January 4, 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8

A AŞ ŞA MZ —— 8 — VAKIT 3 Kânunusani 1931 — —ğ— - — Dahiliye Vekili Menemenden Geldi. tür. Telgrafta bu vasiyetin gönçik Üst pref 1 inci sayılamızda lece nesilden nesile teslim ede- bittabi tevsi edilebilir. Maamafih şin. diye kadatki tetkikat böyle bir şeye lü güm göstermemiştir. Kastâmonu, 2 (A.A.) — Menemn ir- tica hâdisesini tel'in maksadile türk o tağı tarafımdan tertip edilen mitinge binlerce halk iştirak etmiş ve hâsiye büyük bir nefretle telin edilmiştir. Bu münasebetle Gaşi Hr. ne (OErkâni Harbiye, Başvekflete, Maarif Vekâle ine taziyet telgrafları çekilmiştir. Tahkikatın sorti neticeleri Menemen hadisesi tahkikatı ehemmiyetle devam etrektedir. Menemen divamı harbi beyeti ya- rindan itibaren filen işe başlı yücuktar. Bütün mevkuflar Me- Bemene gönderilmektedir. Şehri- mizden gönderilenler de bugün Menemene varmış büulübacaklar- dır. İzmir ve mülbakatında şim- | diye kadar tevkif edilenlerin mikdarı (200) e baliğ olmuştur. Mevkuflardan bir kısmının, bil- bassa Şeyh İbrahimin mühim ifşaat ve itirafatta bulunduğu anlaşılmaktadır. Söylendiğine göre şeyh kâhdi- sinin bir çok müritleri olduğunu, camilerde bir tâkım vaazlar ver- diğini kabul etmekte, yalnız Me- iemen hadisesile alâkası bulun- madığını söylemektedir. Yeniden tevkif edilenler İzmirde Ali ve Mehmet Ali isminde iki hoca ile Manisada bir mektupta ismi geçen Aptül- güni Fazlı ismindeki Şeyh tevkif edilmiştir. Artiutlüda da irtica ile alika- | (Menemen) ne olacak? (Menemen, İarı görülen üç kişi tevkif edil- miştir. Bunlardan manda Akhisarda tutulan Hafız Hasan ismindeki manifaturacı Manisaya götürül Bu adamm Nakşibendi resa- İsleri dağıtmakla ve halkı gene- letdenberi Nakşibendi ölmüya davetle meşgul olduğu tahakkuk elimiştir. Azil ve istiçvap Mülkiye imüfettişi Talât bey Manisada teftişe ve devlet me- murlarının irtica teşebbüsü kar- üisinda lâkayt kalip kalmadık- larını, mes'uliyetleri olup olma- dıklarını tetkike başlamıştır. Bir habere göre ihmalinden bahse: dilen Mârüsa metkez memürü Zeki beye müfettişlik tarafindan işten el çektirilmiştir. İşten 6i çektirilen İMenemet kaymakamı Cevdet beyde vali muavini Saip bey tarafından istiçvap olunmuştur. Cevdet bey hakkında kahun! takibat yapıla- caktır. Menemet halkinin çekin- genliğil Evelki gün İzmirin münevver gençliği tarafından Menemende büyük bir ibtifal yapıldığı ma İdmdur.Bir telgrafa göre bu taziz merasiminde Menemen halkının ço- günün çekingen durduğu yörülmüş- üzerinde iyi bir tesir bırakmadı: ğı kaydolüntiaktadır. İzmir Türkocağı gençlerinin her hafta Menemene giderek halka Cümhuriyetin iyiliklerini ünlatacakları baber alınmıştır. İctimalar, mitingler Menemen O faciasının Obötün #metilekette uyandırdığı teessür devam etmekte, bu hususta bir çök mitingler, içtimalar yapıl makta ve telgraflar gelmektedir. Bu meyenda Ankarada Türk ocağında yapılan içtima çok ha- raretli olmuş ve bir çok müs heyyiç nutuklar söylenmiştir. ŞehitKubilâyB.in müazzeğ hö- tırasını tazizen bir dakika ayak- ta sükütu müteakip, Maarif ve- kili Esat B. söz almış ve hitabe- sini söylemiştir. Esat B. ezcömle; — işte ey Türk genci bü- yük Müncimiz Gazinin “Cünr buriyet fikren, İlmen, fennen be- denen kuvvetli ve yüksek söci- yeli muhafızlar ister, dediği kuv- vetli ve yüksek seciyeli muhafız sensin. Sen büyük rehberimizden milli şuur ile aldığın bu kiymet- li emaneti, aziz Türk cümbhuriye- İ Gmizi ilelebet muhafaza ve mü- İ dâfna edilmek örete gene böy Son hâdizeden söohra isine karşı het yerde büyük bir birar hissi uyarmıştır. Bunun sebet ünhuriyet kurbanı Kubilâj o Beyi K şehâdetini seyreden Menemenli erin hemen bin beş yüz kişiye yak, uğunun anlaşılmasıdır. iz cinayeli alkışlamamış olsalar genç bir Türk zabilinin bıçak ile boği sından kesilmesini hissizce seyir eli İleri ve bu faciayi menelmek teşeb günde bulunmamaları iki binden faz la oliniyan büzün kasabü höllini b ohaalsiz cindiyetin imes'uliyetinde terek gösterinekteğir. eza lertip edilmesi fikri müuhlelif mu hafilde ktcvet bulmakta pe bu nt ne şekilde yâpilabileceği iminakı olunmaktadır, Bir fikre göre (Menemen) Burası gayri meskün bir yer hali Meclisince bir kanun kabul edilme, iz (i, bürasinin diğer şehirler ile ve kı sabalar He ihtilâl kesilmelidir. Bu relle bülün kasaba halkı ötlünduğü Fde bir nevi kalebenilik terasına uğ ramalıdır. Üçüncü bir fikir şudur: Menem ahalisi elin hâdiseden mes'uldür bu mes'uliyet vazifelerini ğırdır. Ancak bu İeswsta verilecei cezanın en muvafık şudur: Büt, (Menemen ahalisi bir kanunu mahsı ile cümhuriyet Kanunlarının her tat aşa verdiği hukuku meileniyeden kat edilrrelidir. Bü yölda bir ce Şüphesiz şimdiki halde teşekkül em daha Kolay kabili tatbiktir, hi e kâfi derecede müessirdir. nen divanı harbin tahkikat ve muhal kematı neticesini öeklemek lâzırndir. lüzum olup olmadığını daha sarih bi: surette gösterecektir. Bu emsal Bunun için (Menemen) ehalisi hak kında tarihe ibret ile köyt edilecek bi bir (Mel'un belde) addedilerek Tür harilasından tamamile silinmeli dir. Menemen ahalisi bildistisna muf. telif Anadolu şehirlerine dağılmalıdıt! tirilmelidir. Bu hususta Büyük M. Diğer bir fikre göre (Menemen) e alisi umumiyeile mevkuf addedilme yapmıyah) memurlarin mes'uliyetlerinden daha ceksin.Hayalıni millet için mem- leketi için feda eden buazizTürk genci hayatta da böyle memleketi- miz çalışacağımız #amân kendimiz için çalışmış olacağımızı bize öğ- retti, Vatahperverane, fedakâra- ne bir misal gösterdi, ders ver- di.,, Maarif vekilinden sonra Mâârif müsteşarı Emin, Ankara ötkek lisesi müdürü Nihat B. ler, şehi- din meslek arkadaşı olaf mual- limler nutuklar söylemişlerdir. Bilhassa Türkocakları namına Hamdullah Suphi B. çok mühey- yiç uzun bir nutuk iratetmiştir. Balıkesirde Balikesirde Türk ocağında Ins kilap şehidi Kubilây B.in tazizi için bütün münevverlerin iştira- kile yapılan içtimada aziz şehi- din refikası Vedide hanımla iki yaştaki yavrusu Vedadin bu- lünmasi umumi beyecai teşdit etmiştir. Vedide Kubilây hanim bülün hatiplerden sonta hâzirı- nun göz yaşları arasında kürsüye çıkmış herkesi ağlatan bir sesle: »- Kubilây gitti, icapedefse bh de yavrum da çök mukaddes İnkılâp ve Cürühuriyet uğrunda ölmeğe hazıriz,, demiş ve çok derin çok samimi tezahürat ara- sında kürsüden inmiştir. , Gazi Hz. ine telgraflar Menemen hadisesi münasebe- tile Reisicömbur Hz. lerine her taraflar teessür ve tazimat tel graflan gönderilmektedir. Sön yirmi dört saat içinde de Türkistan Tütk gençleri birs liğinden, (oOElâziz Türk ocağı Gemlik muailimler birliği, Inönü gençleri namına belediye, Mal- tepe gençlik mahfili, Mudanya Hâlk fırkası, reislikletile Istanbul Darülfönunu ve yüksek mektep- let geüçlerivden ve Dülfünun diş tababeti şubesi talebe cemi- yeli reisliğinden telgraflar gön- derilmiştir. Gazetejer arasıtfıda Son posta ile gelen İzmir ga- zetelerinden “Hürriyet,, Menemen badisesinden bahsederken şöyle diyor: “Hadise derhal bastımılamadı Çünkü yapılan neşriyat ve tâh- rikât hükümet olorilesini çok sarsmıştır. Bazı sınıf memu:lar tereddüt içinde kalmışlar ve korktmüşlatdır.,, Derviş Mehmedin ahlâksızlığı! İzmir o gazetelerinden (birisi maktul derviş Mehmedin gayrı tabii iptilâlarlada malül olduğu” nu ve maiyetindeki Hasan ismin“ deki çocuğu bu iptilâ yüzünden ettiğini yazıyor. Eski zihniyetle mücadele Iskeçede çıkan «Yebi Adim» gazetesi Mencmendeki hadiseden bahsederken şöyle diyor: «Bu hadiseden ibret almalıyız. Bütün dünyadaki Türk gençleri- ne düşen vazife eskizihniyet ile imücadele etmektir. Türkiyede Türk inkılâbının mühafazası için kanını akıtan, camını veren Türk genci buradaki Türkün düşman- ları ve o düşmanların müavinlerile çarpışan Garbi Trakyalı Türk gençliğine bir nümüne o'malıdır.,, Dünkü isticvaplar Menemen bâdisesinin şehri- mizdeki tahkikatına devam olun- müktadır. Dün yeniden bazı kimseletin malümatına müracaat edilmiştir. Dün polis birinci şube müdür- yanından ayırmadığının tabakkuk İ man hadisesini telin ve aziz Ku- “Yarın, davası (Üst asrifi birinci sâyifamıda) ve müdrif müdüriyeti makâfına atfen doğru cevap vermiyetek- İerini,. asil evrakların vekâletten gelitilmesini istiyorlar. o Maarif eminliği ve müdüriyeti ile vekâ- let arasında nasıl olurda aynlık bulunur. Tahkikat eminlikte ne ise şüphesiz vekâlette de aynıdır. Esasen ilk tahkikâttan gerek müdüriyet ve gerekse eminliğin malâmati olması Jâzimyelir ki örtadâ böyle bir tahkikat bülün- madiğı, bir şayla ve bir yalan olduğu anlaşılıyor. Gaçen müha- kemede ispat sadedinde, mual- lim Kemal 8. in kendilerine mek- İ tup yazdığını ve bütün bu reza- eti ihpar ettiğini iddia etmiş- lerdi. Vazifem itibarile Kendisini dâvet eltim, bunun ne dereceye kadar doğtu olduğunu sordum. Bana ağhyarak şöyle söylüyordu: - Ben arkadaşlarıma ve kars deşletime sürünmek isteneni bu çok adice lekeden müteessir olupda tânet ederken, nasil ölür da bubü terviç yollu mektup yazarım. Bunü hangi vicdan kas bul eder. Ben nankör değilim beyefendi. Ben namuslu ve fa- #iletli kardeşlerime böyle iftira edecek kadar bettiynet değlim, namussuz değilim. ,, Bünün üzerine Etem Ruhi B. muhakemenin hafi olarak cet jan etmesini istedi. Vali Eşref beyik vekili Vasfi Raşt B. de mükübele ederek mühaxemet'a aleni olarak icrasını talep etti. Etem Ruhi B., vali beyin ef- biselerinin kendilerine vetildiği ve şahitleri öldüğünü söyledi. Şahitler şunlardı: Kürmandan Aşir Pş., össübahri kumandanı Aptülhalim B., kaymakam lüğün: bir içtima yapulmştır. Bü içtimaın tahkikatla alâkadar olduğu tahmin edilmektedir. Mazaunlar Menem: nde Menemen, 3 (Vakıt) — Bugün akşam trânile Istanbuldan gön detilen tbürtetilerin ele batıla rından şeyh Esat ve oğlu Meli: met Ali Ef.lerle Manisah Hasan Ali, Ahmet ve Florinalı Osman, Mevlüt, Haşim, Ahmet mahfuzan buraya getirildiler, Hoca Meh- met Ali mel'un mürlecilerin ba- reketleri karşısında hayret ve istihza göstermektedir. Esat ho- cânın hastaliği ağırdır ve dok- torlât hastalığın albomin o'duğu- du söylemektedirler. Divanıbarp heyeti Kubilây mektebine yer- leşmiştir. Muhakemey& Pazartesi baş anataktır. Samsutida Samsun, 3 ( Vakıt) — Mene- bilâyı taziz için dün yapılan mi- | tinge bütün balk iştirak etti. Bütün memlekette Ankara, 3 (Telefon) — Bura- ya gelen baberlere göre bugün kara kuvveti tel'in maksâcile Denizli, Kayseri, Antaiya ve Konyada tezahürat yapılmış ve şehit Kubilây iaziz edilmiştir. Mardin: 3 (A.A) — Türkocağında bütün teşekküllerin ve halkım iştiraki- le irtien hâdisesini tel'in maksadile bü- yük bir ihtfa! yapılmış, aziz şehidin tuhu taziz ve takdis oluümüytür. Ma. kâmati &liyeyö halkın hissiyatı telgraf. Va bildirilmiştir. Bandırma, 2 (A.A.) <— Bugün hdva nin muhalefetine rağmen bütün mem- leket halki töplânarak irtica hâdise sini nefretlerle karşılamışlar, şehidin Asiz ruhunu takdis ve tebeli etmişler. dir. Halk canilerin cezalandırılması hi istemiştir. Şerâfettin B., Istanb bahriye fabrikaları baş beki kaymakam Dr. Nur B., #88 Maarif müfettişlerinden Şen tin B., Mülkiye müfettişi Server B., İzmit mektupçu” Tevfik B., Istanbulda Ank caddesinde gazeteci Toma Kümküpıda iskele kar berber Ali Ef, , İzmitte Kö mahallesinde (OKavalah | İsn hoca, İzmit Herman fabrikası istifçi Yakup, sabık beli müfettişi Halit ve oğlu Mai Ef, İstanbulda Kadıköy O mektep mus'ki mual'imi Ali Bi İzmitte Yavuz harp sefinesi i beşinci bölük çavuşu Bandırm Bekir Sıtkı, elektrikçi İla Burhan Ef. ler, Maarif müfet Netdet Rifat B., İzmitte Ci hüriyet kıraathanesi sahibi Ib him çavuş ve muallin Kemal Bunun üzerine reis Cemal evine taarruz vaki olan zalın olduğunu sordu. Madeniki keni lerince ma'üm bulütüyör, bi bildirmeleri lâzımdır dedi. Etem Ruhi B. evvelâ teredö etti, Sonra cevap verdi: — Torpil müfettişi kaymak Şerafettin B. Hetkeğib mer la beklediği bü isini üzerine s4l9 da büyük bir hayret başlat Çünkü pek küçük olan İzer" bu dedikoduyu Odüyan bers€ daha pek yakın zamanlarda y bütün bu dedikodudan 801 vali ve Şerafettin beylerin si lerini müteaddit defalar pek 4£ mimi bir tarzda $'nemada evlerinde görmüşlerdi. Heyeti hökime hali bir ce akdini müteakip müfettiş Şen settin B. in rapor sürelinin (eği varsa) ve gösterilen şahitler İzmitte bulunanların celbine, hf riçte bulunanlarının istihabe sal tile ifadesinin alınmasına ve mü hakemenisi 6 Kânunusani gününe talikine karar verdi. Üssübahri kunerden Helif tey ne diyor Muhakemeden (© söwra hitler meşanında büünan © bâbri llumandan Halim B, # görüştüm, dava hakkında fik sordum, Resmen yapılan tahkik net et sinde bu meselenin ası: ve © ölmâdiğın, işin bir o dedikod dan başka mahiyeti bulunmad ğını söyledi. Tüğeii | Memleket riaberleri) Daktilonun dava Izmirde Zehra isminde bi daktilonun izdivaç vadile, İzm belediyesi Oyazı işeri (o küf müdürü Fahri B, tarafınd!” biktinin izale edildiği iddia ef miş ve Fahri B. mahkeme! verilmişti. Dön gelen Izmir gazeteleri göre asliye mahkemesi tarafi dan altı ay hapse ve (700) Hi da zâmanı bikir tediyesine küm edilen Fahri B. bu bük kâüast etmiyerek davayi ted eliniştir. İzmirde bir tevkif Fethiyede muhabere men iken görülen uygunsuzluğu ü“ rine vazifeden çıkarılan Aptü dir Hicabi isminde bir ad İzmirde Kemeraltı gazinosudÜ bazı çirkin hadiseler çıka ğından tevkif edilmiştir. Iz” gâzeleleri bu adamın özerin€ paket paket esrar ve Arap” yazlı Okitaplar © bulunduğu” yazıyorlar. ş