28 Nisan 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 1
Vatandaş! «Yarınyı okul çünkü ken- yegâne gazetedir ! Sene: 2 — N?i 181 Açık Açık bir hakikata istinat eden sözler- de aranacak kast memleketin selâmetidir ! İDünkü nüshadan devam| Halbuki, ecnebi memleket- den mal satın almak için €cnebi parasına ihtiyacı- Miz vardı. Paramıziın ancak bilde muayyen bir kıymeti Slacaktı. Hariçte ise, sataca- Simiz eşyanın tutarından çok Atüğı ve az olacağı için para- Mizin kiymeti. yine bugünkü 'lkı:! ondan farkı olmaya- Demek ki, herşeyden evvel kette istihsal ve istihlâk Mevaddı arasında bir müva- :" tesislae mecbur idik. İşte Ütün söylemek istediklerimiz Ye töylediklerimiz bunların et- A... ki neşriyattan ibarettir. » biz haksız görülüyor- Mütüz, O da ayrıca mutalea Sülecek bir teydir. Fakat ha- t ve neden sonra gidilmek 'en yolun tuttuğu istikamet mu? ':::.":İf teyit etmiyor M.":[::yıdı hatasız iş olmaz. onu vaktinde görebil- :::r'u hissedebilmek ve derhal n le:iıı;_çık." doğru gidebil- Maliye ve iktisat esasların- edile yen, tecrübe edile M' artık nazari olmaktan H.“n çıkmış düsturlar vardırki ":lılıl" Hhıııı:lllkun varmasada, düşün- ğ"hkıen kevdi şondimmte Tn ! elimizle bu günkü dar- * bugünkü müşkül vaziyete Mali ! bulunuyoruz. Bundan dlkı" ve iktısat politikamız- .ı,d":nlınn bozukluğu kas- iği anlapılır tabii,.. 5.:.' defa her sene varidat birine aı.l...:""' kısmı — bir tirilen Türki, ::?:"'&1 .l:vuüıı .n":'— Türkite bir şey olmazdı e bir sanayı memleketi lne, Ve? için toprak bstihsa- bi toprak gelirine kendini gitmediği vergi de alamazdı, h:ıı:':Z rıca — milyonlar vermeğe de mecbur . kalırdı. Vergi alama- yınca, ziraat mahsulü boşlu- ğunu harice para vermekle tmağa mahküm olunca da, bütçesi açılırdı. Bu bütçe Açığı tabiatile devletin umuml V&ziyetini sarsar, buhrana sevk ederdi, “-::.ı“u:ı, son buhran bütçe 'e ikata yol açmış :M“' ihtiyacı pek ei geliri de yoktu. Bu - iti- kendinin mali ve bina- enaleyh senin malin olan laya bilirdi. Toprak mahsulü hesap ! a— tarmak için bütçede tasarruf yapmak mecburiyeti hasıl ol- 1 muştur. Bu tasarruf: Ya ver- gileri artırmak — suretile ola- saktı; yahut memurlardan. Yahut : “aciz, ilân etmek suretile — borçlardan ve faiz lerinden .. Biz buna da, hatta buhra- nın şiddetini hafifletebilmek ümidi ile s«on iki çareye de birden baş vurmak ıztırarında kalmış degilmiyiz. Evvelâ Osmanli düyununun Lozan muahedesinde bize bırak- tıgı kısımın taksiti, ki üç buçuk milyon İngilize yakin bir yük- tür. Bunu veremiyecegimizi samimiyetle anlatmıştık. Acze düşen bir devletin yapacağı | *namuskârane vazife de ancak bu careye baş vurmak, ya fa izleri hafifletmek ve ya borç- ları - birleştirerek yeni bir is- tikraz akdetmek ve yahut son senelerde — emsali görüldügü İ gibi borçları hiç tanımamak | Daha olmazsa, Dahili bir is- tikraz.. Bu, bugünün şartlar ile | mümkünmüdür ? Bu arada, maliye vekâle- | tinin, bankalardaki mevduat- larını alarak kendi kasalarında hifzetmelerini resmi devaire ilân eden emri çok tehlikeli bir şeydi, Düyunu umumiye vekilleri- | nin Ankara ziyaretinden son- | ra, bütçedeki memur tasarru- funa itina edilmesi ehemmi- yetlidir. Faizlerin — hafifleştirilmesi veya borçların (tevhit) edile- rek borç edilmesi mes'elesi, borç vereceklemin ağır şartlar- la karşımıza çıkmalarını tabii kılaçak ahvaldendi. Neticenin yakında, milli amala uygun şekillerde bitirilmesi temeni edilir ! Bütün bunlar, hayatlarında bi kere bile olsun tetkik etmedikle! ne, etseler de anlamalarına imkaı olmadığina kat'iyen emin bulun- duğumuz — bazı muharrirlere göre ( malüm olan şeylerden ) olabilirler. Biz, millete akıl ho- calıgı edecek kudreti, onlar kadaı kendimizde garmek cüretini bulsaydık evvelâ kendilerinde! başlardık. Bunula beraber, meydan açık olduğu için, bu tı her zaman bahşetmeleri tabırsızlıkla beklenir, memnu- Bilte mn şeylerdendir. lüm ! Bunude Tadiala,; YARIN BAŞMUHARRİR. VE SAHİBİ ARİF ORUÇ — — Müddeiumuri Arif Oruç ve Şemsettin beylerin agır ceza mahkemesinde muhakemelerine karar verilmesini talepetti H.Rifat B.in mahkemedeki beyana- Vatandaş ! «Yarım ı oku! çünkü ken- di kendinin mali ve bina- enaleyh senin malin olan yegâne gazetedir | 28 Nisan Pazartesi — 1930 tının metinlerini neşrediyoruz! HaydarRifat B. tezahüratla karşılandı —e — Muharririmize:görüyorsunuz ki neş'em yerindedir diyor Haydar Rifat B. dün Anka- radan şehrimize gelmiştir. Hay- dar Rifat beyin geleceğini haber | alan bir çok hukukçu gençler | we dostları kendisini Pendikten çok samimi ve hararetli bir su- | ryette istikbal etmişlerdir. Haydarpaşa istasy. nunda da | bir çok ehibbası ve perestişkâr- Üüt arlmlar ' Kanlakylir | Haydar Rifat B. yorgun bulun- ması hasebile doğruca Maçkadaki apartımanına gitmiştir. Mumaileyh dün öğleye kadar apartımanında istirahat etmiş, öğleden sonra büyük bir teha- cüm gösteren dostlarının ziya- | retlerini kabul etmiştir. Dün kendisini ziyaret eden muharririmiz memleketimizin bu büyük ve meşhur avukatını pek kalabalık müsafirleri arasında yorgunluğuna rağmen büyük bir şevk ve neşe ile görüşürken bulmuştur. Muharririmizi çok zarif bir nezaketle karşılayan — Haydar Rifat B. fazla rahatsız olduğu Gazî Hz. Türkocaklan müzakeratını dilediler Ankara, 27 (A.A) Türkocakları kurultayı bugün saat dört buçukta toplanarak müzakeratina vam — etmiştir. Bütçe encümeni raporu üzerinde yapılan tenkidata Hamdullah Suphi bey cevap vermiş ve bazı teklifler encümenlere havale edilmiştir. Yasa maddelerinde yapılan bazı ta dair mesai encümeninin râaporu okunarak kabul edilmiştir. Hilâliahmer ve Himayei etfal gibi kardeş cemi- yetler ile birinci mintaka umumi Müfettişi Ibrahim Tali beye ku- rultayın selâm ve muhabbetini iblâğı ve teşekkür yazılması ta- karrür etmiştir: Retsicümhur hazretleri saat on beşte Türk oaağını — teşrif buyurarak kurultayın — aktettiği celse arasında Müzakereti din- lemiştir. Gazi Hazretlerinin salo- nu teşrifleri murahhaslar tara- fından ayakta karşılanmış ve hararetle alkışlanmIştiır. Reisi- cümhur Hazretleri Iki celse ara- sında kurultay — murahhaslarını kabul buyurmuşlar ve kendilerile Türk tarihine dair hasbıhallerde bulunmuşlardır. Ankarada ya- pılan tezahürat Ankara, 27( Telefonla ) Haydar Rifat Bey İstanbula harekiti esna- sında bir çok arkadaş- ları ve dostları tarafın- dan samimi tazahürat- la teşyi edildi. Dostları arasında bir çok hukuk- çular bulunmakta idi. Arkadaşları kendisine heycanlıe bir tarzda muvaffakiyet ve mu- zafferiyet temenni et- için şimdilik beyanatta bulun- ni söyleyerek: — “Görüyorsunuz, yorgunum. | 'Kanunsuz Çok açık bir düşünce hürri- yeti, ancak vatan sevgisi ve hastalığına rağmen halâ mevkuf yazılarının efkârı tehyiç ve B. M. Meclisinin çok yüksek olan manevi şahsiyetini tahkir için yazıldığı ontaya atılmıştı. Halbuki gazetemizin kollek- siyounu ve Başmuharririmizin ya zıları baştan basa araştırılsa en | küçük makamın bile söze karış- di örülür ve anlaşılır unlg:ıe'î.eımlııo ve Başmuharriri- miz Arif Oruç bey, yalnız ve yalnız muayyen şahıslardan bah- setmiştir. Bu şahısların yolsuz, usulsüz ve kanunsuz hareketle- rinin yııılıııyıcıiını, tenkit edilmeyeceğine, millete bildiril- meyeceğine dair ne bir kanun, ne bir mizan, vardır. Müddelumumi Kenan beyin | İbukadar açık bir hakikati Başmu- î harririmizle beraber müdafaa | edeceği muhakkaktir. mişlerdir. g Yol yorgunluğu! Biraz istirahate * milliyet kaygısı ve gazetecilik va- İzifesi icabatı olarak, çok tehlikeli | ihtiyacım var. Mamafih neşem yerindedir!, demiştir. Mahkemedeki beyanatın asılları Haydar Rifat B. ian Ankara asliye "mahkemesinde İftira hak- kındaki beyanatı telgıraf haberi olarak dün ve evelki günkü nüs- halarımızda yazılmıştı. S Ankara muhabirimiz —dün mezkür beyanatın asıl metinlerini bildirmiştir. Bu metinleri aynen neşrediyoruz: “ İftâra cürmü irtikâp olun- mak için 1 -ihbarname verilmek 2 - Adliyeye ve ya adliyeye ver- meye mecbur olan memura ve- rilmek 8-Bu suçsuz olduğunu bildiği bir kimse hakkında ol mak 4 - Ligarazin olmak 5- zarar kasti bulunmak lâzımdır. 1 — Yazılarım lâyihadır, ih- barname değildir, kime yazılan yazının ihbarname oldugunu ka- nun tayin eder: zabıtaya, Sulh hâkimlerine, M. umumilere ve yine (Devamı 4 üncü sahifede) hareketlerin yazılmıyacağına millete bildirilmeyeceğine dair bir kanun yoktur? Müddelumumilik Mmakamına gelen, nasıl ve ne için yazıldığını ve yazdırıldığını Buşmuharriri- mizin bugün B. M. Meclisi Riya- | setine göndereceği istidasında Başmuharririmiz Arif Oruç beyin tafsil edeceği tezkerelerin Başmu- | harririmiz Arif Oruç bey aley- | hine resen açılan davalara sebe- | biyet verdirdiğini biliyoruz. Müteaddit tahriratı samıyei vekâletpenahinin Müddeiumumi WKıımıı beyin yalnız kalemine tesir | edeceğine ve bu tesirin bu hudut |dairesinde kalacağına eminiz, çün- | kü hiç bir Müddelumuminin ka- | leminin tabiiyeti hiç bir Müd- | delumuminin vicdanının tabliyeti | demek değildir ve olamaz. (Devamı Binci sahifede) Küfürbaz bi:— Acemin heze- yanları! -2 inci sahifemizde - aai n eht kiğ lll
