25 Ocak 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 2

dük makale A—A—— —— 25 Matbuati alet etmek istediler! — —— /Dün göazetelere oldukça he- yecanlı bir haber aksetti: Bu haber Türk matbuatının haysiye- tine ve şerefine tevcih edilmek istenen bir darbe idi. Şüphesiz yevmi arkadaşlardan bazılarında muhtelif şekillerde çıkan o haberi okuyanlar, Türk matbuatını şantajcı, dolandırıcı şuradan, buradan tehdit ile para koparmaya * savuşan bir takım | kâğıt parçaları olduguna hükm- | metmekte aslâ teraddü etmiye- ceklerdi. Gerçi, İstanbulda birlakım do- landırıcılar - vardı ki, bunların gazeteler namına öteye beriye baş vurduklarından, Abuna filan yaz- miya kalkıştıklarından arada, sı rada şikâyet edilmiyor da değil- di. Fakat o müracaatlar nihayet Polisin küçük bir müdahelesi ile gelip geçiyor, Türk gazeteleri ve Türk gazeteciliği nezahetini mu- | rdu. h“;:: I:::ly:r yazık ki, bir Tütün şirketinin cevirmek istediği bir (cürmü meşhut) dolabı yüzünden bu gün Türk matbuatı ağır bir it- tiham altında kalmış gibidir. Hadise Birinci sahifemizde tafsilâtı ile görüleceği için bize bu sütunlarda düşen vazife ancak mes'elenin — ağırlığı mütalaaya munhasır kalacaktır. Hadiseyi tertip ederek uydu- ran kumpanyanın Türk Tütünleri | zararına (Yunan) ye başka yaban- ' c Tütünleri Türk namı altında Av- rupaya ihraç ettiği, bu yüzde yüz binlerce lira kazandığı töyleniyor. Hatta,cürmü meşhut kurulmasına sebep olarak da, yine ayni şirke- tin ayni sahtekârlığının meydana çıkarılmış olması gösteriliyor. Bu arada şitketin saf bir Türk şeh- benderini baştan çıkardiği, bu şehbenderin altında on bin liralık otomobille gezdiği iddia edilmek- tedir. Hariciye vekâletinin mesele hakkında tahkikatta bulunduğu da söyleniyor. Bu cihetler dogru olduğu takdirde, gazetecileri le- | keliyerek kendini kurtarmak isti- yen kumpanyanın yakasını bırak- mak kati suret de Jazımdır. Anlaşılıyor, ki: Türk tütünleri diye Avrupaya gönderdiği Tütün- lerden milyonlar kazanan kumpan- ya,naçar vaziyette kalınca son koz- olarak gu ağır oyunu oynamağa lüzum görmüştür. Çünki böyle bir tuzak kurma- mış olsaydı, kanunun takibatın- dan ve adaletin demir pençesin- den yakasını kurtaramıyacaktır. mes'ele karışıklığa — getirilmek | istenerek mugalata yapılmak is- | tenmiştir. Bu nokta üzerine iddia makamının harekete gelmesini telebederiz. İkinci nokta kurulan tuzagın | ayni zamanda diger bir gazeteci icin de kurulmuş olmasıdır. Bere- ket versin ki o zat mes'eleyi his- setmiş, daha daoğrusu paraya tenezzül etmediğini göstermek için — teklif kedilen altı bin Hrayı Hilalı Ahmere vermek istediğini bazı Tresmi söylemiştir. Eğer şu cihet olmasaydı, muhakkak alcakça bir ile kurulan Tuzak Türk — mat- buatı ağır bir zan altında bı- rakacak, işin iç yüzü de anlaşıl- mamış olacaktı. Bu itibarla memnun olmak ta bizlere dü- şüyor. Hadise — münasebetile; Dün muhterem bir refikimiz matbuat- ta bazı şakiler ve şakavet yap- zevata mak isteyenler bulunduğuna işa- | ret elmişti. Çok muhterem refi- kimizin şu iddiası her halde ga- zetecileri hadiseder daha ziyade mütecessir etmiştir. Bilmiyoruz Türk matbuatı işinde eşkıyalık ve haydutluk edenler var mı- dır? Var ise bunlar kimler ola- bilirdi? Şayet matbuat işinde;böyle azılı, vurgun vurmak istediği yerlerden lüzumundan çok külliyetli pâra- lar kaldıranlar varsa, cidden za- | bıtanin ve adliyenin takibine oğ- ramasi temenni edilirdi” Biz halâ zannetmemekte ısrar etmek istiyoruz! ARİF ORUÇ Bahri tahdidi teslihat KU ENLTAĞK OKNUN —Birinci sahifeden devam hunan tehlikeli askeri yolların ta- kip edilmesi icap eder. Ana va- | tanla deniz aşırı arazi arasındaki münakale — hatlarının yekünü 3850 mile baliğ olmakta ve bu noktaj nazardan Fransa İngiltere- den sonra ikinci gelmektedir. As- keri noktai nazardan Fransa müs- temlekât imparatorluğunun her hangi bir noktasına icap eden kuvvetleri sevk edebilmek için | bahri kuvvetine güvenebilmesi lâzımdır. Bu netice münakale | hatlarının muhafazası Fransa icin emniyet sahasında hayati bir Mes'ele teşkil eder. Fransız bah- riyesinin ihtiyaçlarını tayin eden | devamlı unsurlar işte bunlardır. Bu ihtiyaclar bir niza ve ihtilâf vukuunda memleketin yalnız ba- Hina terkedilmesi ve yahut mü- | tecâavize karşı tensik edilmiş bey- | nelmilel bir teşriki mesaiye gü- | venebilmesi şıklarından birinin tahakkukuna göre nisbi bir şekil alabilir. | M. Macdonald, ihtiyaçlarını | kendi Piyasasından tedarik ede- | miyen küçük bir adadan ibaret bu lunan İngiltere için İngiliz filosu- | nun hayatı bir mes'ele olduğunu ehemmiyetle kaydettikten sonra ı demiştir ki : İngiltere kendisi için n emnü selâmeti diğer T letler. filolarının İngilte- e Bdti ai llli el yi abluka edemiyecekleri hakkın- da kat'i bir kanaat ve itminana sahip olduğu halde muhafaza et- mek lâzimgelir. M. Grandi, İtalyanın tesliha- tının mümkün olduğu kadar tah- didine razı olduğunu ve fakat kuvvetlerinin berri Avrupa dev- letlerinden her hangi biribirisinin kuvvetinden dun olmasını kabul edemiyeceğini beyan etmiş ve: — “Deniz bizim hayatımızdır,, demiştir. M. Vakatsuki ; konferansın Vaşington da başlamış olan tah- didi teslihat eşerini ikmal edece- ği ümidini izhar eylemiştir. Konferans gelecek haftaya talik edilmiştir. MUADELET KABUL EDİLMİYOR Paris 24 (A.A.) Ekodöpari gazetesi M. — ardi- en'unu Fransanın büyük bir do- nanmaya malik olmak hakkını ileri sürerek ve Fransa için İtak ya ile bahri kuvvetlerde muadelet esasını kabul etmenin imkânsız olduğunu dermeyan ederek İtal- ya hükümetinin Fransanın elin- deki araziyi muhafaza etmek hu- susundaki azminden şüpheye düş- mesini mani olacak şekildeki be- yanatını asvip etmektedir. ı“—_ı_l&;, hıu d kast | | Bir Ecnebi Tütün kumpanyasının kirli çamaşırla meydana çıkaran üç gazeteciye kurdugu tuzakı_,nl V inci sahifeden devam Tuzakçılar hem Suat Sait Bey için ayrı ayrı biner li- ra hazırlamışlar, bu paraların numaralarını almışlar, zabıta memurlarını da hazır bulundur- muşlardır. Fakat, Sait Bey randevu saati (3) de tayin edilen yere gitmedi- diği gibi kendisine sükut hakkı olarak teklif edilen ( 6000 ) lira | meselesini de resmi zevata nak- letmiştir. Fakat Sait Bey bu tuzağa başka bir Şekilde kapılmış, pa- raya ihtiyaçı olduğu için ödünç suretile alabileceğini söylemiştir. Bu kendilerine karşı alçak- ca kurulan tuzağa düşen Suat Beyin maceraşı da bundan iba- ret bulunmaktadır. Bu memlekette vasi mikyas- ta Türk Tütünlerini çalışan kum- panyanın Yaplığı şu hile şiddet- le nazarı dikkati celbetmeğe de- | | ğeri olan bir hadisedir! Sait beyin mektubu Tütün Mecmuası müdürü Sait Beyin gazelemize gönderdiği mek- tubu ayneN neşrediyoruz : Yarın Gazete Müdürlü- Süne : Memleketimizde hakikat ve milli menafi uğrunda uğraşanla- rın hamiyetkârane mesaisini akim bırakmak Ve neşriyat vasıtasile memlekete hizmet etmek istiyen gençleri lekelemek arzui hainesi- le hareket eden bir zümrenin mevcudiyetine dün maruz kaldı- ğım müessif bir yak'a münasebe- tile öğrendim. Ve bu feci hakika- ti Türk efkârı umumiyesine ve Türkiyğ Cüumhuriyeti makamatı resmiyesine müsaraaten arzetme- ği bir vazife telâkki ettim. Hadi- se şudur : Dün Galatada Arslan hanında tütüncülükle meşgul ve metmuamın abonelerinden olan Ali B. işminde bir zat beni saat üçte mühim bir mes'ele için tele- fonla davet etti. Miadınea bu da- vete icabet ettim. Ali B. bana şehrimizde çalışan Ve Memleke- tirniz için bazı müzir ©f'al ve ha- rekâtı mukaddema Mecmuamda mevzuu bahsedilen bir şirketin bana kendi vasıtasile 6000 lira hakkı süküt vermeğ€ .&made ol- duğunu, bu paranın birinci taksi- ti olan 1000 licanın derhal ve pe- şinen mütebakisinin.de her ay 500 lira taksitle ödeneceğini beyan ederek bir zarf derununda 1000 lira vermek istedi. Bü cür'etkâ- rane ve küstahane tefebbüsü bir Türk gencine ve bir Türk gazete- cisine yakışacak bİr İstihfaf ve istiyza ile rıplod"* mezkür yazıhaneyi terkettim. Ve saat 2 buçukta memlekette yüksek bir makamı resmisi ve yene memleketin en büyük ticari mey- kilerini işgal eden diğer iki muh- terem zata keyfiyeti tifahen nakil ve beyan ettiğim telefonla hem l | ea —— resmiyeyi iğfal etmiş ve vatan | tarzda neşriyatta hnluM muhabbetile çalışan bir Türk gen- cini hayatta mutasavver enbüyük birleke ile telvise kalkışmıştır. Bi- naenalyh: 1 - Türk mnafii milliyesi aleyhine çalıştığını vesaiki resmi- ye ileispat ettiğim bir gayri türk şirket amali gayri meşruasıya set çemek isteyen benim gibi mes- lekperver bir Türk gencini, ken- disine hasis menfaatlerle bağlı bir şahısla vazifei vataniye ve mesle- kiyesini ifa edemiyecek bir hale getirmeğe teşebbüs etmiştir, Türk efkârı umumiyesinin bu suikasta ehemmiyetle nazarı dikkatini cel- bederken umum matbuat ailesini bu feci vak'a ile alakadar olmağa davet ederim. 2 — Bu şirketin vasıtai icra- atı olan Ali B, bir Türk gazele- cisini lekelemek için İstanbul za- bıtasını iğfal suretile bir cürüm tasni etmiştir. Hadisenin evveli- yat ve teferrüatını kendi mecmu- amda yazacağım — gibi şahsıma rmüteallık olan sulkastın hesabını da Türkiye Cumhuriyetinin âdil muhakemelerinde, arayacağım. Yalnız hukuku umumiyeyede ta- alluku olan bu keyfiyetin İstan- bul Müddei umumiliği makam â- lisi tarafından nazarı itibare ahın- masını alenen talep ve istirham eylerim efendim. Türk Tütün Mecmuası sahibi SAİT Muhterem Yarın gazetesi Müdürlüğüne Efendim, Mesleki ve ahlâkt bir vazife zaruretile yüzbinlerce sefil kalmış bütün köylülerin hukukunu mü- dafaa için aleyhlerinde yaptığım suratlarına çarptığım birkaç haln yahudi memleketten - çaldıkları milyonların tehlikeye girdiğini örünce benimle ahba; İ FöRakümi, Kakla yalaklıkaıa e :İl:l y:ipıll:] Hikmet efendi namın- irini elde etmişl: * Polis ikinci ıuııe"ı»îâ,î" Ş:-İ: beyi iğfal ile bana güya şahsen ikrazatta bulunmak üzere musir- | ren para vermek istediği bir hen- gâmede ikinci şube taharri me- murları vasıtasile vaziyeti tesbite çalışmış fakat bu desisesinde muvaffak olamamıştır. hikmet efendiye ceza kanunu- nun 288, 258 inci maddeleri ve ikinci şuabe Müdürü Şükrü beyi keyfi bir muamele ile beni tevkife çalışmak istemesinden ceza kanu- nunun 228 inci maddesine istina- den hukuku şahsiye davası ve şantajcılıkla para vurmak maddel mahsusası, ile şahsım hakkin- da hakaretamiz ve tecavüzkârane neşriyatta bulunan Cumhuriyet gazetesinin mes'ul müdürü aley- hine ceza kanununun 480 inci maddesinin son fıkrasına istinaden hukuku şahsiye davası ve bundan başka gazetemizin şahsiyeti mane- viyesine hakaret cihetinden şeri- bulabildiğim diğer tüccarlarımı- |kim Fahri kemalB. ile müştereken zada ihbar ettim. Akşam saat takriben sekizde tütün tüccarla- rımızdan birisi beni evimde tele- fonla aradı. Ve Mevkufiyetime dair bir şayla olduğundan bahis ile nazarı dikkatimi hal Polis müğiriyetinden tahkik ile ögrendim kâ filhakika Alı B, tarafından — Polis Müdiriyetine müracaatla aleyhime bir cürüm tesni edilmiş ve zabıtamız da ya- sıta edilerek feci ve çirkin bir komplot ihzar olunmuştur. Ve bu süretle anladım ki : beni gündüz davet edip para 1le itma ve iskâr manevi tazminat davası ikame edeceğim. İşbu mektubumun efkârı umu- miyeyi tenvir maksadile muhterem celbetti. Der- gazelemizde aynen dercedilmesini meslekdaşlık namına rica ederim efendim. SUAT TAHSIN Muhterem yarın gazetesi Müdiriyetine Dünkü Cumhuriyet gazetesi cürüm tasni eden bir heyet tara- fından evvlilce hazırlanmış - bir tuzak daha açıkçası bir sul kast' yüzünden Polisçe zaatlerce istic- etmek isteyen Ali B. mensup ol- | vap edilen arkadaşım Suat Tahsin duğu şirketin teşvik ve tahrikile bir cürüm tasni ederek makamatı B. aleyhinde gazetecilik meslek ve şerefini haleldar edecek bir Suat Tahsin B. hiç şüphesiz " — kuku (şahsiyesini müdafaa edr cektir. Ancak böyle sun'i bir tzik tan istifade ederek Hareket dolayisile isminin karıştırarak ©© — zayi müstelzim cürüm ikâ için cumhuriyeti mılıkoıı#!'* '! diğim gibi kendisine efkârı WRİ miye muvacehesinde di * ve açıklıga davet ederim. p Böyle bir hadise Türk inda kaydedilmemiştir. # gelelim mes'eleye: ğ I— Cumhuriyet gazetesi J' teciliğin en basit kavaldine ayet etmiyerek tahkık ' den belki de tesir altında V larak! refiki Suat Tahsin bt [ en tabii hukukundan olan bit P. tikraz muamelesini sun'i bir taf Jantajcılık şeklinde göstermi, 2 — Hareketçiler tabirinik lanarak bütün gazetecileri #yesine dolandırıcılık Isnadı . bulunan cumhuriyet gazetesi muhtevidir. Bn ihtisasile iki bir cürüm irtikâp etmiştir. Bundan başka hakaret sö' cürümlerini ilâve edersek za' gazetenin maznuniyeti evvi rde efkâr umumiye müvaceh de tezahür etmiş olur. ' Bütün bu tecavüzkâr nejri) dolayısile Cumhuriyet aleyh ikamei dava etmek üzeredir. Bir vatandaşın, bahusus kâre ümümiyeye hitap salâhiyeli kanuniyesini haiz lunan bir türk gazetesi aleyhi! en basit ahlâk kavaidine 4 etmiyerek, tecavüzkâr n | yapmanın manası Cumhurlf” mahkemeleri ve millet huzur!?” meydara çıkacaktır. Cumftt gazetesi Hareket in Şâhta gini iddia etmek cesaretini den ve kimden alıyor ? merdliği ve şerefi namına;” cihetin açıkca yazılmasını İ! rim, Eğer malüm cürüm hadisesine istinad edilecekse P çirkin ve müessif tuzak müt bir, iki yahudile malüm efendinin müddei umumiliğe t&f | dii hakikatı meydana koya: |Diğer mühim bir nokta daha Hareket muttarid bir şirketler aleyhinde neşriyat pıyormuş .( İste halkının| ve b milletin yüksek menfaa! baltalayan — şirketler ale: neşriyat yapılıyorsa - ki d yapılacaktır, bu Türk matb için bir vazife borcu d n Cumhuriyet gazetesinin n arasında daima şirketler a de ve çok mütecavizkârane riyat yapılmıyor mu ? | Tramvay, Rıhtım, Telefon, koz şirketleri aleyhindel m did neşriyat yapan acaba a Cumhuriyet gazetesirbaştan yete kadar Hareket ılıylıl# hiç şüphesiz bir fikri n iğrenç ve şeni bir tecavüzde lunmuştur. Cumhuriyet I larının hesabını huzürü ad ""ı bakalım nasıl vermeğe Ü t Hareket Fahri Kemal Kaçak rakı kazan! Beşiktaşda Uzunca ovadâ numaralı — Bayram ğ evinde kaçak rakı müskirat muhafaza ce haber alınarak taharri tir, “Bunun üzerine evin | da (200) kiloluk büyük bİf " ğa kazanı, rılnlınııufiyıd* y taşı ve saire bulunarak , re M.