14 Şubat 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 3

" d4 t İstatistik umum müdürlüğünün Vazife ve salâhiyetine dair kanun | Başvekâlete merbut iştatisti-k Vumum müdürlüğü- nün vazife.ve salâhiyetine dair olan 22 maddelik yeni bir kanun kabul edilmiştir Ankara: (mektup) İstatistik umum müdürlüğü- Hün vazife ve salâhiyetine dair l edilen (22) maddelik ka- Tünu aynen kaydediyorum: 1 — Devlet istatistik- lerinin bu kanunla muayyen hat | Ve şartlar dahilinde cemi, telfik Ve murakabesi Başvekâlete bağlı Umum Müdürlüğüne Mevdudur. 2 — İstatistik Umum Müdür- hususi bir kanunla yapılması #Mrolunan nüfus, ziraat, sanayi Ve ticaret umumi tahrirlerini ha- Zırlar, Bu tahrirlere ait sual varaka- nı, alâkadar dairelerin müta- kealarını alarak İtertip ve bu hu- Yusta Hükümet memurlarile tah- Tir memurlarına mahsus talimat- Hamelerini tanzim ve elde edilen heticeleri cem ve neşreyler. 8 — Başvekâlet, İstatistik Müdürlüğünü bütçesinin Müsaadesi dairesinde ber hanği sahada istatistik anketleri ic- Tâsina memur edebilir. Ancak bu anketler bir Vekâletin ihtisası tahasına giren işlere müteallik bulunduğu takdirde bu hususta evelemirde alâkadar vekâletin Muvafakatı alınır. 4 — Doğum, ölüm, evlenme, boşanma, muhaceret gibi nüfus hareketlerine ait istatistikler, Nü- fus idareleri, İskân Umum mü- dürlüğü ve Hali medeni memur- larının yardımile İstatistik Umum Müdürlüğü tarafından tanzim ve ı mevcut istatistik malümatını on heşredilir. 5 — İstatistik Umum müdür- Tüğünün teklifi üzerine Vekâlet- T veya umum müdürlükler tara- findan yapılmakta olan her haa- Bi bir istatistiğin tanzimi, bu mü- dürlüğe tevdie İcra vekilleri he- Yeti salâhiyetlidir. — Butakdirde mevcut istatistik ait olduğu daire ve büt- leki tahsisatı ile birlikte er- sene İstatistik umum müdür- idare, yşehremanetleri ve beledi- Yeler ve bunlara bağlı diğer mü- *sseseler — tarafından — İstatistik Umum müdürlüğünün tasvibi ol- Maksızın hiç bir istatistik usulü tatbik ve yeni istatistik cetvelleri edilemez. İstatistiklerin 8 — Umum müdürlük her ve- ne memleketin hal ve faaliyetini gösterir hulâsa cetvellerini havi Bir (İstatistik Yıllığı) neşreder. 9 — İstatistik umum müdür- lüğüher sene İstatistik faaliyeti Başvekâlete bir rapor Verir..Bu raporda bilhassa ista- Tistik teşkilât ve faaliyetlerinin lmh..p birleştirilmesi hakkında umuç” , icap eden tedbirleri ve _ı_:— müdürlüğün sair'dairelerle “"—İlıub.l ve irtibatını izah 10 — Umum müdürlük Ista- ""'.“'#ı.hııhıııı'..w e ” hususunda iktiza edan malümat ve vesikaları almak için remi ve hususi bilâmum daire ve ıııcıgı:.o- doğrudan doğruya muha- reı:ı:du..l]ıııın müdür münha- sıran istatistik vesikalarının mü- badelesi, umum müdürlüğe müfit olacak İstatistiklerin cemi ve istatistik terakkıyatının takibi için tcabında ecnebi istatistik idareleri ile muhabereye salâhiyetlidir. Bu kabil muhabereler ile, is- tatistiklerin neşri ve neşredilme- miş istatistikler hakkında her nevi beyanat Beşvekilin iznine bağlıdır. 11 — Umumi tahrirlerle büyük anketlere ait programların terti- binde alâkadar dairelerin mü- | messillerinden mürekkep bir he- y'etin mütaleası alınır. 12 — Altıncı maddede zikre- dilen daire ve müesseseler, ken- dilerinde mevcut olup istatistik umum müdürlüğü tarafından talep edilen istatistik malâmatını umum müdürlüğün tayin eyliyeceği şekil ve mühlet dairesinde sahih olarak vermeğe mecburdur. Bir daire istenilen malümatın verilmesini mahzurlu gördüğü takdirde keyfiyeti Başvekil halle- der. Ancak istatistik umum müdür- lüğüne verilecek askeri malümatı Büyük Erkâmharbiye Reisliği tespit eder. 13 — İmtiyazlı, imtiyazsiz şir- ketlerle diğer her nevi müesseseler ve bilümum şahıslar kendilerinde ikinci madde mucibince sahih olarak vermeğe mecburdurlar. İstatistik umum müdürlüğü, verilen malümatın sahih olduğun- dan şüphelendiği takdirde işin mahrem cihetine şamil olmamak üzre bunlardan kanaat verici tafsilât istiyebilir. M — Umum Müdürlük tan- zimine lüzum göreceği istatislikler için malâmat ve ehliyeti haiz bu- kunmak şartile memurlarının yardımını talep'e- debilir. Alâkadar daire bu talebe muvafakat elmediği — takdirde keyfiyet İcra Vekilleri Heyeti ka- rarile hallolonuz, iö — Umumt tahrirlerle bü- yük anketlerin icrası için resmi Ve müesseselerin memur ve müstahdemlerinden lüzı örü- lecekler icra n Seal l vekill 5 yarile vi l:ıı u..ırl heyeti ka 16— Urmum Mü; olunan İstatistik :=:.u::ı ferdi ve hususi bir Mahiyeti haiz bulunmaları neşir ve ifşa etmek- ten memnudur. Bu Mmalümatı 17 — İstatistik yetiştirmek üzre Umum Müdürlük , Bu knrılıi;n Ne suretle tertip olunacağı İcra V. ce kııırlııtı':ılıı-..H e 18 — İşbu kanunda mu; hizmetlerin ifasında ihmal ::,:: rahisi görülen memur ve müs- tahdemler Ceza kanununun iki üz - otuzı Cezalandırılır. " ddesina igüre İstatlatik malümatını veya e- hasa ve onların husüusi muamele- lerine ait malümatı ifşa eden me- mur ve müstahdemler elli liradan lîıf/ a //'/' 2714 Emanullah H. —ipositen Avrupada bir hayli borç yapmış Berlinden gazılıyor: Sabık Afganistan Kralı Ema- nullah han Avrupayı ziyareti es- nasında Berlin fabrikalarından, ticarethanelerinden, Kâbile avde- tinde tesviye etmek üzre bir çok marklık eşya satın almıştır. Avdetini müteakıp zuhur e- den ihtilâl ve netayici dolayısile bu borçları ödeyememişti. Ala- caklılar matluplarının tahsili için teşebbüsatta bulunmasını Alman- ya hükümetinden talep etmişler ise de hükümet gasıp Kral Beçe Sakaya müracaatı muvafık! gör- memişti. Krallık Nadir handa tekarrür e- dince Almanya bu hususta mü- racaatta bulunmuş ve Nadir han cümlesini kabul ile yakında öde- meği vadetmiştir. Mısırda ayak bastı resmi Kahireden bildiriliyor : Mısır limanlarına gelen bütün vapur yolcularından karaya çık- tıkları zaman ve Mısırdan gitmek üzre vapura binecekleri sırada bir vergi alınmasına dâir olan karar hoşnutsuzlukla karşılanmıştır. Port Saltteki vapur acentelari İskenderiyedeki denizcilik odası buna karşı şiddetle itiraz etmiş- ler. Fevkalâde Komiserliğe ve Maliye Nezaretine — müracaat etmişlerdir. Bu resmin seyyahların vüru- dunü - tasip edeceği, Misri geçer- ken ziyaret eden bir çok yolcu- ların vapurdan inmemelerini ba- di olacagı cihetle Misir. tüccar | ve otelleri ve demiryollarını mü- tezarrır edeceğinden bu kararın Ilgasını talep etmişlerdir. Hicaz Hariciye Nazırı Bağdatta Bağdattan yazılıyor : Hicaz Hariciye Nazırı Fuat bey Hamza Tayyare ile buraya vâsıl olmuştur. Mumaileyh Reisi Nuzzarı ziya- ret etmiş ve Reisi Nuzzar da Karl- ton oteline giderek iİadei ziyaret îuıılıtlr. eli ikiyüz liraya kadar hafif para cezası ve tekerrürü halinde onbeş günden iki aya kadar hafif hapis | cezasile cezalandırılırlar ve bu bususta tevellüt edecek zarar ve ziyan dahi tazmin ettirilir. 19 — Onüçüncü madde mu- cibince istenilen malümatı muay- yen müddet içinde Mazerei olmak-| İranda sızın vermiyen çahıslarla şirket ve müesseselerin Müdür veya mümessill'ri beş İlradan yirmi beş liraya kadar hafif para cezası ve iki aya kadar hafif hapis ce- “* 'zasile cezalandırılır: Tekerrüründe t olarak verilir. "b“2ğ":';'ü'=.=,.n 1927 tarih ve 1158 humaralı İ e nunu mülgadır. 1 C .Bukaağl? “:': klan' 1 rdir. nzeub—ı-";unz’ EARE ı.nkm*ğ" icraya fera Vekilleri Hey'eti Memurdur. Muvakkat madde — Altıncı maddede y.ıılı daire ve müesse- seler halen mevcut bulunan ista- tistik cetvel ve talimatnamelerini tasvip veya tebdil olunmak - üzre İstatisik Umum Müdürlüğüne tevdi edecekler ve Ummum Mü- dürlüğün muvafakati alınmadan bunlarda hiç bir tadil yapmıya- caklardır. tarihin- Milli Reasürans hakkında mühim bir rapor: 'Türkiyedetatbikedilen(kayyo)Pro- jesinin tehlikesi;cidden dehşetlidir!. Ensali adidenin tecarübü me- didesi semeresi olarak memaliki salrece kaleme alınıp hüsnü tat- bik edile gelen kavanin ve niza- matı hâkimaneden kendi ahalisi- ni dahi müstefit kılmak mütebas- sır her hükümetin vazalfi esasi- yesinden maduttur, Maamafih, kavanin ve niza- matı mezkürenin umumu birden ve hey'eti asliyelerile kabul ey- lJemek hikmeti hükümete muva- fik olamıyacağı gibi örf ve adalı mahalliyle ve ahalinin seviyei balı nazarı itinaya alınma- .Idııî:çı bu kanunların memlekette tatbikı cihetine gidilmesi de doğ- ru bir muamele değildir. İşte diğer hükümetlerce hâsıl olan tecrübelerden münbahis fe- yaldin haddi azamisine nail ol- mak kaygusunda bulunan bir hü- kümet balâdaki kuyut ve ihtira- zatı nazardan dur tutmamalıdır. Bunun maküsa olarak bir hü- kümet diğer bir memlekette tek- lif olunan bir kanun lâyiasını gi- ne o memlekette vücut bezir ola- mıyıp bilâhare reddıdlldiilll; Ze zarı dikkate almaksızın ve oDap' taki esbabı reddiyeyi tetkik ':l tamik eylemeksizin kendine ıııı, edinir ve sellemehüsselâm l;' lî kına kalkışırsa yanlış ve M ıı:ı ralı bir yola sülük etmek tehlike- ine düşer. " işte Fransada *KAYYO PRO- büuri mükerrer sigortalara müte- allik olan kanun lâyihası bahsinde | memleketimiz böyle bir tehlike rşısındadır. z a.nı.ıı.ı dahilinde — “Milli Mükerrer Sigorta Şirketi, tnvanı resmisile tanınmış birkumpanya | mevcut 'olmadığı ve milli #igorta şirketlerince deruhte edile ıv': tehlikelerin umumuna - yine şirketlerce mukabele edilm harlı nen ve maddeten imkâm irfan ve idraki ve itikadı diniye- | ek fen- uhdelerinde bulunan muamelâttan istifa ettikleri ücuratın bir kusmi muayyenini bilâhare ecnebi knm- panyalarına terk ve tahsis eyle- mek zaruretinde Bulunup bü su- retle terk eyledikleri primlerin mecmuu kendi taksitinin *, 75 ini) teşkil eylemekte olduğu key- fiyetleri Kayyo projeşinin esasını teşkil eylemekte ise de, berveçhi balâ mamleketimizde tetkikına kalkışılan kanun Tâyihasının müs- tenidünileyhi bulunan bu esaslar sigortacılık san'atı nokfal naza- rından tariki dalâletten başka bir şey değildir. Çünkü : bu gün | dünyanın hiç bir memleketinde ticaretin her hangi bir şubesi fi- ilen ve maddeten sirf milli öla- rak ad ve itibar edilemez. Filhakika az çok şubatı tica- retin umum rub'u meskünun ce- reyanı samiline tâbi bulunmakta olduğu gibi bilhassa sigorta mua- melatının her şubei ticaretten fazla beynelmilel muhtelif bir san'at ve Ucaret bulunduğuna şüphe yuktur. Bu hakikati tediyen berveçhi ati izahı mes'eleye lüzum görül- müştür şöyle ki. Sigorta mukavelenamesi sl- gortalıyı mümkünülvuku bir teh- likeye karşı temin etmek üzere sigorta şirketi tarafından imza edilmiş bir vesikadır. Tehlikesi sigorta kumpanya- JESİ , denmekle maruf ve Mec” larına deruhte olunan sermayelerin ayni kumpanyalarin sermayeleri- le ihtiyat akçeleri mecmuunu kat kat mütecaviz külli bir meblağ teşkil eder. Diğer taraftan her ne kadar deruhte olunan kaza ve tehlike- lerin hep birden mahvolması pek te muhtemel addedilmezse de böyle bir halin vukuu her halde Tmkân dahilinde bulunduğu inkâr olunamaz, ( Devamı yarın ) cinde bulunduğu ve bu sirketler Mısırda —arroele Divanı Muhasebat kanunu cihetle Divanı Müha- sebat Iıınuı= ':Cıi'r 'atle müza- keresini 'kîş GÜL B dkur TMWM :a;iw;ioıkovuh ini- kat edecek olan talim ve terbiye kongresine İran hükümeti iştirke karar vermiştir. KSN : Mıisırda yeni gumruk tarifesi Enderiyeden bildiriliyor: hk';d;'ylnmrü tıdîlerlıhı faz- la rüsumundan kurtulmak h": tüccarın çok ithalât yaptığı neti cesi olarak. I'*"nîük ambarı, depo jtur. " Ölünlen çekerin ve umum miktarı 60000 tona b.llıoııııılı;: Gümrük idaresi dalmi olı;;:; z tihdam ettiği 300 hamalı 750 yı iblagetmiştir. İzmirde maarif işleri Maarif vekâleti müfettişlerin- den Besim beyin ı'hleıdill lüzum ine İzmir San'atlar mektebi I müdürü Ferit beye işden el çek- | tirilmiştir. sözLEĞ Bk 4 lli | Darısı başımıza K —0de— SA İzmirde tarifeler indirildi İzmir tahmil tahliye ve körfez vapurları ücretlerinde tetkikat yapılmıştır. Tenzilâtta ilk defa düşünülen Karşıyaka vapur ücretleri olmuş- tür. Tenzilât bahsinde birinci mertebede kömür gelir ki, komisyon kömür de şimdiki halde, ton başına alın- makta olan 400 - kuruş ücretin 800 kuruşa İndirilmesini karar- laştırılmıştır. Bundan başka defne yaprağı ücretinin 150den 100 e, Afyonun 300 den 200 e, tütün sandıklarından alınmakta olân flatın 400 den 200 e, kuru bar- sağın 366 dan 200 e, indirilme- sine karar verilmiştir. İzmir hapisane hadisesi rde geçenlerde hapisane- den firar eden mahkümlarla bu işte ihmali görülen memurların bazı mühim noktaların tenviri için tahkikat icrası dolayısile istintak datresine iade edilmiştir. Bu nok- talar bu hafta zarfında tamik edilerek müddelumumiliğe veri- lecektir. Bu hâdisenin 10 gün zarfında bir karar raptedilmesi muhemeldi.