April 16, 1942 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

Ni İ AİLE ÇEMBERi SwerNe: | Edip Andre Marya'dan İ H. Alişan tarafım. dan dilimize çevrilmiş olan bu romanın fiyatı 100 kuruştur. 10 kupon getirecek okuyucularmıza vo. vAn yalnız B0 kuruşa verilecektir. Bu kupouları 16 Nisan 1942 PERŞEMBE YIL: 25 * SAYI: 8609 idare evi: Aukara C Vakıt Yür Kurus) teteton: taare (34310) - Yazı (21413) Telg: İstanbul Vakrt—Posta kutusu 4t L n A BAA Osmanlıcadan öztürkçeye Giderken.. Yazan: Osmanlıcadan d2 türkçeye gitme. nin Küzumunda — dikciler arasında hiç bir fikdir ayrılığı yoklur, Her- kes bunu istiyor, Fakat iş tatbi- kata gelince bir takım münakaşa- de ettiği anlamlara göre zatan uy- durma şeylerdi. Bununla beraber ilmi ve fenni mahiyette olan bazı kelimeler ve tabirler vardır. ki banların kulla. mılışı yalnrz kitaplar — içinde kal- mamışlar, Gündelik hayat şartları içinde konuşma dilimize de xgeç- miştir, Ba itibarla ilmi ve fenni terimleri öz türkçeyo çevirirken her yabancı kelimenin atılması doğra olmadığı ve bir takım pron. süpler Ücerinde yürümek lârım gel. diği ölçü olarak bir takım pren- sipler kabul edilmesi hakkında U- h başyazarı - Palih Rıfkı Atay'ın göçenlerde yazdığı mütalveaları çok yerinde buluyoruz, Arkadaşımız bu bahiste promsip olarak dört esası belirttiklem san- Ya göyle Uiyordu: (Volonte) karşılığı Cirade) akı. korken (vie) — karçılığı (hayat) » Hiçin (dirim) diye tercüme edi- yoruz? (Hayat) konuşma diline (itade) den çok daha fazla İşle. andeştlir. ve kuflamirana yatta (dirim) bu kelimenin yerini tatmar, Hakikatan dilimizde (ölüm ve dirim) diye bir fabir vardır. (Di- rim) kelimesinin bundan başku bir yerde kullanıldığı voktar, Ko- nuşma dilinde oaün yerini (hayat) kelimesi aldıktan başka daha İle. Fiye gitmiştir. (İçtimal hayat), (Medeni huyat), (milletin hayı- tı) gibi terkiplerde manası daha ziyade genişlemiş ve manevileş- Suikasd muhakemesi dün Üç Pavlof çacak değiliz. yersizdir. M. Umumi — Pavlofu İstanbulda, Kornilofu Kayseride yakalayabildik. Kayseride soluğu alan bir. maznunun “kaçmıyacağım,, demesi celse 12 saat sürdü Rus maznunların tahliye ve Rusyadan geler hukuk müşavirinin kendilerini müdafaa etmesi istekleri reddedildi ' Şahid şoför Fahri Uçarın, mahkemede Pavlofu tanıdı ve bomba patladığı vakit kendisini Sovyet sefarel otomobili ile gördüğünü söyledi Muhakemeye bugün —de-devam editecek-- Müddeilumuminin iki cevabı — Bizi tahliye edin, ikametgâhımız var, ka. İ KA / Zadıtların satte olduğunu 1ddia eden Pavlot Vışide neler oluyoı d Abdurrahmanın avukatı Şakir Ziya, Pavlıfan Kidialarımı — reddederek cevap veriyor Yeni istanbul mın- taka komutanı Divanı barb riyasetine tayin edilen İstamyul mımtaka komutanı Zaya Yer. Yöni komutan Vvezifesine — baçlur ve İstanhal mmtaka, mücasssat — ve Kök'ün yerine tümgeneral Salim Ce Mhmıoınquı b Vet tayin edülmiştir. — — — Sirtr ŞU ee Ai Büyük Millet Meclisi toplantısı —— n kılâp tarihi enstitüsü lâyihası kabul edildi :.';"'Mı:; ıııı. n'k e"=_ ?â,':; Pavlof — (?kunn zabıtları kabul etmiyorum. Bu Ankara, 15 (ALA,) — B M “Türk İstildâl ve inkılâp tarilii koyumayız. Bu vaziyete göre ko- işte sahtekârlık vardır. Meciisi bügün Refet Canitezin | enetitüsü” denilmesi hakkındaki nuşurketı (hayat) gibi halk dilin. den alınması mümkün olmayan bir kelimeyi ve bunun benzerlerini ki- taplardaki Ümi ve fenmi terimler- den atınak da yanlış bir haroket ölür, Öz türkçemizin en eski edebi- yat örneklerinden olan (Dede Kor. kutnn kitabı) nr elimize alacak ©- lursak daha ilk sahifelerinde şu Zibi tabirleri görüyoruz: *“Gnipten haber söyler, Allah ta- rafından gönüle lham — olur, âhir zaman gelip kıyamet kopar, kav- min müşkülünü halleder, eselden yazlımca kul başma karza gelir, ecol erince insan ölür, gönlünü yü- ©e tutan erde devlet olmaz, dev- let almaymca baba malımdan fay- da gelmez...,, Buradaki (haber, ilham, âhir zaman, kiyamet, ezel, ecel) gibi kelimeleri aslı diye dilâmizden anasıl atabiliriz? Bu gi- bi arapça kelimeleri -kullanmağa devam edince felsefe terimleri a- rasından (hayat) kelimesini çıkn- mp dilimizde bütün mevendunu fölüm ve dirlm) tabirlede yer al- maş olmaktan ibaret olan bir kell- meyi koymağa ve bunu tutturma. Ba çalışmak bugün için milii encr- Hvi israf yolana gitmek olmaz mı? Kaldı ki eski öz tlürkeoe edebi. yat nümüneleri şöyle dursun, öz tirkçe bakımından ktymetlerinde kimsenin süphesi olmayan bir çak (ntalar sözleri) nde de bu göster. diğimiz misallere benzer nrapça kellmeler vardır: 8 Adam ikrarmdan hayvan yu- Tırından. 8 Ümitle kanaat eden uçlıktan ölür, & H ayıbını söyleyen kenin ayı- bunı da söyler, & Cemaat ne kadar çok — olsa imam bildiğini okur, 8 Cok naz fşık usandırır, (Devamı 5 inci sayfada) M.Umumi — Sahtekârlık Türk adli nezzül etmeyeceği bir şeydir. kullandığı sahtekârlık kelimesini nefret ve istikrahla kendisine iade ederim. makamlarının te- Pavlofun Ankara, 15 (Sureti mahtusada bah da büyük bir kalabalık hi gönderdiğimiz arkadaşımız tele. | zurunda devam olundu. fonla bildiriyor) — Almanyanın | Geçen iki celse gibi bu defa da Ankara büyük elçisi Fon Papene dinleyiciler dağıtılan — karilarla | karşı suikast - hazırlamak ve bu mahkeme salonuna girdiklerin - maksatla Ömer admdaki arka » | den izdihama mahal verilmemiş, daşlarını fedai alarak hazırlayıp | dışarda da icap eden her türiü ölümüne sebobiyet vermek su .| tertibat almmıştı. gundan maznun bulunan Sovyet | Mazmınlar salona saat 9,30 da sefarethanesi — memurlarından | getirilmişlenli. Yarım saat sonra Pavlof ve Komnilof ile Üsküplü | hâkimler heyeti ile müddetumumi Abdurrahman ve Süleymanm Ax | ve muavini makamlarma geçerek kara ağır ceza mahkemesinde görülen muhakemelerine bu sa « muhakemeye başlandı. (Dovamı 4 üncü sayfadı) I CEPHELERDE DURUM I Yakın günlerde neler beklenebilir ? Şark cphesinde değişmiş bir şey yoktar, Tebliğler, kış devresi müddetince devam eden mevzil hü cum ve püskürtmelerin tekrarla. rından bahsetmektedirler. Mühim Musolini Tayyaro ile orta İtalyaya giderek aver taburları teftiş etti rir Gdi Prens dö Piyemont Cenubi Italya ile Adalar ordusu kumandanı oldu (Yazısı £ nötde) olan bir eihet varma, o da Alman uçaklarının Kafkaa kıyılarını böm- bardımana devam ettâkleridir. Dü #kşamki Ankara Radyosu, bu bor. bardımanların Tnaps ve Poti'ye ka dar uzandığmı, Almanların mesi. feyi Batuma kadar da uzatınaları nn mühteme! bulunduğunu — söylr. di, Radyo, Batumun küvvetle tah kim edilmiş olduğunu da ilâve etti. | Bataumun — bombardıman edilmesi, herhalde Almanlar için daha fazla zaylat verilmesine-ma! olacaktır. Fukat bu, Rus maneviyatı ürerinde okduğu kadar maddeton de zarar, H neticeler verebilecektir, Mühim petrol taafiyehanelorinin toplan - dığı bu gehire kadar uzanmak, AlL (Devamı Sa, 2 Sü 4 de) Lâval hü- | ikümetinin hedefi (Yazısı 2 ncide) rojaliğinde toplanmıştır. Ankara ll ve t&rih - coğrafya foküktesine bağiı bir Türik inkılâp tarihi enstitllsü kurulması hakkım- daki kanun lâyihasmın geçen cel. sede ikinci müzakeresine başla- | kanuoınu takriri tekrar okunmuş ve bun - dan sonma ” Başvekil Doletor Refik Saydüm' kürsüye gelerek g de. mec yapmıştıar: “Arkadaşlar, biz bu enstitünün gönderirken, bundan nırken Maarif Vekilinin olmama- | evvel inlalâp dersleri vardı. Önün smdan dolayı tehir edilen Kâzım Karabekir (İstanbul) un “Türk in- hjp tarihi — enstitüsü” — Partinin yaptırmıya karar verdiği yurd münasebetile yerine | yerine bu enslitüyü kunduk, İs. p min değiştirilmesine bendeniz bir (Devamı Sa. 2 Sü, 2 de) Yüksek tahsil gençli ginin şükranı Gençler nasıl bir üniversite mahall-s' 'snvm ©, H, Partisi tarafından — inşasına karar verilen 1100 kişilik 'Talebe yur dunun bütün talebeyi sevindirdiği a çik bir hakikattır. | Bu, zamana kadar pansiyon köğşele, rinde vakit geçiren talebe artık ken. |, Soldan tübarea: Üniversile yurdu ve Nojat ve Arslan dine lâyik olan barınacak yeri bulmuş tur, Tetebenin imkünsızlıklar karşısmda ki vaziyetini kazançlarına sebep bilen bazı ' kimaeler istanileni yapamıadı- lar, Nihayel Mülli Şefin yüzsek irşatla, mahallesi hakkında fikirlerini — söyleyen Salâhablin, Hasan, Ahımbi Büleni riyle Mmemlekeş çapinda — bür ihliyi olan bu mesileyi Parti ele aldı. Büyüklertmizin — hüsnüniyetinden & min olan ve onlara her derdimi babar Shâ açılır gibi açıp döken — gençlik, dalia neler istiyor? (Devamı Ğ inci sı