okuyu- cumuzun bahsettiği yazı tarafımdan ikaten çek | İ Jeri hatırladım. Ömer Rıza, kend ne Verdiğim mektubu okuyunca, ağ- yatağına güldü. Ve, bana hayret veren bir soğukkanlılıkla; “— Bü yazıyı ben tereiime ettim!,, ının, kendisi den ck Ö yazıyı tercüme edeceğim si, rada, yanımda, genç bir lise mezunu vardı. Gazeteciliğe hevesli olduğunu GUNUN RESİMLERİ : — | i Dün akşam Etıbba TİCARET Mahkemesinde Eski Mebus Ali Kılıç Aleyhine Bir Alacak Davası Açıldı Eski Gaziantep mebusu Kilıç Ali sleyhine dördüncü Ticaret mahke- mesinde tücar Hüsnü tarafından a. çılan davaya dün de devam edilmiş- tir. Davanın mevzuu da tesis edilen evvelee Ankara amdi Emin ve şü ortakların. rekâsı kollektif şirke dan Kılıç AH din müştereken Ankarada bele- iyeye ait bir sinemayı İşletirken çı- kan Yanından sonra belediye borçlarını ödememeleri ve bu para- nın kefil Hüsnü tarafından tediyesi. dir. Kılıç Alİ, on bin Vira m haren ödemeyi taahhüt ettiği halde, bu pa- rayı bugüne kadar. tediye etmemiş ve tüccar Hüsnüyü zarafa $okmuş- tur. Mahkemeye, Kılıç Ali gelmemiş, avukatları Celâl Sait ve Baki Tan ile davacı Hüsnünün avukatı Suat Tahsin Türk hazır bulunmuşlardır. Maznunun avukatı, Kiliç Alinin, şirketten çekilmiş bulunduğunu ve alükasının mevcut olma- rlemiştir. Mahkeme bu çekilme vâki ise, bu cihete müteallik sübut evrakının ib. razına karar vermiş ve davayı başka güne bırakmıştır. Ticaret Mektebinin 57 nci Yıldönümü şöyliyerek “TAN,, a müracaat etmiş| bulunan bu di anlı, ara sira bana du yardıma #elirordu. Ben, bazı ya. silğririi gazetiğ Ötecriibe olunan bu çocuğa dikte ediyordum. O yazıyı © nâ dikte etmiş, ve doğrudan doğruya mürettiphaneye göndermiştim, Sek. reler de, dizilmiş bir halde gördi Yüksek İktısat ve Ticaret mekte. binin 57 net yıldönümü dün mektep binasında kutlulanmıştır. Meri saat 15,30 da İstiklâl marşile başlı mıstır. Mektep müdürü Nihat $ diği nutukta, mektebin 1983 8: ösin- den bugüne kadar geçirdiği tekâmül larını izah etmiş, Cümhuriyet Salih Bozok, Hasan | Odasında yapılan Diş Tabipleri Kongresinde bulunanlar Teberrüle Gazetemizin açtığı yardım Jistesi| yekünu 15194 lira 80 kuruşa yüksel. miş bulunmaktadır, Bu yeküna kon. serlerimizden hasıl olan 2632 lira 25 kuruş da ilâve edilince yeki 17826 lira 75 kuruşa yükselmiş olur ki v tandaşların 'TAN vasitasile arı bu yardım cidden kaş TAN'daki bu teberrü y TAN mülessesesinde çalışan kın arkadaşın maaşlarından yaptık. | ları teberrü dahil değildir. TAN kiymetli karilerinin bariçteki yardımlarından başka gazeteleri sıtasile yaptıkları bu büyük yardım. dan ilk parti olarak 15 bin lirasını! Kızılay vezneiine tevdi etmiş bulun. ! maktadır. Konserlerden * plan 2643 lira 25 kuruş da Kızılay tara, fından tahsil » edilmiştir. -Biütebaki parayı de yardım listemizi kapadığı. mız gün Kızılaya tevdi edeceğiz. Okuyucularımızın milli felâket karşısında gösterdikleri hassasiyete ve ulüvvücebana burada teşekkürü orç biliriz. Baska yerlerden yapılan yardımlar Yabancı memleketler de yardıma devam etmektedirler. İngilterede te. şekkül eden yardım komitesi: gön. dereceği eşyayı Yataklı oVagorlara raptedilecek bir furgonla Kale'den İstanbulu kadar meccanen sevkede. ceğini yüksek komiteye bildirmiştir. İ İngilteredeki komite, eşyadan başka maddi yardım da temin edecektir Gelecek eşya için gümrüklerde ko. Tsylık gösterilmek üzere Kızılay, Y. taklı Vagon Şirketle temasa geç- miştir, Almanlar ilâç gönderdiler Alman Kızılhaçı tarafından gön-| derilen ilâçları hâmil tayyare muha.| lefeti hava dolayısile Bulgaristanda tevakkufa mecbur kalmıştır. Tayya. rede bulunan 10 sandık ve iki koli ilâç Bulgaristandan trenle şehrimi. ze sevkedilmiş ve Kızılay tarafından | teslim alınmıştır. İbut Yüksek Ticaret ve 57 nci yıldönümü, TAN Okuyucularının ri Kızılay VeznesineTeslim Edildi! nesine yatırılmasını, keyfiyetin de milli komiteye bildirilmesini beyan etmiştir. Dün de muhtelif zelzele minteka. larına birçok giyecök eşyası gönde. rildiği gibi bugün hareket edecek o. lan Aksu vapurile Giresuna 250. Or. duya 500 sandık çivi gönderilmek- tedir. Felâketzedelerin yerleştirilmesi Komite bir taraftan da zelzele| mıntakalarından şehrimize gelen fe. lâketzede muhacirleri de yerleştir. mekle meşgul olmaktadır. Komite dün de Erzincandan şehrimize gelen 15 felâkötzedeyi Sirkevideki misafir. ale “ee afikadarİara ente vere miştir. Böylece şimdiye kadar şeh- rimize gelen ve kismen milli yardım komitesi marifetile iskân edilen mv. hacirlerin miktarı 321 kişive baliğ ktadır. Bunlardan 27 kişi yaralı olduğu için tedavi edilmek üzere muhtelif hastanelere gönderilmiş nmaktadırlar. Bu muhacirlerin ihtiyaçlerile meş. gul olmak üzere misafirhanede te: kil edilen tâli komite de gelen f ketzedelerin ik#iyaçlarını miş, kendilerine lâzım olan eşi vermiştir. tesbit et. Deniz Ganimetleri Hakkında Yeni Bir Proje Ankara 16 (Tan Muhabirinden) — Milli Müdafaa Vekâleti deniz gani. metleri adli bir kanun projesi hazır. lamıştır. Bu projede bir harp zuhu. runda kaçak eşya taşıyan gemiler hakkında lacak muamele ile ka. çak eşyaların zapt ve musaderesi, deniz ganimetleri o mahkemelerinin sureti teşkili ve çalışma tarzları bunların temyiz mercileri, ganimetle. rin tahsis yerleri hakkınla hüküm. ler vardır. ği İlkmektep Kitaplarını Yazının tarafımdan yazıldığını bildi. | devrinde mektebin bir inkişa » Gi için, mühim bir hata ummamış;! devresine girmiş olduğunu anlatmış. beri ve nisbelen hafif bir dikkatle gözden tır. Bundan sonra profesör Mekki Efena geçirmiş olacak. Fakat ertesi gün| Hikmet bir nutuk söylemiştir. zında söylediklerimin bu mektupta yazıl- iteakiben mektabin mile o da v miş olan garip şekle girdiğini ri sa Hülce, derin r teessür ve hayret duy. kapıld dim, Merhal | müsveddeleri buldur. sını te dumş Ve gördüm ki, hata, heveskâr| daot kaçtır ma ki nlatımı iiçeceğ dr zan çin ya ini idri nıyacak<.. Badema, diyordu, İstar ördük ında isini inin g essam, efa ço! delikanlıdadır. Kendisini çağırtarak, benim #öy- İediklerimi niçin değiştirip bu hale soktuğunu sorunca, aldığım cevap, beni o kadar güldürdü ki, delikanlı. ya kızmak imkânmı bulamadım. Çünkü çocuk: “ Efendim... dedi, bana bu yazı. ağı dikte ettiğiniz gün, bizim sekreter wkadaşlara: Sovyetler Birliğinden, “Rusya,, diye bahsetmi.! yelim. Çünkü, bugün, beynelmilel dünya siyasetinde, “Rusyn,, adınd bir devlet yoktur!,, Halbuki, sizin ba- | na dikte ettiğiniz satırlar bu sözlere aymuyordu: Çünkü siz mütemadi! kğ, “Çarlık Rusyası”, “Rus ordula- # tâbirlerini kullanıyordunuz. Ben, İlğım için, hatanız yüzünüze #dım, ve sekreterin sözlerine usulencık, hepsini dü. Siz “Rus, dediniz, ben yazdım, siz “Rus,, dediniz, #yet,, yazdım, siz Rus... ? İhin hâlâ farkına varmamış 2 bütün bunları, gizli, masum arla anlatarak benden tak. teşekkür ve minnet bekli. , ve talebelerden Nevzat, Yaşar, Nejat ve eski mezunlar namı. na İstanbul defterdar muavini beh. çet birer nutuk söylemişlerdir. Merasimden sonra davetliler, su. reti mahsusada hazırlanan büleye davet edilerek izaz ve ikram edilmiş. lerdir. Bir Kaçakçı Tutuldu Bir kaçakçılık suçundan dolayı 2685 lira para cezası ile 11 ay hapse mahküm olan, fakat kaçtığı için bu. |” lunsmıyan kaçakçı Mustafa Oğlu lehmet dün yakalanmış, Müddeiu- mumiliğe teslim olunmuştur. görüyorum ki, duam kabul olunmamış!,, Ne dersiniz Bay Zekeriya! , bilmek için, bizim Ömer Rızaya, hiç olmazsa Etem İzzet Benice'den daha aklı başında bir kâtip bulalım! e delikanlıyı susturdum, ve “ hi,, bir yazıdır: Tetkik Edecek Komisyon Ankara, 16 (Tan Muhabirindeni — İstanbulun teberrü yekünu İktısat Mektebinin inü kutlulayanlar CEVKAF Dava Edildi Defterdarlık, Alman Dostluk Yurdu Arsasının Parasını İstiyor İstanbul Defterdarlığı Evkaf ida- resi aleyhinde Asliye Beşinci Hukuk mahkemesine yeni bir dava 'kame etmiştir. Bu davanın mevzuu şudur; Evkaf idaresi Belediyenin karşı. sında apartman yapılan arsale; n| hepsini kendi mali gibi parça parça halka satmıştır. Halbuki bundan bir müddet evvel bü arsiların“bulundu. | İğu mahaldeki bir cami ile avlusu| (Türk . Alman dostluk yurdu) bins- | sı yapılmak üzere hükümet tarafın- dan istimlâk edilmişti. İşte bu istim- lâk işi tapuca tescil edilmemiş oldu. andan Ayka, diğer araları a parasını almıştır. Bu arsanın bügün. kü kıymeti binlerce Tirayı bulmakta” dır. Defterdarlık bu paranın Evka İtan istirdadı için dava açmış bul maktadır. Saldıraya Martta Sancak Çekilecek Almanyadaki Krupp fabrikaları mühendislerinden dört kişilik bir ha. | yet dün sabahki Avrupa ekspresile şehrimize gelmişlerdir. Mühendisler burada, Almanyadan getirilen Saldı rsy ve Haliçte yapılmakta olan Ati, lay ve Yıldıray tahtelbahirlerinin fenni teerübelerini ve teçhizatını ik- mal edeceklerdir. Saldıray tahtelbahirinin (sancak çekme merasimi martta yapılacak- tar. G. Efgani Hakkındaki Karar Tehir Edildi Hudut hericine çıkarılması karar- laştırılan Galip Efganinin beşinci asliye ceza mahkemesinde görülmek- te olan bir döviz kaçakçılığı davası vardır. Mahkeme, bu dava neticele- ninceye kadar maznun Gelip Efga. Tat, Şvazl-- maalesef, Bana sorarsanız, en münevver okuyucu” lara hitap edelim, fakat bunu yapa. İstanbul milli yardım komitesi dün de yardım kaydına devam etmiştir. Pazartesi günü akşamina kadar ko- mitenin topladığı para 856.045 lira 53 kuruşa baliğ olmuştur. Komite fa. aliyetinin bir yardımcısı telâkki et. tiği baro, ticaret odası, zahire borsa İsı gibi müessesata da birer mektup göndererek şimdiye kadar buralarda toplanan paraların umumi yeküna ithal edilmek Üzere milli yardım ko. 8 — Kendi kendine fransızca öğreten bir eser var mıdır? C — Bir değil, birçok emerler vo mg- #dlar vardır. Fakat tecrübeler bunla- rın hiçbirisinin ameli faydasını İsba #tmiş değildir. Pransızca öğrenmek için bir hocadan ders almik veyahut bir kursa devam etmek zaruridir. Bu müm» Maamafih, o dikkatli okuyucuma iye ederim; Gözüne ilişen © $aşmasım, hattâ, tabii gör. sün: Çünkü okuduğu o yazı... “tari, kün değil fransızca iyi konuşan bir arkadaş bulup konuşma suretile iran- sızcayı ilerletmek mümkündür. * $ — Pergünt türkçeye tercüme edli- miş midir? Maarif Vekâleti ilkmektep okuma kitaplarının müsabakasına iştirek e. denlerin eserlerinin tetkiki için Pro. fesör İsmall Hakkı Baltacıoğlunun reyiliğinde tâlim ve terbiye heyeti â. zasından İsmail Hakkı Tonguç, mü. fettiş Necmettin Halil Onan ve Ata. türk ilk okulu başöretmeninden mü. rekkep bir komisyon kurulmuşltur Komisyon birkaç gün içinde fa- mitesi namına Kızılay merkez vez.! aliyetin ikmal edecektir. GC — Kdilmiştir. Babilideki kitapçı” larda bulabilirsiniz. $ — İnsanı lerden vazgeşirebiiecek tiki tahzar var mıdır? C — Böyle müstahzar yoktur, sncak bir döktera müracaat edilirse alkollü iç» kiden kurtulmak çareleri bulunabilir. Ein İyİ çare uzun bir müddet, meselâ bir ay iradeye hâkim olarak içki kullan mamaktır, Bu müddette sonrm tptilâ- dan kurtulunmuş olur. ninin bulda kalmasına karar İvermiş ve kararını emniyet müdtr- lüğüne bildirmiştir. — ——— Diş Tabipleri Cemiyetinin Yıllık Kongresi *Diş Tabipleri Cemiyeti lantılarını dün akşam denet Cemiyetinde yapmışlardır. Ev. velâ bir senelik idare heyeti raporu okunmuş ve âzadan bir kısmı söz a. larak bazı temennilerde bulunmuş. lardır, Bundan sonra yen! intihabina — başlamıştır. Neticede Kâzım Esat, Suat İsmail, Ziya Cemal, Nihat, Halil, Aki İlyas, Hayrebetyan ve Neriman âzalıklara, Galip, Sarım, İ Kemal ve Lemi de yedek üzuliklara intihap edilmişlerdir. Bacağı Kırıldı Küçükpazarda mektep sokağında (18 numarada oturan şöför Bekirin İldaresindeki 4022 sayılı yük Kamyo- nu Şehzadebaşından geçerken Vevzi- İye eaddesinde 16 sayılı evde oturan 175 yaşmda Haticeye çarparak baca. idare heyeti İNGİLİZ | Malları İçin i Tahsisat İki Gündür Gümrükteki İngiliz Mallarının İthali Durduruldu İngiltere İle aramızda ukted j tleari ve mali anlaşmalar neticesi o- arak, hükümetimizin İngiliz emtia. , sının mübayaası için ayrılan tahsi. sat miktarını arttıracağı öğrenilmiş. tir. Hükümet bu karara intizaren, iki gün evvel verdiği bir emirle, güm. i | i l İl rükteki İngiliz mallarının ithalini durdurmuştu. Onun İçin iki günden. beri İngiliz eşyasının ithali durdu. rulmuş bulunuyordu. Bugün ikinci bir emirle ithalâta tekrar müsaade edilmesi beklenmektedir. Dün gelen mallar İngiliz bandıralı Kyleglen vapuru limanımıza ihraç edilmek Üzere şu malları getirmiştir: Linoleum, yün mensucat, vernik, boya, fırça, tibbi ve kimyevi ecza, lâstik eşya, çay, karabiber, radyo ve aksamı, elektrik malzemesi, makine #ksamı, aleminyum eşya, bam jüt, demir eşya, keçi deris!, zamk, lehim, dişçi malzemesi, kalorifer ve aksam, kıl eşya, çimento, süt tozu, Korveç bandırah Siljestad vapuru teneke lâvha, madeni yağ, zımpara çarhı; İsveç bandıralı Vingoland va. puru tuzlu. deri, boş fıçı, malzemesi, makine ve aksamı, cam, kimyevi ecza, ambalâj kâğıdı; Râ. manya bandıralı Suceava vapuru da zirant makineleri ve aksamı, demir eşya ve kimyevi ecza getirmiştir. Boya ve merinos ithalâtı angıcındanberi' ilk defa samıza mensucat boyası getiriln , Bu boyalari yerli fabrikalıtınız t rafından satın alınmıştır. Fransa ve İsviçreden ayrıca kirli merinos yün- üneler getirilmiştir. Bu yünler yerli kumaşların kalitelerini yükseltmek için kullanıl İhracat işleri İngiltere ve Fransa için piyasale- rımızdan mal toplanmasına başlan- mıştır. Dündenberi bu iki memleke- te ihracat şayanı dikkat bir dercce- de artmıştır. İlk alınan mallar ara- sında uzun zamandanberi alınmıyan koyun ve keçi derilerile kitre var- dır. Kuru fasulye, keten, iç fındık, kimyon, ipek mensucat, ham ipek sa- tışları devam etmektedir. İngilterenin de hayli zamandan. beri piyasamızdan almadığı koyun, kuzu ve keci derilerini almıya başla» ması piyasalarda ber iki memleketle yapılacak işlerin artmıya başlıyaca- ğını göstermektedir. İngiltereye ye- niden keten, av derileri gönderilmiş- tir. İtalyaya kitre ve taze balık, A- merikaya av derileri, sünger, mavi haşhaş, tuzlu balık gönderilmiştir. Dünkü ihracat 250 bin lira kadardır. Vekâletin yaptırdığı tetkikat Ticaret Vekâleti piyasamızdan bâ- zı ihracat mallarının stoklerile pi- yasa durumlarını ve bu seneki satış vaziyetlerini tetkik ettirmektedir. İhracatı devam etmekte olan bu mal. lar arasında yumurta, küçük baş hayvan derileri, barsak ve balmumu vardır. Vekâletin bu malların ihraç mevsiminin sonuna kadar piyasala- rın istikrarını temin için bazı ted- birler alması muhtemeldir. İtalya ile yapılmakta olan ticari görüşme. lerle bu tetkikatın münasebeti oldu. ğu söylenmektedir. Yapak talepleri artıyor Romanyadan yapak talebine dair müracaatlar artmıştır. Yapak ihracı için henüz lisans verilmediği için ih. racat yapılmamaktadır. İngiltere ve Fransa için tiftik satışları olmakin. dır. Ana malların kilosu 150 kuruşa yükselmiş ve 50 bin kilo satılmıştır. Ticaret Odası Meclisi Ticaret Odası umumi meclisi bu- gün saat on beşte toplanacaktır. O. dada stajyer olarak kullanılacak gençler yeni bütçe kabul edildikten sonra işe başlattırılacaktır. Evvelce müracaat ederek kaydedilmiş olan. lar arasından seçilecek stajyerlerin ği kırmıştır. miktarı virmidir.