22 Ekim 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

İBAJİDAŞLIIM . Bu memlekette bir ihtimali var mı? | Radyodavası vardır. Elimizdeki radyo istasyonları, sesi- mizi ne içeri ne dışarı dinletecek vazi- yettedir. Ankara istasyonunu, o yirmi | otuz kilometre ötesi “duymuyor, Bu Ankara ile İstanbul arasında bir ret - ransmisyon yapılmasına ise, eldeki te- lefon hatları manidir. Günde bir kaç kere bozulan bu telefon hatları ile hal buki, sözde Avrupaya bağlıyız. Mem- lekete, ve inkılâba yakışır radyo neş - riyatını vermeğe çalışan radyo komis- yonunun daha ilk adımda bu teknik müşkülât ve hattâ imkânsızlıklar ile karşılaşacağına da şüphe yoktur. Radyo bügün, o idare teşkilâtı ve milli müdafan tedbirleri (Okadar her memleketin ana cihazları (meşanma girmiştir. Hattâ iç politikanın en el- verişli ve en hızlı tesir ve telkin va - sıtalarmdan biri olmuştur. Almanya, İtalya ve Rusya gibi o memleketlerde radyolar bir gün işlemese, rejimlerin €n esaslı faaliyetleri aksar. Şimdiye kadar ancak eğlenceye yahut reklâ - ma tahsis edilen Fransız radyoları bi. le, bugün Fransa Başvekiline | telkin kürsüsü vazifesi görüyor. M. Dew mergue, Kanunu Esaside tadilât yap- manm lâzim olduğunu, Fransız mil - letine, mikrofon önünde anlatıyor, A - merika Cümhurreisi, M. Roosevelt, son grev ile mücadelesini ve intiha - bat propagandasını keza mikrofon ba- şında yapmıştır. Bir memleketin o manevi inzibatı maddi inzibatından daha mı az ehem- | miyetsizdir ki, Ankaranın sesini mem- leket ve dünyaya işitirmek itçin, het | hangi bir teşebbüste “efendim, buna teknik imkân yoktur!” cevabı alınım? Bugün, radyo işimiz öyle hazin bir va- ziyettedir ki, Ankaranın sesini bizzat Ankaraya işittirebilmek için, Ankara Palasın bodrumundaki çıplak odaya girmek lâzımdır. Adına studio denen bu çıplak odada, bir studio'nün en-ip- tidai şartları bile mevcut değildir. Bir spiker ve bir kaç düzüne “peşrev ve tano plâkı! Arlrara radyosumun bütün demirbaşı bundan ibarettir. Radyomuz var diyebilmek için; ,1. Memlekete ve inkılâba yakışır | bir radyo programı, 2. Sesimizi memlekete ve dışarıya işitüirebilecek bir istasyon, 3. Teknik teçhizata malik bir studio. 4. Radyo pfagrâmmı tnümkün kı - lacak asgari bir tahsisat. Lâzumdır. Radyo işimizin toptan balledilebil- mesi için, bu dört nokta bir arada ve ayni zamanda olarak bir karara bağla» malı ve radyonun şirket yahut devlet taayyün etmelidir, BURHAN ASAF Yugoslavyada . ortalığı karıştır- mak istiyenler a 1Baş tarafı 1 izci sayıtadı) Prens Corç, kendisine kâfi dere- cede süratle itaaf etmiyen bir hiz- metçisini öldürmüştü. Kendisi şimdi Niş kalesinde mahpustur, VAKIY — Yukarıdaki haber, ya Deyli Ekespres muhabirinin hayalin- den doğmuştur, yahut Yugoslavya - | da bulunan ve müteveffa Kral Alek- | sandrın tesis ettiği sıkı ve sağlam i- dare yüzünden siiküt etmeğe mecbur kalan muhalifler tarafından ortaya atılmış bir balondur. Yeni Kral Pi- yer küçük ise de küçük olan bir hü- kümdarın tahta geçmesi tarihte ilk defa vaki olan bir hadise değildir ve memleket küçük Kral tarafından de- &il, niyabet meclisi tarafından idare edilecektir. Katil maddesinden dolayı mahpus olan Prens Corcun hapishaneden çı- karılarak (âhta oturtulması, Abdül hamit devrinde mahpus tutulan yeli- ahtin birdenbire altın kafesinden çi- karılarak iş haşma getirilmesine ve |. neticede devlet işlerine vukufu ol. mıya# bir insanın ağır ve mesuliyetli yükler altma girmesine benzerdi. siyası bir ıhtılat ! Kısa memmun AM” Baş makaleder devam Acaba tahkikatın kat'i neticesi bu işte ecnebi bir devletin mesuli- yetini icap edecek bazı cihetler or- taya koyacak mıdır? Bu suale müsbet, veya menfi bir cevap vermek müşküldür. Yal- nız bugünlerde bazı ecnebi mat buat ile Yugoslavya mahafili a- rasında cereyan eden mühim bir iki münakaşa mevzuu vardır. Buri- lar da suikastçıların Macar pasa- portu kullanmış olmalarıdır, bir de suikastçıların o Macaristanda Yugoslavya hududuna yakın bir noktada (O(Yanka — Pasta) minde bir çiftliği faaliyet merke- zi yaptıkları, Marsilya cinayetinin gittiği faillerinin Macaristandan iddia olunmasıdır. Macarlara gelince, onlar bu | türlü isnatları reddedi- yorlar. “Macaristanda bir takım Hır- vat (o mültecilerinin beynelmilel usul ve teamüllere ta- mamen muvafıktır. Nasıl ki ge- çenlerde (oAvusturya (Başvekili Dolfus katledildiği vakit Avustur- yadan hudutları geçerek iltica et- miş olan kimseleri Yugoslavya hü- kümeti kabul etmiştir. Suikastçı» ların Macar pasaportu kullanmış olmaları da mesuliyeti mücip bir şey değildir. Bir kere Macar pa saportu denilen bu vesikalarm Çekoslovakya pasaportu gibi sah- te olması ihtimali vardır. Sahte olmadığı farzedilse bile mutlâka bu vesikaların Macar hükümeti için bir suiniyet delili diye göste- rilmesi doğru olabilir mi? Nite- kim Fransız Cumhurreisi Dumer'e suikast yapmış olan adamın elinde bir Çekoslovak pasaportu bulun- şiddetle ! mamış mıydı? Hulâsa Marsilya cinayetine u- zaktan veya yakından karışmış 0- lan failler ve mesuller arasında bir tek Macar yoktur.,, diyorlar. İşte şimdiki halde Marsilya sui kastının beynelmilel siyasi safha- sı bundan ibarettir. Mehmet ASIM Edirneden Istanbula iki liraya gidilecek Şark demiryolları kumpanyası | Cumhuriyetin on birinci yıldönü- mü bayramı münasebetiyle Edirne ve Trakyadan İstanbula bir tenez- züh treni tertip etmiştir. Tren 28 birinci teşrine raslıyan pazar günü saat 12,5 te Edirne şe- hir istasyonundan hareket edecek, gecesi 20,40 Sirkeci istasyonuna vasıl olacaktır. Fiatlar Edirne - den İstanbula birinci mevki 8, i - kinci mevki 6, üçüncü mevki 4 li - raya gidip gelmedir. Kumpanya Edirnenin kurtuluş bayramı münasebetiyle de İstan - buldan Edirneye bir tenezzüh tre - ni tertip etmeyi düşünmektedir. kalanı ii Yaban domuzlarile , mücadele Ziraat Vekâleti ekinlere çok bulunması | MEME) lir mma mmm /laberleri UFURUKÇU MAHKUM — Ka - ragümrükte oturan Aptüllâtif isminde bir öfürükçü cürmü meşhut halinde İ 4#icaret ve iklısat Yumurta Ticaretimiz Bu hafta memleketin her tara- yakalanarak İkinci ceza mahkemesine | ında yumurta toplama faaliyeti verilmiş, bir ay hapis ve elli lira para cezasına mahküm olmuştur. TÜCCARLARIN BORCU — İs - tanbal ithalât gümrüğü eski gümrük kayitlerini tetkik etmektedir. Şimdiye kadar yapılan tetkikler © neticesinde, evvelce resimleri noksan alınmış bir çok gümrük ksyitlerine tesadüf edil - miştir, Gümrük idaresi, noksan gümrük resmi alınmış tacirlere bu hususta on beş güne kadar borçlarmı Oödemeğe mecbur olduklarını bildirmiştir. YUNAN İKTISAT NAZIRI — Ankarada yapılacak olan Türk « Yu - nan iktisadi anlaşması için İktisat Ve- kili Celâl Beyle müzakerelerde bulun- mak üzere Yunan İktisat Nazır Pes- masoğlu'nun o bugünlerde İstanbula geleceği ve Ankaraya geçeceği söy - lenmektedir. M. Pesmazoğlu bugünlerde şeh - rimize gelmiş bulunacaktı. Fakat Yu - nanistanda üç gün evvel yapılan Rei - sicümhur intihabı dolayısiyle seyahati geri kalmıştır. GÜMÜŞ PARALAR — Yeni gü - müş paraların bu hafta zarfında hasıl masına başlanacaktır. Yeni paraların çelik kalıpları hazmlanmıştır. Parala - rın basılma işinin bu zamana kdar ge- çikmesi kenarlarına “Türkiye Cüm - huriyeti” cümlesinin yazılmasından - dır. Parnlârın kenarlarma yazı yazmak oldukça güç bir meseledir ve şimdiye kadar ancak İngiliz Şilinlerinde tatbik edilebilmiştir. Yeni paraların Cümbu - riyet bayramma kadar basılabilmesi | ihtimal dahilindedir. NÜFUS KAYDI — Gizli doğum ve evlenmelerin cezasız (Ove parasız kaydi Teşrinievvelin on beşine kadar» dr. Ancak memleketin her tarafında müracaatlerin fazla olması dolayısiy « le bu müddet Kânunuevvel aynın 40- nuna kadar uzatılmıştır. YENİ BİR HAT — İstanbul Tram- vay şirketi Şişli ile Bayezit civarında oturanların kolaylık görmeleri için şe- bekesine yeni bir Şişli - Bayezit hatti ilâve etmiştir. Halk bu suretle bu hat- ta iki defa tramvaya binmek zahme - tinden kurtulmuş olacaktır. RUAM MÜCADELESİ — Ruam mücadelesinde düne kadar 3617 bey - girden kan alınmışbır ve alınan kan » lar Ankaraya gönderilmiştir. Bütün bu muayeneler neticesinde yalnız beş hayvanda baslalık görülmüştür. Bu hayvanlar sahiplerine tazminat verilerek öldürülmüşlerdir. e Bunlar - dan başka 1035 katır ve eşek muayene edilerek vesika verilmiştir. , Mücadelenin bu ayın sonunda ni - hayct bulması beklenilmektedir. Zahire fiyatları yükseliyor Yapılan tetkike göre, fasulya, nohut, mercimek, bulgur gibi zahire fatlarında bu sene yüzde yirmi bir artış vardr. Tereyağı fi- atları ise geçen seneye nazaran u- cuzlamıştır. Kuru soğanın toptan fiatı 3 kuruş iken bu sene 7 ile 7.5 kuruş arasındadır. Kuru baklanın fiatı sekiz ku - ruşa kadar yükselmiştir. Bunun da sebebi, piyasada kuru bakla mevcut olmamasıdır. Fiatların bu suretle armasına sebep olarak havanm kurak git- mesini göstermetedirler. zarar veren yaban domuzlariyle (77777 emma mücadeleye karar vermiş ve do - muzların fazla olduğu mıntaka - lara silâh ve cephane göndermiş - tir. Edirne vilâyeti Keşan, İpsala, Bu haber, ortalığı karıştırmak isti- yen bazı kimselerin tevehhümlerin den başka bir mana ifade etmiyor. Lalapaşa ve Tatarlar mıntakala - rında bu müzir hayvanlar mev - cuttur. Ve köylümüzü. bir hayli zarara sokmaktadır. Her sene olduğu gibi bu min « takalarda bu sene de domuzlarla mücadele için yekâlet, bu vilâyet- memnuniyeti mucip olacak dere - İ eede devam etmiş ve başlıca ihra- lerin ziraat müdürlüğüne emir | vermiştir. cat limanlarma yapılan munta- zam sevkiyat dolayısiyle alıcı pi: yasalara yumurta sevkiyatı göçen haftalara nazaran daha iyi olmuş- tur. İstnbulda teşekkül eden yu: murtacılar birliğinin mesaisi şa - yanı memnuniyet neticeler kayd etmiştir. Yumurta istihsal eden muntakalarda havalar güzel git- mesine rağmen yumurta istihsal azlığı görülmüştür. Fiatlar ber tarafta sağlamdır. Bundan böyle de yumurta fiatlarının sağlamlığı" nı muhafaza edeceği anlaşılmak tadır, Trabzon, Giresün mıntakala - rında fiatlar gecen haftaya naza ran daha yüksektir. Trabzondan | pir kaçı ihracat yapılmıştır. Bu havalide | idam hiikmünün infaz olunm 50 — 60 | laştlıyor ve bu da ihtilâl iri yumurtaların tanesi i hilâ İspanyanın ötesinde para arasında muamele görmüş - | tür. Alıcı piyasaların talepleri daha çok yarım sandıklaramüte - veccih olduğundan en çok bu ne- vi sandıklar gönderilmistir. İnebolu, Bartın ve havalisin- İ de dahi yumurta sevkiyatr canlı- dır. Marmara ve sahillerinde fiat- lar umumiyetle yükselmiştir. Te- kirdağı ve havalisinde köylerde yumurtanın adedi 50 paraya ka— dar çıkmıştır. Mudanya ve havalisinde fiat- lar geçen haftaya nazaran küçük bir tereffü kaydetmiştir. Trakya- da dahi vaziyet aynidir. Ege sahillerinde geçen hafta - larâ mazaran biraz daha. çanlılık görülmüştür. Yunan ve İtalyan | adalarının yumurta taleplerine cenup Ege sahillerinden mal gön- derilmek suretiyle cevap veril- miştir, Antalya ve Mersin haval'sinde ise yumurta vaziyeti durgun ve u- makta ve teşvik görmekte idİ gi i memleket dahilinde sasyali9! mumiyetle fiatlar bir kuruştur. Sives ve havalisinde fatlar yükselmiştir. Yumurtanın yüzü 80 — 85 kuruşa kadar toplanmak- tadır. Kütahya, Eskişehir, Afyan ve havalisinde fiatlar sağlam ve ih- raç limanlarına sevkiyat olmuş- tur. Fransada vaziyet ue (Baş tarafı i inci sayfada) Diğer taraftan Çekoslovakya hariciye vekili Benesin son za- manlarda Fransa ricaliyle yaptığı temaslarda çok alâka uyandırmak tadır. Bilhassa Başvekil Dumerg, Tardiyö, Fransız ordusu erkânı harbiye reisi ve Fransa umum or- du müfettişi Ceneral Peten ile yap lığı mülâkatlar büyük bir teces - süsle takip edilmerktedir. Ayni zamanda şimdi Belgratta bulunan Fransız Cumhurreisi M. Löbrönün Kral Aleksandrm gö - mülmesinden sonra orada nâibi hükümet Prens Pavl ile evvelce kralla Fransada görüşülmesi mu- kararrer olan meseleler etrafında ve bahusus cemiyeti akvama Av - rupa sulbu için teklif edilecek şart lar hakkında görüşeceği tahak - kuk etmiştir. Bundan Fransa Re « isicumhurunun eski hariciye na - zırı M Bartunun yolunu takip et - mek istediği anlaşılıyor. Bu itibarla Avrupadaki o yeni sulh cereyanlarının nasıl bir isti- kamet takip edeceği şimdilik belli değildir. Ve vaziyetin, cemiyeti ener Kddnciziiii imiz Gümüm Siya” s a zi; ispanya ihtilali” v : neticeleri Marsilya hadisesinden deniyet dünyasmı meşgul > mühim hadise İspanya ihti İspanyada “olup biten kanlı iğtişaşlar, herkesin ter istemez oraya çevirmiştir. 4 İspanyada kabine düşmüğ yerine radikallardan ve hir kualisyon hükümeti t€ mişti. Bu hükümetin hedefi mentonun (o hakimiyetini ve ekalliyete dayanan bir di Kün vücut bulmasına karşı yeni hükümet on Beş yirmi iğtisaşın önüne geçti, i Katalonyada kopan tehlik*” lâli hastırd.. Madritte sükün yi Yamlaştırdı, Diğer taraf! j yanları tenkil etti. Bunun? | ihtilâl kıvdemları yanıyor. © hanelerde yatan meykuflaf © harpler tarafından muhak J meyi bekliyor. Son iğtiş bepleri hakkmda resmi pılıyor. İayana ön ayak © idama mahküm © nin tasfiyesinde soğuk kanli hüküm süreceğini gösteriyo” gi Tam bu sıralarda Marsil)# e sr vuku buldu ve Ayvrupf umumiyesinin dikkat gözü ors: rildi. bununla beraber sosyal? liyetin vaziyet ve hattı har: silmiş bulunuyor. İspanya meclisinde önce fırkalarının 291 mebnsları * çen sehç Yapılan umumi İS hunları 99 a indirdi. EralbuPiğ sin bütün azası 473 dür, 989“ ların mebusları 207 dir. Sol cenah fırkaları suğ Nğı ihyaya taraftar olduki” ürkerek bunlara karşı has #n başladılar. Solar a tediller de vardı. Ve bunlaf değil, fakat kanuni vasıta! cıdeleye girişmeyi tercih gö Yalnız bunların riyasetleri, cemüate hlikömleri yürüm nun için giddet göstermek, grev İlân etmek gibi hareke vik ediyor, &ilâh ve mühü çırıyor ve k'yam için pi pryordu. Bu propagandal” sosyalistler muhitlerinde kadaşları - muvaffak ola davaları, fırkaları, “nüfe ket amiz bir darbe yedi. İspanya hükümetinin Vi kiyeli onun yeni ve mühim © $ imkân vererekfir, ceği imtihan bu mahiveti ömer a Arnavutluk ai gi | ) Müstakil bir dev” olarak yaşıyacaf" Arnavutluk Kralr Z08? Şiliz gazetesine şu beya”. miştir; di — “Arnayutluk hiç bi” hiç bir devletin himay€ yan bir devlet olmasın! mez; bundan böyle daim. lini muhafazay. etmi. navutluğun istiklâli olduğu kadar Avrupa i€ zımdır ki bunu da 8 Draç önünde yapılan © nanmaşı nümayişi neti“ talyan — Yugoslav g güzel izah eder, Biz kuvvet itibariYl? rımıza nazaran çol& zim yegâne ümidimiz ? | dir. Arnavutluk zirasti”. / ettirmek için çalışmak! vutlukta dört yüz sen€ den Osmanlı hâkimiyeti. luğun harsi isti de öldürmüştür.,, akvamın gelecek içtim” cesire kadar da tav: j yeceği muhakkaktırı dn