February 24, 1942 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

YIL: 25 * İdare evi. Fransada harp mesuilerinin muhakemesi Yazan: Asım Us Riyom mahkemesinde harp me- | sulleri haklaında okunan — ithamna. me İle maznunların müdalaaları o kunduktan sonra İnsan ister ıılg< mez bir düşünceye dalıyor, barla ki Fransa büyük bir lüket içerisine düşmüştür, Banun sebobi harp ve mağlübiyettir. Bu kadar büyük bör milli faclanın cl- bette bir mesuliyeti vardır, İş bn. şında bulunanların affodilmez ha- taları, suçları, belki de hiyanetle- B olmuştur. Fransız milleti bu facjanın acısı içinde mesuller kimler olduğunu soruyor, Devlet relsi Maresal Pe. ten'i harp suçluları aleyhine has rekete getiren, Riyom mahkeme- sinin kurulmasına sebep olan şey bu yoldaki sunllere cevap vermek mecburiyetidir. Fakat Riyom'da görülen adli manzara bu maksadı temin edemi- yor, Zira Fransanm uğradığı felâ- ket çok büyük olduğu gibi mesul- lerin hududu da o nisbette geniş- tir, Her hükde sivil hükümet ıv!uıı_ ları gibi askeri şefler de bu mesu- Nyette müşterektir, Eğer Fransa bugün Alman İşga- Ki altında olmasaydı itham altma alman suçlıdlar sadece Riyom'da hâkimlerin karşısma çıkarılanlar- dan iburet olmuyacaktı, İhtimal ki bagün Vişi hükümetini teşkil e- denlerden bir kısmı da maznunlar arasında bulunacaktı, Gerçekten harp mesullörini tam hbir adalet Jdajresinde ortaya çıkarmak ancak ba tarzda takibatla mümkün ola- | bilirdi, Üyle görünüyor ki harice karşı olduğu kadar — Fransız efkârı umu- müiyesine karşı da zaif olan Mate- şal Peten böyle geniş ölçüde bir mMmesvuliyet araştırmın — yoluna glt- mekten âcizdir. Riyom'da harp me- sullerinin çerçevesini imkân dere- eesinde daraltmak çaresi de düşü- Bülmüştür. Harp mesuliyeti davası halk cephesi hükümetinin muhake- mesi şekline getirilmiştir. Riyom hükimlerine sanm felâketi 1989 dan, yani harp | patlamazdan evvel memleketj har. be hazırlamamış olmuktan ileri gel- müştir, Bu da 1936 da iktidar mev- kiğne geçen halk cephesi hükümeti. nin hesabrma kaydedilen bir milli müdafaa ihmali, yahat. vatan hi- yaneti demektir. Harp patladıktan sonra ne yapılsa mağlübiyotin önü. | we geçilemezdi. İşte harp mesulü sıfatile sorgu- ya çekilen Maroşal Gamlen ile Du. iadye, Blum ve arkadaşlarına 5- nad edilen suç budur, Maresal Gamlen bu İsnad karşı- xında kendini müdafaa etmedi: *“Ben vatanıma hizmet için elimden geleni yaptım. Fazla birşey süyle* miyeceğim Memleketimin ve ordı sun menfaatini düşünerek — süküt ediyorum.,, dedi, Acaba Blum'ün jddiası gibi Gam- len hakikaten bir tazyik altımda mı süküt etli? Yokxa memleketli- Bin ve ordunun menlfaatini söz söylememekte mi baldu? Yahat kendini sözle müdafaa edemiyece- Kinl düşündüğü için Mj süküt et- meğe karar Verdi? Tabli bunu v- zaktan anlamağa imkân yoktur. Şu kadar var ki hacet yerinde süküt ikrar demek olacağına göre belki Fransanın felâketi karsısın- da kendi suçunı fayda görmemiştir. “Evet, ben mesulüm, Fakat benden başka olam suçlu askeri şefler nerede?,, de- mekte kendisi ve memeleketi İçin menlaat değil, belki de sarar oldu- ğunu hesap — ölmişlir. Mareşalin sükütu hböyle bir düşüncenin netl. | cesi olabilir. Harpte stratejik ve taktik hata- | larmım Ve bu hatalardan doğan mesuliyeltere — zelince, bunların tetkiki bugün işgul allında olan Fransa için gerçekten rararlı, bel- ki de imkânsızdır. Onun için Fran- &z hükimleri Fransanım harp vazi yeti İle #lâkalı diplomat'k mü betlerine hiç temas edilmediği harbin sevk ve idnresine ajt hata- lar Üzerinde do hlç durmamışlar dır, Böyiçlikle harp — mesullerinin Ssınırımı en dar bir çerçeve — içindie daraltınışlardır. kâr etmekte bir | 24 Şubat 1942 SALI SAYI: 8648 Ankara C. Vakıt Yüreü Delefot; Tdüre (34310), Tole: Tatanbul Vakrt—Posla kutusu 14 Yazı (2M41X) Reisicümhurumuz Mitli Şef İsmct İnöonü'nün yanlarında Başvekilimiz Befik Saydam olduğu halde Hialkevlerinin enuncu yıldönümü kutlama merasiminde hazır bulunduklarını dünkü — sayımızda yazmıştık Reisicümhnrumuzun törende alınmış fotoğraflarını gürüyorur. Cava binesinde — deniz Beş nazır da- harbinde ha değiştirildi| Londra, 28 (A, A.) — Pazar /İngiliz ka- | Bir Japon kruvazörü, torpido filosunun akşamı başvekâletten asağıdaki 'mulıuı_n bir lşııı_ııı beyannamc neşredilmiştir: tahrip edildi | Asağıdaki — tayinlerin - yapıldıı | — Lomdra, 28 (AA.) — Bir Ja | bildirilir: | pon kruvazör filosu ile bir torpi - Müstemlekât to muhrihi filommun büyük kamnı- Cranborne, nm tahribilç neticelenen Cava de- James Grigg, Ticaret nazmı: Huğh | nizi muharebesi- Japonlar için pok Dalton, Nafla ve binalar nazırı: “gıp kayıplarla bitmiştir. Müttefik J. J, Llevellin, İktısadi harp nözi- | donanma ve uçaklarnın - bücumu rı: Vikont Volmer. , fevkalâde muvaffak olmuştur. Dalton, üc ây ticaret nazırlı £ Felemenk Hindistanı hükümeti- ğında bulunan ve gündi tayyare |.nin Londradaki haberler bürosu istihaalât nezafetine getiriler al - | tarafından nesredilen bir tobliğ, bay Llevellin'in yerine ticaret na- | Japonların Bali adasanı - zapt için zırlığıma tayin edilmiştir. gönderdikleri filonun büyük kısmı- Lord Völmer iktısadi harp ne * | nn tahrip edildiğini veya hasana zaretinde Daltonu istihlâf etmek- | uğratıldığmı bildirmektedir. Tah - tedir. | ripten kurtulan gemilerden yalnız (Devamı Sa, £ Sü, bir tanesi kaçabilmistir. Parti roman mükâfatını kazanan eser SİNEKLİ BAKKAL Yazan: AHMET HAMDİ TAN PINAR Halk Partisinin açmış olduğu ro .| bir hayatın romanıdır. Muharriri öte- man ve hiküye müsabakasını çok sewe | denberi âdet olduğu gibi, tek bir ves diğim bir eser, aziz ve muhlerem | Xayı, esaz kahramanlarınm taliile ha. profesör ve romancı Halide Edib'in | yattan tecrid ederek nakledeceği yen "Bihekli Bakkal'ı kazandı, Otuz se | de bütün straftila, bakış zaviyasinin | neyi geçen uzun ve çok verimli bir çalışma devresine bu vesile ile uzatı. dan çelengin, sanat ve edebiyatı öe- venleri sevindirmemesine imkân yok., tar. j ginekli Bakkal, frenklerin “Nehit | raman” dedikleri nev'e dahildir; bu &. | tibarla bir ferdin hikâyesi değildir Daba ziyade bir cemiyetin Müayyen Bir devririn, kendisine bas Üslüp ve modaları, bBattâ çok husüsl talli olan Basarı: Vikont £ de) ihâta etliğii bütün bir ufukla almiş- Onun için Kız Tevfik'le — Emine (Devamı Sa © 8ü 1 de) 11 Çocuklu aba Beyoğlu Halkevi tarafından çok gocuklu ailelere verilen mükâfatta birinci. liğt alan ve 25 iira kazanan - 11 çocuklu Tenamoğlu'yu dokuz çocuğu ve eşi ide bir arada görüyormunuz. Diğer iki oğlu çalışmakta olduklarından grup- ta yerlerini alamamışlardır. Tenomoğlu'nun ayda kazancı 10 liradır. Yirmi zetelik ovli bulunmaktadır. Çocukların en büyüğü 19 yaşmıda ve en küçüğü | Ge bir yaşındadır. Bundan başka bir de yeni doğacak çocukları bulunuyor. 2—4 Ğncü yıldönümü münasebetile STALiİNİN Kızılorduya günlük emri —— Geri çekildik, fakat indirdik Evvelce dalgalandığı yerlerde tekrar dalgalanacak mü münasebetiyle Sinlin bir gün, delik emir neşrederek bilhassa de- miştir ki: koğacağız, Beyaz Rusyayı, Ukran” yayı ye Kırımı kurtaracağız. — Ve kızıl bayrağı evvelce dalgalandığı yerlere tekrar dikeceğiz. Müstevlinin hezimetini tamamla, büyük tiyen Stalin Hitlerin sürprizin ver. diği Östünlüğü kaybetmiş olmasına rağmen mağlap olduğuna inanma, anasımı Sovyet milletine ihtar etmiş, tir, Sürpriz “Alman kudretinin ihti | yatını teşkil eden bir. unsürdu.. (Devamı Ba 2 Sü. 4 de) Çııılııneı'h lihdıuııiıll GANDI İngilizleri öven bir makale neşretti Gizli bir içtimada Hindistanın müdafaası görüşülecek Çankayşek,in Hindistandaki fa- aliyeti devam etmektedir. Çin li- deri, Hintlülerin İngilizlerle işbir Hği yapmalarını işterken, İngiliz. lçrin de Hintlilere kargı anlayış zihniyeti ile hareket etmelerini is. emoökedir, Gandinin, kendi gazete. sinde İngilizlere kargı sevgi ve saygı ifade eden yazıı, bunun bir neticeaklir. Gandi, İngilizleri öv- mektedir. İnglizlerin zorluk lırır sında yılmak şöyle dursun, iradı lerinir daha ziyade w n ni kaydetmektedir, Gelecek cuma günü, Delhide giz. Hindistanın müdafan esasları ko- nusulacaktır. düşmana ağır dırbeler Kizil Davrakı Möskova, 23 (A A.) — Kızılordue nan kuruluşutun 24 üncü yıldönü. | Düşmanı Leningrad kapılarından | mak için birleşmiş olan milletler bir gayret sarfetmesini ise Fiyatları rilecektir. Rasin Kölliyatı: . DEMOKRİT 100 kuruş olna hu iki eser, 7 kupon getirecek Vakıt okuyucularına yalnız 50 kuruşa ve. Kupon:5 aa AA Urak denizlerde harekâtta bulunduktan sonra üssüne dünem bir Alman detilmaltası Şark cephesinde | 20 günde Ruslar 56,806 esir verdiler —— Pravda gazetesine göre harbin Alman zaylalı 6 milyon l (Yazısı 2 ineide) MISIRDA Partiler mebus saçımıne muhalefet ediyor Kahire, 28 (ALA.) — Nuhas pa- şanm ve Vevft partisinin iktidar mevkline gelmesi üzerine diğer partitr öti martta yapılacak mebus #eçimini boykot etmeğe karar ver- mişlerdir. Yaplan müzakereler ge. nunda bu partânin muhalefet panti- lerine T0 ve müstakillere 35 me- ylıuluk taklifi kabul edilmemiştir. Her ne olursa olsun Veft partisi- | nin eksoriyet kazanacağı muhak - | kaktır. ükümetin yardımı lâzımdır Haydarpasa Hisesi berber salo- munda Nuri güzeloğlu yazıyor: DU bünlerce genç de benim gibi Çadülit' VÜE YUva) nan tedii bayuli- “Evlemmeyi teşvik için ne dü- / İeri Iİ& avunmaktadırlar, H bir kabine içtimaz yapılacak ve — sünüyorsunuz?, anketinize gelen — Bu gençlerin evlenebilmclerini cevapları dikkatle takip ediyo- rum, Bir bokâr sıfatile ben de bu | mümkünleştirmek için şilphakiz hükümetçe baz! kolaylıklar güste- Çankayşek'in bu içtâmada bulun- — bususta bir aç söz süylemek isti, | rümesi lüzmüdir. Mesçlâ: ması bir ihtimal olarak akla gele. , bilir, —Radyo gazelesi — LÜl HARBİ BAŞLAMAK ÜZER ŞARK ve LİBYA CEPHESİ: | — Şerk cephesi, dün de yazdığımız | gibi kargılıklı büyük taarruma ha- zırlanmaktdar, Stalin, kızıl öedu- | ya neşrettiği gündelik emirde mu- azzam harbin başlıyacağını bildiri- yor, Bir Alman gazetesi de, sark | harekâtında şimdiye kadar kaza- : nılan zaferleri kaydederek — göyle (Devamı Sa, £ Sü, 5 de) ÂAziz Ak Dün akşam vefat etti Teetalirle haber akdığımıza gü- re, İstanbul umum? meclisi ve cüm- hüriyet halk partisi İstanbul vilâ- yeti İdare heyetl üzasından Azir | Ak dür. gece kap sektesinden ve- | fat etmişlir. Aziz Ak, 319 senesin | de Harbiye mektebinden iyi dere- ce ile neşet etmiş, uzun müddet Rumelide aakerf vazifelerde bulun- muş, Meşrutiyetla İlânından sonra aökerlikten istifa etmiş ve İttihat |YTerakki partisinde siyasi vazifeler lnlınu çalışmış, İstanbulun tenebi. (Devamı Sa, £ Sü, 6 da) yorum. Yıllardır- yalaızlığın yıpratıcı 1z- tırapları içinde kıvranıyorum, Aile hayatına atrimak (ayni zamanda kimaesizim de) mesut bir yuvaya ııvı-ıık hııL“lu- ile ıvunmmı. ğım bir yok fakat ü Aydı chxne geçen | 1 — Aylık gelirleri S0 la 40 Wl- ra olan evlilerden vengi almamak, 2 —. Yiyecek, giyecek ve yaka.- cak ihtiyaçlarını maliyet fiyatları Ho tedarik edebilmeleri için az ka zançlı ailelere mahsus olmak Üve re hulk kooperatifleri açmak. 8 — Doğacak çocukların —shhi otuz, . otuz. beş lira para ile değil | aziyetlerini daimi kontrol sitaıd: w gileyi, hattâ kendimi bile ida- rglı,-n âciz olduğumu göz önüne ge- " ürerek yaldısl: - hulyalardan vaz gaçmye, kendimi inziva hayatmın kahhar pencesine terketmeğe mee- bur kalıyorum. | Memlekette, kazatıçları benim Eibi az ölan Binlerve ZençÇ Yar vE | bulundurmcak çocuk bakım evleri. ni esaslir bir teekilât dahilinde çe ğaltmak ve, 4 — Evlonecek çiftleri “ nâha Yere tuleyli maaraflara maruz bı rakan düğün âdetlerini ortadan kz dırmak, (Devamı Sa, £ Sü, 6 da Günlerin peşinden . GÜL ve DiKEN Bu sene kışin uzün sürmesi, s0- idhm göddetli olması tabil ole- Uryak bağlarda, bahçelerde çiçekle- rim açılmasını geciktirdi. İstanbul- da Keçen köne gubat ortatında çİ- gek açan badem ağaçları henlz uy- kudadır. Belki ağaçlarda çiçekler martm ortasma kadar görünmiye- sektir. İ Kışın bu sene — böylece uzun sürmesi umumi hayatı şüphesiz sı- | kar, Kömür odur. darlığı bu sıkm- |tayı bir kat dahe - artımır, Ancak İkaşm — uzamacsmda ve — soğukların Biddetli olmasanda bür fayda var ki bu da vakiteir polea beharım ©- çekleri aldatıp açtıktan sonra tek- Tar soğuklarla bunların dökülmesi ze sebep olmak tehlikeminin- kalk- masıdır; diğer taruftan kış içinde bol bol yağmur ve .kar suyu içet toprakların ilkbahardan yaza gi rerken kuraklık * tohlikesine kariğ sizortalanmış olmasıdır. Bu hayatta dikensiz gül olmu or; bir takım dikenlerin de gülir rinden faydalanmızk için acslanm” katlanmak Jüzmn geliyor. Her init sin bir yokum . ker vokuşmm da b inişi ver HASAN KUMÇA'