4 Ağustos 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Orta Tedrisat Kadrosundan 450 Muallim Terfi Etti Sayı: 6 Fiyatı: 5 Huruş Vatan Matbaası: İstanbul, Cağaloğlu SIYASİ SABAH GAZETESİ İncir Piyasası Açılıyor İzmir, 23 (A.A.) — İncir ve üzüm piyasala- rının ne zaman açılacağı henüz katiyet kes- betmemiştir. Maamafih Eylülün ilk haftasın- da açılacağı zannedilmektedir. Telgraf: Vatan, İst. - Telefon: 24136 Cumartesi 24 Ağustos 1940 Usullerin Kölesi Olmıyalım Yazan: Ahmet Gecen gün Türkkuşu teşkilâ- tına mensup eski bir dostumla karşılaştım. Bana Türkkuşu- nun faaliyetleri hakkında et taflı malümat verdi. Hayretle dinledim. Dün çoğumuz Türk- kuşuna amatörce bir iş gözüyle bakıyorduk, — gençlikte, söyle bir havacılık alâkası uyandıra- cak bir teşebbüs... — Bugün Türkkuşu orduya yüksek kıy- mette havacı yetiştiriyor. Hem de yüzlerle değil, bini aşkın rakamlarla... Dostuma sordum: — Bu süratli inkişafa nasıl varabildiniz? Cevap verdi: — İzahı çok basittir. Biz hü- kümet usullerine tâbi - değiliz. Bunun için maksadımıza en kestirme, en verimli yoldan git- Mmek elimizdedir. Usul kayıtla- rı arasında bocalamayız, vakit kaybetmeyiz. İşin icabına Rgö- re aklımızı kullanırız, mesuli- yet alırız. Bu sayede ortaya maksada uygun, kalitesi yüksek iş çıkar, hem de çabuk çıkar. Bu sözler benim çok eski bir derdimi ayaklandırıyordu. Bas- tan aşağı kulak kesildim. Sözün arkasımı bekle — Dostum de- Vam etti: * — Hükümet üsullerile iş gör- seydik şöyle bir ilân mneşrede- cektik: «Havacı yetişmek isti- venler için filân yerde bir imti- han açılacak. Şu ve bu Şşart- arı haiz olanlar filân günde Müracaat etsinler... İmtihan yerine gitmek “için Dara lâzı uk imtihanda kabule ç mek içiy lâzım... Bunları kim verece! ââ istemez an- yakiın — rden mahdut Üracaatlar olacak, bunlar ara- sında bir seçme yapılacaktı. Bu îul'etle hem miktar, heîiml de eçme imkânı tahdit ilmiş kalacaktı. K L]Ş—:h Biz kabul imtihanına müra- Caat edeceklerin yol - parasını, Memleketin hangi köşesinden RZelirse gelsin veriyoruz. İmti- handa muvaffak olmazsa evine döhnmesi icin yol masrafını Ö- düyoruz. Hükümet usullerile bu Yapılamaz, çünkü bir adamın he suretle olursa olsun para a- labilmesi için devlet kadrosuna Rirmesi lâzım... Buna imkân bulunduğunu farzetsek bile pa- rTalarm muamelesi tamamlanıp 'Yerlerine gönderilinciye ve ©- tada ödeninciye kadar bütün 3İr çalışma mevsimi geçebilir. Şimdi neticeye hakalım: Mik- tarca bol, iyi vasıfta havacı ye- | — — Üzüm Rekoltesinin Noksanlığı tiştirmek, bugünün en birinci ihtiyacı mı, değil mi? Eski şart- arla yirmi, otuz gedikli nam- zedi seçmek bir mesele idi. Halbuki bu esaslı iş, usullerin köleliği haricine — çıkarılınca hem bini aşkın miktarlar üze- rinden çalışma imkânı bulun- du. Hem de bütün memleket bir seçme sahası oldu. Her ta- raftan en hevesliler, kendileri- ne en cok güvenenler geldi. Sonra havacı olmak şerefi mem- lîğetin her tarafına dağılmış oldu. |-Demek ki, memleket için bü- tün bir varlık meselesi olan bir gaye, sırf usüllerin haricinde kalmamız sayesinde elde edile- ğlfmlstir. Verilen yol masrafı u gaveye nisbetle m_ıyacak kadar küç?jîlzî,iraî:î_ kün tutar. İşin diğer tarafları da yine usul haricinde kalmak sayesinde verimli surette, günü gününe işliyebiliyor. Dostumdan ayrıldıktan — son. ra düşündüm: Cansız, ruhsuz usuüllere köle olmanın verim bakımından ne demek olduğu- na Türkkuşsunun elde ettiği ne: ticeler çok açık bir misaldir. Aklın ve ışin icaplarına daima aykırı düşen bu üsullerle büyük ölçüde havacı yetiştirmek müm- kün olamıyacağını bu misal gös- teriyor. Fakat bununla maden aramak imkânı olmadığını da iptidadan itiraf ediyoruz. Çün- kü maden aramayı devlet usul- leri haricine çıkardık. . Fabrika işletilemiyeceğini, ticaret edile- Emin YALMAN kim Etibanıkla Sümerbankın devlet vazifelerinden başka bir şey olmıyan faaliyetlerini, ban- ka adı altında devlet usulleri- nin haricine kaçırdık. Maliye. nin usul çerçevesitde başarma- sına ihtimal " olmıyan. işleri, Merkez Bankası diye banka tek- niğine bağlamıya ihtiyaç duy. duk. Bu halde neden daha ileri git- rmmiyoruz? Usuller iyi iş çıkarmı- ya ancak bir vasıta olmak lâ. zımgelirken, asıl canlı maksat- ları ve verimli milli enerjileri boğmasına ve başlı başına bir gaye halini almasına neden mü- saade ediyoruz? Kendi yaptığı. mız fena putlara neden tapıp duruyoruz? Eğer hükümet — usullerinin dar kayıtları, çabuk ve bel tay- yareci yetiştirmek için, maden aramak için, devlet fabrikaları- ni işletmek için fena ise halkın işlerini görmek için de herhal. de fenadır. Her vatandaşın işi her adım- da devlet mekanizmasının faa- liyeti ile karşı karşıya gelir. İn. san kendini bir işte bir defa u- sul uçurumuna kaptırırsa canım- dan bıkar, asıl faydalı maksa. da sarfedebileceği vakit, enerfji, (Devamı Sa: 8, Sü: ?) Yunanistanda Hazırlık GI. Metaksas Müzakerede Yunanistana Ültimatom Verildiği Yalan Atina, 23 (ALA.) — D. N. B. : Perşembeyi Cumaya bağlıyan ge- ce, Başvekil Metaksas ile Genel Kurmay erkânı arasında oldukça zun bir konferans yapılmıştır. toplantıya emniyet nazırı da iştirak eylemiştir. Toplantıdan evvel, per- şembe günü, Metaksas Kral ile bir görüşmede bulunmuştur. ÇETELERE SİLÂH DAĞI- TILDIĞI YALAN Atina, 23 (A.A.) — Atina ajansı bildiriyor: Epirde, esasen gayri mevcut bir Elen jandarma albayınım nezaretin- de çeteler teşkil olunduğuna ve Blen- Arnavut makamları tarafından bun- lara sifâh tevzi edildiğine dair Ar- navut gazeteleri tarafından gittikçe daha fazla bir surette yayılan ve Ste fani ajansı tarafımndan iktıbas olunan şayialara yeniden temas mecburiye- tinde bulunuyoruz. Masala benziyen bu fantazist uydurmaları baştanbaşa (Devamı Sa: 8, Sü: 5) Başvekil — Fabrikalarını Dün Tetkik Ettiler Karabük rü Saraçoğlu ve rika tesisatını gezmişlerdir. lerden izahat aldıktan ve yeni terdir. Alarak Ankaraya Döndü | mermilerim uğultulan ve a Karsbük, 23 (AA.) — Bu sabah Karabük'e teşrif eden (omdan patl MAPm Başvekil Dr. Refik Saydam, refakatinde Hariciye Vekili Şük- İktısat Vekili Hüsnü Cakır olduğu halde fah- ordu erkânile| BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN Uzun menzilli Alman toplarıma ve bir ihraç hareketi ihtimaline karşı İngiliz sahillerine yerleşti- ingilizler Uzun Menzilli toplarlaKale'ye Ateş Açtılar Alman Topları Bir Tesir Yapamadılar Berlin, 23 (A.A.) — Stefani Ajansından: İngilizlerin ağır topları dün akşam *(Kaleyi bombardıman et- mişlerse de. hasara sebeb yet. verememişlerdir.. ALMAN TOP TAARRUZU Londra, 23 (A.A.) — Reuter: Dün F'ransız sahilinden muvaf- fakıyetsiz bir surette yüz kadar Müdür ve Mühendislerden İşletme Hakkında İzahat Başvekil, tesisatın işlemesi hakkında müdür ve mühendis. | yepılan inşaatı ;zördük.ten sonra saat 17 de Ankaraya müteveccihen Karabükten hareket etiniş- tamir, 23. (Vatan Muhabirin- den) — Ticaret Vekili Nuazmi “Fopcuoğğu bu sabah- Aydindan dönmüsş Ve ihracatçılar billiği- ne gıderek buğday tevzli ve halk tipi ekmek meselesi üzerinde görüşmüştür. Wekil üzüm ve in- cir vaziyeti hakkında da meş. gul olmuştur. Vekil beyanatında: — Mahsullerin satış vaziyeti ile meşgul oldum. Bu. mahsul iyidir ve boldur. Üzüm Tekolte- sinin noksanlığı müstahsil lehi- ne fiyatla kapatılacaktır. İcin- de bulunduğumuz şartlar karşı. sında nakliyat meselesinin Sa- tışlar üzerinde tesir yapmıyaCa- Binı söyliyebilirim.» tahsillerle temasta bulunduğu- 'nu söylemiştir ve şunu ilâve et- miştir. — Benzin fiyatlarının Ege ramtakasında muhtelif bahane- Miyeceğini de biliyoruz. Nite. lerle arttırılmış olduğunu gör- Demiştir. Vekil Aydında müs- | k Müstahsiltler Lehine Fiyatla Kapatılacak düm. Hâlen —memleketimizde benzin, petrol ve motorin mev. cudu normal zamanların fevkin- 'dedir. Yegâne düşüncemiz te- İneke mevcudunun azlığıdır. Bu- nun fiyatları yükseltmek için meşru bir sebep olmadığına ka- miim,» Vekil yarın Tırhan va- İpurile İstanbula hareket ede- cektir NOTLAR: İŞ Mİ YAPACAĞIZ MEKTEP Mİ AÇACAĞIZ? / İhtısas mevkileri çoğaldı. Es- kisi gibi yalnız «afif ve müsta- im>» memur kâfi gelmiyor. Mü- tehassıs lâzım. O da az. Bir ihtısas yeri açılımca rast- gele birini tayin ediyoruz: — Zamanla öğrenir! diyoruz. İş mi göreceğiz, mektep mi obüs atarak bir gemi kafilesini bombardıman etmiş olan Al- momar, akşama doğru H'ransız sahilinden İngilterenin cenubu şarki sahilini bombardımana başlamışlardır. Grenvich saati ile saat yirmi- ye doğru müthiş bir tarraka işi- tilmiş ve bunu müteakip birkaç dakika fasıla ile uzun menzilli ka- sımdan patlamaları duyulmıya başlanmıştır. Bombardıman üç çeyrek kadar sürmüş ve bir dü. zineden fazla mermi, İngiliz top- raklarına düşmüştür. Bu esnada Fransız sahilleri üzerinde birdenbire bir beyaz ışık peyda olmuş ve beş dakika kadar. yanık kalmıştır. Alman- iza, W EğLarenysis 151ğİ söndür- miye çalışmış ve ışığın bulun- .. xizlerte kurşun a- tılmıştır. Sanıldığına göre Ka- le'de veyahut Kale civarında büyük bir muharebe vukua gel- miştir. Kale civarında şiddetli tarrakalar ve topçu ateşi sesleri işitilmiştir. Birçok aydınlatıcı fişenkler atılmıştır. Ve Fransız sahili aydınlatılmıştır. İngiliz tayyareleri, dün bir gemi kafi. esini ve akşam Kent eyaletinin cenubu şarki mıntakası sahille- rini bombardıman etmiş olan Alman ağır top bataryalarını tahrip için, muhtemel . olan fi- şenklerle aydımlatılmış olan Ka- le mınmtakasını şiddetle bom- bardıman etmişlerdir. İngiliz bombardıman tayyare- lerinin gayretleri herhalde mu- vaffakıyetle tetevvüç etmiş ola- caktır. Çünkü Alman batarya. ları süküta geçmiştir. İLK BOMBARDIMAN NASIL OLDU? Londra, 23 (A.A.) — 'Times ga- zetesinin denizcilik Muhabiri, Fran- sa sahillerinden Almanların bir İn- giliz gemi kafilesine karşı yapmış oldukları bombardımandan bahsede- rek şunları yazmaktadır: Hiçbir gemiye isabet vâki olma- mıştır. Fakat, dün vaziyet ve men- zillerini isbat etmiş olan bataryala- rın pratik sahada çalışarak netice: lerini daha rilmiş olan ağır İngiliz toplarından birkaçı Mısıra Karşı İtalyan Tecavüzü Miısır Harbe Hazırlandı İtalya İslâm âlemini tehdit ediyormuş Kahire, 23 (A.A.) — Reuter mu- habirine beyahatta bulunan Mısırm yüksek bir şahsiyeti, şimdi Mısır or- dusunun en yüksek derecesini buldu- ğünu ve şayet icap ederse insanca, en modern harp silâhlarile ve iyi ta- lim görnlüş hava kuvvetlerile İngil- tereye yardım etmiye muktedir bu- lunduğunu söylemiş ve şunları ilâ- Ve etmiştir: <İtalya Mısırı istilâ ederse İngil- | tere ile Mısır, müşterek dâva için dökülerek birbirine karışacak kanla- rile birleşeceklerdir.» İTALYANLAR TECAVÜZE, HAZIRLANIYORLAR ı Londra 23 (A.A.) — İtalyan kıta- ları memleket hududunu geçtiği tak- dirde harbe girmek hususunda Mısır hükümeti tarafından verilen kararı İngiliz matbuatı hararetle mevzuu- bahs etmektedir. Daily Telegraph gazetesi diyor ki: «Mussolini'nin nüvazişlerile tehdit- leri Mısırı İngiltere ile akdettiği itti- fak muahedesinin metnine ve ruhuna uymaktan vazgeçirememiştir. Msırda Wavell'in emrinde bulunan kuvvetlere en modern silâhlarla mü- cehhez bir gr'du ve muazzam bir hava kuvveti iltihak edecektir. Misır, İtalyanın bütün İslâm âle- mini tehdit ettiğini bütün Şark mem- leketlerine bildirmiştir. İşte Musaso- lini, ihtiraslarma karşı böyle bir ka- naat tevlit etmiştir.» Roma Müehafilinde Mısıra Taarruzun Yakın Olduğu Kanaati Var Roma, 28 (A.A.) — BStefani ajan- sından: Mısırın- İngiliz kuvvetlerile birlik- te İtalya ile çarpışmak Üzere ordu- sunu hazırladığıma dair Löndra rad- yosunda neşriyat yapılmaş üzerine salâhiyettar Roma mahfilerinde bu haber tahakkuk ettiği takdirde İtal- yanın lâkayt kalmıyacağı bpyan e- dilmektedir. İtalya, İngiliz işgali altında bu- lunmasa idi, Mısırın İtalyaya karşı tarzı hareketinin büsbütün başka o- lacağını pekâlâ bilmektedir. Fakat Londra Üzerine Alman Taarruzu Dafi Topları Taarruzu Akim Bıraktı yapılan hava akınları esnasında Londra, 23 (ALA.) — Dün. gece, İngiltere Her An Taarruz Bekliyor Taarruzun Başlıyacağı Zannediliyor Hitlerin Umumi Karargâha Gidişi Dikkati Arttirdı Lonâra, 23 (A.A.) — Yarı resmi bir membadan bildiriliyor: Führer'in garptaki umumil karar- gâhma hareket etmesini, Alman hü- kümetinin paraşütçülere — yapılacak müamele hakkımda fiiliyatta İsviçre hükümetine fakat hakikatte İngilte- re hükümetine bir vesika tevdi eyle- mesini, Alman mathuatının tonunu ve Bremen yolu ile şifreli bir mesaj yapılması nazarı dikkate almarak, İngilterede, istilâanm artık gecikmi- yeceği kanâatine varılmaktadır. Bazı mahfillerde, Alman hava kuvvetlerinin duçar olduğu ağır za- yiatın bir sükünet getirip getirmedi- ği düşünülmekle beraber, iyi haber alan mahfiller, her saat bir istilâ te- şebbüsünü beklemektedir. Birkaç gün evvel, Churchili, Almanların Fransada ve Holandada hava mey- lediklerini tebarüz ettirmişti. Hücu- mun artık gecikmiyeceğinde hiçbir şüphe yoktur. Diğer taraftan İngiltere de sor tedbirlerini almakta, Anavatan mu:- hafaza kıtalarına Tommy silâhları vermekte ve bütün memleketi bir- mintakası ilân eylemekte- Londranım dış l üçüne bombalar düşmüştür. Asgari 4 bom- ba meskün bir mahalleye düşmüş ve birkaç kişi yaralanmıştır. Bu sabah Alman Ce- nubi Gal eyaletinin bir kısmı üzerin- den uçarak bombalar atmışlardır. Birkaç kişi yaralanmıştır. Yüksek infilâk kuvvetli bombalar bir kasabanın üstüne düşmüş ve bir- kâaç kişi yaralanmıştır. HAVA DÂFİ TOPLARININ ŞİDDETLİ ATEŞ TAARRUZU AKİM BIRAKTI Londra, 23 (A.A.) — Reuter: Harbin bidayetindenberi ilk defa olarak Londralılar, gece, hava dâfi toplarının şiddetli ateşi, bombaların (Devamı Sa: 8, Sü: 1) dir. Ingilizler Amerikadan 24 Milyonluk Silâh Aldılar Vaşington, 23 (A.A.) — Harbiye Nezaretinin dün gece neşrettiği bir rapora nazaran Temmüuz ayında A- merikadan İngiltereye 24.145.025 do- lar kıymetinde esliha ihraç edilmiş- Bu miktar esliha son altr ay zar fında yapılan ihracatın hemen hemer nısfıdır. Parti Teşkilâtında Fazla Müfettiş Adedi aştırıldı Cümhuriyet Halk Partisi u- mumi merkezi, mıntaka parti müfettişlikleri teşkilâtında bazı değişiklikler yapmıştır. Bu te- beddülâtla teftiş — mıntakaları dahiline üç vilâyet düşen mü- fettişliklerin faaliyet sahaları da raltılmış, her müfettişe en fazla iki vilâyet bırakılmıştır. Bu ka- rarla müfettişliklerin miktarı- na beş müfettişlik daha ilâve &- dilmiştir. Yeni müfettişliklere mebuslardan Doktor Vehbi De- mir, Ziya Arkant, Doktor Vâsıf, Agâh Sırrı Levent, ve Fahret. tin Tiritoğlunun tayinleri tekar- rür etmiştir. Bunlardan başka Cümhuriyet Halk Partisi İstan- bul vilâyeti idare heyeti reisi Fikret Sılayın Parti umumi heyeti âzalığıma nakledilmesi ve yerine ir mebusu Reşat Mi- maroğlunun tayini mukarrer- Mısır, İngiltere ile birleşerek İtalya- ya karşı harekete geçmeğe uıçehhnıl lerine zahip olmak hiç doğru bir şey açacağız? olmaz. ettiği de bü hal şimdiki vazi- icap eden yeti değiştirecek ve İtalya o zaman 'mebusu Hasan Reşidin teftiş ede bulunacaktır. İdairesi Seyhan ve Mersin vilâ- Parti mülettişlerinden Maraş İstanbul Parti Müfettişi Umumi Merkeze Alındı İstanbulun yeni Parti Müfettişi İzmir Mebusu Reşat Mimaroğlu dan Tekirdağ mebusu Rahmi A- Hatay ve Antep vilâyetleri mın. * pak da Kocaeli mıntakası mü- taka müfettişliği Balıkesir me- fettişliğine, Genera! Zeki, Parti busu Fahrettin Tiritoğlu uhde- idare heyeti âzalığına tayin e- |gme verilmiştir. Ziya Arkani”ın dilmişlerdir. ] | | teftiş mıntakası Burdur ve De nizlidir. Doktor Vehbi Demirin — teftiş mmtakası da Erzurum ve — — Kars olacaktiır, k danları vücude getirmeğe devam ey- , çok mıntaka şeflerinin emri altında - ' dir. s Merkez idare heyeti âzasm—lyetleri olarak tahdit edilmiş, . *