21 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2—VAKIT Zi EYLÜL 1939 Hitler harp ve sulh Yazan: Sadri Ertem Almanyanm klâsik usulündendir. Her galip muhare. beden sonra sulh teklif eder, Muharebe başlıyalı henüz Üç hafta olduğu halde sulh sözü mütemadiyen tekrar e. dilmektedir. Hitler tarafından ileri sürülen sulh teklifini bir kaç gün evvel Mareşal Göring te tekrarlamıştı. Sulh haddizatında her zaman muharebeye tercih edilecek be. geri bir nimettir. Fakat bu sulhün insan grupları urasın- da harp' daha feci, daha korkunç, daba sefil bir şey telâkki edilmemesi şartile! Hitler tarafından ileri sürülen sulh mahiyeti itibari. le âlâkalı Iİnaanlarım, yani aralarında harp cepheleri ku. rulmuş olan insanların hesabına ne kadar uygundur, Ger. gİ zahirde Almanyanın cenup ve garp hudutlarına ait bir talebi yoktur. Fakat bu sözler silâha sarılmış olan in. Banları tatmin edecek bir mahiyeti haiz midir? Eğer işin böyle bir mahiyeti bulunsaydı dünya için Zzararm nere. sinden dönülürse kârdır demekte biz de tereddüt etmez. dik. Harbin facialarını yakında ntanıyan insanlar sıfatile gerrin derecesini tayinde hiç hayale kapilmıyoruz. Fakat 9 aralarında sulh yerine, harp davası hüküm süren kütlele- D rin iddlaları sadece hudutların emniyeti işi değildir. Hat. tü denilebilir kt Alm: kediğine göre beri taraf için yeni bir şey söylemiş değildir. Hattâ bu mutukla sulh namır altında harp lehinde konuşulmuş demektir. Demokrasilerin ortaya attıkları prensip tehdit, ve küçük devletleri ortadan kaldırmayı hedef edinen ve hedefine emrivakilerle varmaya çalışan nazi zihniyetini ortadan kaldırmaktır. Nazi zihniyeti doy. muş, inkişafını bulmuş, müstemlekelerini vaktile ekda et. miş artık emperyalistleri statik bir mahiyet aldığı için tehlikesl ikinci plânda görülen demokratik devletlerin bugün amansız anti tezi halini almıştır. 939 muharebesinin mevzuu ne Danzig, ne de hudut- lar meselesidir. Bu iki anti tezin tezatlı manzarasıdır. Vükra bu harp te sonunda hudutla ifade edilecek bir ma. hiyet alacaktır. Fakat o zaman muahedenin ruhunu dol. duracak olan hava tamamile başka olacaktır. Hitlarin bu nutkünda biz sulhu değil, harbi teşci eden yunsurları bol böl gördüğümüzlü söylersek hata etmiş ol. mayız. Dünya efkârmmumiyesine sadece bir sulh davası şek. linde arzedllen meseleler Almanya için henüz bir zaaf alâ- meti de sayrlamaz. Bunu böyle tefsir edecekler belki bu. Junabilir. Fakat henüz harbin daha ilk altı ayını.bile ge. çirmedik, Harbin ciddi zararları ile, sosyal bozgunlurla karşılaşmadık. Şimdiden böyle bir hükme varmak fazlı. saflık olur. Bilâkis Hitlerin nutku harbin uzayacağını ih. sas etmektedir. Aslıye ceza w lhtikârla mücadele j mahkemeleri — Yeni şekilleri ile bugün faaliyete geçiyor Yeni teşkil edilen ve 15 gün- denberi hazırlıkla meşgul olan as- - Tüye ceza mahkemeleri bugünden itibaren işe başlamış olacaklar- dır. Yeni ağır ceza mahkemesi de yarın çalışmağa başlıyataktır. Cürmü meşhut vakalarına yal- nız dördüncü asliye ceza mahke- mesi bakıyordu. Bundan böyle 6, 7, ve 8 inci asliye cezalar derub. te edecek, asliye 4 üncü ceza — Mahkemesi yalnız saat beşe ka- dar gelenleri alacaktır. Diğer taraftan adliye vekâle- — tinden gelen bir tamime göre, münferit hâkimlerin muavinleri her gün duruşmaya çıkmıyacak- — lardır, Ağır ceza mahkemesi ara rgme Kurumu 105 fakir çocu- n sütnet düğününü, - Kitansa- Manlse, (Husust) — Cocuk F- | tunen ©- yı binosanda yaptırmıştır. Mek- Yüzde yüz ihtikâr yapı- lan maddeler var İhtikâr komttesine, Tiyatları birdenbire yersiz bir şekilde ar. tan maddeler hakkmda bir çok şikâyetler yapılmağa bazlarımış Ur, Dün de karpit, marancoz ta. kımları, inşaat malzemesi, kâ. ğit ve bütün hırdavat eşy da ihtikfir olduğu bildiri! mlıılır Bu mallarm fivatlarındaki ar » tiş nisbeti yüzde ylizü bulmak.| tadır. Komite bu maddeleri sa. tanlar hakkında tahkikata baş. lamıştır, İhtikâr yaptıkları sa. bit olan müesseseler raporla vi. lâyete bildirilecektir. tarı da icabında hâkim muavinle- ri yerine asliye ceza mahkemesi. ne çıkabilecektir. mahkemeleri Ağır Ceza ve ticaret mahkemele- Asliye ceza aza muavinleri de SĞ Üyerileğik « vi b -vıu-ı—ebede bir nutuk söylemiz : vavrular ayrı 'e ı sevindirilerek kendilerine yeni r verilmiştir. Denizyollarında kış tarifesi Pazar gününden itiba- ren tatbik ediliyor Denizyolları idaresi Karade- niz hattı kış tarifesini pazar gününden itbaren tatbika baş- lyacaktır. Karadonize şehri, mizden haftada üç gün vapur hareket edecektir. Bunlardan BSalı ve Perşembe postaları Ho paya, pazar postası da Rizeye kadar gidecektir. Gerek yolcu ve gerekse yük nakliyatının fazlalaştığı. mev- sim olduğu için sonbahar ayla- rında Karadeniz hattına en büyük vapurlar (Cahsis edile- eoktir. Bu vapurların İtayvan ve yük nakliyatı YÇazla olacağın. dan bilhassa havaların fenalı- Bi yüzünden anbarda seyabat edecek ve yatacak güverte yol enlarımnın hayvan ve yüklerden müteessir olmaması için va- purlarda yen! bazı tadilât ya pılmaktadır. Belediyede yapılan toplantı Belediye İktısat müdürlü. ğünde dün ekmekçilerle değir. mencilerin iştirâkiyle bir top lantı yapılmıştır. Doğirmenci: ler belediyeye üç nevi un hali tası vermişlerdir. Bu halitalar. dan ayrı ayrı nümuüne ekmek- ler pişirilecek ve beğenilecek ekmek nümuünesi esas tutula- cakur. Yakında bir fırında tet- rübeler yapılacaktır. — Yalnız ince kepek ihraç edilmiyecek Haber alındığına göre, ihra- c menolunan kepeğin yalnız domuz yemi olarak kullanılan ince kepeğe münhesır kalması muvafık görülmektedir. Bu'yaziyetin vn fiyatlarının düşmesine mani olacağı efhetle ekmek fiyatlarınım yükselme. sine sebep kalmıyacaktır. ——— Burdur Valisi Terfian Burdur valiliğine ta. yin edilmiş olan eski İstanbul emniyet direktörü Sadri Aka, dün yeni vazifesine hureket etmiştir. — “Akşam,, refikimiz “Akşam,, refikimiz dün inti şarının yirmi ikinci yıl dönü- münü idrâk etmiştir. Neşriyn- tında muvaffakiyetle devamını dileriz. —— Pamuk fiyatları Ecnobi mamleketlere ihraç edilmeleri menedildikten &on. ra fiyatları 26 — 27 kuruşa ka- dar düşen pamuklarımız, Zira- |at Bankasının mubayaası üze- rine derhal normal seviyesine yükselmiştir. Bugün fiyatlar 30 — 35 kurüuşu bulmuştur. Ayni zamanda piyasada istik- rar peyda olmustur. —— Bulgaristan ve Roman- yadan gelen göçmenler Sıhhat Vekâleti Bulgaristan. dân ve Romanyadan memleke. timize gelmek üzere hazırlan- mış olan mlhacirlerin biran evvel nakledilmesi hususunda alâkadarları emirler vermiş tir. Samsun vapuru dün Roman. yadaki muhacirleri almak tize. re Köztenceye hareket etmiş- tr. Nazım vapuru da buügünler- de — Bulgaristana gidecektir. Bulgaristanda hazır bulunan 8000 mühacir gelecek ay orta- sına kadar tamamen nakledil- miş olacaktır. — Hollanda elçisinin zev- cesi vefat etti Holandanın Ankara elcisi Vis- serin zevcesinin kısa bir hastalığı müteakıp vefat ettiği haber alın- mistir. Universitedeki lisan imtihanları Üniversitede Tisan imtihanları- nd bustinden it/haren baslanacak- tır. Lisap Imtihanlarında muva', fak olamıyanlar İlkemal imtihanla- Tına alınmryacaklardır. |Ortaoku|lara 30 şube | ilâve edildi (Liselere2457talebe Yeni hazırlanan piâna göre 1.s3 ve ortaokullara J0 şube ilâve edildi Bütün okullar önümüzdeki pa. zartesi gününden itibaren dersle- re haşlıvacaklardır. İstanbul orta tedrisat vaziyeti etrafında maarif vekâletine bir re. Dor gönderilmiştir. Bu rapora göre, bır vil İstanbul İlk okullar rındao arta okullara viren talebe savrer (O7T1L). İise birinci sımf- Jarına süren talebe (2457) ve muhtelif sıruflara kavdolanlar da (3023) kisidir. Liselere bu arada vazılan talebe adedi (865) kişi- dir. Bu kadar talebeyi okullara yer. leştirmek için mevcut okul teş> Kilâtlarında bazır dePişmeler vü- cuda getirilmistir. Birçok lâbora" tuvar vesair salonlar emif haline konmuştur. İstanbul erkek ve kız. liseleri, Kadıköy kız orta, Capa kız, Göz- tepe kız, Taksim erkek, Yenika- pr erkek, Beyoğlu erkek, Zeyrek erkek, Karagümrük erkek, Ba. Çomukları muhtelif mektepler- deki olgunluk imtihanlarında mu- valfak olamıyan bazı talebe ve. Hleri matbaamıza müracaat ede- rek bize şunları söylediler: Çocuklarımız oleunluk imtiha- | nmnda valnız bir dersten geçemi- yerek ünivertiteve devyam etmek imkânını kavbettiler. Bu suret- le çocuklarımızın tshsilinde koca bir sene heba olup pidecek. Biz talebe velileri olğunluk imtiha- nında yalnız bir dersten muva'. fak olamayan çocuklarımızın Üni- versiteye devam etmeleri husu- kırköy erkek olmak üzere 12 or ta ve 3 liseye 30 sube İlâve edil miştir. A) Pendik orta okuluna devam eden kız talebeler Görtepe orta" ya, Kadıköy ikinci ortava devam edenler vine ikinci ortaya, Üs- küdar 3 üncüve devam eden kız talehelear iLinci orteva nablerdile- ceklerdir. Bu turetle Üsküdar kinci orta okulu kız orta okulu olarak tedrisata devam — edebile cektir. B) Nisantas erkek, Kasımnasa erkek orta okulları çift tecdirisat vanacaklardır. Tcap ettiği takdirde UÜsküdar ü- çüncü kız orta da cifte tedrisat yanacaklardır. D) Ceğaloğlu orta okulu nar- mal tedrisat yapacak ve ican et- ÜDi takdirde ufak bir değieikjik. le üst kısım da ktz orta ökülu ©. larak açılabilecektir. Olgunluk imtihanında bir ders- ten geçemeyenler 'Bazı talebe velilerinin maarif vekâletinden dileklerı var sunda maarif vekâletinin müna- Sip bit karâr alatağını Ümhit ede- Tiz. Çocuklarımız belki bu bir se- neyi kütüphanelerde ve kendi kendilerine çalısarak da gecireb'. Tirler: bu auretle ivi hâzırlanmış olurlar. Fakat hir elinhe vok ki havatını hemen kazanmak mec- burivetisde elen bupünklü nesil iein bu bir vıllik zaı #n ürerinde dürülmaAsn teap bir zaman değildir. Maarif ve- kâletinin n>>-— dikkatini celbet- | menizi rica ederiz. İlkokullarda çalışma saatleri değiştiriliyor Derslere sabahları sekiz- buçukta başlanacak Orta tedrisat müesseselerinde bu ders$ yılı başından itibaren tat- bik edilecek yeni ders saatleri şekli bütün okullara bildirilmiş- tir. Örta tedrisat müesseselerinde yeni şekil tatbik edildiği gibi ilk okullar da kendilerine mahsus bir çalışma programı hazırlamış- Jardır. İlk okullarda derslere sa- bah saat 8.30 da başlanacaktır. Birinci ders 8.30 - 9.10, ikin. €i ders 9.30 - 10.10, üçüncü ders 10.30 - 11.10, dördüncü ders 11. ıo- 12.10, beşinci dere 14.20 - Ogle paydosundan sonra yırıın saat talebeye bir serbest verilecek ve bilâhare beşinci d:ı'ı yapılacaktır. Simdiye kadar ilk okullar öğle. | den evvel üç, öğleden sonra iki olmak Üzere beş saat ders yap- makta idiler. Yeni şekille öğle- den evvel dört, öğleden gonra da bir saat ders yapacaklardır. Yeni karar yakımda bütün 0o- kullara tebliğ edilecektir. Maarif Müdürü Ankaraya gitti Tstanbul kültür direktörü Bav Tevfik Kut şehrimizin okul ve öğretmen variveti etrafında maa- rif vekâletine izahat vermek üre- re dün Ankaraya yitmiştir. Di- rekt3- cumartesi günü gelecek- tir. —— Prenses Nimet Muhtar- ın teberruu Hidiv Tsmail pasa kerimesi ve Misır Kralt Birinci Puadm halası Prenses Nimet Muhtar, Kadıköv Parti haskanlığı vasıtasivle Hal- kevine bin ve Kımlava avrıra bir Tira teherril etmis, bu varanın Kadıköv fıkarasına hasredilmesi" ni tavsiye eylemiştir. Mecidiyeköyünde yapı- Tacak hastahane Mecidiye köyünde yapılacak bin yataklı hastahane projesinin keşif ve sartaameleri mühendis Volter tarafından hazırlanmıştır. Bugünlerde şehrimize getirile- cektir. —H Yapağ fiyatları Harice gönderilmeleri mene dilen yanaklarm fivatları dür. mefe bastamretı, San günlerde verli mücesese ve fabrikalarır fazla miübavaata baslaması Üze rine fivatlar normalleemistir Bilhassa Sitmer Bank. fabriks ları icin mühim miktarda mü bavaatta hulunmaktadır. — Sart vilâvetlerinin krmj yanaklar" 5ö—5T kurustan almmaktadır. varülekilecet | ikinci Vorsav kor- yazıldı kusunu kaldırmak Yazan: Hikmet Münir H tler Danzigteki nutkun da ezcümle göyle dedi: *“Bize bu harbin aonunda re yapmak istediklerini bilivornz Büyük Harbin aanunde*inder daha beter bir Versay Muâ&he- r::: kabul ettirmeğe calışacar Hitlerin bu sözü, Akranları gııın bir harbe hazırlamak için. dr. Zifa bütün Almanları ikinci bir Versay endisesi karşısında bir araya #etirmek ve sonuna kadsr vcarmatırmak kahildir. Halbukt İneiltere. “Dünvaya sulh ve nizamt iade: milletler a. rasında adalet ve hürriyetin te. mini isin harp ettiğini,, söyle. mektedir. İngiltere, kati niyetinin bu ol. duğuna bütün dünva efkârı i'e birlikte Alman milletini de inan dırırsa harb cabuk biter... İnsi. Bz efkârmın bir kısmı bu mer. kezdedir, Kücülen gazetelere dair er sabah trende hemen herkesin elinde bulunan gâazetelerin, vaklas tıkça dürülüp bükülüp kolavca eeplere yerlestirilebildiğini gö . TÜyorum, Bu hal, şimdiki Avrupn vazi. yetinin — her türlü güçlükler hilâfına olarak — temin ettiği kölavlıktır. Düşünün eski hali!... Bir ga. zete on âaltı, bazan otuz iki ea. hife.. Acele bir yere ridecet. yahut bir istasvonda ine- ceksiniz, Gazetenin yaprakları. nT acmıssanız, kapavmcava ka. dâr buram buram terlersiniz.. Hele rüzeârlı bir havada. o mu, azzam kâğıt tomarıma hükme .- debilmenize imkân voktur, Ce, binize sokmağa — çalışıyamız: girmez. Kolunuzun altma yer- leştirmefe — cabalarsınız: sar . kar... Kısmen atayım derainiz: henliz okuyacağmız yerler var. dır... Mabaatlerin hangi sahife. de olduğunu kestiremezsiniz. O kaztevi açmak ta ayrıca bir dert idi... Şimdi ise onlar yok.., Avruna harbinin sebev olduğu kâğıt buühranı dolavısile iki üc sahi. feye inen gazeteleri, rüzgârsız bir havada sağlam bir semsiye. vi avın kanar gibi rahatça ve emniyetle elinizde oynatıyor ve yanmızdakinin koluna — vurma. dan okuyup ezberlivorsunuz... Fakat keşke harp olmasaydı da, bu “kolaylığa,, ermeseydik.. Tünel ücretleri Belediye, tünel ücretlerini a- zaltmak istemişse de, alınan paza- nin bir kısmt vergi, bir kısmı da köprü parası olduğundan buna imkân görülememiştir. Mevcut bir sermaye ihtilâfr do- layısiyle “Üsküdar tramvayları” nin belediyeye devri de şimdilik kabil olamamaktadır. — Ölümle tehdit Büyükadada oturan Musta. fa adında birisi evvelki geca sarhoş bir halde elvardaki kar- puz sergisine gitmiş, dükkâncı Hle çırağını ölümle tehdit et- miştir. Mustafa Dördüncü Asliya Ceza mabkemesi tarafından tevkif edilmiştir. 'erşemb l Cuma | Eylul :22 Eylul 7 Sabın hzit 4390 * Sadan Bizir 14i