19 Mart 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

* & . W. ay .87 lâzım gelen “—llhıhı. Ka n N 7f(ç 'g Ze tıncılık Ve Bu Hususta Alın ı’ ması Lâzım Gelen Tedbirler.. Tabıî Servetlerımızden Olan Zeytmlıklerı Islâh Etmek Ve Ve- rimlerini Artırmak İçin Takip Edilecek Esaslar Nelerdir?.. Başlangıç: rp sonunun doğurduğu iktisadi ve içtimal mesele en mühimlerinden biri Ve belki birincisi toprak ve tak mahsulile çiftçilerin Yeni şerait içinde düşdükle- Ti çıkmazdır. Her devlet bu leye hiç olmazsa bareket verebilmek için Yeni yeni hal çareleri aradılar. bi hassa iki çareleri Aha Prensip de - topliyabili Tiz: | — Dönün istibsal rejimi din temelini, teşkil Bülkiyet şekillerinin — yeni İsadi şeraite uydurulması; — Gün geçtikçe artan bir ihtiyaç fazlalığına rağ Fiatları fevkalâde dü- toprak mahsulünün kı llıdlıllıııeıı! ilk zamanlardan ve H“— dört beş seneden- c'.lıuılyıl Hükümeti ile; fak, su, orman kanunlar korumıya, Nün, fındığın satışlarının he verdiği ehemmiye- köylünün — kalkınman tedbirleri tle; içİn Va köylü en geniş bir bir pazardır. Ge Ğılııldı şakuli ve gere hariçte ufki olarak el- ilmek istenen her ma: "’.“ alabilecek kadar sa a küdretinin arttırıl- Çünkü eşya Yerde parayı takip et- Wr Memleketimizde ye- 'İlı sanaylin geniş ki- istihlâkinden istifade Wnuı için o — kitlenin ı—. “Nnnh sattığı malın Etmesi icap eder —— _.—'ll içindir ki son za a Arda bir tarafton ipti maddelerin ata, DU indirerek eşya fi &"— halkın kesesine uy- dereceye düşürme '“'ll'hıı diğer taraftan | M Mahsulünün kıymet Artırma, .,'.. ı l“":ııL yarıyacak mktayiz. h'“l vekâleti bu husus 'Nı elif tedbirleri ara- Zeytinciliğe de geviş l..'— ayırmaktadır. An .'—"“le 'anan zeytir kon © tonra hazırladığı Pprojesini mec .:""' Özeredir. Ben bu b.'. n istifade ederek d' Tansada bu mevzu. "'—-ıı ileri — sürülen deli l'ıll 'ılkııı etmeği fai Ha Y dlıe. İ sene evveline ka- “ Tantız sahillerinin zen: Ve güzelliğini teşkil l!....:". ağacı bu gün ı—u kaybolmak tehli İsr Mahsul — fiyat 'ıq q. l.ık. i'âde düşük nisbi eden. mahsullerinin, | tehlik sınıfı, henüz — fet. | evvelâ ona sunu'acak ' EGE BÖLGESİ ZEYTİNLİKLERİNDEN GÖRÜNÜŞ zor bir iş olan ve evvelce binlerce işçiyi bir mevsim işgal eden toplama ameli yesinin masral mı korüyor Bunun neticesi - olarak zey- | tinlikler ihmal ediliyor. Ba kılanlar da muhtelif haşara tın tesirile mahvolup gidi yorlar, Ekseriya — bunların yerine ya bağ veyahudda çiçek bahçeleri ikame edil mektedir. Fakat henüz bir kısım dağlık mıntakalarda zeytin köylünün biricik geçim yo luduür. — Zeytinliğin — ölümü bundan bütün bir köyün, bir kasabanın ölümü demektir. Buhranın sebepleri: Fransada zeytin buhranı nin belli başlı iki sebebi varı ı Evelce — fevkalâde rağbette — bulunan zeytin yağı bilhassa yirmi seneden- beri Fransada çok düşük fi atlarla — satılan araşit yağ- larının rekabetinden zarar görmüştür. “mektedir. 2 — Hileli zeytin yağla " . Filhakika zeytin yağı yal nız araşit yağlarının reka betile kalmamıştır. Bu re- kabet yalnız başına zeytin cileri ehenimiyetli ezemezdi Fransada elde edi- len zeytin yağı gerek dahil de gerekse haricde müşteri bulup fiatlar bu — derece düşmiyecekti Fakat hakiki rakabet ze yünyağile araşıtyağı arasın da olmaklan ziyade saf ze süretle yünyağıle hileli ve karışık zeytinyağ'arı ve — muhtelif firmaların yemek yağı di- ye ortaya attıkları yağlar arasındadır Ekseriyetle bu yağların içinde gayet az mikdarda zeytinyağı vardır. Üsttarafı bim dürlü bile ile kırııık_ bir mahlüttur Bu iki mühim sebepten dolayı Fransada — zeytinyağı altı senedenberi hiç bir ma- | hsulun uğramadığı — kadar tehlikeli bir. buhran geçir Zeytincileri — kurtarmak ve onların düştüğü vaziyeli | önlemek için son zamanlarda | meclise bir. kanun lâyihası bunun hüküm- | leri her yerde münakaşaya | konmuştur. Biz aşağıda bu hükümleri ana hatları için- | de izah edeceğiz. varilmiş ve Hâdise: Alınan tedbirleri üç kısr mda topliyabiliriz: ı Teşkilât.. 2 Müstahsilin kontro lâ 3 — Satışın koöntrolü Esas olarak bir — zeytin ofisi kurulmuştur. Bu zey tin ofisi milli bir zeytin bi rliğidir Zeytin birliğinin faal uzuv ları milli komisyon, vilâyet komisyonu ve köy veya mıntıka komisyonlarıdır Bunlardan köy komisyo nu zeytin kooperatiflerinden iki aza, köylü sendikaların dan iki aza ve köy idare heyetlerinden iki azadan te- şekkül eder. Vilâyet komisyonu: Zeytin — kooperatiflerinin iki mümessili Zeytin koruma sendika- larının iki mümessili Hükümetin iıki mümessili Ve o vi âyet mebusların dan seçilecek iki kişiden te rekküp eder. Milli zeytin ofisi merkez komitesine gelince, o da zey tin kooperatiflerinin bulun duğu vilâyet başına iki mü messil Zeytin koruma sendikala rından iki mümessil Aalâkalı devlet daliresin. den iki mümessil Alâkadar vilâyetler tara fından gösterilen iki mebus ve sıhbat nezarelinin gön- dereceği iki mümessilden te şekkül eder. Görülüyor ki bu ofise esas olmak üzere asıl müstahsil. lerin kuracakları kooperatif lere ve sendikalara bırinci derecede ehemmiyet — veril miştir. Çünkü bu ofisin ver- diği avantajlardan istifade | edebilmek için her mülk sahibinin, zevtin kiracısının her türlü müstahsilin bu ko: operatif veya sendikalardan birine mensup — olması şart kılınmışlır. Hu müstahsili yar. dım göreceği — bir toplulu ğun mesuliyellerine de iştira ke meclur etmektir. Mesleki tesanütlerin do ğurduğu haklardan fayda İanmanın onun iş birliğine bağlanmağa mümkün olabil mesi tabiidir Bu birliğin vazıfeleri mü himdir. Birlik - zeytinin ko runmasını teşkilâtlandıracak | we zeytine ait her türlü me- te'eler bakkınca — tetkikat ta bulunscaktır. — Zeyti nin işlenmesi, zeytin yağının satışı birliğin neza- reti a tna konmuştur. Zeytinlikleri ber — türlü mızir. böceklerden korumak | çin (âzimgelen — tedbirleri kooperatıf ve sendikalar va stasile tatbik edecektir. FPunun için de devlet on lara zeytinliklerin korunma sı ve bakılmasına yarıyacak her nekbi ilâç ve makinenin elbirliğile satın alınması iç. in İâzim gelen - kolaylıkları | gösterecektir. Fransada muhtelif zama nlarda zeytinliklerin muha fazası. mahsullerin Iyi işlen mesi ve müşkül vaziyette kalan — müstahsillerin — za- ni Önlemek gayesile bir takım mükâfat ve yar dımlar yapılmakta idi Bu yardımların — verimli olabilmesi için muhtelif el- lerden yapılması ve hepsini ayni kanaldan — geçirerek bir elde toplamak - suretile bir teşkilâta bağlamak el- zemdi. Bu hbususun temini için de yine tedbirler alın miştir. Zeytinliklerin bundan böyle yalnız bu te şkilât içinde toplanmış o'an komiteler ve mahsul âmil leri tarafından yapılacaktır. Zeytin için verilen mükâfa tlar, yardımlar, — her türlü primler mi'li zeytin ofisinin vilâyet komitelerinin, köy komizyonlarının nezareti al- tında yapılacaktır. Her sene zeytinliklerine bakmağı ve tekrar zeytin ağacı yetiştir- meği arzu ettiklerini bir beyanname ile bildiren ze- ytin sahiplerine senede her ağaç başına 5 frank verile- cektir. Bu şekilde alınan parayi zeytinliklerinin — bakım ve korunmasına sarfetmiyen zeytinciler hakkında cezalta kibata — girişilecektir. Diğer taraftan da umumi- yetle her türlü imalât üze rine mevzu bulunan yüzde 6 vergi de; satışa mal ver meden yalnız zeytin sahip lerinin zeytinlerinden yağ çıkaran değirmen ve fabri kacılardan alınmıyacaktır. Sendika ve kooperatifler ce tayin edilecek bazı şart lar altında bu - teşekküllere h ağaçların kesilmesi, Mmuizir ve binnetice lâzım gelen tet- birleri alabilmek salâhiyeti verilmiştir. Bu hususda (â- zun gelen masraflar devlet tarafından zeytincilere veri: lecek perimlerden kesilecek - tir. ö Bu suretle alınan umumi tetbirlerle zeytinciler teşci edilirken zeytin — satışlarının temini de gözden uzak tutul. mamışlır. Saf zeytin yağı sılılmasının temini ve bir takam — tüyük — fiemaların zeylin yağı diye halka daha ucuz sattıkları hileli mah otların ayıklanması | Tek elle müsabakeyı ka- | zandı | İngilterede 100 kişilik bir | bisiklet müsabakası yapı'mış, bu müsabakâya bir de tek kollu bir genç İştirak etmek | istemiş, evvelâ kabul edil memiştir. Tek kollu, mrarı üzerine müsabakaya kabul edilmiş ve ne şayanı hay- rettir ki ınüsabakayı bu Val- | ter Grivs ismindeki tek kol- lu delikanlı kazanmıştır. Letarjı l Bergeste Kolmde genç bir ! kız; günlerdenberi uyumak —| tadır. Bu, artık fevkalâde ] bir hâdise addedilmektedir. Meselâ Tenelde Margrit Bo | yenval ismindeki genç kız 1883 te uykuya yatmış ve .. 1803 te uyanmıştır. O zaman bu hâdise hayretle karşılanmış idi, Fakat zavallı — Margrit yirmi senelik uykudan uyan- dıktan beş gün sonra ölmüş- tür. | ütların önüne geçilmek için | de yeni hükümler konmuş- müdafaası | tur. Zeytin ofisi zeytin ve ze ytin yağı pazarlarını kont- rol edecek ve her türlü ze- ytün ve zeytinyağı ithal ve ihracı hususunda alınacak kararlardan evel fikrine mü racaat edilecektir. Zeytin kooperatifleri yal nız saf zeytinyağı satmak mecburiyetindedirler. Koope ratiflerin — sattıkları yağlar devlet kaçakcılık — bürosu tarafından kontrol edilecek ve damgalanacaktır. Bina- enaleyh bu yağlar halka | bir emniyet etiketi altında arzedilecektir Mamafi diğer zeytin Amil lerinin de bazı şartlar altında böyle bir emniyet etiketi- ile mallarını satabilmek için saf ve temiz olduğunu bu husustaki devle! bürosundan alacakları bir raporla (sbat etmeleri lâzımdır Zeytinyağı namı altında satılan her türlü yağları tet- kik için hususi bir büro teş kil edilecektir. Bu büronun muayenesinden geçmiyen berhangi bir yağ zeytinyağıdiye satılamıyacak tir Netice, Bugünkü iktisadi — şerait | içinde iyi mahsul almak ve onları değer bahasına sata- bilmek için yapılacak gay ret düne nazaran çok dâha ehemmiyetlidir. Değişen ce: miyet — müesseseleri içinde dünün teşkilâtına, — dünün örneklerine bağlı kalan her teşebbüsün ilerlemeğe değil kendini yaşatmağa bile gücü yetmiyor Yapılacak iş ikti #at durumunun kendine ha- sıl olan şeraitine uymak ve ona yaşıyabilecek vasıtalar vermektir. Cumhuriyet Hükümeti na- sıl buğdayı koruma kanunile köylüye, tütün ve üzüm iç. n kurdüğu — teşekküllerle bunların satışlarına yeni bir yürüyüş tarzı vermeğe uğ- raşıyo sa yeniden — alacağı tedbirlerle de Eğe ve Marma-i ra denizi kıyılarımızın belli başlı zenginliğini teşkil ed. en zeytin için yenli ilerleyiş imkânları doğuracaktır. -Dr. Sıtki Yırcalı SAYFA: 3 500 metrelik sucuk 900 metrelik mum Katolikler büyük perhiz lerinde bulunuyorlar. Orta çağda, Almanyada bu münasebetle büyük, do- muz sucüğüu — yapılırdı. — Bu domuz sücüuğüu 700 metre uzunluğunda ve 300 — kilo ağırlığında — olurdu Bu devâsâ domuz sucuğu yanyana gelirilen ara| ra konur ve sokak sokak gez dirilirdi. Bu merasim bittik- ten senra — ve billhasıa herkes sucuğun kokusunu kokladıktan sonra — sucuk şehirdeki Ffakir halk arasın da pay-edilirdi. Fransada ise halk bu gün - lerde büyük kiliselerin önü- ne SÜÜ metre uzunluğunda bir mum dikerlerdi.. İnsan bunları işitince o devirde bir dev adam düşünerek Gargantuayı yaratan Rabe laisye hak veriyordu. 20 sene ihtiyari dilsizlik Pragda Arpad Palasti le minde bir dilsiz, bir pasta- cıda pastasını yedikten son- ra birdenbire: . —Çok güzel bir pasta! Demiştir Senelerden beri dilsiz ola- rak tanınmış olan bu adamın söz söylemesi hayret uyan- dırmıştır, Fakat Arpad: —Bundan yirmi sene ev- vel cephede en müşkil ve tehlikeli bir siperde bulunu- yordum, Buradan sağ çıktı- ğım takdirde 20 sene söz söylememeğe karar vermiş- tim. Müddet bitti ve artık konuşuyorum! Demiştir. Vâkâ mükemmel bir inad ama Allah biraz da akıllar versin! En hüyük miraslar En zengin İngiliz, geçen- lerde ölen Con Ellermonun 26 yaşındaki oğludur. Bu bahtiyar gence takriben 2 milyon sterlinlik bir. miras düşmüştür! İngiltere hükümeti takri- ben 20 milyon lira veraset ve intikal resmi almıştır. Son senenin ikinci büyük mirasını da kendi adına tes- bit edi'en emniyet kilidini icadetmiş olan Sir David Gial bırakmıştır. Bu miras da 25 milyon Sterlindir. Lord İlvilin de Sir Coze Üile bıraktığı miras 11 mil Kuşlar gibi uçmak için Franktortta “Fen” ensti. tüsü, kuş gi Uçmağa mahsus bir vasıta bulanlara beş bin mark mükâfat vere ceğini ilân etmiştir. Bu mükâfat büyük — bir para teşkil etmemektedir Fakat böyle bir vasıta bul- mak, kâşifi için milyonlar kazandıracak demektir. Bu nun için 'Almanyada — fen erbabı bu yolda çalışmağa ve nümüneler meydana ge tirmeğe koymuşlardır. Şimdiye kadar bir insa:- nın ancak yarım — dakika uçabilmesi temin edilmiştir. Bu kadar bir — netice elde edildiğine göre; kuşlar gibi uğmağa çok zaman kalma- miş olduğuna inanmak lâ zımdır