11 Ocak 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2 — VAKIT 11 BİRİNCİKANUN 1939 İşaretler : AKiF Münakaşası mı ? Yoksa.. Mehmet Akif'in ölümünün f- kinci yıldönümü münasebetiyle yapılan ihtifaller etratmdaki neşriyat devam ediyor, Ölmüş bir şairin eseri ve bir edebi meselenin etrafında ko nuşmak, münakaşa yapmak gü- zel bir şeydir, Ölümlerin en ha- kikisi olan nisyanın bir şahsiyo- ti gömmek, bir devri hiçe say. mak, bir eseri bir avuç toprak haline koymak mutat haline girdikten sonra bu alâkaya in- sân ne der? Hattâ bunu bir kültür ve ve fnkârlık hareketi sayabilir? Ben hâlâ son münakaşalar | r Üzerinde Bulunan Köylü Tevkif Edildi Geçenlerde zabıta tarafından Trabzonlu Mustafa oğlu İshak 2- dısda birisi, Bitpazarında sahte beş Jiral klar sürerken yakalan- mış; Üstü arandığı zaman 10 tanç daha sahte beş liralık bulurmuş. Mustafa oğlu Ishak dün adliye- ye teslim edilmiştir. Suçlu köylü eibiseli, ve saf görünüşlü idi. Ken | kısımların direktötleri | Maarifte değişiklikler Tefliş heyeli kadrosu da değişecek Masrif Vekâleti teşkilâtı ara. sında yeniden bazı değişmeler ya- pılacağı gibi talim terbiye ile diğer arasında da dişinin bir çok ince ihtisaslar is- değişmeler lması beklenmi tiyen sahte paraları yapamıyacağı| dir. yn e ilk bakışta anlaşılıyordu. Netekim müddelumumilikte ver diği ifadesinde de şöyle dedi; Bu arada talim terbiye heyeti âzalıklarma tayin edilmeleri için — Ben okumak yazmak bil) kendilerine teklif yapılan, Maarif mem, Nerede kaldı ki sahte para Vekâleti umum müfettişlerinden üstünde bu psikolojiyi muhafa- imal edeyim. Bunları bana Bursa- Reşat Nuri Güntekin, Kadri, Tabi da Kütükçü Müstafa adında biri-| 7“ müallimlerinden Malik Anka xa etmek cemlindeyim, şüpheleniyorum, Harıl, harıl ma kaleler yazarak Akif müdafaa st yapan muhazrirlerin bana: «— No de toy adam, diyecek- lerinden korkuyorum.” Çünkü okuduğum münakaşa yazıları artık ne bir edebiyat davasıdır; ne de bir sosyal me- selenin fikir ve İlim cephesin- den tahlildir: Hattâ daha sara” hatla #öyliyebilirim ki ortada müdafaa edilen yaşamış ve bu. gün ölmüş bir sanatkâr değil- dir. Şair Akif bu makalelerin ortasında aktüel hale sokulma- sı İstenen bir meselenin serlav- hası ve reklâm kartelası, çı- Kırtganı haline sokulmuştur. Sanata zerre kadar hürmeti olan bir insan, bir devrin ifade- si olmuş olan bir sanatkârı böy- lece ihtibas halinde kalmış bir takım hisleri, fikirleri ortaya atmak için Âlet ve vasıta diye kullanmaz. Sanatı bu kadar pespâye, bu kadar hizmetçi telâkki etmek sadece ayıp değil, sanata karşı dn nankörlüktür. Safahat şairini şiir ve edebi. yat hududu içinde münakaşa mevzuu yapmak isteyenler er- velâ onu tanımalı, sonra da ede biyat ammesi üstünde edeb hu- dudu dışında kalmayan müta İcaları ileri sürmelidir. Halbuki konuşmaların mev- zum şudur: “Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar” şıarı bizim hâ, Yâ milli davamızın sembolüdür. Bn iddia ile Akifin sanatkâr Uığı arasında ne münasebet var dır, Milliyetçiliği, “Türk milletini si verdi. Geçen sene onun yanında çalış | yordum. Bir seneliğime yemek iç- mekten başka 60 lira verecekti Senem dolunca: — Artık müsaade et ağam gide yim; dedim.. Paralarımı 12 tane beş liralık olarak verdi. Ben böyle para hiç görmemiştim? — Bunlar nasri şeyler, dedim. — Yeni çıktı. Tanesi beş lira dır, dedi, — Eyvallah dedim, elini öptüm, ayrıldım. Yolda paralarımı yanke- sicilerin çalmaması için tâ koynu- ms saklamıştımı. İstanbula gelince soğuklar bas- tırdı. Paltosuz üşüyordum. Şöyle eski püskü bir şey almak üzere Bitpazarına gittim. Güzel bir par- desi beğendim. Üstüme de tam gelmişti, Fiyatında on liraya uyuş tuk. Çıkardım. fiki tane beş lira. lik verdim. Sonra pardesti ile 'çı- kıp gittim. Aradan iki saat geçmemişti, ki beni polisler yakaladılar, Hâdise anlattığım şekildedir. Benim hiç bir suçum yoktur. Ba- na bunları Kütükçü Mustafa ver- di, . Müddelumumtlik suçluyu 7 inci sorgu bâkimliğine vermiştir. Sor- gusundan sonra muayyen bir ika- metgâhı olmiyan İshak tevkif o. unmuştur, Diğer taraftan bura müddelu. mumiliği Bursaya bir telgraf çeke rek Kütükçü Mustafanın derhal Sanıldığma göre Kütükçü Mus- tafa böyle sahte beş liralıklardan birçok yapatik memlekete dağıt- muğtır, Müddeiumumilik hâdisenin üze radan şehrimize dönmüşlerdir. Reşat Nuri Güntekin ve Tabliye muallimi Malik bu âzalıklar: husu si sebeplere binaen kabu” etmemiş yapılacak lerdir. Yalnız Bay Kadri vazifeyi kabul etmiştir. Kabul etmiyen iki âza yerine ya- kında başkalarının tayin edilmesi muhakkaktır. Bu arada heyeti tef- tişiye kadrosunda da bazı değişme. ler olacaktır. Devlet Şürası âzalığına namzet gösterilen Orta tedrisat direktörü Bay Avni bü vazifeye seçildiği tak dirde yerine müfettişi umumiler- den biri getirilecektir, Maarif Vekâletinin. verdiği bir karara göre bir şahsın elinde an- cak bir müdürlük bulunacak, ve birkaç müdürlük bir elden idare edilmiyecektir, — an ai Sandık içinde kilitli paralar Mahkeme Şahitlerin Dinlenilmesine Karar Verdi Dün asliye ikinci ceza mahke. mesinde meraklı bir davaya ba. kılmıştır, Davanm suçlusu Rum Zoğra - fiyun lisesi müdürü Dimtiri As. propulo, suçluları da Balıklı Rum hasenesi müdürü Yosef Tiryaki. başkâtibi Dimitri Angelidis, vez. nedar Yanko İstefaniyustur, Davacmm iddiasına göre am. sası Teodor Aspropulo birkaç ay evvel hastalanmış, Balıklı hasta, nesine yatırılmıştır. Teodor has- tanede bir müddet yatmış, fakat kurtulamıyarak ölmüştür, Hüsta öldüğü saman “Kestane. deki sandığı açıl müdür, baş kâtip, veznedar tarafmdan için. deki eşyalarla paralar tesbit edi. terek mühürlenmiştir. Bunların tesbit ettiğine göre sandıkta 28 Belediye İstimlâk Kanunu Belediye. istimlâk kanununun değiştirilmesi etrafında yapılan tetkikatm bitirilerek projenin ya- İngiliz lirası, 116 'Türk lirası bu. Tunmuştur. Fakat davacı amcasınm çok zengin olduğunu ve kendisinin sandığında hiç değilse 70 bin Ji- raya yakm parası olması lâzım. geldiğini iddia ederek bir hırsız. lık davası açmış, paralarm mü. tebaki kısmmı ceplerine indirdik terini iddia etmiştir, Dünkü muhakemede süçlülar, sandıktaki eşya ve paralarm ol. duğu gibi durduğunu, kendileri - nin on parasına bile dokunmadik. #armı-söylemişlerdir; « - - Mahmetke Hicr iki tarafım iddi. asını dinledikten sonra, bir defa da şahitleri dinlemeğe karar ver. miş, çağırılmaları için muhake. meyi başka bir güne birakmıştır. (Altay vapurunda Mühim Miktarda Kaçak Eşya Bulundu muhafaza teşkilâtı kında Ankaraya gönderileceğini | Memurları Fransa limanlarına gi. yazmıştık, Projede şimdiki istim. | dip elen bir vapurda mühim kâ. lâk kanununun tayin ettiği âzami a ve Diye bulmuşlardır, müddet altı aydır. Bu müddetin) vu vapur bandırak Altay uu le indirilmesi İstenecektir. Matbaa İşçileri Birliğinin Takvimleri , Marsilyadan son ge. lişinde gemide bir araştırma ya. pılmış ve muhtelif yerlere sakla- nılmiş olarak mühim miktarda kaçak eşya meydana çıkarılmış. tır. Bunlar arasmda erkek eldi. muasır milletler seviyesine Çis! rinde çok ehemmiyetle durmakta. karmak ve Türk milletinin kül. dır, tür hususiyetini muhafaza et- mek” diye tarif eden bir mem- lekette “medeniyetin tek dişi| Me Postadan rica: Türk matbuatınm emektarları | venleri, ipekli kadın eşarpları, el. olan ve bütün ömürlerini milli kül- | biselik kumaşlar, et konservele. türümüze vakfederek bugün çalı-İri, erkek ve kadm muşumbalari şamıyacak derecede ihtiyar, basta | bulunmuştur. Ayrıca telsiz me- ve malül kalan cmektarlara birl muru Hasanm Üzerinde de 3800 kalmış canavar” sayılmasını İs temek ödebiyat münakaşasın- dan, Akif müdafansından daha pek çok başka bir şey değil mi- dir? Bir adam “medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar” şiarı, na inanabilir, Fakat bunu Türk milliyetçi iğinin alâmeti olarak değil, asıl adiyle, hüviyetiyle a- nar, Edebiyatın ve sanatm bay- raklarımı Akifin kemiklerine ta- karak sokak sokak dolaşmak emsalini İslâm tarihinin pek çok tanıdığı haleti ruhiyelerden biridir, | İzmitten bir okuyucumuz uzun | yardımda bulunmak ve geliri bujlira para çıkmıştır. zamandır ora postasııda açık mu. | maksada sarfedilmek Üzere Mat- habere varakası bulunmadığını bil- | baa İşçiler Birliği tarafından 939) ve dönlşünde kayıtlı bulunma - diriyor. Mektuplaşmayı ucuzlatan | yılı için gayet zarif bir şekilde du-| dıklarından müsadere edilmiştir. varakalardan İzmitin de kâfi mik. | var takvimi ve cep muhtırası neşre | Hasan hazırlanan evrakla bir . tarda bullanmasını dileriz. Dünkü dilmiştir. Tavsiye ederiz. RA asi Hava yurtta Karadeniz kıyıları ile | bönler yıkılarak birçok kişi yaralan. Doğu ve Karadeniz doğusunda ka- | mışfır. Yaralılar arasında Şair Celdi palı ve yağışlı, Trakya ile Kocaelide ve Orta Anadolunun şimal kısmında Gene Akifin cesedini, Muavis! çok bulutlu ve mevzil yağışlı, diğer yenin, Osmanın kanlı hırkasını | bölgelerde bulutlu geçmiş, rüzgârlar | haşlanmışlır. Sam caddelerinde dolaştırdığı| Karadeniz kıyılarında cenubi, Do- gibi, bir sansasyon mevzuu ya- Hu Anadoluda garbi, diğer bölgelerde şimali istikametle orla kuvvelle es- pan makalede Tuzveltten fetva pyiştir. almmak suretiyle dinin semi- | yet hayatımda esas olduğu ile- miş, rüzgâr cenübu garbiden saniye. | ” ri sürülüyor. Zavallı Akif, sana acıyorum. sana bu kadar hakaret edeme- di, Çünkü sen biç bir davanın yalancı şahidi olmadındı! İstanbulda hava çok bulutlu seç de 2 - 4 metre buzla esmiştir. ! Sant İt de hava tazyikli. 70460) 7.8 ve en düşük 5 santigrat kaydedil- miştir, 15 Yıl Evvel Bugün Dünkü Galatasaray - Fenerbahçe | de Madanyadan, SADRİ ERTEM açında müessif bir kaza olmuş, iri. Bandırmadan, Sehirin karısı L&fiye Hanım da var dır. Hddisenin tohkikafına adiiyece Limanda nlar, il Bugün Hmanımızdan gidecek va- z Bu paralar, vapurun gidişinde likte beşinci cezaya verilmiş, di. Zer kaçak eşyalar hakkında da tahkikata başlanmıştır. emeğe Bir Kalp Hastası, Hasahane Öldü Osman oğlu Sait adına birisi kalp hastalığından mustarip ola- rak Etfal hastahanesine yatmış; bir müddet tedavi olunduktan son va dün çıkıp gitmek istemiştir. Doktorlar kendisins her ne ka- dar daha iyileşmediğini ve çıkma. sınm doğru olmadığını söylemiş. lerse de Sait dinlemiyerek çıkıp itmiştir, Ancak hasta daha hastahane- NA , — Antalya 18 de Bartına, Trak 9 da | Un bahçe kapısından. çıkmadan Mudanyaya, Marakaz 8,15 de Bandır-| virdenbire elini kalbine götürerek maya, Ülgen 20 de Bandırmaya, Mer. | dürmüş, ve yere yuvarlanarak öl- Sen sağken hiçbir düşmanın milimetre idi, sübunet en yüksek| çin ş5 de Ayvalığa, müş'ür. Bugün Ilmanımıza gelecek vapur. | Aliye d'ktoru cese'i muayene lar: Uğur 16,15 de İzmitten, Trak 20,35 ederek ölümün kalp sektssinden Marakaz 214.5. de | ileri geldiğini tesbit etmiş, gömü! mesine İzin vermiştir. Maarıf Vekâleti Yeni Bir Barem Cetveli Hazırladı Maarif Vekâletinin muallim ve maarif memurlatmın terfileri hak. kında yeni bir kanun projesi ha. sırladığını yazmıştık. Bu projeye) göre yeni mâarif teşkilâtında ba- rem dereceleri değişmektedir. Bütün muallimleri alâkadar €- den bu derecelerin nelerden ibaret olduğunu, muallimlerin kaçar lira mâaş alacaklarını gösteren listeyi aşağıya yazıyoruz; Asli maaş Alacağı maaş 10 40 Lira 1ş 9 , 20 © , 25 70 ” 30 05; 3s 100 ,, «0 120 ” s0 4 60 20 80 260 » s0 300 100 40 125 50 ,, 150 60 , Bu arada eski barem derecele- rinin vaziyetleri de değişmiş bu- lunmaktadır, Bu proje yakmda Millet Mecli- sine verilerek kânun halinde çıka. cak ve tatbik edilecektir. Çift Tedrisat Maarif Vekâleti bina yüzünden) rum. Fakat kâfi mi? “5 şimdiye kadar gerek orta, gerek- se İlk tedrisat okullarında çift tedrisat usulünün kaldırılmasına karar vermiş, bunu kaldırmak için | sürmenin de yolu budur, de icabeden tahsisat ve binanın bulunması hususunda vilâyet kül tür direktörleriyle muhabereye Çift tedrisaf ürelünde taleh» nİn normal şekilde dertlerini ta- kip edemediği ve okullarda tale- be ile daha fazla meşgul olmak imkânı bulunmadığı şeklinde kay dedilmiştir. Bilhassa ilk tedrisat müessese- lerinde bu işin daha fazla zararla-| susiyetini hatırladık: d rı görülmektedir. Vilâyet hususi idare bütçelerine bu yıl her şey- den evvel bina için tahsisat kona caktır. İstanbulda Fatih, Üsküdar. E- yüp kazalarında çift tedrisat ya- pan okullar ekseriyeti teşkil et- mektedir. İlk olarak bu semtlerde yeni bi aalar bulunacaktır. Orta Tedrisatta Zam Görecek Öğretmenler Bu yıl orta tedrisat mücssese- lerinde zam görecek öğretmen şaman 4s : tesbit e, | barıştıklarını yısı 700 den fazla olarak dilmiştir, Umum müfettişler bunlara git) değildiler. raporları Nisan sonuna kadar Ve- kâlete vereceklerdir. Küçük Yavrulara Yardım İstanbul 48 inci okul himaye “eyeti okulda okuyan ve himaye heyetinden yardım gören fakir ve kimsesiz 60 kadar yavruya ayak- kabı ile muhtelif kışlık eşya da- gatmıştır, Fizik Ve Kimya Notları Şimdiye kadar lise ve orta ©- kulların son sınıflarında müşte tek olarak fizik ve kimya dersle- sinden fiziki ilimler şeklinde bir aumara verilmesi usulü Bakanlık tarafından kaldırılmıştır. Öğretmenler fizikten ayrı, kim- yadan ayrı olmak üzete not vere- sekler, her ikisinin vasatı al- mıyacaklardır, Bu suretle Zösterilen iki ders iki grupa ay- almış bulunmaktadır. şi. Taze Yumurta Piyasaya taze yumurta gelme. 7e başlamıştır. Taze yumurtala. rın sandığı 28. buzhane malı yu- murtaların sandığı İse 21.—22 Ji, radır, k mi bir grup balinde AKİSLERİ Okuma, Saloniğ' Eer Istanbuld# takım “Okuma KE türemişti, Kimi Ali mi Fransız, kimi Ame , Bunlar semt semt en , yerleri tutarak kendi rmca gazete, kitap vesair? min edip yeşil çuha bir masa etrafına bir labalık toplarlardı. Mini şuur, gençliğe lunu gösterince bu nevi ma salonları" sadece bir mevzuu menzilesine düştü , hayet silindi, gitti, ğ Lâkin şunu itiraf etmeli mumun İstifadesine açık © “Okuma salonları” pe bir ihtiyaçtır. Bizde umu! tüphaneler hakkiyle bu ği remiyor. En büyük Bey#” tüpbanesi bile, bilhassa lerin imtihan kik ve tetebbü için talebe ile taklım taklım di Herkesin serbest kaldığı * da kapanmak üzeredir; | duğu vakit 10 kapanir. “Istanbul Halkevi" mis gin kitapları havi bü; salonunu daima dolu e e. . a a RE EE EE e me ” vi 4 > | Rİ BL LEZ İD tiğ Fikrimizce P yer “Okuma salonları" dır... Kahve hayatını gös ... Her Nadolni Gazeteler, Almanyanm Türkiye elçisi Nadolni'ni rlmizo geldiğimi 5 Nadolni, tamamen sebeple ve “Doyçe Bank” direktörünç misa* rak geldiğini söylüyor. Bu münasebetle k sefarot zamanlarındaki Ümk Z/ Harbi Umumi olmuş» müahedeler aktedilmiş, lıklı teminatlar verilmiş © masma rağmen, F ” j man milletleri arasınd? ; eden soğukluğun bie esef EK labilir: Her Nadolni, F o zamanki Türkiye Kürelli, ile konuşmayo “Askerlerin larında, diplomatların © ğı kalplerindedir” der” M hükme istinaden kerlerinin biribi *“ her halde diplomatlar Gerek Nadolni, gerek İstanbul Beledi; İstanbul Belediyesinden fi 11 Künunusani 939 W baren birinci ekmek Yirmi para; İkinel ekmek ruş; francala on dört tur,