November 9, 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 6

A HavaGemisi.. Cak. Bu gemide sigara Salonu bile var. Friedrichshafen ismi hen- | hurdür, »Lz 129. da yolcu. üx konunmamışolan «hLz 1.9» Terin istimaline tahsis edilen ancak 1935 yazında Noyyo- | sahanın büyüklüğü Graf Zep. rka hareket edebilecektir. | plininkinden 4 defa daha büyüktür. Kabinelerin her Geminin 15 nisan — 1935 de haroket edeceğine dair veri- | birisinde sıcak ve soğuk a- lan haborler yanlış olap inşa-| kar su bulunacak ve bütün kabineler kalorifer ile teshin atnazameti ve — muüntazam posta seferinden evel yapılm | edilecektir. Demek — olu- yor ki konforun temini için ası İcap eden tecrübe uçuş- her bir şey mevcuttur. Yol. larının — çokluğu dolayisile «LZ 1290 un ilk posta sefe- | cu kabinelerinin arkasındaki ambar kısmında yolcuların rinj ne vakft yapacağını şim- diden tayin etmek imkânsi- | otomobil yeya piyanorgibi en zdır. Mamafih Zeppelin kum- | büyük ve ağır eşyalarını da mandamı Dr, Eckenerin bir- | beraber gölürebilmelerini te- leşik Amerika cümuriyetleri- | min edecek teşkilât yapılım- le yapmakta olduğu müzake: | gtir. Geminin omurgasınin rat eyi netice verir ve Ame- tarafına rikalılar geminin doldurulm- ası için icap eden heliomu icap ettikleri günde — xevk edebilirler ise muazzam hava gemisinin 1935 sonbaharın- da posta seferlerini başlama- sı mümkün — olabilecektir. S0 yolcuyu taşıyabilecek ol- an gemide siğara içmek te dahil olmak üzere her türlü istirahat temin edilmiş olar- ak ve seyahat ücretleri bir- idej sınıf vapur ücretlerin. den ancak yüzde — 10 fazla olup tahminen 400 doları geçmiyecektir. Bu büyük ha- va gemisini yakından gör« mek için sureti mahsusada giden muhabirimizin mektu- bunu aşağıya dercediyoruz: Friedrichshafene gelir gel- up 60000 kilo gram ihti- yat yağ götürebilmesi tem- min edilmiştir. Bu depolard- an her birinin derinliği 41 metre kadardır. Geminin dış gövdesi 34 köşeli çemberler ile —tarsin edilmiştir. Birkaç gün evel geminin iskeleti üzerine bezden ya- pilmiş öolen kilhifi geçirilme- ğe — büşlanmıştır. İskeletin yapıldığı Duraluminium (Düren) den getirilmiş olup bezden kılıf ise (St. Gallen) deki bir fabrikanın mamulâ. tındandır. Graf — Zeppelinin kılıfi. 20,000 metremurabbar tülmüş ikon aZ 129» un kılıfı 35,0)0 metremurabba- ni göçmektedir. Kılıfın bi- mez ilk fırsatta gemiyi çilip dikilmesi Graf Zeppe- görmeğe koştuk. Tam 600 | Jinin kılıfını Yöpan — hususi mütehnssıs amelenin üzerin- | dairede yapılı | Olup.tam. de çalışmakta — olduğu «Lz | manesile ölçü ve hesap 129» henüz bitmemiş olmak- | üzerine dikilmektedir. Bu la beraber seyircilere heye- | kılıf iskelet üzerine dikil- can verecok bir manzara arzet. mektedir. Bu kılıfın mektedir. HKütün bu amele- iskelet — üzerine — geçiril- lerin başında Zeppelinin baş mühendisi olan ve ihtiyar «Graf Zeppelin» ile birlikte hava gemisi olan «Lz I» in- mesi de bayağı müşkül bir meseledir. Çünkü mühendis- lerin izahatına göre bezin Haa 200 kilogram — met- şa eden (Dr. Dürr) bulu- relik bir kuvvetle nüyor, Geminin kendisine gerilmiş olması — lazımdır. - l »leyh, / dolduru!masına hasredilecek Z |spanyada Yazı müsabakamız Yeni yapılmakta olan jeplin 1935 yılında yola çıka- | İhtilâl bastırıldıktan - san- taki vaziyet. Kortezler — meclisinin içtimal Havas Ajansı - bildiriyor: Kortezler içtima etmiş ve bu esnada inzibat mühim mikta- rda zabıta güçleri tarafından temin edilmiştir. Mecliste ha- zır bulunan sol cenah mebus- larından bazıları parlâmento haberleri üzerine konmuş ol- an sansür kaldırılıncaya ka- dar rey iştirak etmekten isti- nkâf eylemişlerdir. İhtilâl haroketinin bastırıl- ması işinde hükümatin sarf etmiş olduğu faaliyot hakkın- da müzakere yapılmış ve M. LerroX, kendilerine disiplin ına çıkmıya davet edenl- ere kulak asmıyarak vazifele. rini yapmış olan askor — ve polis kuvvetlerinin övgüsünde| bulunmuştur, Bundan sonra — halkçı fır- ka reisi M. Güirobles ver- miş olduğu itimat takririni müdafaa — etmiş sosyolistlero ve kabinenin teşekkülü akş. amında' jhtilâl — hareketinin tertip — edilmekte olduğunu bildirdiklerinden dolayı hü. kümet — otoritesini kıravak şekilde neşriyatta bulunmuş olan sol cenahçılara şiddet- le hücum eylemiştir. Mumai- İspanyanın — başında M. Lerrouxnun, bulunduğu. nu ve huüsüsi — salâhiyetler istemekten hiç bir korkusu olmadığını söylemiştir. © olan -16 balon dolusu gazın tedarikine ve (Merzede Benz) şirketi tarafından yapılacak olan yağ ile müteharrik mo- törlerin imöline devam edil- mektedir. Bütün bu bazırlık-| lar hepsi vakti — vaktince biterse «LZ 129 1935 ni- sanında — yola — çıkacak- tir, Hava zırhlığı denilebile- “ak , teklif” — vesair dnhili adaları Berlinli. “büyük gemilerin dahili teş- kilâtinı yapmiş olıııkll moı— gelince gövdesi Duralumini- umdan yapılmış ve mavim- trak bir. boya ile boyan. mış olup sonbahar — güneşi- nin — ziyaları altında udeta esatiri bir manzara arzetmek tedir. Geminin boyu 248 metre — uzunluğunda çolup kumanda köprüsü ve tarfe dairesi — baştarafta — bulunu- yor, Üzün seyahatlör esna: sında yolcuların sıkılmama - ları için bütün gemi boyunca yani 248 metre uzunluğun daki bir sahada gezinti ya- pabilmaleri temin edilmiştir. Geminin telsiz dajiresi dü- men düjresinin üzerinde ay. rica bir katta bulunmakta dır, Onün arkasında zabille- rin ve tdilelerin yatak oda. ları yurlnqunlmnktcdır «bz 129» un en büyük yo- niliklerinden birisi da yoleu. ların yatak dairesinin gem- inin orta — tarafında ve iki kat olarak yerleştirilmiş ol. masıdır. Yolcuların her tür- lü istirahati — temin edilmiş olan geminin iç kabhineleri (profesör Brenhavs)ın hu plânlarına göre yıplmıghr,' v (Profesor Brenhus) ise «Br emen» ve — «Buropao gibi ei Yf | ilmıştır.g Fakat pamuk bezi | hava sertliklerine ve rutube- Aksi takdirde bez rüzgüâr- ların şiddetile gerginliğini kaybedebilir. Kılıfın — kısmı azamı pamuk — bezi yap- cek olan bu gemi Almanların 34 senelik tecrübe ve çalış. maları “mahsulü olup Alma- nlara ilk Zeppelin - faciasını unutturacak kadar mükemm- eldir. Grap Zeppelin gemisi- di dığında: AT İRAK D GK nin iki misli ve Amerikalıl- köselerde hırpalınan — sair n yörlerde keten be< | #rin yaptığı (Macon) gemis. zi istimal edil. İ-indende büyük- olacak olan miştir. Meselâ «LZ 129» | «lz 129» zaman 190,00 ki. da bilhassa sağlam - olan | lo kaldırabilecek ve #unun dümen baş ve kıç türaf | (30,00) ini yolcuların eşyası keten bezile kaplanmıştır. | teşkil - edecektir. - Bu , yeni Kılıfın — imal edildiği bezler | gemi aynı zamanda — helliu- huşüsi sürette ismarlanmış mla doldurulan 4 ilk Alman ve sikleti dokuma — tarzı | gemisidir..Malüm olduğu ür- yırtılmağa gerilmeğe karşı | ere heljam müvullıdılmadan mukavemeti mühendisler ta- rafından hesap — edilarek ona göre* — dokunmuştur. Yani pek hafif ince Tfakat biraz ağır olduğundan heli- umla doldurulan gemilerin daha büyük olması icap et. moktedir. Buna mukabıl be- Tevkalüde — mukavemeti —ol- * lymün yanma kabiliyeti az SN A GNL AYİ h“nd"? olduğundan yangın tehlike- ve eyi pamuktan süreti |* nispette azdır. 'undan mahsusada — dokunmuştur. Başkk Ha"0 LA Kilif iskelet üzerine ge- k Zi a B l kan motörler — ile hareket eden yegâne ve ilk gemi olacaktır. Motörlerin mecmu kuvveti. (5000) beygir kuv- ildikten &onra Zelluloslacık denilen boya ile 5 defa boyanacaktır. (Zellos| boya- sına yüzde 3 alemlüm bo- sı ilâve olmak süretile | Yetine baliğ olmaktadır. Ge. Ci gümüş rengin: mi kürelarzin —üçte birini de — olması — ve bil- | bir nefeste' yani hiç istasyyn hassa su geçirtmesi | yapmaksıziın ve süratinden temin edilmiştir. Bir taraf- - hiç birşey — kaybetmeksizin tan bıı hııııhklnt yapılırken | dolaşabilecektir. (Üst tarafı üçüncü sayfada ) durdu ve daha eiddi olarak devam etti: — Fakat evlendiğimiz za. man Türkiyenize ancak bir iki sano İstanbulda yaşamak ve sonra Parise — dönmek şartile gölebileceğimi söyle- miş ve sizde kabul etmişti- niz. Bu şartınızı hatırlatırım. Süha hiç kımıldamadı. Na yüzünde ne de bakışlarında değişiklik yoktu. Soğuk kan- hlıkla cevap verdi: — Karıcığım! — Biribirini sevenlor aralarında şart bu- Tunmasına — tahammül ede- mezlor. Aşkımıza hürmet için — bügünden itibaren o mukaveloyi bozuyorum. Sen de Türk — olacaksın. Artık Türkçe konuşmamızda mani yoktur. Zannedersem benim kadar mükemmel Türkçe öğrendin. Kadın ayağa kalktı. Bir iki adım geriledi. Düşmemek için — kanapenin birini sıkı sıkı tuttu. Boğazında — hıçkı rığa benzer birgeyler dökü- lüyor, gözleri yanıyordu. Kafasında bir anda yüzlerce fikir şimşeklendi. Var kuv- vetile — haykırdı: — Hayır mösyöl, Taham. mül edemem. — Beni tahkir etmeğe hakkınız yoktur. A- yıntap dediğiniz yerlere gi- dip yer altı mahzenlerinde, viranelerde . yılanlarla, - akr. eplerle koyun koyuna yata. mam. Gübre içinde 'doğma. dim ki orada — yaşamaktan zeyk alayım. Hem mösyö siz benim Fransız oldıınnıııu ungtuyors Türk. "U n.:.tınıui'l' rk- çe konuş diyorsunuz. Rica ederim şerefimle oynamayı- nız anladınızmı? Ritanın gözleri bulanmış bütün vücudü — titriyordu. Asabiyetle devam Getti: —Size son defa ihtar edi- | yorum ki... dönelim. Delikanlı da ayağa kalktı, yürüdü. Karısının - bilekle. rinden — yakaladı. vvetile zamana — kadar duymadığı sert ve dikenli bir sesle vo Türkçe olarak; — Geri al sözlerini Rita dedi. Mezar taşında binlerce yılın destanini taşıyan >ec dadımın ruhü senin küfürün karşısında — titrjyor, Türk olmıyan, türklüğün ve tü. rkçenin büyüklüğünü ve in- eeliğini anlıyamaz amma sen anlıyacak, takdir edeceksin. Sen milletimin tarihini ve dilinin — yarattığı şahikaları Hemen Parise Bütün ku- sıkarak — Ritanın o | — Oraya orsnın — kızı, güzel dediğiniz allı pullu, şal-) varlı ahmak kızlarınız yakı- şir. Ben âdi değilim dedi. Süha yerinden kurşun gi- bi fırladı. Anadolunun ma. süm melek kızlarını lekeli- yen şu Paris — yosmasına karşı kalbinde —ne kadar sevgi varsa, hepsi sönmüş yerine kin dolmuştu. Onun allı pullu, şalvarlı ve âdi de- diği dünyanın en masum, en temiz Türk kızları, Türk Kezbanları içinde kendi ana- si da vardı. Gözünün önün- de, destisi omuzunda çeşme sinden al yanaklı, yanık yüz. lü ve içinde melekliğin pa. rıiltiları tutuşan — korlu kara gözlü Anadolu kızları, Ay- şeler, Zeynepler — canlandı. Bunların ardından ken di anası bükülmüş — beli, tozlu çehresi ile göründü. Hepsi silindi. Yeşil ovalar, yalçın karlı dağlar arasın- dan, cephelerde kâvurla va- tanı için döğüşenlere mermi taşıyan kağaıların — gıcırtıla. rını düyar gibi oldu. Bu ses bir Paris aşiftesinin beğen- mediği Türk —yurdu için, gözlerini yaşarttı. Sonra yi. ne allı pullüu - şalvarli genç Anadolu kızları karşılarına sıralandılar. Hep bir ağızdan: — Sustur onu.. — Sustur. Sustur... Diye sanki yalvarıyor, ağ- hyorlardı. Nihayet bunlara, kırmızı beyaz elbisesi içinde bakir bir kız olarak vatanın timsali de karıştı, o da ken- dine edilen — iftiralar — için ağliyordu. * Delikanlının şuuru karıştı. Başına birdenbire bir ağrı saplandı. Kocasının tehlikeli atılışımı görüğü halde, onun | kalbindeki tahtından emin oli okuduktan sonra onlara sec- | de Cedecteksin. — Sözlerini geri al. Geri al da barışal- im ve tekrar ikj sevgili olarak — yazifemizin — emret- tiği yere gidelim. Bak' ne kadar memnun olucaksın Hayalinde canlanan müahzenl- erle viraneler, yılanlar, Türk- lüğe yılan — olanların ifcira. sıdır Rita. Orada ne — güzel bağlar, bahçeler ve ne ssr- arlı bir şark havası büla- caksın, orada da senin gi bi güzel kızlar var Rita. Kadın — kocasının sözleri üzerine ıılkındı Bileğini kurtardı. Ve —hire- la — geriledi. gurürla — kalbi — didikleni- yordu. En çılğın bir hay - kırışla: R Ha, qslvarlı iğrenç kızlarınız | aei | | Kıskançlıkla | kolenen şereflerini temizlemek an kadın olduğu yerde mağ- rür durüyordu. Süha kadının omuılırını koparırcasına tutup sarstı. — Rita Rita beni çıldır- tma, gerial bu gsözlerini... Adi dediğin o allı pullu, şalv. arlı kızların içinde benim an am da var. Anam da, onlar da, hepsi de senin palyaçolurın- dan çok temiz, çok yüksektir. Viran dediğin Anadolunun en akın köşesi yine — altında Ğıı şeref damğası taşır. Sap- an peşinde ehlileşen kızlara döğüş sonunda yıkılan yurd- dumün masum cehresine leke sürmöğe hakkın yoktur. Al geri sözünül. Beni delirtme. Rita hâlâ moğrurdu. Hâlâ dudaklarındaki istihza kayb- olmuştu. Küstah bir tavırla: | — Evet mösyö. Oraya 0: ranın kızı, bataklığa allı pul- | yakışır. Dedi. Deolikanlı çıldırmıştı. Bir hamlede karısını yere yuvar- ladı. Üstüne çullandı. Gözleri önünde dünya alt Üüst olu- yordu. Binbir çeşit palyaço, allı pullu galvarlı Ayşe - ile, vatane ilesalay ediyor gibi hayalini kaplamışlardı. Artık, o masum kızların le- ve onları lekeliyon gu alçak gâvur yosmasını da tepele- mekten buşka birşey dü- şünemiyordu. | Ağlamak ta — kükremenin karıştığı korkunç bir sesle | mırildandı: , — OÖranın kizi, — oranin kızı! Sana uzanan - dilleri yok edeceğim. - Sar Maselesi - atrafında. İngiliz Nazırı ne- diyöl Sir Con Saymen Avati " marasında, Sarda &ü& korunması meselesi hi da M. Lanabnri taratlt” yapılan bir sorğuya © olarak demiştir ki: ”$ —Sükünun korunmas! ? hükümet komisyonuna © - mekte — ve bu komisyöf | vazifesini muvaffaki; yapmaktadır. — Komll sükünu korumıyacağ! vaziyet olmamalıdır V€ " le bir vaziyetin olmıyat$i umarım. e Daha 1626 da Sar meti komisyonu, mutlat rette gerekleştiği dışarda komşu - topral bulunan kıtalara mü hakkı olduğunu — Ulu miyeti konseyine bildi! tir. Uluslar Cemiyeti — noktadan — malümat tıir. Avam Kamarası bilmelidir ki İngiliz rinin — kullanılması hiç © zaman düşünülmemiş li zimiçin — böyle bir şey tü rlanmamıştır. Fransanil © ra, komşu olan — ki Alman tedbirler tamm ihtil ti tetbirlerdir ve Sar hük komisyonu yardım mecbur kalmodıkça d gücün kullanılması asla | vzubahis olamaz. ; Talebim üzerine Alman firi beni ziyaret etti ve man hükümetinin, Sar 8P ında üniforma giyilmesiti alaylar teşkilini melt hakkında cumartesi 8 sinde çıkan teyit - eyledi. Aynı anda Sarın — işgali likesi asla mevcut olm! hakkında bana teminat V di. Fransız elçisi'* de 'j tedbirlerin tamamen ihtiy' mahiyette olduğu hakkifi teminat vermiştir. — Her | elçiye de İngiliz hükün in bu husustaki memnuni) tini bildirdim. Bundan 13 kânunusanide yapılat? plebistin tam bir intizam * inde cereyan edeceğini W makta hıklıyıı Pasanort harçlar hı;lııı Pasaport harçları içifi cüzdan bedeli ve dom sminım dahil olup — olmat etrafında bazı yerler teredi etmekte olduğundan — Malil Vekâleti Vilâyetlere bir taf im yaparak bez kaplı '_ port cüzdanlarından 20 1 oken kaplı cüzdanlardan | kuraş ile 2 liralık damğ8 | sminin de ayrıca alınması im geldiğini bildirmiştir. Tiz bir kadın çıglığıj b cenin karanlığını, sükütü yarttı. Bir hırilti bunu tak GeLT N Ay pençereden süzülmi adanın ortasında — boylu yüna yatan kadının - kirt gibi. — beyazlaşmış — yüsüt” aydınlatıyor; - delikanlı bulaşan ellerine deli gözle? | le bakarak ağır ağır casi | üzerinden kalkıyordu. Üç ay sonra İstanbul!” geniş meydanlarından bi de (karısını öldüren mühe? | dis) idam edildi... Muallim mslırlıı so*5 » Seyfi Alp di B Ka