October 24, 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

.. « . .. Türkiyenin rolü iktisap etmek ve bu büyük kıtaya şimdiye kadar mazhar olmadığı bir iktisadi kalkınma temin et - mek üzeredir, Hükümdarının teşvik ve tergi - bi sayesinde İran, asırlarca ve - rimsiz kalmasını muçip olan uyu - şukluktan çıkmıştır. Demiryolla - rı İranın mahaullerinin seyrini te - lıca şehirdi. Bu mallar İstanbul- | min etmektedir; İranda sanayi dan muhtelif büyük © piyasalara | müesseseleri kurulmuştur; toprak sevkolunurdu. — Gerek eski za - | üstünde ve altında bulunan ser - manlarda ve gerek geçen asırlar . | vetler işletilmektedir; petrol men- “S6maphore,, nden: İran Şahının Türkiyeye yaptığı son seyahat, Türkiye yolile (İran transitini ve Türkiyenin beynelmi- lel trasitte oynıyabileçeği rol me- selesini yeniden ortaya almıştır. İstanbul şehri bir vakitler sark- tan garba ve garptan şarka giden emtianın mübadele edildiği da, şark n ve Bi baları İrana, diğer memleketle- debdebesinin | husufa uğ - rin gıpta hislerini mycip olan ma- ramadığı den le İstanbul Ji - Ii bir vaziyet temin etmiştir. manının haiz. heyet Bu şartlar arasında İrana Açem kolaylıkla alayı körfezinin temin ettiği kolaylık ” Çinden, Hind ve Se - | larla beraber, daha seri bir ihrac merkanttan yola çı n kervanlar, cak yolu lâzımdır. Bu yollardan bütün ral birini İrana Türkiye arzetmekte - ra malların İstanbula g ve | dir. İran, Avrupa ile münasebet- başlıca Ayrupa memle ita lerinde Türkiye, Rusya ve yahut Suriye yollarından birini ihtiyar etmek mecburiyetindedir. Suriye yolu (İran emtiasının Akdenize sevk edilmesine ve Ay- rupadan İrana gönderilen malla - rın bu yol vasıtasiyle ithaline hiz- met edebilir. Omar ve Umman denizleri yo- cirleri buraya, gelerk mal satın a - lırlardı. Bundan sonra bu kervanlar, Avrupa memleketlerinden gelen malları yüklenerek geri dönerler di. Bunlar ardı arası o gelmiyen seyahatlerdi. Fakat gemiler Bon Esperans burnunu dolaşmağa ( başlayınca ve Süveyş kanalının o açılmasiyle. beynelmilel emtia mübadelesine daha kısa yollar temin olununca Türkiyeye emtia akını fevkalâde azaldı ve İstanbul limanı (bunu siddetle hissetmeğe başladı. İstanbulun maruz kaldığı in « hitat, siyasi sebeplerden © olduğu kadar muvasala yollarınm . tâbi oldukları bu değişmelerden ileri gelmiştir. Ancak eski Binzasın siyasi in - hitatına inzimam eden bu iktisadi | dejenereliğin sebepleri yalnız bun lardan ibaret değildir. Bu büyük merkezin sarsılma - sında umumi harbin dabi payı var dır. o Bu iktisadi keşmekeşte mu- ahedeler yüzünden arazi vaziyet » | lerinde hasıl olan tadilât, bundan doğan yeni ticari cereyanlar, si - yasi tesirlerin yer değiştirmeleri de buna tesirde bulunmuştur. İstanbulun geniş antrepoların- dan:mal tedarik eden Karadeniz memleketi muhtaç olduğu emtia - yı, yeni tebeddüller yüzünden za - yıflıyan İstanbuldan daha kolay şartlar içinde veren yerlerin müş - terisi oldu. lıdır, Bütün bu yollar arasında Tür- kiye yolunun en kısa, en tabii ve hattâ en emin olduğu inkâr edi- lemez. Türkiye ile İran arasında- ki münasebetler bu yollardan ba- zılarmın tamir ve ıslahı suretiyle artabilir. Türkiye halihazırda İs lerini tetkik etmektedir. iki kat olacaktır. Zira bu yol ile Irandan ihraç olunacak mallar gibi Avrupadan ve diğer memle- ketlerden İrâna ithal olunacak mallar da sevk olunacaktır. İki memleket menfaatlerine en uygun olan yol, kervanların asır- larca . seyrettikleri Erzurum — Trabzon yoludur. Maalesef Türki- ye yolları ve bilhassa Iran vilâ - yetlerine giden yollar iki memle - ket arasında transiti fazlalaştıra - cak, bir halde değildir. Bir coğrafya haritası gözden geçirilirse Trabzonun yalnız Er - zurum, Van ve Gümüşhanenin Ti- manı, olduğu, İranın, Ayrupaya sevk ettiği mallar i için bir mahreç olduktan başka şarki , Anadolu Türk vilâyetlerinden gelen emti- asını tevzi merkezi olduğu görü - Bunlara, Rusyanın uzun zaman lar zarfında geçirdiği tezepzüpler ilâve olunursa dünyanın en güzel, limanlarından birinin maruz kal - Mir, çi , dığı sarsılmayı mucip olan âmil - | Senelerdenberi ihmal edilen bu ler anlaşılmış olur. o İki kıta a -| 999€, ihracatçıları kendinden u - zaklaştırmaktadır. Bir kaç sene - denberi Beyrut limanı İran ihra- catlarının limanı halini almıştır. Bunlar, istikametlerine göre, Bey- rutta toplanmakta ve ondan #on- rasındaki cografi vaziyet, İstanbul için bir çalışma ve refah kaynağı, idi. Eski İstanbulun bugün geçir - mekte olduğu iktisadi atalet © bu | limanın, vaktile kıymetini vü « cuda getiren bütün unsurları kay - tedirler, Aşağıda gösterdiğimiz bazı, rakamlar Trabzona çıkan lu İran için çok uzun ve çok paha- | ran ile Karadeniz arasındaki tran- | saksiyonları kolaylaştırmak çare- | | Zaten bu işte Türkiyenin kârı fa ra da Avrupa ile temasa gelmek: | Madrit, 23 (A.A.) — Neşredi- len bir resmi tebliğte deniliyor ki: Son İsyan ocakları bastırılmış ve umumi asayiş temin edilmiştir. Hükümet hürriyet ve nizamı sar- sılmaz esaşlar üzerinde kuvvetlen- dirmek için büyük bir gayretle ça- lışmaktadır. Bir takım muhayyel iğtişaşların tenkili hakkında bet- hahane rivayetler (o çıkarılmakta- dır. Hükümet İspanya medeniyeti- nin esasını teşkil eden prensiplere muhalif akidelerle yollarını şaşır- mış olanların çıkardıkları karışık» lıkların devam etmesine mani ol- mak için asilerin elinde bulunan son noktaların da ele geçirilmesi- ni istihdaf etmektedir. Hükümet otoriteyi ve mahkemelere itimadı tesis eylemiştir. Düstur, Başveki- lin söylediği gibi şudur: “Zulum yapılmiyacak, fakat hiç kimse de cezasız bırakılmıya- caktır.,, Bu çalışkan milliyetperverler arasında tabii hayatı ve bir takım aldatılmışların ihlâl ettikleri prens siplere hürmeti tekrar canlandır mıştır. Macar— Leh birleşmesi Kassel, 23 (A,A.) — Landes - zaytung gazetesi Macar Başvekili Gömböşün Lehistana yaptığı ziyareti mevzuu bahsederek Ma - car — Leh teşriki mesaisinin bu - günkü şartlar içinde ancak sulhun lehine olabileceğini kaydetmek - tedir. Öz Türkçe. ilk roman Savaştan Barışa bettiğini ifade etmez; o coğrafi vaziyeti bütün kıymetini muhafa- za etmektedir. Asya müslüman devletinin, başta İran olmak ü - zere, iktisadi kalkınmaları Obu kıymetin artmasını mucip olmak - tadır. İki kıta servetlerinin gidip gel- diği tarihi kervanlar yolu” seyrü- sefere salih yollar ve demiryolları halini alarak © eski ehemmiyetini yolun maruz bulundğu tehlikeyi gösterir. Harpten evvel 102,000 ton olan Trabzon limanının ticari faaliyeti 40,000, tona düşmüştür... Bu azal ma keyfiyeti gittikçe Büyümek - tedir. Trabzon — Erzurum , yoludur. Halbuki en kısa, en mükemmel İ an münasebetleri için ve bilhassa ve battâ, enemin transit, yolu | Şarki Anadolu vilâyetleri mahsul- * Yazanlar: (Vâ-N0) ile Çürüksulu Meziyet Yeni çıktı Fiyan: 50 kuruş Osmanlı bankası İLÂN Osmanlı Bankasının. Galata, Yenicami. ve, Beyoğlu daireleri, Cumhuriyetin ilânının yıl dönümü münasebetiyle. Teşrinievvelin, 29 uncu pazartesi günü kapalı bulu: | nacaktır. Bundan başka her hangi bir yol gayri tabiidir ve gerek Türkiye ve gerek:İnan için zararir olur. İhracat ve ithalât tacirlerinin bu yolu terk etmiş olmalarında İ- ranında kabahati vardır. Trabzon dan hududa giden yolun tamir ve ıslahı vazifesi İrana da teret- tüp etmektedir. Bu yol tamir o- lunduğu takdirde beş » altı gün zarfında katolunabilir. Halbuki hali hazırda bu yol ancak kırk elli günde aşılmaktadır. Her halde İran ticareti, diğer her hangi bir yolun rakabetinden korkmıyan Trabzon yolundan is- tifade mecburiyetindedir. Bu yol Türkiyenin ileride şimendifer yol» larını fazlalaştırdıkça, İran ihra- catını diğer mahreçlere sevk ve imale etmesine mani olmaz. Erzurum — Sivas hattını İran bududuna bağlıyacak olan bir de- miryolu inşasiyle İrandan. gelen malların gayet kısa bir yolla İs - tanbula erişmeleri temin oluna - bilir. Maamafih, bu yeni hatlar inşa edile dursun, Trabzon hattı, Türk CERMİLG. DUlUnNe adi MENE ad lan MENKTT kül Belgrat, (A,A.) — Avala ajan: (8 hanesi * tarafından hizalarında sı bildiriyor: gösterilen fiyatlarla satışa çi Uzunoviç kabinesi şü suretle 5 sılmıştır. teşekkül etmiştir: Başvekil, M. Uzunoviç, Hari- |8 siye, M, Yevtiç, Harbiye ve Bah» riye, Ceneral Zivkoviç, Dahiliye, M: Laziç, Nafra, M.Srkulj, Maliye, |8 M. Georgeviç, Maarif; M; Kumen: |ü koyiç, orman ve madenler, M. Ulmanski, beden terbiyesi: Ancelinoviç, ziraat: M. Kojiç, iç- timai basiret: M. Novak, Ticaret ve sanayi: M. Demetroviç, müna- kalât; M. Kuzmanoviç. Kabineye memur nazırlar: Baş- vekil M. Marinkoviç ile keza sa bık Başvekil M. Srehkiç. arassa emme saanen! GA (Baş tarafı 1 ine saydlamısdalı 5 — Paveliç Fransaya hudu - dun hangi noktalarından, girmiş- tir? Vudrof ile bir akrabalığı var mi- dır? Torinoda bulunan Paveliçe de sormuş, Paveliç biraz düşündük - ten sonra: miyorum, Çünkü bu işle hiç bir alâkam yoktur, demiştir. Paveliçin cevabı derhal müsta- cel telgrafla Parise bildirilmiştir. Alınan malümata göre, Pave- Tiç tam sekiz senedenberi İtalyada na, Avusturyaya, Fransaya se- yahat yapmıştır. Paveliçin çok pa» rası vardır. Fevkalâde bol bah- şişler vermekte, daima lüks otel- lerde ikamet etmektedir. Bu pa- ranın da memba; meçhuldür. Anliğdeğiğlm Köseler köyünde bir hadise Balıkesirde. Köseler köyünde bir hadise olmuştur. Köy muhta- eri için çok lüzumlu bir hattır.,, rı Rifat ağa iki şabsın taarruzuna uğramıştır. Rifat ağanın iddiası” na göre o gece köyden, Hi oğlu, Mehmet ile arkadaşı, Abdur- rahman, Rifat ağanın evine, gir- miş ve öldürmek, maksadiyle. iki el ateş etmişlerdir. Fakat kurşun kendisine isabet etmemiştir. Cumhuriyet müddeiumumiliği |£ bu mesele hakkında tahkikat yap- mıştır. Mehmet ve Abdurrahman hadiseyi külliyen : inkâr etmişler, | Rifat ağa ile iki hizmetcisi ise €- ve girenlerin ve tabanca atanların bunlar olduğunu söylemekte ısrar etmişlerdidir.. Tahkikata devam edilmektedir. ——— Kıdem. zammı gören hocalar Bu yıl yüz elli ilk mektep mu- allimi kadem zammı , görmüştür. Zam gören bütün muallimlere teh: | liğat yapılmıştır. Zamlar bu aydan itibaren ve- rilmiye başlanacaktır, elmali Yeni tayinler alâkadarlara bildirildi. İstanbul'ilk tedrisatına ait ikin- ci kadroda yapılan yeni tayinler dün bütün alâkâdarlara... bildiril- miştir. Bu hocalarda bugünden itiba- M.İ Pavliç susuyor 6 — Paveliçin güzel Marya İ|ii İtalyan polisi, sualleri doğruca /W — Suallere cevap vermek iste- (1 bulunmaktadır. Bu müddet zar - | fmda birçok defalar Macarista - /ii Devlet matbaası isimleri aşağ ğıda yazılan yeni kitapları bas* Kitapların isimleri iş Muallimin Meslek Ahlâkı # Kâzım Nami 45 Kuruf Aşar soyguncuları Aşir; Mi Ali 20 1 Bir varmış, Bir yokmuş #8 Sadri Etem 65 vi 4 Bir zabitin on beş günü Nüzhet Haşim 30 5 Burla Osmanlı İmparatorluğundan # Türkiye Cumhuriyetine (315 Tarihi utandı Ali Zühtü, Müçteba Selâhattin 15 Destan Galip Neşet 30 a Vergi harsizi Reşat Nuri 25 ! Yaman Vasvi Mahir 45 İİ Baybiçe Şaziye Berin H. 35 ig Bir yuvanın şarkısı if Nihat Sami 70 Kızıl çağlıyan Nihat Sami 45 Gâvur İmam Burhan g Cahit 30 On yılın romanı Etem İzzet 120 4 Cumhuriyet destanı 8 Faruk Nafiz 30 Maarif: Vekâletinin Devlet ğ ii matbaasında tabettirdiği eskiği ilve yeni harflerle. yazılmış: di- ğer bütün kitaplar da VAKITE il matbaasında satılmaktadır. i İstanbul Ankara caddesi: Telefon - 24370 — 24379 Yurttaş; « Cümhuriyetin on birinci yıl dö * nümü mesut günü ölai 29 Teşrini" g evvelde Devlet merkezini ziyaret “et, Ba borcunu ifa ederken bu bü” İyük devrin yüksek feyizlerinden olan yerli: mallarımızın bugünkü mütekâmil varlığını bir arada teş * hir, edeçek ilk sergi evini de gez. i M.İ. veT.G VAKLT Gündelik, Siyasi Gözete İfatanbu! Ankara caddesi, (YAKIP) yurd “© SELEFON” NUMARALARI Yazı İgieri telefonu: 24879 Idare telefonu 3 Las Telgraf adresi; Istanbul — (VAKTE) Posta kutusu Na «© ABONB BEDELLERİ; Türkiye 1400 ir, 7 En Ecnebi zı Gi “o » Büyük, fazla, devamlı ilân verenlere # ayrı terztint vardır . i Reslmli dnların bir sırlı 10 kuruğti” KÜÇÜK İLANLAR; Bir defası 30,11 da'am 50, Uç dere set detamı 75 ve on detam 100 kurul sedir, » Dört satırı göçen anlarım (İİ © ren yenimekteplerinde ders : ver- meğe başlıyacaklardır. J satırları beş kuruştan hesap <dül”