9 Ocak 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

9 SONKÂNUN 1936 PERŞEMBE U. KS İspanya ile yapılan ticaret ve kliring anlaşmalarının esasları nelerdir ? Madrid, 8 (A.A.) — Anadolu Ajan. sının hususi aytarı bildiriyor : Türkiye - İspanya ticaret ve kliring anlaşmaları İspanya namına Hariciye Nazırı M. Zoaguin Uzaiz Cadaval ve Türkiye Cumuriyeti namma Madrid el- çimiz Tevfik Kâmil Koperler ve Eko - nomi yönetkerimiz Faik Kurtoğlu tara- fından İspanya Hariciye Nezaretinin, bu kabil anlaşmaların imzasına tahsis edi - l da i l ştır. Ye- başlanalı is- len tarihi ni müzakerelere başlandı panyol gazetelrinin mütevali neşriyatı- na rağmen, heyetimiz tarafından neşri- yat yapılmaması istendiğinden gerek bu neşriyattan gerek müzakeratın safaha - tından malümat verilmemişti. Bugün hulâsası matbuata verilen an'aşmalar; iki memleket matbuatı arasında bir münaka- şa mevzuu vücude getirmekten çekinil - miş olmasındaki isabeti sarahaten isbat etmektedir. Anlaşmalar, kli - ring anlaşması, imza protokolu ve mer- butu 14 mektuptan terekküp Müddetleri iki senedir. Ticaret anlaşmasmın ana hatları şun- ticaret ediyor. lardır: 1 — Ticari mübadelelerden mütevel- hit tediyat kliring yoluyle yapılacak. 2 — Devlet, belediyeler, imtiyazlı şirketler mübayaatı kliring yoluyle ya - pılacak ve yalnız için hususi veya umumi kliring yolun - dan istifade edileceği iki tarafca daha evvel tesbit edilecek. 3 — Bütün ispanyol müstemleke ve muayyen maddeler protektorlarından vaki olacak mübaya- atımız kliringe girecek. 4 — Türkiyenin hiç bir nevi anlaş - olmadığı memleketlerden eşya keza tarafeynin mütekaddim muvafaka. ma ile bağlı İspanya transiti ile getirebileceği ti şartiyle, İspanya kliringine girecek. 5 — Tarih sırasını beklemek istiyen ispanyol ve türk tüccar tesbit edilmiş maddeleri mübayaa suretiyle hususi kli. ring yoluyle derhal matluplarını istifa edebilecek. y 6 — İspanya bizden vaki mübayaa - tının yüzde 20 sini fransız frangı ola rak ödeyecek yani İspanya bize seksen satarsa biz İspanya'ya yüz satacağız. 7 — İspanya pamuk ihtiyacını mem- leketimizden temine çalışacak. 8 — İspanya bütün ihtiyacını bizden alacak ve türk deruhte edecek. sigaretlerinin — satışını 9 — Fındık, zeytin, zeytinyağı, tuz, kuru üzüm harici satış politikasında el- ele yürünme yolları aranacak. 10 — Gayet mühim ve karakteristik muahedat tarihimizde ve Balkan ittiha dı politikasında mühim bir adım olarak. İspanya'nın Portekiz'e ve cenubi Ame- rika hükümetlerine verebileceği bazı mü: saadatı - ki malüm olduğu üzere «clause iberigue» namiyle bütün anlaşmaların- da istisnasız olarak dahildir - «en ziya- de mazharı müsaade» kaydından hariç tutmasına mukabil biz de Ba'kan itti- had dahil ile ilk defa ola rak bir «clause Balcanige» ve eski os - manlı imparatorluğuna dahil memleket- Hükatl ler dakikadan dakikaya, yeni mesud suür- prizlerle karşılaştık. Develer, bedevi insanlar bizim yardımımıza geldiler ve önümüze serin su tulumları koy- dular! Bu bir kervandı! KURTULUŞ Bu kurtarıcı suyu içerken ne ka- dar sevinç ve haz duyduğumuzu an latmaktan vaz geçiyorum. Ömrümde bu dereec ıstırap çekti- gimi bilmiyorum! Doyuncaya kadar, nefesimiz kesilinceye kadar içtik, iç- tik. Nihayet kervanla beraber suya doyduktan sonra Vadi - Nakrum'a kadar gittik. Burada bizi çok iyi kar- şıladılar. Yorgunluklarımızı kısmen dinlendiren bir geceden sonra avru- palı bir mühendis bizi otomobille Ka- hireye götürdü. Kahirede Kontinantal oteline git- bitkin parçalanmış elbiselerimizden şüphe- tiğimiz zaman, halimizden, lenen kapıcı bizi içeri bırakmak iste medi: — Hayır, hayır, dilencileri içeri a- lamayız. İsmimizi söyledik, herkes etrafı- mıza toplandı. İşte bütün maceramız! | ler için de bir «clause imperiale» i kabul ettirmiş bulunuyoruz. Si | | evvelki $ tının, İspanya ihracatı Türkiye ihraca - tının yüzde ellisini geçtiği takdirde Tür- kiye'nin de dövizle ödiyeceği yüzde 100 kliring esası olduğu malümdur. İspan - yanın diğer bütün anlaşmalarında da bu döviz şar- şart mevcud bulunmasına rağmen bu se- fer gene yüzde 20 serbest döviz esası - mızı kabul ettirmiş bulunuyoruz. İspanyaya verdiğimiz gümrük ta- rifemizin 377, 378 ve 379 pozisyon- larına aid bazı süpozisyonlarda güm- rük tenzilâtı yüzdesi, halen Almanya- ya, Yunanistana ve Japonyaya tatbil: ettiğimiz tenzilattır. Verdiğimiz kontenjanlar da kliring listemize dahil mallardandır. Serbest liste olarak mevcut ve ileride neşre- dilecek kontenjan kararnamelerinin “S” listesini veriyoruz. İspanyada kontenjante ithalâtımıza İspanya, sayılı mallar haricinde serbesti veriyor ve ileride kontenjana tâbi tutacakları için de ihracat kahi liyetimiz nisbetinde kontenjan ver meyi teahhüt ediyor. Yumurta için elde edilmiş konten- Jan, 30 bini sene içinde ayrıca olmal: üzere 80 bin kentaldir. Kereste için bin metre mikâbıdır. Gelecek sene 20 bin olacaktır. Protokoldaki esaslar şunlardır: 1 — İki memleket de rinde bekliyen malların 60 gün içinde ihracına müsaade edecek. Bu meyan- da bizim Barselon'da bekliyen 19 bin gümrükle- metre mikâbı kerestemiz ve yumurta ve diğer bazı mallarımız var. İspan- 99 u, flotant ihtilâfı yüzünden bekletilmiş mensu- yanın ise bizde yüzde cat olmak üzere takriben 600 bin li- ralık malı vardır. 2 — İspanyada mevkuf bir milyon 25 bin liraya baliğ ticari alacağımız- dan gümrüklerimizde mevcut olup çi- karılacak ispanyol malları bedeli ©- Gendikten Sonra geriye kalacak Olan' mikdarı yüzde 20 si fransız frangı, gerisi mal hesabı olarak Türkiye cu- muriyeti merkez bankası hesabına a- hmacak ve İspanya gümrüklerinde mevcut olup çıkarılacak mallar bede- li ise doğrudan doğruya mal hesabı- na nakledilecektir. Kliring anlaşması, tipik kliring an laşmalarımızın aynıdır. Yalnız ispan- yol müstemlike ve protektoralarının da kliring hesabına gireceği maddesi vardır. Anlaşmalar hükümleri 1 kânunu- saniden itibaren mevkii tatbika giri- yor ve bu suretle yeni yıla yepyeni bir vaziyetle iki memleket de girmiş oluyor. İspanya ile 1929 danberi bir türlü ihktilâfh geçmiş bir anlaşma vaziyeti içinde ka- tekarrür edememiş ve daima hındığı düşünülürse bu neticenin her iki memleket için de ne kadar mem- puniyeti mucib olacağı şüphe götür- mez şekilde tebarüz eder. Bu anlaş- ma Mmüzakerelerinin ve neticesinin yaptığı, devamı çok şayanı arzu olan, büyük değişikliğin Türkiye ve İspan ya arasında büyük dostluk cereyanı ve havasıdır. Karşılıklı büyük ve hu- dudsuz ticari inkişaf imkânları bugün bir hakikat olarak gazetelerde ve ga- yet dostça İisanlarla teşrih edilmek- tedir. Ne bugünkü İspanya eski İspan- ya, ne bugünkü Türkiye eski Türki İki memleket hakikaten biri- birini öğrenmeğge ve sevmeğe İâyıktır. yedir. İkı memleket müzakere heyeti, elele istihsal ettikleri netice ile hakikaten iki memleketin de müşterek menfaat ve ihtiyaçlarına hizmet etmiş bulun- maktadır. Bursa dutluklarında mücadele Bursa mıntakasında ötedenberi, dut- huklarda görülen, Diyaspis hastalığı ile mücadele edilmektedir. Tarım Bakanlı- ği bu defa, bu hastalığı kökünden kal- dırmağa karar vermiş ve yapılmakta o- lan mücadeleyi daha ziyade kuüvvetlen. dirmek için, mücadele şubesi direktörü B. Recebe lâzımgelen direktifleri rerek bu mmtakaya göndermiştir . ve. TÜRLÜ HABEREEİ Gümrük ve İnhisar - lar Bakanlığınca Cezalandırılan memurlar Gümrük 've İnhisarlar bakanlığı birinci teşrinin başından yeni seneye kadar 7 müdür ve 106 memuru ihtar, tevbih, bir işten 1 müdür ve 15 memuru memuru maaş katı, 7 memuru men, 17 memuru vekâlet emrine al- mak suretile 151 memuru cezalan- dırmış ve bir müdürle 10 memuru memuriyetten ihraç etmiştir. Aynı ay- lar içinde 3 memur lüzumu muhake- me kararı almış ve 3 memur da bera- et etmiştir. Trakya Ekonomi danışmanlığı Türk ofis Hüseyin Şükrü Kasap oğlu, danışmanlarından B. Trakya Ekonomi edilmiştir. B. ikinci umum müfettişlik danışmanlığına tayin Kasap oğlu bir iki güne kadar yeni vazifesine başlamak üzere Ankara- dan ayrılacaktır. Başbetke TURİZM. (Başı I. inci sayfada; kaç ana bayındırlık işi ile bir ara- Atatürk Florya'da modern bir plâj kasaba- da düşünmek gerektir. sı kurmağa karar verdirmekle, şehri bu işlerden biri üstünde ça- lıştlırmağa başlamıştır. Bundan başka İstanbul'da denize karşı ve kolaylıkla sahile inilen büyük bir otel, şehre karadan ve denizden iki güzel antre, seyyahı müzeler, manzaralar ve yapılar arasında kolaylıkla dolaştırabilecek rahat yollar ve vasıtalar, üç şehri biri- birine daha rahat bağlıyabilmek için, şimdiki nakil vasıtaları ara- sında daha güzel bir elbirliği, son- ra bütün Avrupa şehirlerinde gör- düğümüz eğlence yerleri ister. Ya- kında yapılmasına başlanacağını ümid ettiğimiz plânın mütehassı- sına önce bu bakımdan direktifler verilmeli, bir plâj yeri (Florya), otel ve diğer müesseselerle velev küçük, fakat tam avrupalılaşmış bir ikamet yeri |belki Taksim bah- çesi ve etrafı|, yolcuları daha ge- niş, ferah ve güzel yollardan şeh- re sokabilecek karadan ve deniz- den iki antre, sonra şehrin temiz- liği, düzeni, ve manevi havası ü- zerinde sıkı bir dikkat bütün ted- birlerin başında gelmelidir. İstanbul ve memleketin diğer tu- rizm bölgeleri tanınmak için çok çalışmak ister. Marmara ve Kara- deniz'i dolaşmak için vapurları ile gelen birçok seyyahlar arasın- dan: “— Biz İstanbul'u böyle bil- miyorduk. Birkaç gün kalalım!” diyerek, Karadeniz gezintisini fe- da edenler az değildir. Memleket- lerini dışarda tanıtmak için al- manlar 932 de 25 milyona yakın türk lirası ve çekler bir buçuk mil- yon lira kadar para harcamışlar- dır. Çeklerin onda biri kadarla işe başlasak, şimdilik bize yeter. Yalnız İstanbul gibi bir turizm haznesi, eğer modern usullere gö- re, endüstrileştirilecek olursa, şüp hesiz çok, umulduğundan çok ge- tirir. Fakat şehre bir asgari'ler sermayesi koymak lâzımdır. Her bakımdan bu asgari'lerin ne oldu- ğunu da kendimiz belki en az müdahale ederek, hele türlü şahıs ve bölge menfaatlerini işin içine hiç karıştırmıyarak, İstanbul plâ- nı mütehassısı “le birlikte karar- laştırmalıyız. İşlerimizin çokluğunu, vasıtala- rımızın darlığını düşünerek, biz, turizm işine tam manasiyle İstan- bul'dan başlıyarak ve orada tec- rübelenerek ve kazanarak, sonra genişlemeliyiz. F. R. ATAY Balkan Antantının Hususi posta, telgraf ve telefon anlaşma projesi nin esasları Balkan anlaşması daimi konseyi tarafından hazırlanan posta, telgraf ve telefon hususi anlaşma projesi Resmi gazetede yarın çıkacaktır. Bu proje ile Türkiye Yunanistan ve Ro- manya ve Yugoslavya posta idare - leri bir posta ve telekomonikasyon birliği tesis etmekte ve her devlet ayrıca bu husus için bir komite kur- maktadır. Bu komite birliğin muntazam iş- lemesine nezaret ve faaliyetini takip edecek, servislerin ıslah ve inkişafı- na yarıyacak teklifler hazırlıyacak ve 4 devlet posta, telgraf ve telefon işlerini ve nizamatmı mümkün ol - du kadar tevhid etmek çarelerini a - raştıracaktır. Aynı proje ile dört dev- let radyo neşriyat ve teşkilatını da mümkifhı olduğu kadar müşterek e - saslara istinad ettireceklerdir. Bu proje ile Türkiye, Romanya, Yugo- slavya ve Yunanistan arasımdaki pos ta müraselatından almacak ücretler şöyle tesbit edilmiştir. 20 grama kadar mektuplar 8 ku- * ruş, 20 gramdan sonra her munzam derece için 5 kuruş, âdi posta kart - ları 5 kuruş, iadeli posta kartları 10 kuruş, iş kâğıtları her 50 gram için bir kuruş on para, iş kâğrtlarından almacak en küçük ücret 6 kuruş, basılmış kâğıtlarm 50 gramımdan 1 kuruş on para, ticaret eşyası örnek- leri 50 grama kadar bir kuruş on pa- ra, ticaret eşyası örneklerinden alı - nacak en küçük iicret yüz para, Doğrudan doğruya tâbi ve naşir- ler ve bunların vekilleri: tarafından gönderilen gazeteler ve mevkut ya- zılarla kitaplar ve müzik kâğıtlarnın her 50 gramımdan 30 para, taahhüd maktu resmi —8 kuruş, alma haberi ücreti 8 kuruş. Sonradarı 'stenen alma haberi ü:- reti 12 kuruş. Koli postallar: Avrupa Asya Türkiye- Türkiye- Paket için sinden sinden 1 kiloya kadar 24 44 5 kiloya kadar 40 64 10 kiloya kadar 80 104 15 kiloya kadar 120 144 20 kiloya kadar 160 184 Bitlis, Cizre, Diyarbekir, An - teb, Kilis, Maraş, Siverek, Urfa, Van merkezlerinden — gönderilecek koli postalların hir kiloya kadar pa - keti için 104, 5 kiloya kadar paket için 120, 10 kiloya kadar paket için 160 kuruş posta ücreti alına - caktır. Deniz konferansı Ciddi bir çıkmaza girdi. Londra, 8 (A.A) — Bugün öğ- leden sonraki toplantıda, Japonya - nım, muhtemel inşaat hakkında pro- gram teatisini istihdaf eden ingiliz, fransız ve italyan plânlarını dikka - te almaktan kaçınması üzerine, de - niz konferansı ciddi bir çıkmaza gir- miştir. Japonya, bu noktada tamamen yalnız bulunmaktadır. B. Monsel, Japonyanın bu reddini kaydettikten sonra konferans, cuma günü yeni - den toplanımak üzere, dağılmıştır. Bu arada, Japonyanım aldığı va- ziyet karşısında meselenin gemilerin keyfiyeti bakımmdan münakaşası - na devanı edilmesinin ne dereceye kadar faydalı olacağı hakkında ka - rar verilecektir. Bu hususta verile « cek aleyhte bir kararm konferansın sonu demek olmasından korkulmak- tadır. Hauptman Ayın on yedisinde idam edilecekmiş. Trenton, 8 (A.A.) — Ayın on ye- disinde idam. edileceği Hauptman'a bildirilmiştir. Buna rağmen, Haupt- man, cumartesi günü toplanacak olan af divanının kendi cezasını hapse çe- vireceğini ummaktadır. dti — 14 de toplanacaktır. Kısa haberler: Nevyorlı 8 (A A ) — Kayalık dağ- lardan Mi i kadar olan yerler yeni yıddetli soğuk dalgası altındadır. Datota, İova, Viskonsin | ve Montanada sıfırın 14 dem 33 fahranhayt derecesine kader di şük hararet kaydedilmiştir. * Ostand, 8 (A.A.) — Belçika kh | ralı Leopold dün akşam İngıllered buraya dönmüştür. * Londra, 8 (A.A.) — İııgıl(ere k yılarındaki fırtınalarda noeldenbe 30 dan fazla boğulan olmuştur. * Lizbon, 8 (A.A.) — Bir Afrika | seyahati yapmakta olan Portekiz tay- yarelerinden sekiz tanesi bugün Lea- poldvil'e varmışlardır. İ * Ankona, 8 (A.A.) — Klimena a- dındaki italyan destroyeri dün denııı indirilmiştir. * Tokyo, 8 (A.A.) — Pekinden s- lınan malümata göre, mançurili gaĞ neral Lishuhsinin kıtaları Çaharım onda dokuzunu işgal etmiştir. Bu böl. — gede Çin nüfuzu kalmamıştır. Ayıl | zamanda bu işgalin cenub Mogolııtı- nım istiklâlini de kolaylaştıracağı bil- — dirilmektedir. Satın alınan gemıler'“ “(Başi I. inci sayfada) z 'kanı Celal Bayarla anlaşmanın mü »- teferrik kısımları üzerinde görüşmüş- tür. K j *’ Dün kendisini gören bir arkadaşı- — | a olan vaziyeti karşısında düşünceleri ni anlatarak demiştir ki: “— Satış işinin esasları tama tesbit edilmiş ve esas mukavele (i Tanmıştır. Şimdi teferrüatı muk leye bağlamakla meşgulüz. Dev küçüklü, büyüklü 23 vapur devr yorüz. c Bu devir işini gayet tabii ve hül metin devletçilik sıyasasının 28 bir tezahürü olarak görmek lâ İyi organize edilmek şartile nakliyatının tek elden ve devletç dare edilmesinin yurd için fıyd ı alı | lacağına kaniim. Deniz aşırı memleketlere ihracat yapan ve sını larının dörtte üçü su ile çevrili bir memlekette deniz nakliyatının el'lo- miyeti izahdan müstağnidir. Yaş sebze ve meyva gibi malı n leri dış pazarda geniş ölçüde müşt ri bulabilen bir memlekette iyi teşki lâtlandırılmış ve ekonomik şartlara Uygun bir deniz siyasasını zaruri gö mek ve memnuniyetle knrgılani borcumuzdur.,, Kamutayda (Başı 1. inci sayfada) SA zete sayfalarının tahdidi için hükü mete salahiyet verilmesi hakkınd: kanun layihası teşkil ediyordu. İlk sözü alan Ekonomi encüme- — | ni reisi B. Şakir Kesebir (Edirn bu proienin alakası itibariyle Eko nomi encümenine havale edılmesı ğ istedir. Ahmed İhsan Tokgöz ( Ordu Ekonomi encümeni ile gazete kâğ, dimim alakası nedir? İzmitte âlâ bir kâğıt fabrikası yapılryor, dedi. Reis, Şakir Kesebirin teklifini reye koydıı ve teklif kabul olundu. Bundan sonra Tunceli vılayetuı— de bazı cezaların affı haklımdaki las — yihanım ikinci müzakeresi - yapıldı. — Belediye teşkilatı olan yerlerde muh tar ve ihtiyar heyetlerinin kaldırıl « ması hakkındaki kanuna ek kanun layihasını da Dahiliye encümeni g8 | riye aldı. Kamutay yarm toplana « « caktır. ? * Çağrı Yarın heyeti umumiye içtimaında sonra memurlar kanunu u encümeni toplanacak ve hisarlar memurları kanunu lıyıİı nı müzakere edecektir. * Arzuhal Encümeni bugün saat