1 Aralık 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

” ge p pe ig 2. — VAKTT. 1 Kânunevvel 1929 . Geçen sene buğün Türk gazeteleri büyük irfan inkı- lâbınınilk güzel eserini vermişti İnkılâbın mesut neticeleri Büyük Gazimizin 928 yazında İstanbulda | tepşir ettiği büyük İrfan irk'âbı, 928 teşrinsânisinin birinci günü B. M. meclisinde kabul edilen kanunla tatbik sa- hasına gürmişti, Meclis © gün v'yi heyecanların en yükseği ile doluydu. Büyük Gazinin tarihi nutku en coşgun alkışlarla karşı» lanıyordu. Gazi, nutkunun harf- lere taallük eden kısmında büyük ibtiyacı şu güzel cümlelerle işaret ediyordu : *Aziz arkadaşlarım: her seyden evvel ve ber inkışafın ilk yapısı olan meseleye temas etmek isti: yorum. Her vasitadan evvel bü- yük Türk milletine, onun bülün emeklerini kısır yapan kurak yol haricinde kolay bır okuma yazma anahtarı vermek lâzımdır. Büyük Türk milleti cehaletten #z emek lâ kısa yoldan ancak kend: güzel ve asil diline kolay uyan böy'e bir vasıta ile sıyn'abilir. Bu okuma yazma anahtar an- cak lâtin esasından alınan Türk alfabesidir ,, Kabul edilen kanun, neşri ta- ribinden itibaren Dev'etin bütün daire ve müessese'einde, bil- cümle şirket, cem yet ve hususi müessese'erde Türk barllerile yazılmış yazıların kabul ve mu- ameleye © kopu'masını o mecburi kılıyor harf erin Devlet muame- lâtına tatbiki tarihini 929 Kâ nunusanisin n birinci günü, Türk- “çekususi” veya resmi levha, ta belâ, ilân ve snema yazılarıyla Türkçe kususi, resmi bilcümle mevkut, güyri mevkut gazete, risale ve mecmuaların Tükçe harflerile neşri 'arihini de 1 Ka. nunue€vvel 928 olorak tayin ve tesbit ediyordu. Bugün 929 kânunuevvelinin | birinci günü, türk gazetelerinin yeni harilerle çıktığı ilk günün | yıl dönümüne tesadüf eden bü. yük inkılâp günlerinden biridir. Bu tarihi, aynı mes'ut heyecanı duyarak işaret ediyoruz İnklâbın mucizeleri Bu yıl dönümü münasebetile harf inklâbının henüz hir seneyi do'durmıyan günleri içinde ya- rattığı neticelerden kısaca bah setmek imkânını elde etmiş bu lunuyoruz, Bu inklâbım yarattığı en mühim eserlerden * birisi, büyük halk kitlelerinin ümmilikten kurtarıla rak okur yazar hale getirilmesidir Geçen sene başlıyan bummalı mesai neticesinde Dev'et memur: ları teşrinevvel bidayetinde Türk harflerini öğrendiler. Teşrinevvel iptidasından kânunevve! nihayeti- ne kadar devam eden iki aylık müddet zarfında da mem'ekerin her tarafında açı'an halk kurs arı vasıtasile 250 bin kedın ve erkek vatatıdaş okuyup yazmayı öğren- di. Ha'k tedrsatını daha müsmir bir. ha'e getirmek için millet mek- t pleri teşkilân vücuda getirildi. 1 kânunusanide faaliyete geçen millet mektep'erinin nisan niha yeline kadar devam eden taali- yetleri basılası şu suretle taayyün ediyordu: 200 bini Arap harfleri'e eku- yup yazmayı bilen (480) bin de tememile umumi o'an (680) bin kadn ve erkek vatandaş millet mekleplernin tahsil devesi oi hayetinde imtihan edilerek ken- dilerine şehadetname "verildi Bu mekteplere devam ederek okuyup yarmayı öğrenmiş olduğu hâlde imtihana o giremiyen bir kısım vatandaşlar daha mecut olup bunların miktari da (200) bin olarak, kahmin , edilmektedir - Bu hesaba nazaran miller mel tepleri ink»lâbın vukuundan ber süiktar; (15 milyona “vak'aşın vatandaş yetiş iimişlerdir. " Bu devredeki. mekteplere «de vam eden vatandaşların adedi de 400 bin olarak tahmin ediliyor. Bundan mada geçen seneden iti baren bir iarattan Mean vekâle ti kendi neşriyatını ve bilümum mektep kitaplarını Türk barfleri- le neşre uğraşmış ve bi'ümum ilk mektep kitaplari'e orta tedrisat müesseselerine ait kitspların da pek az istisnasından mada heyeti umumıyesi — yen Türk“ harfeerile neşro'unmuştur. VAKIT ın tefıikası: 18 Yazan: Hüseyin Rahmi edemiyeceğim “enin refakatinde bir şans var Kend kendinin ne uğurlu bir adam olduğundan bihabers'n. Eline işletilecek zen- gin bir maden geçti. Belki senin de cebinde böyle mühim bir de fine anahtar: var.. gene bundan da haberin yok; gel şöy'e seninle tenha.. çok tenha bir yere çeki lelim, Kol kola konuşu konuş» balata, defterdira doğru yürüdüle,. Eyü. bün ölüer caddesine geldiler, Ölüm tepelerden aşağı ihtiyar servi eri, yosun'u kınk dökük taşlarile sanki dirileri aşılamağa atılıyordu. Mezarlık arasında koytu bir kahve bahçesinin »#r tenha bir köşesine çekildiler. Avnüsselâh, mesruk pardesü de bu'unan mek- tubu cebinden çıkararak acayıp bir suretle dedi ki; — İş işi açar. Vaka vakayı doğurur OOkuyaym da dinle. Kulağını ver. ayağımız. kendi kendine br şans geldi Fakat bundan Azami istifade etmeği bilmeliyiz. İskem'e'erini biribirine biraz daha yaklaştıdılar. Avnüssalâh fısltı. ile alelâde konuşma arasında bir tempoda, elirdeki satırları şöyle okumıya baş'adı “Nedim, “Bana yüklettiğin ağır vazife nin ötesinde mesut bir istikbal vadediyorsun.. Fakat çok vor. gunum .. Birazda vicdan azabile eziliyorum. Döşeğimde yalnız kal Ormanlarımız Yenı kanun lâyıhası tetkik ediliyor Ankara, 30 ( Vakır ) — Yeni orman'ar kanunu İâ'ihası İktisat tetkik edilmekte encümeninde dir. Lâvihaya göre bütün orman 'ar devlete aittir. Mülkiyet da- valarını mahkeme haliedecektir. Kanunun neşrnden sohra e has ve müessesat, tasarru! ettik ieri ormanarı hükümete 'asdik eti receklerdir. Devlet ormanları 2 sene içinde sabit işaretlerle tahdit edilecek tir, Orman siyasetinin sayesi, mev- cut wi fenni bir surette mubafa- za hörap ormanları ıslah, ve yeni den yetiştirmektir Kwymetli ağaçlar dalma mu haftaza edilecek, nakliyat için sulardan istifade olunacak, yol lar açılacak, tesisat yapılacaktır. Vekâlet ormanlar için ayr bir hesap tutacak, sali hası'atın yarısı hazineye verilecek. yarısı da ihtiyat aekçes aynlacak, ica bında (o istikraz oaktedi'ecektir. Mecburiyet olmadıkça orman larda hayvan otlatılmıyacaktır. Müsadesiz * Küçük bir dal bile kertirlmiyecek, oajaç'ar para He san'acak, odunenluk, tahta alk ile geçinen köylülere be deli 10 senede ödenmek üzere | bir saha: gösterilecektir. Kurumuş © devri'miş ağalar, | ya; saklar müzajede ile satıla | cak, onan “İçinde avcık, ba, ukçıhke yapan'ardan vergi alına. caktır. Köye nahiye örman'arı ahali beyninde paylaşılacaktır. e Tedbir alınıyor Kışın ve fena havaların yaklaş- ması ile tahlisiye müdüriyeti esaslı tedbirler almağa başlamışur o Tipli ve karlı havalarda kaza olmaması için limana büyük bir sis düdüğü kona- | caktir. Boğaz hericnde Buba bur- | nuna da gene büyük bir sis kam- Paran konmak için mahellinde fa- eliyete başlanmıştır. Bir müddet evel Ankaraya girmiş olan tahlisiye v- müm'müdürü Necmettin 8 iki güne | kadar şelirimize dönecektir. dığım geceler inleyen hastanın sayıklamalarını « kaydediyorum Tam mana çıkarmak mümkün değil saçma sapan sözler... Bu hezöyanların Târasında şu nakarat var; — Saffet, beni affet. Saffet beni affet, Kimdir. bu Saffet? bilmiyo. rum Somağa da kokuyorum. Bu ihtiyarın hazineleri etrafın da o vydisulan masalar bir ar “Monte Kristo, hikâyesine benziyor. güya bunlar muhtelif | yerle de gömülü imiş. tisımlı #miş!, Zevcim bir gece bara şöyle hitap ett; — Şevkiye ben Boyacıköyün- deki harap Yalıyı sattım... — Evet —. Oru şimdi yıkmışlar... — Öyle diyorlar. . — Yalının arka bahçesinde bir mahzen, onun içinde bir kuyu vardır. — Peki. — Periler benim hazine'erimi işte bu kuyuya “ naklertiler... Evvela tamamına dinlediğim | ) TELGRARH m NN , detleri ve Türk gin Yunan sefiri Gzi Hz.lerine itimatnamesini takdim: etti Sefir, iki memiekci arasın daki münasebeilerin inkişa- pına çalışacağımı söyledi Ankara, 30 (A.A) — Relsicüüm- hür hazretleri bugün Çankaya köş- künde yeni Yunan sefiri Polihro- niyadis censplarını mutat merasim- İ le kabul buyurmuşlardır. Yunan $€- firi itimatnamesini Reisiciümhur haz retlelne takdim ederek atideki nut- ku irat eylemişderdir: “Retsiçümhur Hezretleri, Yunan Relsicümhuru. Hazretleri tarafından nezdi devletlerine lev- kalâde murahbas ve ortselçi sıfati- le tayin edildiğimi müş'ir mektubu selefime sit vedaname ile birlikte takdim ile kesbişeref ederim. Bana tevdi edilen bu pek şerelli vazife iki Cumhuriyet arasında si- yasi ve ikbsadi sahalarda teyem- münen mevcut olan bir çok müna- sebetlerin inkişafına mesaimi hasra imkân vermesi idbarile benim için bir kat daba kıymetlidir. Vazifemin ifasında zatı devletlerinin lütufkâ- rine o müzaheretlerile Cümhuriyet hükümetinin yardımına neil olaca- gımı ümide Içtisar eylerim. İki memleketin dostane .münnse- betlerini takviye ve geyide vazife- min medar olacağı ümidile meşbu olarak zatı devletlerinin şahsi sas- ün, saydet ve refahı için Refsicümhor Hz ne mına arzeylediğim en. samimi te mennilerimin kabul buyrulmalarını rica ederim. Reisicümhur Hz. cevaben atideki nutku irat buyurmuşlardır: Elçi Hz. Yunan Rerisicümhuru- Hz. nin zatı- alilerini nezdimç fevkalâde murah- has ve ortaelçi tayin eylediklerini İ | Miralay Fortingfon An bildiren mektuplarını memnuniyetle aldım. Selefiyize git vedanameyi de alıyorum. Messiniz! Türkiye ile Yunanistan arasında Siyasi ve iatisadi sahalarda mevcut bir çok münasebetlerin in- kişafına basredeceğiniz hakkındaki bu muhaverenin sonu böyle saç maya çıkınca ihtiyarın yine sa yıkladığım anladım... Nedim senin mükerrer ve şid detli icbarların üzerine konakta: ki kasanın anahiarı nerede oldü- gunu çok aradım. Bulamadım Avahfarı zevcim hastalığından evvel bir yere mi sakladı? yoksa üğey oğlumun eline mi geçti? keşfetmek müşkül... Kasada çok pars olduğunu bazı de'âil üzerine tahminliyo rum. Fakat senin bu hususta ki teklifini kabule cessretim yok. Ve'aslâ olamıy»cak anlıyor musun? Bu teklifi bir daha tekrarlama.. gece kapıları açık bırakarak se- n'n kasa odasına girmeni teshil edemem. Konakta yalnız deği- flm ki. Affan var, karısı çocuk. ları var. hizmetçiler var. w Cürmü meşhut halinde ya. ka'anırsan sana ya hırsız diye cekler ya zanpara.. üzerimize bulaşacak biribirinden berbat iki leke... Sabret.. sabret. oh ne yazdı. İ ğını da bilmiyorum. Bütün bü- sün senin olmak için sabırsızlık rl iki köylü boğuldu Oyal Birkaç gündür yağan i dün kesilmiştir. Maamatib DATE) hede, An kapa: ve yağmur A kide mevcustur Dünkü nüshamı2di İğ İnd, | dığımız gibi bütün Kühtne 3 a ize sular altındadır. Kemer PS Te bir köprü sellerden yıkıldığı o) emi in bütün Kâhtane havalişi sulsf set Röci dadır.“ Kemerbürguzda bir “ağ mi sellerden yıkıldığı gibi Rıfat VE Sel Sa san isminde iki köylü de ti ing MUŞtUT. vi) kaç Bün s#kşama doğru Kema hil 'u gazda sular yavaş yava; * By ve otömoöbillerle o muvasali E edilmiştir. Şimdi bürün Kah”) | E ; varmı” derin “ bir çamur ©” Li kaplamıştır, yayan yürünem Evka dir; Mm ya Jandarma Kumandanlığı “2 ilmi tertübari almış olop, zardr VE nı tesbile meşguldür. Kandılli rasathanesinin maldmata göre bugün havi “$İ lu ve halit ; yağmurlu olacak) gör şimalden esecekür. İ Dün hararet azami 9 «ih derece idi, İİ Ned Ankara, 30 ( Vakt) —İ metli dostlarımızdan miralay Fortington şehrim ğ miştir. Hariciye vekili Rüştü 'Pey: taralından ş€ğğ “ürmüş Hariciye binasında bir öğ yi lecek, ifeti verilmiştir. N söğterinizden memnun oldu” * sek vazilenizin ifasında beği Cümhuriyet hükümetinin Kefi i la: teshildâtana “mazhar. olacağınız kın, olabilirsiniz. İki memleket ki dostluk münaseberlerinin * İenmesi bizim de arzumuz fıkur. Mesuinizde, bu münasebet” kişafına . hizmet etmek ht gösterdiğiniz - ümidin tama hakkukümu temenni ederim Reisicümhur bezretlerinin ##.4 rini ve Yunan: milletinin sadi refahı çok samimiyetle gel la bu iht yarın öldüğün! mek de bara bir cinayet p O sağken sanki ben çen miyim? İsar ettiğin © nokta da sana karşı şiddeti halifim. Hayır öyle çeY yi” elimden gelmez. bunu bir. tekrarlama. wi Bu bafta beni mabüt gi mahallinde bekleme, tai diğimden şüpeleniyorum- ; ederim bu mektuplarımı Yi mahvet. saklamaktan * » likeler melhuzdur.. Dön“ g# neler olmaz.. Daima seni” 4 kiyen. İşte sana derin pusei 5 selâm... Avpüselâh mektubu yeri ne tesir hasıl ettiğini ii mm için muhatabının yüzüne Ali Safder onun bv cevap olarak: — Zavallı kadın. ğunu bilse... eme)