12 Aralık 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

| 12 İLKK ÂNUN 1936 CUMARTESİ eee A Milletler Cemiyeti konseyi toplandı B. Delvayo ispanyol hâdisele- | rinin izahını yaptı Dünkü toplantıda sovyet, ingiliz, fransız, leh delegeleri de söz aldılar. Cenevre, 11 (A.A.) — Milletler cemi- Yeti konseyi saat 10.30 da toplanmıştır. talya ve Ekuatorun koltukları boş bu- Unuyordu, İspanya dış işleri bakanı B. Alva- Tez del Vayo söz alarak demiştir ki: “— Bir devletin evelce içinde bir is- Yan çıkartmak ve sonra ona askeri su- Tette yardım etmek suretiyle evelce hiç bir harb ilânına ihtiyaç kalmaksızın fi- len harb yapabilmesini mümkün kılan Yeni nevi tecavüzün sulh için ne derece ebCmiyetlî bir tehlike teşkil eylediğini, illetler cemiyeti kürsüsünden, daha birinci teşrinde bildirmiştim. Bugün bu Söyledklerimin isbatı o derece barizdir i hiç kimse ciddi surette bu hâdisele- Tin hakikliğinden şüphe edemez. Bugün milletler cemiyeti azası bir devletin hükümet merkezi, enkaz halin: d_edir_ Yüzlerce kadın ve çocuk, Mad- Tidde, âsi generalların idaresi altın- da, sulhun devamından bahsolunurken akikatte bu harbı açmış olan devlet- €tin hava filoları tarafırıdan katlolun- Maktadır, İspanya topraklarında, bugün, Milletlerarası bir harb vuku bulmakta- dir. Son zamanlarda istimal edilen gaz- larm halâ istimalde devam edilmekte ol- Masından korkulur. Milletler cemiyeti işîn en fena durum, bu vaziyetten ma- lümatı yokmuş gibi davranmak ve sü- kütu tHle bu harbın genişlemesini müm- kün kılmaktır. B. Del Vayo, bundan sonra İspanya Ükümetinin şikâyeti sebeblerini yeni- den birer birer saymış ve sözlerini şu Süretle bitirmiştir: “— Madem ki Milletler cemiyeti Paktının önleyici müessirliği, İspanya- Din maruz kaldığı tecavüzü durdurama- m_'!tıı'_ Milletler cemiyetinin bugün, Yayı tehdid eden bir umumt harbı Urdurmaya yaraması lâzımdır. Bugün Onseye verilen mesele, demek oluyor ki esas itibariyle İspanya hükümetinin Şahsi bir talebi değildir. İspanya hükü- Meti, güçlükleri yenmek için hiç bir Yardım taleb etmemektedir. Fakat sul- ı_llm ve Milletler cemiyetinin menfaati için, bugünkü müzakerelerin müsbet ve Yapıcı neticelere varması icab eylemek- tedir.,, Cenevre, 11 (A.A.) — Milletler ce- Miyeti konseyinin öğelden sonraki cel- Sesinde ingiliz delegesi Lord Kramborn S$öz alarak ezcümle demiştir ki: “— Milletler cemiyeti, iki milletler- #rası görüş üzerinde bir karar verecek değildir. Diğer taraftan ademi müdaha- le sistemi de tam olarak iflas eylemiş Aleğildir. Maalesef her iki tarafa da si- lah gönderildiği sabit olmuş ve her iki taraf da yabancı gönüllülerin imdadına Mazhar olmuştur. Bunun içindir ki bu- &ün İspanya hududlarının nezaret altı- Ha alınması hakkında bir sistem vücuda Betirilmesi nazarı dikkate alınmakta bhlunmuştur. Eğer bu sistem her iki ta- Tafın da kabulüne mazhar olursa, silah ithalâtının önüne geçilebilecektir. Eğer k'—'n'ısey bir karar ile bu harekete önayak Olursa, dahilt harbr kısaltmaya yardım tdecektir. Ayrıca Fransa ve İngiltere, bir mütareke için iki tarafa da müraca- Ata karar vermiştir. Fransa ve İngilte- Te, bu işte bir tavassut teklifi için mü- Zaharetlerini almak üzere şimdiden Al- Manya, İtalya, Sovyetler birliği ve Por- tekiz hükümetlerine de müracaat eyle- Miş bulunmaktadır.., Bundan sonra söz alan fransız dele- 8esi B. Vieno, meşru İspanya hükümeti- hin şikâyetlerini mucib olan müdahale- ler karşısında teessüfünü izhar eyledik- ten sonra ezcümle demiştir ki: “— Fransanın endişesi, İspanya an- ı39ıı'ıazlığırıın milletlerarası bir mahiyet Almasıdır. Fransa ve İngiltere hükümet- leri j ademi müdahale prensipinin kati Surette kontrolu için bir müracaatta bu- ı“nmuşlardır. Bu iki hükümet, ayrıca, dahilt harbe nihayet vermek üzere lâ- Zim gelen şartların aranması lüzumunu ileri sürmüştür. Londra komitesinin vücude getiril- Mesishakkındaki fransız teşebbüsü, mu- hakkak surette sulha yardım etmiştir. Fakat daha ileri gitmek ve her türlü silâh gönderilmesinin önüne geçmek üzere İspanya arazisini daha sıkı bir kon- trola tabi tutmak zamanı gelmiştir, İspanyaya gğden yabancı gönüllüler hakkında ise sovyet hükümetinin Lond- ra komitesi nezdinde yaptığı bir teşeb- büsü vardır ki cidden tebrike değer Tavassut meselesine gelince, bir mil- letin dahili işlerinden milletlerarası ha- yatı alâkadar eden cihetleri ayırmak pek güç olacaktır.,, Bundan sonra söz alan sovyet dele- gesi B. Potemkin, göz göre göre teca- vüzden, Franko hükümetinin derhal ta- nınmasından doğan ve sulha karşı va- ziyet alan tehdidlerden ve İspanyaya kı- ta halinde asker gönderilmesi keyfiyet- lerinden bahseylemiş ve bunların karı- şıklıklara sebeb olacağında israr eyle- miştir. Yapılacak tavassutun tarzı hak- kında ise Sovyetler Birliği hükümeti di- ğer hükümetlerle müzakereye hazır bu- lunmaktadır. Bundan sonra söz alan Polonya dele- gesi, demiştir ki; “— Polonya, ademi müdahale komi- tesindeki hareket tarzını ve kontrolu kuvvetlendirmek için aldığı tedbirleri i- le, ademi müdahale paktına yardım için hiç bir gayretten çekinmiyeceğini gös- temiş bulunmaktadır. Polonya, ayrıca, insani düşüncelerle yapılacak gayretlere milletler cemiyetinin de iştiraki hakkın- daki ingiliz teklifini de kabul eylemekte- dir.,, Polonya delegesinin nutkundan sonra içtimaa nihayet verilmiştir. Konsey, ya- rın yeniden toplanacaktır. Tas'ın bir haberi İtalya, Bulgaristan ve Franko hükümeti Moskova, 11 (A.A.) — Tas ajansı bildiriyor: Gazetelerin neşrettiği ve Viyana'dan gelen bir habere göre, italyan hükümeti, Habeşistanın ilhakını ve general Franko hükümetini tantması için bulgar hükü- meti üzerinde şiddetli bir tazyik icra et- mektedir. Bu hususta alınan tafsilâttan bulgar hükümetinin bu tazyike mukave- Met ettiği anlaşıldığı ilâve olunmaktadır. Bu münasebetle İtalya elçisinin baş- bakan Köseivanof'a Sent Moris payesi nişanını tevdi ettiği kaydedilmektedir. İSPANYA iSYANI Bir fransız gazetecisi öldü Mühim askeri hareket yok Madrid, 11 (A.A.) — Âsilerin taar- ruzları püskürtülmüştür. Âsiler bir gemi zaptettiler Paris, 11 (A.A.) — Salamanka rad- yosunun haber verdiğine göre Barse- lon civarına cebhane ve erzak götürme- ye teşebbüs eden bir hükümet gemisi, âsi gemiler tarafından Balear açıkla- rında zabtedilmiştir. Ramon Franko Paris, 11 (A.A ) — İspanyol umu- mi karargâhı, General Franko, karde- şi tanınmış tayyareci Ramon Franko- yu Balear adalarının askeri kumandanı tayin etmiştir. Sanat eserleri hakkında Salamanka, 11 (A.A.) — Burgosdan bildirildiğine göre Franko hükümeti memleket içinde bulunan bütün sanat eserlerinin müsaade olmaksızın ecnebi memlketlere satılmasını yasak eden bir kararname neşretmiştir. Tayyaresi düşen gazeteci Paris, 11 (A.A.) — Yere düşürülen bir tayyarede bulunan Pari Suvar ga- zetesinin hususi muhabiri aldığı yara- ların tesiriyle ölmüştür. Bu İspanya da- hilt harbinde ölen üçüncü bir gazeteci- dir. İSVİÇRE'DE: Nazi Şefi Gustlofun katilinin muhakemes:-e haşland- Kuar, 11 (A A.) Alman Millt — Sosyalist Partisinin İsviç- redeki şefi Vil helm — 'Gustlof'u öldüren yugoslav talebesi David Frankfur- terin muhake- mesine — başlan « mıştır. Öidürülen nazi şefi Gustlof Frankfurter, bu cinayeti Gustlofun evinde ve 4 şubat akşamı işlemiş, sonra da zabıtaya teslim olmuştu. Katil, ilk sorguda Gustlofu evelce hiç tanımadı- ğını ve cinayeti, Almanyada yahudilere karşı yaprlan fena muamelenin intika- mını almak üzere yaptığını söylemiştir. Frankfurter 1909 doğumlu bir tıb tale- besidir. Muhakemenin görüldüğü Gri- zon ceza kanunu bu gibi cinayetler için müebbed kürek cezası vermektedir. Ka- nunu hafifletici sebebler olduğu tak- dirde bu ceza 6 seneden 15 seneye ka- dar müebbed hapis cezası derpiş etmek- tdeir. FRANSA'DA: Yeni bir parti kuruldu Paris, 11 (A.- A.) — Haber ve- rildiğine göre, a- ralarında eski ba- kanlardan B. Gas- ton Jerard ve ra- dikal s o s y a- list partisi es- ki genel sekreteri Pfoyfer bulunan bir kaç siyasa a- damı “Fransız ra- uwaston Jerard dikal partisi,, adryla yeni bir parti kür- muşlardır. Yeni parti, radikal sosyalistlerin es- ki prensiplerini idame edecektir. Yeni partinin milli konseyi, mahalli gruplara mensub 200 mümessili hazır bulunduğu halde Pariste toplanmış ve partinin programını tesbit etmiştir Bu programa göre yeni parti, radikal sos- yalist partisi ile sıkı bir iş birliğinde bu- lunacaktır. Bununla beraber bu son par- ti ihtilalin propagandacılığını yapmaya devam ettiği takdirde yeni parti onunla mücadele edecektir. İNGİLTERE'DE: Yeni ingiliz harb gemileri Londra, 11 (A.A.) — Deyli Telgraf gazetesinin haber verdiğine göre, Va- şington mukavelenamesinin bittiği gün olan 31 ilkteşrinden sonra King Jorj ile Prens of Val muharebe krovazürleri tezgâha konulacaktır. Bu krovazörle- rin inşaatı üç senede bitecektir. Nelson ve Rodney zırhlılarının dört buçuk senede inşa edilmiş oldukları malüm- dur. İnşa edileçek olan yeni gemilerin her biri otuz beşer bin tonluk olub o- tuz mil sürat yapacaklardır. 14 pusluk toplarla mücehhez olacak olan bu ge- milerin her biri altr milyon ingiliz li- rasına mal olacaktır. Bu gazetenin yaz- dığına göre, deniz mahfilleri 1937 de ve ondan sonraki senelerde yeni gemi- lerin inşası için lâzım gelen tahsisatın kabul edileceğini ümid etmektedirler, B. Eden'in avam kamarasındaki sözleri Londra, 11 (A.A,) — Liberal say- lavlardan Mander'in bir sualine cevab veren B, Eden, B. Delbosun fransız meclisindeki son nutkunu ihsas ederek fransız bakanının verdiği teminatın hü- kümette büyük bir memnuniyet uyan- dırdığını söylemiştir. B. Eden'in bu sözleri alkışlarla kar- şılanmıştır. İSPANYA İÇ HARBİNİ DURDURMAK İÇİN İngiltere ve Fransanın teklifine Sovyet Rusya cevab verdi (Başı 1. inci sayfada) ispanyol hükümeti hesabına olarak yapı. lan siparişleri yerine getirmeleri bir mü- dahale telâkki olunamaz. Çünkü ispan- yol hükümeti meşru bir hükümet olduk- tan başka bu devletler tarafından da ta- nınmış bulunmaktadır. Milletlerarası ka- ideleri çiğneyen asıl müdahale, meşru hükümete karşı ayaklanan âsilere silâh ve cephane verilmesi keyfiyetidir. Bu â- siler idarecilerinin de keyfi bir şekilde hükümet olarak tanınması bir müdahale mahiyetindedir. Alâkalı devletler vaziyetinin kendi görüşleriyle telifi mümkün olmadığını göz önüne almayan Sovyetler birliği hü- kümeti, Fransa hükümetinin teklifi üze- rine ademi müdahale anlaşmasına işti- rak etmişti. Sosyetler birliği hükümeti, bu anlaşma ile tesbit edilen teahhüdlerin iştirak edenm bütün devletler tarafından hürmet edileceği kanaatiyle hareket e- diyordu. Fakat maalesef hâdiseler böyle cereyan etmemiştir. Sovyetler birliği hü- kümeti dürüst bir şekilde teahhüdlerini yerine getirirken, diğe bazı devletler durmadan anlaşmaya aykırı hareketler- de bulunuyorlardı. Londra hükümeti, bu hareketleri filen kontrol ederek bun- lara mani olmaya muvaffak olamamıştır. Sovyetler birliği hükümeti öteki hü- kümetlere iltihak ederek şunu bir kerre daha temin eder ki, İspanyada yabancı bir müdahaleyi doğurabilecek doğrudan doğruya veya dolayısiyle her hangi bir hareketten sakınacaktır. Fakat bunu ya- parken sovyet hükümeti, diğer devletle« rin ayni imtinar göstermelerinden emin bulunmak arzusundadır. Bundan başka Sovyetler birliği hükü- meti, tavassut teklifi yoluyla İspanya iç harbına nihayet vermek hususunda yapı- lacak teşebbüse iştirak etmeğe amâde bulunmaktadır. Sovyet hükümeti, bu tavassutun her hangi şekil içinde yapıla- cağını görüşmek üzere diğer alâkalı dev- letlerle müzakerelere girişmeğe hazır- dır.,,; Ademi müdahale komitesinde B. Maiskinin beyanatı Moskova, 11 (A.A.) — Tas ajansı bildiriyor: Londra komitesinin 9/12 de yaptığı toplantıda, Sovyetler birliğinin Londra büyük elçisi B. Maiski demiştir ki: “— General Franko müşkül bir mev- kide bulunmaktadır. Franko'nun zayif tarafı silâhlarının kifayetsizliği değildir. Çünkü Almanya, İtalya ve Portekiz'den » lüzumundan fazla silâh almış ve almakta bulunmaktadır. Franko'nun zayif tarafı, — elinde bulunan insan kuvvetidir. Uzun süren bir harbın neticesi olarak bu kuv« vetler ehemiyetli mikdarda azalmış ve Franko, bunların yerine başka kuvvet getirmek imkânını elde edememiştir. İş- te bunun içindir ki general Franko'nun yabancı hamileri ilkkânun başlarıgıcında ona insan kuvveti göndermek zorunda bulunmuşlardır. Bunun neticesi olarak geçenlerde 6000 kişilik bir alman kıtası Kadiks'e ve 2500 kişilik bir italyan kıta- sı da Elcezireye gelmiştir. Bu itibarla, yabancı tebaaların İspanya harbına işti- raki meselesi bütün vahimliğiyle baş göstermiş bulunmaktadır. General Franko'nun yabancı hamileri hareketlerini haklı göstermek için iki başlıca delil ileri sürüyorlar: 1. — İspanyol hükümeti kuvvetleri arasıtıda sovyet kuvvetlerinin de bulun- duğu iddiası, 2. — Cumuriyetçi ordu ile mücadele eden bir “milletlerarası” kıtanın mevcu- diyeti iddiası. Adanada sular çekiliyor Adanadaki su felâketinde sokakların hali (Başı I. inci sayfada) tilasından kurtulmuş değildir. Bu üç mıntakadaki yurddaşlarımızdan hiç bir malümat alınamamıştır. Hayatları tabia- tın insafına terkedilmiş bu betbaht in- san kütlelerinin akibetlerinden bütün A. dana şüphe ,ve korku içindedir. “ « »» Adana, 11 (A.A.) — Dün daha altı köyle irtibat temin edildi. Burada da ö- lü ve yıkık ev olmadığı anlaşıldı, Kızılay faaliyetine hararetle devam etmektedir. Bütün felâkete uğrayanlar ısıtılmakta, giydirilmekte ve iaşe edil- mektedir. Giydirme, iş bulma ve iaşe ol- mak üzere üç komite vardır. Vaziyetle- rinden malümat alınamayan yalnız Tuz- la mıntakası kalmıştır. Bugün yarın bu- rası ile de irtibat imkânı hasıl olacağı tahmin edilmektedir. Tesbite göre, ölü mikdarı 33 dür. Fakat bu'henüz kati bir rakam değildir. Dünkü teberrularla bir- likte şimdiye kadar 10.000 lira toplan- mıştır. Belediye bütün binaları birer bi- rer muayene ettirmekte ve tehlikeli o- lanlarını yıktırmaktadır. Fen heyeti ruh- sat vermedikçe çürük kerpiç binalara kimse girmiyecektir. Belediye reisi işle- ri bizzat kontrol etmekte ve her tarafı dolaşmaktadır. Seylabın kati bilânçosu ancak her tarafla irtibat temin edildikten sonra çıkabilecektir. Zarar milyonları bulmaktadır. Yıkılan setlerin keşifleri yapılıyor. Fen heyeti raporlarını yakın- da verecek ve bu raporlar üzerine vekâ- lete müstacelen teklifler yapılacaktır. A« . dana için tehlike henüz geçmiş değildir. Kış ortası ve ilkbahara doğru nehrin şehri tektar tahrib etmesi muhtemeldir. Vali bu işin halline büyük bir ehemiyet vermektedir. Gazi Lisesi talebelerinin yardımı Şehrimiz Gazi Lisesi talebeleri, Adana felâketine uğrıyanlara bir yar- olarak Aaralarında 46 lira toplamışlar ve Kızılaya vermişlrdir. Bütün türk talebelerine örnek ol- masını temenni ettiğimiz bu şefkat ©« serini saygı ile anarız, dım eseri