18 Aralık 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

nun TURKDLİ On iki ada meselesi. Bir Elen Ceneralınırı Düşünceleri. Kemal Atatörk memldketi himayesiz bırakmıyacaktır. Ve esasen memleketi mü- | dafaa e!mek ve zorla çıkarmasının nnune geçmek İçin İcabeden tedbirleri almıştır. harbiyesi General uda kısa bir Dasmanis sevkelciş» şayan va fakat tetkik risalesi Miştir başlangıc tetkiki Elenlerinin istiklâ lâkadar a n .Ğ ttık- Akdenizin — Şark mühim bir Eserin neral, iki riyet bu sırf on ada ve hür ulusal isi ile için — yaz rih ten ve havzasında mevki ser ı Yunü- nista avzada ya oğruya — veya “hareketli tomin etmek (8 her tarofta dar ğunu doğrudan bilvasıta bir menafi tiyenlerin belerine maruz bulundu; tebarüz ettirdikte ada bir. kisim Türkiye el Kıbrisin İn giltere » ve sonra, bu arozinin inde adanın da İtalya sözlüyor ve bu risalede yaln z on iki ada m zuubahs ede selesini mev ni bildirerek diyor k yozmaktan ik Yunanistana geçerse Yuna temleke siy: bir aBu risaleyi gayem, eğer en istanı bir. m sösına veya sörgüzeşt atılabilmesinden korkanların hoksız oldukla rıni isbat eylemektir. Her kim, on bu gibi © ilhareke — gib siyasasına iki adayı şebbüsler üss- kullan istorse, böyle bir s netjice olarak — ke ve siyasal — ökon ancak — kayıp Beni alâk Elen noktai » mühtelif bu bakımdan tetkik edec: ğ | tetkik mesele on ik d bu adaler kar araziy hasmane adar me im. En ev etmenir dak duhul detmek r ebeti olur keyfiy- ir. ll ask eri böyle mühiüm bir mesel tetkik etm bahri, araş münas veya bu arazıy etleri ile olma n siyal hem 1 tam surette ıiçin a: eri, sıya- sal, ökonomik U malar ve büro faaliy imdir. Bu tisalo ise, mün kaşa için faydalı — ufak bir stütten başka birşey değ İ dir » ki sırf ve bu adayı adalara işgal «On yalnız sahip olmak lânlettâyin — en dab etmenin ufak haiz ola bir #hemmiyati maz, Çünkü ne ne de teşekkülü itibarile bu adalar telâkki ed lemezler ve- kendi kendi lerini irdüktan — sonra her hangi bir. eçsebi fa Uiha çifiz, Fra hsiz müstemle zengin meselâ | ve İtâbyan kelerinde oldağu Olmazsa — işgal Makul gösterecek bir istihsal fazlalığı v Mezler. Bu diğer masrafını derecede yre- adalar taraftan işgal eden kete meml muh- ede ham bu memleketin takviy miktarda de yollıyamazlar. Sor sevkelciş vaziyetleri de on iki adanın emmiyeti İagiltere Japonya — ve atlantık ara faaliyet icrae bir de- ra ben- sanayiin mühim Amerika gibi pa sında bir mek istiyen başka vlet, ay ı ad ziyen başka adular sistemin- den istıf: M Fakat arak — C ki a mez zkeri bir aal ( bulundurulması yalnız elde Türkiye aleyhine hasmana te, yani k r asker çı yapacak bir. harek Asya sahiline | karma ameliyesi Jan bir orduyu hazırlama- &a ve desteklemeğe yara- yabilir. Bu fikir mek - için h de vuziyetin eyice anlatabi srita meselenir hulâsa kesin kuvrayab tarzda zimgelmekt Bu bakımdan on iki & der. İk ya — adasıdır küçük adaları k şartile yunca Üçüncüsü ise, sayın Asya sa hili boy dizili Patmos, Leros, Kulimnos, Kos ve Ni- ıdalarıdır Bu mühim ssiros gruplan — en gayet tabil olarak Rodos ada asını ihtiya den birinci gür üptür ve Asya sahilin k. ortılacak büyük kısmını üz ettirmek kabildir işgal ordusunun en burada teme Da dteki rece rküz oz ehem li — olan ikinci d n yardım yurup 18 hareketler 1 hiyette kullun ı ma ilirler muahedesinin akdi leri sürülen telâkk sn düşüncelere nasında ilere — benziy bir işgale maruz telâkki ol unabilecek Asya mesahası da az ehemmiyetli arazisinin Bu arazinin uzunluğu An ya körfezinden İzmir kör kadar 420 ve setredir. dir işli- Böyle teşebbüsü idame ettirm areketler ,için hat çizmek lâ ek niyetile tarzda bir lmekt razi işgalin idam- Çat sahibinin , ökon- nüfus ştirir n eğer niyet, memleket müsaadesi nisbetind » tüccari için li bu ari ve sinai mü r kurmak ve umum eşya depo etmek için tamamile kâlidir Böyle bir arazi işgalindi gaye, yukarıdakinden başka antalya İjmanından ve Buğ Jat demiryolündan — istifad etmek suretile sühilden As kadar naklıyatı da ol r. Antalya- yanın içine kolaylaştırmak Fakat bunun için dir. Çünkü daha (e | tıbaren geçmek üzere dan Seydi şehrind- en Konyanın enubunda Çuka istasiyo kadar yen una bir. - demiryolu k lâzımdır. Eğer jin- çok yapma ve muhafaza — için zla m rmezse, B dan geçmek ve nizli baği gidecek demiryolu da On iki ada sal Dinara başka bir düşünülebilir. ibin, her hangi olsun Anad. yabile. ibar, gaye ile olura luda nüfüzüca yi cek arazi işte bunda etlir Ön ıki teşkil i ve Üüç- idayı kın sırf yardımcı bir ihtimalde askeri ehemmiyeti hajzdir Fakat bu tetkikte son noktai nazar eden adaların ü gruplar e her hangi ler bu münakaşa mıyacaktır, karşısında bulu- nan yukarda hududünü Rodos şehri- gibi telâkki başka su- R un diğimiz nin Hinterlandı olunabilir. rette, Rodosun terakkisi çok küçtür Bu makalenin undan araz Çünkü, inkişaf ve il yahut gayesi baş- bu — mevzu b durmı- Bu noktaj ı maksadımız, başka bir bu verirse nazarı Sevr muahedesi gibi muahede Yunanistana tarzda imtiyazları bunların Yunanistana ne kadar lüzumsuz — olduğunu isbat etmek idi. Bazı arüzi işgül etmek fıkri, başkanlarının da birkaç adamla- | rın düşündüğü gibi yer | etmiş olabilir. On )ki adayı bulunduran 1 edebileceği ara- sak ilhakın ehem tin kafasın- bundan sene evel bazı siyasal elinde bir dev- letin miyetsizliğini ve momle sahibi. bulunan Türkiyenin urzusu hilâfına kuvvete mü suretile bir işgalin tehlikelerini isbat ek iç yapılacak eti n tespit ve tayin nokt Şarkta sıyasası menfaatl- bir 7 yakın ilhak dlâkadar oer güden veyahud tle bir ila başka bir başka ka mesai iki nuzarır ile bir devle veya teşriki Diyetile ll nokta aşa ede Zira, senedenberi büyük devletlerden b yokın veya 1 Şarkta ökonomik pr- tatbik — etmek Müüvenet — aramaktadır- bir gaye etmek lanın işga- için on münak - lim birkaç nıiş siyasal ve ogramlarını çin lar söylemek Fakat şunu ki sahibi olabilmek lâzımgelir deniz aşırı bir siyasa için daha evel deniz yolla almak türlü rini emniyet altına Yani teşebbüsten evel lerin ek bu yolu şarttır. her sehil — de- bahri kuvvetlerini tut- Z) elinde mak, veyahud kendi deniz | ÇAK olac soyadı alanlar.. E. Vedat ÇETİNÖZ likesirde avukat, Agâh AKKAN — İstan bul kumandanlığı baştabibi Azmi AKKAN— Şifa ec zahanesi sahıbi Kerim DEMİREL Er kek ortamektep riyaziy Ba- allimi Ekrem KOLDAY hisar istasiyon şef Ümer TAŞKAN — Küpe. ler nahiyesi tahrirat kâtibi Süleyman TOLAT — Kü- Ak- peler nahiyesi merkoz htarı, Hasan AYGÜN — Posta möevrüde memurü Fahri ÖZÇİÇEK ve tel müvezzii Lütfi AKBAŞ mahfelde »,wı. ÖZALP Posta Askeri Askori Hakkı Askeri mahifelde Mesat ŞENKUL yolları müstahdemlerinden ŞENKUL De- müstahdem' Yakub TEKİN Demir Yakup miryolları den (Mesut ve deşdir) , Remzi Erkek sınıfda (Bandırmalı) Turgut GÜNEY — £ mekteh (Somalı) Hamit BARBAROS — Erkek orta mektebde İsmail Hakkı ÇAOĞLAYAN Erkek mekteb son sınılda (Bandırmalı) Ali YALÇIN E ta mekteb son sınıfda BİR DÜZELTME kat kur- YURDAMUR ortamektel son rkek sınıfda orta sön orta Avu KO Eyup Sabr aktır. oşırı siyasal v görmek kliyattaki emn;yeti ecek bütün düşman ması jle nomik rini çin harb edip ebilecek bir donanmaya sa hip olmak Aksi takdirde, Portekizin bugün kü vaziyeti göz lâzımdır. Kendi deniz yolların fuza edehb ei bir ettiremediği dona mayı — idam için ate di rin tâbi miştir bizlerin sahijbine ita r kalmış ve kon: aşırı müstemlekele- deta bir menzelesine leniz muhafaza için Prens in rki Akdeniz havzasında birçok donanmlar, Kvrupa umumi? siyasasının ve vazi yetiniz cabatı göre ya yetinin — icabatına göre y tam ya kıismi, hâkimiyeti ele geçirmak için hazırdırlar, Burada harekete bu do sayınay bundan bir nanmalar: fazla dolayı ayrıca Va kısmi sçirmek için görüyoruz tam veya hükimiyeti ele g uralarındaki hareketleri mü do muhtelif ha- veya için naşa etmiyeceğiz Ne de, &t düşmün veya donanmaların muhtemel reketlerine menfi surette diğer sahil devletlerin: orta- ya atacakları tahtelbahir ve tayarel hareketlerinden Tahlil istediğimiz mesele de muh- müsbet karışmak arın hahsedeceğiz. etmek telif deniz altı, deniz üstü ve hava filolarından, araları- mü- kek or önündedir, | muha- SAYFA: 3 Kentte gezintiler: Ramazan Günleri. iki efendi - konuşuyordu. Biri Toğrusu - hoşafsız pilâr kolay kolay mideye inmez - diyordu. « Akşam — üzeri fırınların ü hıncahinç . Ka- lin erkek, ça Paşa Diye müşterisine arada sırada yordu Bir bakkalın önünde du- ran iki efend du soruyor bağırı- ve çocuk siden yolun raştladığım fi- durdum., Ve kalaba- yaklaştım. Bir çırağ camiy Jlk snünde oraya birikmiş oları üzerinc konuşuyor- rının — Geçen aldım pilâv nmez gün ben de eve Doğrusu — höşafsız kolay kolay " mideye diyordu İ Gece olunca labalık, kadar eğlence lığın yanına hanım fırın Oğlum böyle a ına: bu pideler gitmez diyordu çabuk nerde sokaklar ka- | Evlâdun — şunu kâğıda sar. patlıyacak çocuk Fırinc meca — ba: tane pide Beş | yüz pura da bu yedi buçuk tamam mı bir ağzına dolu oluyor. Herkes yerlerine Yolda kontte yaşmaklı, akın birçok gezmeğe çocuklu kadınlara tesadüf olunuyör, Her tarafta bir kaynaş. ma bir fevkalâdelik Belediyenin Bir ediyor. kalabalık na ü giden vor. Oradan bir var. önündeki şa. dırvanın etrafına sıralanmış olan — satıcılar sanki - ses müsabakalarına girişmiş gibi avaz avaz bağırıyorlar Haydi gevrek kıtir. kitir susam helvaları Ötede' bir diğeri — Buyurun Evden çocu; yu yumurta tenbih göndermelerini etmiştim. Gelmedi mi, hay allah müstakını | No ise pide kâ Fırından versin. sen — dört tane iıda sar uzaklaştım. doğru Yolda Camiye yürümeğe efendi dört yol portakalı. Üçü beş ku- messen alma başladım rastladığım nin, fakirin — bilâ istis- herkes elinde pideler evlerine yollanıyorlardı. Yol kenarina olan zeng na Taze kavrulmuş çekir. Haydi — yalnız du- caba. Ne — kadar küçük hanım Yal- nız çekirdek mi Bademle karıştırayım Diyordu Yolda sokak- boş hali gözlerimin geliyor. | dü. İçin için hey gidi mübarek ramuzan diyordum İnsan kendini — ramazanda boşka bir âlemde sanıyor. /mtıınoâ/u erin ınunıkıyuhnı- vnıdım edemez Filvaki denizlere sa- hip olan devlet, tlerinin denizde çıkarabilecekleri daima sıralanmış dek. manı ayak Üüstü — satıcıları Yüz paraya pişkin pi Diye — bağırıyorlard bir bakkal Haydi — boşaflık erik 7 Kilosu otuza kalma- di wlın wiı diyordu. deler olsun Biraz ötede mı? Eve dönüyordum giderken ların geceler tanha — ve önlük bir sz bir önüne ;nl.hnıılı kolları — sıvalı srtuci Taze beyim üstüne Kıvırcık marul, lık. Buyurun hden. Baş beyim soğanda vereyim mi?, ıdaki likkat bahsediyo çünkü niyotimiz tek ve yi isbat et- 0 netjce de, bir | başka dü. | şman — bir - devletin niyet hangi: münasebetleri nozarı — sı almadan. ruz; kara devle- kendisine ihtimalleri tutmak mecburiyetinde ise de bu gibi hücumlara karşı müda. fan, ikinci dece ehemmiyeti hajz bir meseledir. İleri sürdüğümüz noktwi nazarı teyid için başka yerl- erde olub bitenlere bakalım. Bütün uzak Şarkta hazırlan- makta olan çok mühim vak- ayi karşısında bulunuyoruz. Burada iki büyük devlet ay- ni tek ı rlar. Amerika basit bir netic mektir deniz yolunun gözönünde ve ga zit emellere için kullanıla ancak kendi nakliye yapmak iste yolunda en hâkim ol k ajttir. erine vasıl olmak bilmsi tini serbestçe diği bu deniz son mutlak olan devlete Bu ba sit prensibden — başka bir prensib daha istihraç olunur da — den mutlak | sürette - hükim olmak kara askeri te- ki o zlere in gayeyi takib ediyo- Birleşik devl- Japonyan:n ahalisi fazladır ve her iki devlet de halkın bu fazla kısmını &ni- rlar haricine atmak istiyor- lar. Dünyanın bu kısmında, esasen Japonyaya ilhak edil- miş olan Kore'den maada, bu fazla halkı kabul edebil. ecek vaziyette tek — bir yer vardır ki o da — Japonyanın, üstünde kendi istediği gibi bir Imparatorluk tesis ettiği Mançuryadır. Ortada halled- ilecek mesele Amerika Bir- leşik devletlerinin — gittikçe urtan ahali fazlalığını nereye ve nasıl boşaltacaktır. Vazi- yete çok uzaktan bakmamı za rağmen şunu görüyoruz ki bu me Amerika ile Japo- nda — bir zıddiyet dJoğurmuştur. Ve muhakkak olan — birşey varsa o da, hu ( Devamı altıncı sayfada ) | amumiyetle hassatan hare- | etleri ve adalar teşkil şkilâtının ve ket noktasını eden toşkilâtin — bu: deniz | aşırı siyasanın muv | bir suretle Dtine hiç mıyacaklarıdır ki teşkilât ve arda kurulan Karat ada- üssübahriler denizlere sabip olan devlete lonar n iaşe ve istirahati için denizlerde — hâkimiyoti tutmıyan devletlere de mağ lübiyet ihtimalinde galibin tebayete donan- | arzusuna tamamen mecbur kalmadan manın sığınması yeniden yarar, Kara gerek kıta üstündeki adalarda olsun ba- hri seferin yapılacağı deniz yolu tamamen serbesi olma- dıkça böyle bir deniz aşırı ve orada kurulabilmesi için tesisatı, nya öras