24 Şubat 1942 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Ahmet Emin YALMAN VATAN EVİ —— Cağaloğlu, Molla: Fenari Sokağı 30 - 32 Buğün 2 inci sayfamızda Dünyanın dörtte üçü kara olsaydı... SAi 24 ŞUBAT 1942 ATAN Yıl: 2 — Sayı: 496 «DOĞRUYA DOĞRU - İĞRİYE İĞRİ» — Fiyafı 5 Kuruş — İktisadi kalkınma — Telef. 21136 - Yazan: SADUN GALİP SAVCI Telg. VATAN İst Halkevleri bayramı tezahüratla kutlandı Yeniden birçok halkevinin açılma törenleri yapıldı Genel Sekreterin Halkevleri mümessillerine verdiği ziyafette Başvekil de bulundu Kızılordunun 24 üncü yıldönümü münasebetile $ Stalinin emri yevmisi Tecavüz harbi değil kurtarma harbi yapıyoruz El dokuma tezgâhlarının inkişafı için tedbirler alındı 238 Ankara, (Telefonla) cumartesi günü Yünlü ve ipekli el tezgâhcılığı da e AAA teşkilâtlandırılıyor ku ile açıldığını bildirdiğimiz ve sanayi tetkik heyeti reisi. Şevket Aydemir'in reisliğinde faaliyetine de- ı vam eden pamuklu el tezgâhı dokumacılığı koopera- tifler mümessillerinin konferansında seçilen teşkilât, ı evsaf, imalât ve lâyiha encümenleri bugün de çalış- malarına devam etmiştir. , İ . hakkında en sa- lâhiyetli makam- lardan edindiğim malümata naza- ran artık modern sanayi yanında el tezgâh — dokumacılığının yaşayıp yaşamıyacağı hakkında uyanan tereddütleri Iktısat Vekâleti tamamen ortadan kaldırmıştır. Bu sanaylin inkişafı için el tezgâhlarında Şoku- nan kumaşların fabrikalarda dokunamaması ve el sa- nayiinin dokuduğu çeşitteki dokumaların memlekete ithal edilmemesi gibi alınan haddi zatında ehemmi- yetsiz gibi görünen bu tedbir sayesinde iktısadi istik- lâline sahip olmıyan Osmanlı imparâtorluğunun ya- (Devamı Sa. 3, Sü. 6 da) »—| J V Rus- Alman | —.. barbi c c Mareşal Keite' Bratislavaya gitti Ruslar Kalenin ve Leningrad kesiminde yeniden yer kazandılar Bu münasebetle, bir sene gibi kısa bir zaman için- de memleketimizin millt iktısat siyaseti ve iktısadi kalkınmaşğı bakı mındân geniş mâna ve ehemmiyet taşıyan el tezgâhı dokumacılığının bugünkü durumu y KT $ Ukranyayı, Beyaz Rusyayı ve Kırımı kurtaracağız Moskova, 23 (A.A.) — Kiızılor. dunun kuruluşunun 24 üncü yıl.| 77 dönümü münasebetile Stalin bir gündelik emir neşrederek bilhas- sa demiştir ki:; Düşmanı Leningrad — kapıların. dan kovacağız. Beyaz — Rusyayı, Ukraynayı ve Kırımi kurtaraca. Biz ve kızıl bayrağı evvelce dal- galandığı yerlere tekrar dikeceğiz. Satlin kızılordunun Alman mil- letini yok etmek istediğine dair ortaya atılan fikrin «hain ve saç- Mma bir iftira» olduğunu belirterek demiştir ki; Uzakşark harbi Japonlar Koopang'ı zaptettiler Yeni Zelânda ile Avuştralya arasında aşker? bir anlaşma | Ankara Halkevinde yapılan merasime Milli Şef de şeref vermiştir. Resmimiz Milli Şefi Başvekil Dr. Refik Saydam'la beraber merasimi takip ederken gösteriyor. Köşede genelsekreter Fikri Tüzer nutkunu söylüyor Uzakşark düellosu nasıl bitecek ? Amerikanın eski An- kara deniz ataşesinin kehaneti Ankara, 23 (A.A.) — Yurdun her tarafından alınan haberlerde, halkevleri kuruluşunun onuncu yıl döümü, dün halkevleri salonların- da mahallin en büyük mülki ve askeri âmirleri ile Halk Partisi erkâni ve halkevleri mensupları ve halk ve köylü kütlesi huzuru ile büyük bir törenle kutlandığı bildirilmektedir. Törene İstiklâl marşı ile başla- nilmış ve Cümhuriyet Halk parti- si genel sekreterinin Ankaâara halk evinde söyledikleri nutukları rad.! yodan dinlenilmiş ve müteakıben halkevi müzik ve gösteri kolları tarafından verilen konser ve tem sillerle son verllmiştir. Ankara, 23 ((Telefonla) — C. Halk partisi Genel Sekreteri Dok- tor Fikri Tüzer, bugün, Parti ro- man müsabakasındaki jüri heyeti azası ve halkevlerinin yıldönümü münasebetile şehrimize gelmiş o- lan 10 halkevinin mümessilleri şe- refine şehir lokantasında bir çay ziyafeti vermiştir. Ziyafette Baş. vekil Doktor Refik Saydam, bü- tün vekiller ve güzide bir davetli grupu bulunmakta idi. Halkeyleri mümessilleri, milli oyunlarımızı bu ziyafette de- tekrar etmek suretile büyük takdirler kazanmışlardır. (Devamı Sa. 8, Sü. 2 de) —— Bali deniz B. Margesson İNGİLTEREDE Kabine değişikliği devam ediyor dJaponlar Bali- adasının da bir kısmını işgal ettiler Tokyo, 23 (A.A.) — bildiriliyor: Japon kuvvetleri 22 şubatta düş manitn şiddetli mukavemetini kı.- rarak Timor adasının Portekize a- it kısmında bulunan Dilli hava meydanını işgal etmişlerdir. 20 —şubalta adanın Holandaya ait kısmındâ karaya çikarılan baş- ka birlikler 22 şubatta adanın mer kezi olan Koopang'ı zaptetmişler- dir. Berlin, 23 (A.A.)—. Tokyodan Almanlar 20 günde Ruslardan 56.806 esir almışlar —| Bratislava, 238 (A.A.) — Alman ordusu genel kurmay başkanı Ma- reşal Keitel, Slovak hükümetinin daveti üzerine bu sabah Bratisla- vaya gelmiştir. Kalinin'de şiddetli muharebeler Moskova, 23 (A.A.) — Lenin- grad etrafındaki Alman çemberini yarmıya çalışan Rus kıtaları şid. detli muharebeler neticesinde bir kaç köy daha zaptetmiye muvaf. fak olmuşlardır. Almanların iki mukabil taarruzu geri püskürtül- Resmen . “B. Stalin Yazan: Ahmet Emin YALMAN M dan olacak, Pasifik' muha. rebeleri mutlaka baskın usulile yürüyor. 1894 Çin — Japon harbi, Japon donanmasının bir Çin nak- iiye koluna baskını ile başlamıştı. 1905 te Japonlar Port Arthur'de Bu muharebenin Hitler zümre- sinin sonu olması muhtemel ise de bu zümre ile Alman' milletini ve Alman devletini şahıslandırmak gülünçtür. Hitlerlerin görünüp kay- boldüklarmı, fakat Alman mille- tinin bu Alman devletinin yerle- rinde kalacağını tarih bize göste- esafeler uzun da galiba on Beş nazır daha değiştirildi Mihvere göre Cripps'in Ruslara Baskın yaptıklart zaman Rus subaylarının hiç biri vazife başında değildi. Böyle bir baskın beklemedikleri için hep birden ti- yatroya gitmişlerdi. Son Çin -,Ja. pon harbi 1937 de bir baskınla baş. ladı. Beş sene hiç harp ilân edil- meden baskından baskına sürük- lendi. Bu son harp te Pearl Har- bour baskinının mahsulü değil mi? Bu ilk baskından sonra bütün Cenup adaları B. Mussolin? harbi ( Müttefiklerin parlak bir zaferi ile neticelendi riyor. Almanlar seri bir netice almak ümidile bize haince taarruz ettik- leri zaman Hitler yeni düşmanına âyık olduğu kıymeti vermemişti. Biz geri çekildik, fakat bunu ya- parken düşmana ağır darbeler in. dirdik. Düşmanın durdurulacağın. dan ve nihayet bozguna uğratıla- cağından hiçbir zaman şüphe et- medik. Nihayet Kızılordu için ta- D. N. B. ye bildiriliyor: Japon hükümeti tarafından Ti. mor adasiı hakkında tevdi edilen notayı- Pörtekiz hükümetinin ce- (Devamı Sa, 3, Sü. 6 da) XX Hindistan kabineye girmesini Stalin istemiş Londra, 23 (A.A.) — İngiliz ka. binesinde yapıldığı dün sabah bil- dirilen değişiklik neticesinde Har. biye Nazırı Margesson da dahil olmak üzere beş nazır açıkta kal.| mıştır. Yeni Harbiye Nazırlığına Harbiye nezaretinin daimi sekre- teri olan Sir James Grigg geti. müştür. manin gerilerine sarkarak Alman- lar arasında karışıklık çıkmasına sebep olmuşlardır. Sovyet müfrezeleri düş- Kalinin cephesinde de şiddetli bir muharebe cereyan etmektedir. Burada tankların himayesinde ha- reket eden Sovyet kıtaları tahkim edilmiş bir düşman mevzi- ini ele geçirmişlerdir. İyice Smolensk muharebesi Uzakşark, bütün yeni yeni Japon baskınlarına sah- ne oldu. Japonlar çekirge gibi a- Japonlar müteaddit zırhlı ve nakliye (Devamı Sa. 3, Sü 5 de) /X/ harbe Londra, 23 (A-A.) — Moskova radyosunun bildirdiğine göre, mer rilmiştir. Şimdiye kadar bu ma- kamı işgal etmiş olan bu zat ka- Mussolini, bir dadan adaya sıçradılar, coğrafya gemisi kaybe!tiler bineye giren ilk daimi memurdur. | kez ceppesi Smo'ensk uzunluğunca dersinide öğrenip sonra unuttuğu- Londra, 23 (A.A.) — Pazar günü ra n S ' z hazır anı ur Margesson'dan başka kabineden| $iddetli muharebeler cereyan et- Muz ada adlarını birer birer ha- geç vakte kadar Bali açığında cere- uzaklaştırrlan nazırlar şunlardır: | mektedir. fizamızda canlandırdılar. Japonların hiç arkası kesilmi- yen baskınlarla yarattıkları eser, cidden bir harikadır. Hangi saha- da, ne maksatla yapılırsa yapıl. sın, iİnsan; iyi hesap edilmiş, cü- retli ve Mmuvaffakıyetli eserler karşısında hayranlık duyar. — Ja. ponlar İlk baskınla Keuklkan " ve İngiliz donanmasının kırdıktan sonra mesafenin icabına göre hücum usulü kuıl&nmağ, bil. mişler. ve ortalığı hallaç Birhüğur na çevirmiş'erdir. Bunlar yapıilırken, bütün dünya. nın gözleri kamaşmıştır. İnsanlar dalma yalnız gözlerine inanırlar, yarına ait meçhul ihtimalleri kâfi derecede hesaba koyamaz!'ar. Fa. kat Japonlar, kendi kendilerini hiç aldatmamışlardır. Beyliğin mu- vakkat olduğu, Amerikan — İn. giliz — Felemenk deniz ve hava kuvvetlerinin kendilerini toplayıp karşılık hücumlar açacakları hiç hatırlarından çıkmamıştır. Bu işi zorlaştırmak maksadile de bir anda mümkün olduğu kadar çok deniz ve hava üssü ele geçirmiye bak- mış'ardır. Bu kadar geniş bir sahaı?a ya- pılan deniz hareketlerinde üs me selesinin ehemmiyeti elbette bü. yüktür. Japon baskınlarından son- ra Uzakşarkta Amcr&kah!?rla İn- gilizlerin e'inde kalan limanlar; Cavada Surabaya, Avustralyada Port Darvin, Havay gdalarında Pearl Harbour limanlarından - iba- rettir ki bunlar da biribirinden bin (Devamı Sa. 3, Sü. $ de) e-k> l:ıelkoml;'zîni| | makalesinde diyor ki: « Sulhten bahsetmek düşmana yardım etmektir » Roma, 23 (A.-A.) — Mussolini, Avrupa üniversiteleri genç muha- ripleri mecmuâası olan “Giovani et Curopa” mecmuasında şöyle yazı- or: Vatan bir ölüm ve dirim müca- delesine girmiş bulunurken, sulh- ten bahseden, düşmana bilerek ve Ya bilmiyerek yardım ediyor de- (Devamı Sa, 8, Sü. 2 de) 4--- yan eden büyük deniz muharebesi hakkında yeni tafsilât alınmamıştır. Bu muharebe esnasında Birleşik Mil-.| letlerin filoları adaya yapılan asker çıkarma hareketini himaye eden Ja- pon gemilerini ağır kayıplara uğrat- mışlardır. Hollandalılar, Amerikalılar ve General Vavell umumi karargâhı tarafından neşredilen haberlerden en aşağı dört Japon gemisinin batırıldı- Bi, 14 veya 15 geminin de hasara uğ- ratıldığı anlaşılmaktadır. Müttefik- ler yalnız bir muhrip kaybetmişler- dir. Japon kayıpları hakkında öğre- nildiğine göre bit kruvazör batırıl- mış, başka bir kruvazör - torpillerle ciddi hasara “uğratılmış, diğer bir kruvazör de muhtemel olarak ciddi hasara uğramış, ve en aşağı üç kru- vazöre de bombalar isabet etmiştir. Bir muhrip bir torpil isabetiyle ağır (Devamı Sa, 3, Sü. 8 de -— Bu harbin en büyük d hava savaşını seyrettim. Repulse ile battım - Prins Ot Wales'in batışını seyrettim eniz- — SA LK yazısını ikinci say Muharebeyi takip eden biricik gazetecinin famızda okuyunuz. » filosunun durumu Ağır deniz birliklerinin -hizmete çıkarılacağı haberi Amzrikada enlişe uyandırdı Vaşington, 23 (A.A.) — Buradaki resmi mahfiller, Vichy hükümeti fi- losunun ve bilhassa Cezairden Tou- lon'a gelen Duünkerk zırhlısının hare- kâtı hakkında endişe göstermekte- dir. M; Sumner Welles, bugün basın toplantısında, Birleşik Amerikanın Fransız- hükümetinin — gemilerinin kontrolünü idame ve muhafaza etti- ğine kuvvetle kani olmak maksadile Fransız filosunun durumunu büyük sir dikkatle takip etmekte bulunau- günu söylemiştir. Vaşington, 23 (A,A.) — Lord Ha- Hfaks, sanıldığına göre, Fransız filo- w hareketlerinin yeni inkişaflarıne ve müteaddit Fransız ağır deniz bir- liklerinin hizmete çızarıldıkları hak- kında Amiral Darlan tarafından ya- pılan demeçle Vichy'nin durumuna ait mevzu etrafında bu sabah M. sumner Welles'i ziyaretle görüşmüş- tür. h n Bütün büyük şehirlerin boşaltı'ması için tedbirler alındı D. N. B. ye göre ; Çan - Kay - $:k Müslümzn menfaat.erine aykırı hareket ederse vaziye! nüessif bir ha. alacak vış Bangkok, 23 (A.A.) — Delhi rad: yosunuıı'yaydıgı haberlere göre, Ja- pon donanmasının hücumlar yapması ihtimalile Hinaıstanda duyulan endi- şeler, gitgide daha şiddetlenmektedir. Kalküta, Kolombo, Madras ve Karaşi şehirlerinin — tahliyesi için — tedbirler alındıktan sonra Bombay eyaleti va- lisi 2,000.000 dan fazla nüfusu olan Bombay şehri halkmı da, şehri kabil olduğu kadar terketmeğe davet et. miştir. Mahatma Gandhi, Harijat isimli kendi gündelik gazetesinde büyük Hind şehirleri , ahalisinin memleket içindeki kaâsabalara çekilerek taar- ruzlar esnasında şehirlerde umumi bir paniğe —mâni olmalarının daha iyi olacağını yazmaktadır,. Yeni Delhi'deki Hind merkez teş- rit meclisi harp durumunu müzakere Devlet nazırı Greenvood, Nafıa nazırı ve B.B.C. nin «İngiliz rad- yosu»m eski direktörü Lord Reith,| (Devamı Sa: 3 Sü: 7 de) —| 20 günde Ruslardan alınan esir ve ganaim Berlin, 23 (A.A.) — Alman or. (Devamı: Sa. 8; Sü. 7T de) ««*»» etmek üzere önümüzdeki cuma günü (Bevamı Sa, 8, Sü. 8$ de) —— gizli bir celse akdedecektir. Hindis-| Mihver taşıtlarına ağır zayiat verdiren İngiliz zaırklılarından bir grup seyir halinde,..