22 Ekim 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

2 Kritik ve otokrıitik “Londra uzlaşması Londrada toplanan “Ademi müdahale komitesi,, bir uzlaşmaya va- rabileceğe benziyor. İlk toplantıda, İtalya delegesi Grandi, gönüllülerin geri çekilmesi esasını kabul etmekle, baromtrenin akrebini “iyi”ye doğru sevketmişti. İkinci toplantıda “fırtına,, ya doğru bir dönüş müşahede edildi. Üçüncü toplantıda, italyan delegesi İngilterenin temmuz plânı- na iltihak ettiğini bildirdi. Bugünkü uzlaşma budur. Buna göre, Fran- sanın'gönüllüleri derhal geri çekmek teklifi nazarı itibara alınmış bu- lunuyor. Beynelmilel bir komisyon, gidip bunun şartlarını yerinde tet- kik edecektir. Bu ne ifade eder? * İlk gününden beri, İspanya davâsını, ne askeri ne de politik cebhe- ler halledebildi. İki İspanya ile beraber, iki avrupalı karargâh çarpıştı. Buna üç ideoloji arasındaki rekabeti de ilâve edecek olursakk, manzara tamam olur fakat vuzuhu artmış olmaz. Bu İspanya meselesi nedir? İngiltereye göre: İspanyol milleti istediği rejimi istediği yoldan seçer, sandıkların ba- şında reyle yahud cebhelerde kanla, buna karışmak doğru değildir. Fa- kat, mavi boncuk, galiba Franko'dadır. Bunun haricinde, İspanya me- selesi, Sebte boğazı meselesidir. Tek bu değişmesin, herşey değişebilir. Fransa için: İspanya işine karışmamak doğrudur. Ancak, “Halk cebhesi,, Fran- sası, İspanyada da “Halk cebhesi,, nin muzaffer çıkmasını ister. Bunun haricinde, İspanya meselesi, Pireneler'in emniyeti ve ana vatan ile AF- rika'daki Fransa arasındaki yolların tehlikeye girmemesidir. Almanya için: “Halk cebhesi”, bizatihi bir yabancı müdahaledir. Binaenaleyh mu- kabil müdahaleyi yapmakta bir mahzur yoktur. Bunun haricinde, İspan- ya meselesi, Fransa ve İngiltere üzerinde politik, stratejik, ekonomik ve sosyal bir tazyik vasıtasıdır. Bu iki büyük devlet Avrupanın diğer iki büyük devletinin bütün haklarını tanımalıdır. İtalya için: Ş İmperial İtalya, oyununu Akdeniz'de kazanacak yahud Akdeniz'de kaybedecektir. Etyopia işi henüz hallolmamıştır. Devlet, parasızdır ve borç içindedir. Lâtin kardeşler İspanya ve Portekiz ile beraber yürütü- lecek bir İspanya davâsı garbi Akdenizde, arab dünyası ile birlikte vü- rütülecek bir müslümanlık davâsı da Şarki “Akdenizle Kızıldeniz'de, İngiltere ve Fransa üzerinde öylesine bir tazyik yapmağa muktedirdir ki, bu iki devlet İtalya'nın Akdeniz üzerindeki talebleri üzerinde iyi düşünmeğe mecbur kalacaklardır. Bu dört görüşe, bir de Sovyetlerinkini ilâve edelim: Sovyetlerin İspanyada hiçbir territorial menfaatleri olamaz. Onlar için, İspanya meselesi, faşizmi teşhir ve mağlüb etmek için bir vasıta- dır. Faşizmi mağlüb etmek, Sovyet Rusya için, demokrasilere kendile- rini tehdid eden tehlikeleri ispat etmekle kabildir. Sovyetlerin yaptığı da budur. Beş ayrı görüş ve bir tek İspanya. Yüzbinlerce yetim çocuğa, yüzbin- lerce dul kadına ve yüzbinlerce şehid a birden malik olan, kanlar içinde, bir tek İspanya. İşte emperyalizmlerin ve ideolojilerin eseri, şimdilik budur. Londra komitesi, bunun nesine ve neresine çare bulacaktır? Binaenaleyh, “İspanya meselesi” diye bir şey yoktur. Dünya ve in- sanlık hastadır. Bu hastalığın, İspanya, ârâzından biridir. Ârâz ile mü- cadele etmek, kısa sürecek bir sükünet getirebilir, fakat hastalığı orta- dan kaldırmaz. Hastalığın ortadan kalkması için, emperyalizmler ile ideolojiler arasında ya bir anlaşma, ya bir hesaplaşma yahud bir vicdan azâbının başlaması lâzımdır. Bunların hangisi olacaktır? Burhan BELGE ULUS Cumhuriyet Bayramında Ankaralılar geçit resmine davetlidir Geçen sene olduğu gibi, bu sene de, cumhuriyet bayramı geçid resmi Anka.- ra hipodromunda yapılacaktır. Ancak, belediyeden öğrendiğimize göre, bu se- ne, alınan tedbir sayesinde, bütün ankaralıların, belediyenin davtelisi ola- rak bu güzel töreni seyretmeleri ka- bil olacaktır. Tribünler ve girip çık- ma yerleri çoğaltılm g olduğundan hal- kın hipodromda kolayca yer bulrfası kabil olacaktır. Ve gene bu tedbirler üzerinedir ki belediye, geçen yıllarda oluğu gibi davetiye usulünü idame. ye lüzum görmediğinden — davetname ve yer tedariki telâşına düşülmiyecek- tir. Bu süretle, hattâ bütün Ankara halkının geçid Tesmini seyretmesi mümkün görülmektedir. Vergi tahsilâtı hakkında bir karar Vergi tahsildarları şimdiye kadar; bin liradan fazla tahsilâtlarını gün kay- dı olmadan derhal yatırıryorlardı. Fi nans Bakanlığı bunların bilhassa yıl başlarında külliyetli tahsilât yapacak. larını ve butları teslim için fazla gün kaybedeceklerini göz önüne alarak ye- ni bir karar vermiştir. Bu karara göre şimdiden sonra atlı tahsildarlar Finans yılının ilk altı ayında (4000), ikinci al. ti ayında (2500) liradan fazla yaptık. ları tahsilâtı müddet beklemeden tes- lim etmek Mecburiyetinde olacaklar. dır. » HAVA | Hararet 7 dereceye kadar düştü Dün şehrimizde hava kısmen bulut. lu, kısmen açık. geçmiş, gecenin en dü. şük ısısı 7, gündüzün en yüksek ısısı 14 derece olarak kaydedilmiştir. Yur- dun şarkt Anadolu mıntakasında hava yağışlı, orta Anadolu ve Karadeniz sa. hillerinde bulutlu, diğer mıntakalarda kapalı geçmiştir. Dün, yağışların ka. remetreye bıraktıkları su mikdarı Ri- zede 21, Adanada 13, Erzincan ve Sam. sunda 6, diğer yerlerde 1-4 kilogram arasındadır. Dün en düşük ısı Erzurumda 2, en yüksek ısı da Adanada 25 derecedir. Kliring vaziyetimiz Ayın on altısındaki durumu gösteren İktisad Vekâletinden aldığımız ma- lümata göre, kliring hesablarımızın 16.10.1937 tarihindeki durumunu göste- rir cetveller aşağıdadır : DIŞ TİCARET Kliring hesabları bakiyeleri ve kredili mübayaalara aid teahhüdler Türkiye Cumhuriyet Merkez Ban. kasından alınan hesab hülâsalarına göre 16-10-1937 tarihindeki kliring hesabları bakiyeleri ve kredili mübayaata aid te- ahhüdler yekünları : CETVEL :1 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasındaki blokajlar : Memleket Miktar T. L. Avusturya 3.687.500 Belçika 158.600 Bulgaristan 5.700 Çekoslovakya 3.901.600 Estonya 3.300 Fenlandiya 1.030.900 Fransa 3.983.600 Holanda 1.177.800 cetveller İngiltere 8.484.400 İspanya 395.500 İsveç 1.712.600 İsviçre 1.071.200 İtalya 1.942.600 Lehistan 31800 Macaristar 153.400 Norveç 570.100 Romanya 2.062.800 Yugoslavya 251.400 Yunanistan 54.300 -_-__/ Y .B &SD N 29.279.100 CETVEL :2 Muhtelif memleketlerin merkez bankalarındaki blokajlar Reichsbank — Berlin'deki blokaj yekünu A — Hesabı T. L. 11.712.300 B — Hesabı T.L. 6.859.600 C — Hesabı T.L. 3.477.100 Almanyadaki umumi blokaj yekünü * 22.049.000 SA - BeaPre K L . —3 Muhtelif memleketlerden kredili olarak yapılmış olan mübayaata aid teıbhüdlef Tei aa Memleket Resmi daireler Hususi şahıslar Yekün a Almanya 21.143.606 T.L. — 12.409455. T. L. 33.518.06İ Mi b vi A T Avusturya 57.934 —— 384.947 şaz.B3l Belçika i 33.713 33713 Çekoslovakya 613.731 —— 577.800 1.191.62İ Estonya e 21.650 31.650 Fenlandiya, 181 32.703 x2.884 Fransa 7979 — 231871 299.850 Holanda 89.382 67.585 156-9'?' İngiltere 191.5908 —— 341.953 533:55! İspanya 20.102 42.596 62.698 İsveç 1.590.449 283.283 1.882.732 İsviçre 58:054 304.100 362.154 İtalya 25215 — 328.753 cişERE Macaristan 785.473 193.990 979.463 Norveç 56.299 65.836 122135 Lehistan 17.766 21.822 39.588 Yugoslavya 3.077 40.045 — , 43.122 Yunanistan * 58.343 ,58'343 ÜT Y ERNEÜN 3.526.240 —— 3,031.080 6.557.320 Profesör August Egger Ankaraya geliyor İstanbul Üniversitesi tarafından iki konferans vermek üzere davet edi- len Zürich hukuk fakültesi profesör- “lerinden B. August Egger, hukuk il. mini yayma kurumunun daveti üzerine Ankaraya gelerek Halkevinde bir kon- ferans vermeyi kabul etmiştir. , İsviçre medeni hukukunu hazırlı. yan Eugöne Huber'in talebesinden o- lan profesör aslan İsviçreli olduğu hal- de Berlin üniversitesinin daveti üzeri- ne bir müddet ora hukuk fakültesin. de ders verdiği gibi Zürich hukuk fa- kültesinde de otuz seneyi mütecaviz zamandanberi “Medeni hukuk ve tica. ret hukuku” derslerini okutmaktadır. Profesör, neşrettiği birçok eserleri ve -fikirleri ile ilim âleminde bir otorite olarak da tanınmaktadır. Fotograf sanatı Leonardo da Vinci'den Baton'a kadar sanatkârları ve filozofları alâ. kalandırmış olan “karanlık odada hayalin teressümü,, hâdisesi, yüzler- ce âlimin yardımı ile bugünkü ha- rikulâde fotoğrafya sanatına, ve Ni- layıp yüzlerce sanatkâr ve âlimin yardımı sayesinde, gene öyle bir ha. rika olan resim baskısı sanatına imkân vermiştir. Muasır fotoğrafcı. nın ışığı bir hamur gibi yuğurup süjesini meydana çıkartmakta göSs- terdiği bilgi, baskı makinası altın. da resmi, bütün incelikleriyle, ga- zete kâğıdına kadar nakledebilen matbaacının bilgisi ile ahenkleşerek, vaktiyle ancak zengin evlerinin düu- varlarında görülebilen güzellikleri, bugün, en mütevazi köylünün gözle. cephore Niepce ve Daguerre ile baş. Karısı İstanbulda doğmuş olan pro- fesör, uzun zamandanberi türk dostlu- ğu ve ona taallük eden mevzularda ha. kikati müdafaa ile tanınmıştır. Profesör, yarın akşam Toros eks. presiyle şehrimize gelecek ve cumarte- si günü Halkevinde (içtimat medeni hukuk yahut bugünkü medeni hukuk- ta cemiyet ve ferd) namı altında çok esaslı bir konferans verecektir. Bu konferans İstanbul hukuk fakül. tesi doçentlerinden B. Hıfzı Veldet tarafından dilimize tercüme edilecek- tir. Hukuk İlmini Yayma Kurumunun Du seneki çalışmalarına bu konferan. sın başlangıç oluşunu takdirle karşıla. TIZ. ri önüne sermiştir. İnanalrm ki fo- toğrafya ve baskı sanatları zamanı- mızın büyük zaferlerindendir. Bugünlerde Pariste açılan — otuz ikinci fotoğrafya sanatı sergisin. de teşhir olunan eski ve yeni fotoğ- rafilerin zevkini bir sanat dergisin- de görüp tadarken, Basın Genel Di. rektörlüğünün bastırdığı “fotoğraf. la Türkiye” albümünden de kendi- mize o kadar derin bir gurur hisse. si çıkardık. Otuz ikinci fotoğrafya sanatı ser. gisinden alınıp bahsettiğimiz dergi- ye dercolunan resimlerin altına da, “fotoğrafla Türkiye” albümünde seyrettiğimiz nefiselere de L&onar. do da Vinci dahi imzasını muhak. kak ki memnuniyetle atardı. Fotoğrafya, tipoğrafya, sinema- toğrafya.. mödern çağların işte gö. zü, dili ve kulağı: geçet gün sine. mada bir çelik haddehanesinin nasıl işlediğini gördükten sotnra Çekos- lovakya Cumhur Reisi Mazarik'in ölümünden evel söylediği bir nutku dinledik; daha sonra - tesadüf buya, önümüze Jean —Harlov'u getirdi. “Karanlık odada hayalin teressümü,, çı gemisi bir fırtmaya yakalanmış ve kendisinden tam 13 gün haber alımama- şi 13 ağustos tarihinde 13 numa- ralı sahil muhafızı tarafından bulunarak Murmansk'a getirilmiştir. 13 rakamımın uğursuz olduğuna ina- nılır mı hiç? Toptan ceza hâdisesi, btigün, bir taraftan bir öğ- retim vasıtası, diğer taraftan konu. şan bir tarih haline gelmiştir. Yarı. Nfın çocuklarına nasıl imrenmiye- lim - N. B. Kıymetli bir eşek İtalyanın en kıymetli eşeği Novare köylülerinden birinin elindedir. Fakat bu adam köyün en bahtsız adamıdır. Bu bahtsızlığın sebebine gelince: köylü pa- zara giderken 3000 liretten ibaret ser- vetini evinde bırakmaktan ve cebine koymaktan korkmuş, bir beze sararak bir demet otun içine yerleştirip otu da arabasının arka tarafına sıkıca bağla- mıştır. Pazarda satmak niyetiyle araba- nın ardına yularının ipini geçirdiği eşeği, yolda karnı acılı baya yakl ve ot demeti ile birlikte 3000 yemiştir. Parasını bankaya yatıracak yerde ot demetinin içine gizliyen köylünün yan- lış hareketinden bahseden italyan gaze- tesi diyor ki: “3000 liretin şimdi nere- de olduğunu bizim Novare'li biliyor a- ma elinde ise onu oradan çıkarsın!,, İireti de 13 rakkamı meşum mudur? Geçen ağustosun birinci günü Sevyet. ler memleketindeki Murmansk limanın- dan 13 tayfa ile hareket eden bir balık- Gazetelerin “mahkemelerde,, sütun- larını okuyanlar, beşör komedyasının seyircileri olmak bakımından, muhakkak ki, zevkli yazılar okumaktadırlar. Bir fransız gazetesi bir evlenmenin nasıl ni- hnygt' lduğunu, l leri takib e- den muhabiri lisanından şöyle anlatıyor: “gelin, güvey, gelinin ve güveyin ikişer erkek kardeşi, düğün günü, gelinin ana- sını bekliyorlar. Kadın bir türlü gelmi. yor. Güvey hiddetleniyor; bir küfür sa. vuruyor. Gelin ses çıkarmıyor. Fakat vakit geçince güvey birkaç tadsız söz daha sarfediyor. Bu sefer gelin taham- 1 — Siparişi mukaveleye bağlanmı$ olduğu halde henüz memlekete idhal €- dilmemiş olan mallar bedelleri yukar- daki yekünlarda dahil değildir. 2 — Almanyaya aid yukarıdaki Y*- künda dahil bulunan altı aya kadar VE- deli mübayaat : Resmi daireler Husust şahıslar Yeküf ____/ b K R v L 1.983.722 — 6.021.317 8.005.-031 Bakiye daha uzun veya başka vadeli mübayaata aid teahhüdler — yaktınun” 3 — Almanyadari gayri diğer mem” leketlere aid yukarıdaki umumt yeküf da dahil alti aya kadar vadeli mübay&” a: p Resmi daireler Husust şahrelar Yekün -—/ ToL ü f . L 440.075 — 1.682.713 2.122.787 Bakiye daha uzun veya başka vadeli mübayaata aid teahhüdler yekünunu İ" fade eder . 4 — Her memleketin kredili teai- hüdlerimiz de dahil olmak üzere hesâ- mül edemiyor, K Güleel istiyor. Güvey ona da “çeneni kısar mi- sın ,, sualiyle hakaret ediyor. — Terbiyesiz. — Sensin. Bu sefer kardeşler karışıyor. Bir to- kat patlıyor. Gelin güveyin suratını tır- malıyor. Düğüne giderken iki alie mah- kemelik oluyor. Hakim hükmünü veriyor: — «« maddesinin son fıkrası: mucibin. ce iki davacı tarafın hepsini birden se- kizer gün hapis ve yirmi beşer frarik pa- ra cezası veriyor ve eskiden mahkümi- yetleri olmadığından bu cezayı tecil e. diyorum, : ben alacaklı bul ğt meblâğ tesbit edilebilmek için 1 numaralı cetvelde © memleket için gösterilmiş olan blokal yekünuna aynı memlekete aid olarak işbu 3 numaralr cedvelde mnüderiç t€- ahhüdler yekünunun ilâve edilmesi icâ” beder. (AA-) Romanya'ya giden askeri heyetimiz İstanbul, 21 (Telefonla) — Romaf- ya Veliahdi Sonaltes Prens Mihai'nin Romen ordusu subaylığına terfii doı_y yısiyle yaprlacak törene hükümetimi? namına iştirak edecek olan askeri BEü yetimiz Bükreşe hareket etti. 22.10-1931-"";' 4