28 Temmuz 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—2 - VAKIT 28 Temmun 1933 v2 “© Amerikan da “Tecrübesi HMaşmakaleden Devam Bunun için Londra konferansında Amerika murahhasları para me selesine ait siyasetlerinden asla fedakârlık edemiyeceklerini bil - dirmişlerdi. den konferansın dağılmasını söze aldıklarını anlatmışlardı. . bile Fakat doların düşmesinden mü | tevellit fiat yükselişi tabii bir yol değildi. Haddızatında bu Fiat yük salişleri bir apokülâsyon eseri idi;/ dolar evelden Zira elinde parası olanlar fiatının düşeceğini daha öğrendikleri için derhal mevaddı iptidaiye satın alınağa koyuldular. Paralarını eşyaya yatırmağa başla. | dılar. Muhtelif (o fabrikalar bir müddet sonra yüksek fiatla me vağdı iptidniye satın almaktan ise spekülâsyon süretiyle stok vücude meği menfaiiliğin> daha mau- | ik buldular. Hatta bazı fabri ler eşya fiatlarının yükselişi- i saatlerinin kısalması ta - ki İeceğini düşünerek fabrikala. © rını son haftalar zarfında © yirmi dört saat işlettiler. Bu suretle me vaddı iptidaiye stoklarını madde stoku haline getirdiler. Fakat eşya fiatları yükseldikten sonra mevkiini muhafaza edebil - mek için en esaslı bir şart lâzım - dır. Bu da memlekette satın alma kabiliyetinin artmasıdır. Halbuki Amerikada doların sukutu ile eşya fiatları yükselirken eşya istihsali de artıyordu, Fakat eşyayı istih- lâk eden halkın iştira (o kabiliyeti mamul bilakis azalıyor, çünkü dolar kıy-| metini gitükçe kaybediyordu. Omun için eşya fiatları yüksel- dikten sonra mutlaka (bunun bir aksülameli hasıl olacaktı. Buna da son zamanlarda Kanada buğday - larının fiatlarında hasıl olan hafif bir düşkünlük ile dolar (o fiatında vuku bulan küçük bir yükseliş kâfi bir sebep oldu. Bu hadise spekü - lâsyondan mütevellit olan iktısadi salah vaziyetinin yeniden yıkılma- sını mucip oldu. İtalyada M. Mussolini (faşizm sistemini yalnız bir kanunla tesis etmemiştir. Daha evel korporas - yon teşkilâtları vücude getirmiş - tür. Bütün sanayi ve amele teşki- lâtlarını bu vasıta ile hükümete bağlamıştır. Ondan sonra ifatla-| rm tayini, amele ücretlerinin tes- biti, mesai saatlerinin tanzimi gi- bi usuller koymuştur. Amerkada- ki iktisadi teşkilât ise baştan aşağı ferdi teşebbüs üzerine müstenittir. Bunların hükümet — teşkilâtı ile hiç alâkası yoktur.. Demek ki Ital yanın faşizm sistemini tatbik için iktısadi saha hazırlanmış değildir. Binaenaleyh böyle bir vaziyette 0- lan bir memlekette faşizm sistemi ni sadece kanun kuvvetile tatbik et meğe çalışmak çorak bir toprak üzerinde ziraat yapmağa kalkış - mak gibidir. Hulâsa Amerika nereye kadar gideceği malüm olmıyan büyük bir iktisadi ve mali tecrübeye girmiş- tir. Bütün dünya obu tecrübenin neticelerini merakla beklemekte - dir. Ancak bugünkü vaziyet he - nüz ümit verecek mahiyete değil- dir. Mehmet Asım — amm — — Yunan meclisi ATINA, 27 toplanan meclis, 7 ağustosa kadar tatil yapmıya ittifakla karar ver - miştir. İcap ederss bu yüz | GE A) Dünl öd Londra, 27 (A.A.) , konferansı mesaisi hakkında bir müzakere esnasında (o M. Neville ! Chamberlain, konferans — tehir -/ edildikten sonra yeniden toplanma ması için bir sebep (görmediğini söylemiştir. Britanya imparatorluğunun bü- tün hükümetleri için bir tek para kabul edilmesi fikri hakkında, M. Neville Chamberlain bu meselenin büyük birçok güçlükler arzettiğini kaydetmiş, fakat bu hususta ve - rilecek muayyen bir projenin ta - | mamen bitarafane tetkik edilece- ğini bildirmiştir. Maliye nazırı: — Para siyasetimiz, demiştir, Gümrükler : Para istikrarı ve dünya kalkınması | LONDRA:27(A.A.)) —M. / Yung, M. Kolijden daha az bed- bin göründü. M. Yung, geçen hafta da, bey- nelmilel teşriki mesai hututu da hilinde büyük terakki ihtimalleri gösteren mühim neticelere varı - | lacağını bildirdi. Gümrük Oo mütarekesi ile para istikrarını bir tek mesele olarak telâkki eden M. Yung, bu mesele- ler ayrı ayrı ele alındığı takdirde dünya iktisat müşküllerinin hal - ledilmek ihtimali olmadığını söy - ledi. Parayi kontrol altına almak tâsavvur haricinde bir şeydi. Bü yük vesaite (malik memleketler İbu tecrübeye (girişebilirlerdi, fa - kat İtalya gibi memleketler için / akli selim altın ölçüsüne veya mev- cut dövizin hali hazırdaki fiya- tında istikrara bağlanmağı emre diyordu. Neville Chamberlain (gayeye varmak hususunda bu kadar az i- lerletmiş: olmasından dolayı hay- retini saklamadı. M. Chamber- lain dünyanın O kalkınmasına ait gayet mühim ve acele meselelere ancak şöylece temas ediliverdiği- İni ilâve etti. Amerikanm içinde bulunduğu şartlar bir para “stan- dard,, ı almasına mani oluyordu. Bu kararın iktısadi vaziyet ve diğer devletlerin umumi hisleri Üzerine tesiri şüphesiz gayet mü: him olmuştur. Fakat (“kimseye kabahat bulmağa © çalışmıyalım, yalnız mesaiye tekrar başlamak ü- zere daha müsait fırsatları bek - liyalim.,, ! © İngiltere bahri ( tahisisat hak- kında bir karar alınmamış olma - | sına müteessiftir, M. Chamberlain teessüs eden şahsi (o rabıtaların, muhtemel bir anlaşmaya yol aça - cağı hakkında ümidini bildirmiş- İtir. iliz lirasmı ne altıma ne de dolara bağlamaktır. | Nafıa işleri için hükümet veri - lecek projelerin tatbik kabiliyetle- rine göre hareket edecektir. M. Lloyd George, söz alarak de miştir ki: — Iklısat konferansının muvaf- fakiyetsizliği bence tam ve katidir. Bugün milletler arasında (hakiki iktisadi bir siper harbi olmaktadır. Sovyet murahhasının * sözleri Londra, 27 (A.A.) — Dünya iktısat konferansının kapanış cel- | sesinde Sovyetler birliği murahha Fransanın politika- cısı M. Herriyot Istanbuldan geçecek Paris, 27 (A.A.) — Matin ga - zelesi, M. Herriotun beraberin-| de âyandan M. Serlin ove mebu- sandan M. Bastid olduğu o halde 3 ağustosta Marisilydan vapura bi- nerek İstanbula ve oradan da Rus yaya gideceğini yazıyor. Türkiye - Fransa | Bugünlerde bir anlaşma imza olunacaktır. Paris, 27 (Hususi) — Ticari an. laşmalar umumi o müdürlüğe yeni tayinedilen M. Bonnefin Grapon. ne, gazetecilere şu beyanatta bu- lundu: “Haleflerin (o takip etmiş ol. dukları ticaret politikası değişmiş değildir ve — değişmiyecektir de, Bizim gibi altın esasına sadık ka - lan devletlerle kolay anlaşacağı - mızı ümit ediyorum. Bugünlerde Türkiye ile bir an- laşma imza edilecektir. Türkiye ile ticari muahedemiz ağustos on beşte bitiyordu. Yeni imza, tica- ri münasebetimize sekte vermemiş olacaktır. Dünya ticaretini . boğan nelerdir ? LONDRA, 27 (A.A.) — Iktısat komisyonu mazbata muharriri M. Runciman raporunu verdi. M. Run İciman müşkülleri istihfaf etme - i mekte fakat konferans mesaisini İde mübalâğa © etmemektedir. M. Runciman, nazarı dikkati istihsa - lâtın tanzimi ve sürümü (o mesele- sinde hissedilir derecede elde edi- len terakki üzerine çekmektedir. Şimdiye kadar yapılan iş yeni mü- zakerelere iyi bir esas olabilir. M. Colijin bazı memleketlerin, bugün dünya ticaretini boğmak - ta olan yüksek tarife yarışı ve sai- re... gibi vaziyetlere düşmek zaru- retinde kalmıyacakları ümidiyle | | olursa celsesinde: Yapılan işler Para yolunda Avrupa vahim bir tehlikeden kurtulmuş, fakat... — İktısat | tamamen müstakil kalmak ve İn-'sı M. Maisky, Rus murahhas he yetinin ileri sürdüğü iki teklifi galiba bir müddet soğul hava mahzeninde kalacak masına teessüf ettiğini bildirmiş - tir, Bundan sonra M. Maisky, gös- terdikleri müzaheretten dolayı Tür kiyeye, Lehistana ve serbest Irlan- daya karşı duyduğu derin minnet- tarlığı izhar etmiştir. M, Maisky, beyanatını şu sözlerle bitirmiştir: — Vakaların alacağı cereyan ve takip edeceği seyir ne şekilde olsun, Sovyetler birliği sulha müstenit ve matuf siyasetine gelecek zamanlarda da muhakkak surette devam edecektir. Amerikada uzun ol işçilerin Ruzvelt| için rey toplaması WASHİNGTON, 27 (A:A.) — Gelecek haftalar kmma alümeti Olan göğüslerinde mavi işaretler faşiyari işçiler eVle-” ri gezerek M. Ruzvelt vatandaşların iştirakini çalışacaklardır. Bu münasebetle plânma temine İtin reisi iki teşkilât reisi tayin edi- / İlecektir. Birisi erkek opropagan: | yet Rusya ile Türkiye kads" de, milli kal: | m € le ” A D e iz v cul i zeli Tü ki: sini lebi ma; | cağımızı, spor heyetinin if» ! rası cud ç # saat on dört sularında pe  Yatile Yalovadan şehrim H Türk Dili Tetkik © Cemi toplantısında hazır Ertuğrul Yatile Yalovay# da bulunan sabık e baldızı Hanımefendile” 4 ski bir dost sıfatile, Re hur Hazretlerini ziya i Cevdet Ker Rusyada gazeteciler€ gratta bulunmakta olan / len fevkalâde samimi ve sevgiden bahsetmiş lukları kalplerinin en derin" nan kimseler tarafından Ela KA Gazi Hr Reisicümhur Hazretleri işler, Dolmabahçe şrif etmişlerdir. Gazi X ri sarayda bir müddet ” bul r, akşam saat yirmi üşlerdir. Amanullah Han ziyareti Bir kaç gündenberi İs? manullah Han Hz, ile * olmabahçe © sarayına $ i i rdir, eaia date eıeieeei im) yanatta bulundU Moskova, 27 (A.A.) “ Türk arı reisi Cevdet Kerim ccilere beyanatta rk sporcularına karşi ve “- Ancak bize kar$ı olaf e çakılmış bir his halindt ilecek olan teveccühk' yişleri hiç bir zaman “ EE EE İP LE Yİ Şa i vazifenin pek ehemmiy*” cüzüdür. şi Spor, iki memleket ge” ında dostane münaseb” ki, le getirmek ve iki millet daki meveddeti bir kere her küküme- | etmek için bir vasrtadan şey değildir. Bütün dün dacılar, öteki kadın propagandacı- | faatleri biribirine uygun Li) lar içindir. Her şehrin icra komi tesi başında bir ceneral, iki liva ceneral ve 3 miralay olacaktır. Ko mite propagandacı toplıyacak, iş - sizler listesini yapacak, hatipler bulacak ve büyük mikyasta neşri- yat yapacaktır, Reisicümhur işçi kullananlara hitaben iş saatlerini azaltmak ve ücretleri çoğaltmak © programina lek; et daha yoktur. Her iki memleketin d€ | inkişafı milli menabiin İsi esasına istinat etme! iki memleketin faaliyeti! a muzu geniş halk kütleler” pi fit luğu harice hiç bir hadi mıyacağı w ei olacak şekle sokmak bir o hale iştirak etmeleri için (yeni bir be- matuftur ki bu da hepi” lı vazifelerindendir..... Şi Istanköy felâket? yanname neşretmiştir. Bu propaganda hakkında fikri- ni bildiren ceneral Johnson ey: lülden evvel beş altı milyon işçiye İstanköy adasında iş bulunacağını söylemekte, reisi- | evleri yıkılan elli wa cümhurun daha şimdiden 12,000 | memleketimize hicret iştirak telgrafı aldığını ilâve et: | Dahiliye vekâletince de y mektedir. Diğer taraftan, M. Ruzvelt'in | mevkiinde iskân deniz sanayii ve pamuk sanayii iş | nun için Dahiliye ki evlerin tamiri için Mensucat sanayii hakkında iş |la para göndermiştir» edilmiştir. İlik müdürlüğü mimar" i iş kanunu da hazır- | mahallinde meşgul kanunlarını tasdik etmiştir, kanunu esasen kabul Yün sana; lanmaktadır. seyirci va; inazarı dikkati çekti ve şunları ilâ- ve ekti: laç ya ŞE . çini” il p p etinde (o kalmalarına Bulgar makin& ji kendine işler bir sU Eğer bugün konferans elle tu - | ettiği yolunda bir * merke n, edil: vekaleti er atı nahiye / v mamalar d Bir Bulgar maki gl ; sün tulür bir netice vermedi ise bet - | fünun fen fakültesin€ i bin olmak haksızlığında buluna: | tiğini, şimdiye | raber darülfünuna kadar emsali görülmemiş derece - ! nidiğini yazmıştır. de büyük bir prensip anlaşması i fen fakülterine g€ cak ta değilim. Çünkü kendisine 1m “ 90? i mesi yi olmuştur. Bu da ticari maniaların | ği halde gelmemi: a tedricen kaldırılması hususunda - | tecrübesi de bittabi 7” ki umumi arzudur. tır.