6 Mayıs 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 2

Türk kadını. Ve sıyaset Abdullah Cevdet B. de taraftar değil! “ Ajilenin hayatı müntehip hanım, meb us hanım, nazır veya vekil hanım asla değildir! ,, diyor Doktor Mazhar Osman beyi | kadınlar aleyhinde bir mekale yazdı, ve hadise oldu. Şimdi de “İçtihat, mecmuasının son nüs- | hasında, Dr. Abdullah Cevdet bey Afet Hf. nin konferasını tahlil ediyor. Hanımlarımızı şid- detle alâkadar edeceği süphesiz olan bu mekaleden şu satırları naklediyoruz: * Afet Hnim efendi hitabe- | sinin yarısına yakın ilk kısmını | hükümetlerin muhtelif şekillerini ta'rife tahsis etmiştir; sonra mü- htelif memleketlerde siyasi hak- ların, intihap etmek ve olunmak haklarının kadınlar tarafından feth olunduğu tarihler tesbit edilmişdir. İngilterede 1003 de, Finlandyada 1906 da, Norveçede 1806 de Şimali Amerika ve Çe- koslovak da 1920 de, Avustriya ve Polonyada 10921 de, etc: ka- dınlar siyasi haklar almışlardır. Afet hanım yalınız bu hakların averilmeşinden bahs ediyor . Alınmasından bahs etmiyor, halbuki muhim olan alınmakdir. Bu huriyete acıkmış ve susamış olmayınca, bu hakkın ve hurriye- tin tadı ve kıymeti olmaz Afet Hanım yalnız: İngilterde “Suffrayetti, lerin, (yeni intihab etmek ve olunmak hürriyetini feth etmek için mü- cadeleye girişmiş olan ingiliz kadınlarının senelerce teşebbüs ettikleri — şiddetli mücadeleler safhalarını ve mücadelelerin mu cip olduğu hadiseleri burada teş- hir edecek değilir ) diyor ve mes'elenin en mühim ve canlı noktasından kayarak geçiyor. Bu moktada bir garblı şatrin şu beyti kulağımda çınlıyor : “Ey ma'iyyet olmak için, | yaratılmış adamları biliniz, ki hurriyete sahip olmak için onu | feth etmiş olmak lâzımdır.,, Biz şu fikirdeyiz ki, hurriyet | sunuzluğu hurriyete takaddüm etmelidir. Bizim bir şa'irimiz : Ey hurriyet susuzluğu yak bir alev et beni diyordu. Hurriyet susuzluğu in- sanı yakup bir aleve tahvil e- X Tefrika No : — Bonjur! beyfendi. Dedi.İl- | hami, gene gevezelik etmek için fırsat kolluyor "gibi idi. Bojur diyerek, kapıcı ile görüşmeğe başladım ve gülüşerek geçip git- tiler. Sami bey küçük kızını çok sevdiği için, onun kendilerine da- nışmaya bile İüzum görmeden bulduğu nişanlıya Handanla an- nesi itiraz bile edememişlerdi: M İlhami güzelde değil di. Sonra şarlatandı. Eyi dans dans eder, sa- lonlarda genç kızlara kur yâp- maktan başka bir şey bir vakitler, Handana da musal- lat olmak istemiş, yöz bulmayın- , Mmerkezi sikletleri ailelerdedir ve | ailenin ukdei hayatı kadın, ana | | kadm, zevce kadındır, meb'us edince ortalık aydınlanmaya mec- ; burdur; zulmet, za'il olunca ar- tık zulum barınamaz — olur hak, mukaddes — güzelliği ve ve klar. lerin şuurlu mücadelelerine şa- hit olmuş ve bunlardan bazıla- rile görüşmüştük. Uykuda olan ' mahlükların önlerine saçılan ei metlerden mütene'im olan bulun- maz, Bize öyle gelirki vermeden * evvel istemek mevcut olmalıdır. Bu mes'elenin az çok psyühologra cihetidir. İctimi noktadan mula- bazamızıda arz edelim: Kadının * en tabii veen yüksek vazifesi ana olmak ve aile relsesi olmakdır. Onun bir hükümeti vardır ki evi- | dir, teb'ası vardır ki ailesi efra- dıdır. Kadınlar ve cebriâlayı, ne teleskopu, ihtira etmiş değille: dir; fakat bunların cümlesinden daha büyük, birşey ibda ederler: Dün- yada en büyük en yüksek eser, j | j j “onların dizleri üzerinde vücuda gelir: Afif ve faziletli bir kadın, | afif ve faziletli bir erkek. Eğer ! genç kız iyi yetişdirilmiş ise ken- — disine benzeyecek evlâdlar yetiş- | , dirir; bu eser ise cihanın en büyük * gah eseri olur. Kadınlar siyasi hukuka ma- lik olmasın, intihap edemesin ve olunmasın demiyorum; fakat ' bu haklarının ve - vazifelerinin I çok fevkinde vazifeleri olduğu- | gu bilsinler. Önüne geçilemeyen * | bazı sebeplerle bir ana bir zev- ce bir aile reisesi olmak saade- ! kine nail olamamış kadınlar; fa- ! cinslerine verilen bu hakkı isti- mal etsinler ; fakat böyle bir | hakkın kadınlarımıza — verilmiş ! bulunması, kendilerini analığı, ! zevceliği alle melikeliğini vıl melekliğini — ihmal — etdirecek ise, O zaman, keşki bu hak ve- l rilmemiş olsaydı, demek caiz | | olur. Bu muhakkadır ki milletlerin ı hanım muntahip hanım , nazır | veya vekil hanım asla değil! Evet * Yazan : AYHAN ca, küçügüne sokulmağa mu- vaffak olmuştu. Bar ve gazino- larda bulunacak bir eş olmağa lâyıktı hakikaten.. Evvelki gece saçları perişan ve birazda şam- panyanın tesirinden gözlerinin siyahı akına karıştığı halde saba- ha karşı yalnız başına apartmana gelen Suzana çıkışmak istemiş- ler. Safiye hanım, genç kızlara yakışmayan bu hallerile muglak hareketlerinden dolayı pederine şikâyet edeceğini söylemek iste- miş. O ayaklarıla tempo tutup ıtlıkla fokstrottan bir parça ça- sıçraya zıplaya — oda! SÜÜ gae Büzida İn Lâyiha aynen 'kabul edildi Ankara 5 (Telefon) Meclis Kâzım paşanın riyase- tinde — toplanmış ve bazı ve- kaletler — bütçelerinde — müna- kale icrası layihaları müzakere edilmiştir. Bundan sonra memurla- | küvveti ile hüküm sürmeye baş- 'ın irtişa ve irtikâpları hakkındaki 1894 de Londrada Sufrajet- kanun aynen kabul edilmiştir. 980 bülçesi azaya tevzi e- edildiğinden bayramın - altıncı günü müzakeresine başlanması kararlaştırılmıştır. Bundan sonra | Meclis tatil edilmiştir. Prugram Fırkada müzakere ediliyor Ankara, 5 (Telefon) Fırka grubu yarın toplanarak | iktisadi — prugrami başlayacaktır. ü Gazi çiftlğinde ziyafet Ankara, 5 (Telefon) Bugün saat dörtte bütün meb'uslar ve vekiller Gazi çift- liğine gitmişlerdir. Çiftlikte da- vetlilere çiftlik Mmahsulâtından peynir, tereyağı İkram edilmiştir. Sanayi sergisi kapandı müzakereye Ankara, 5 (Telefonla) | On beş gündür devam eden milli sanayi sergisi bugün tadil ediliyor : Sergide çök mal satıl- mışlır. Fransa dostluk muahe- desi Ankara 5 ( Telefon ) Türkiye ile Fransa arasında akdedilen dostluk — muahedesi meclis ruznamesine alınmıştır. bugün Dııımçkıîevle;ln— ma- | arif nazırı M me Dang isminde ' bir hanımdır. ve makamı, bizce, faziletkâr dört beş aslan gibi lııı 4 ve erkek, münevver ve haluk evlât yetişdirmiş bir ananın ma- kamından hiç de yüksek değildir. Kadını, alileden ev hanımlı- ğından, analıktan uzaklaştırabi- lecek her hak Türk kadınını lâ- |ııyl bırakacak onlar haklarını | ve vazifelerini büyük - fazilet ve ferağatle istimal ve ifa ede- | sek evlâtların anaları olmayı en | yüksek cemal ve kemal bilecek. | | lerdir. Dr. AB. Ceıxlııı mi lle Avrupıyı seyahata cılıı caklarından dem vuruyor, baba- sından on bin franklık bir çek istiyormuş. Bütün bunları hay- retle dinledim. Valdesi acı bir şikâyetle göğüs geçirerek sızla- nırken, Handan iri gözlerile be- ni tetkik ediyordu : — Elim; dedim. Başımı sal- ladım. — Dahası var Feridun Bey, dediler, bazı geceler saat yirmi dörtten sonra barlardan topladı- ği arkadaşlarile gelir, saatlerce dans eder. Babasının viskilerini içerler, neticede de birer köşeye sızarlarmış. Safiye hanım : — Çok defa Sami beyin üzer- lerine geldigi de olur, dedi. Zaten, geçen gece yatak oda- ma gelen amcam da Suzan hakkında hüpbeli şeyler — söyle- mişti. Pazar günü ( Kayaşta ) | hakimi | müsellâh polis bir elektirik maşa Gandı tevkıf edıldi' Bütün Hint galeyan ve*_ matem içindedir R aeit Bütün dükkânlar kapandı, yer yt içtimalar oluyor, 100,000 İzışılıh ordu hazırlanmış Jalbdur, & (A.A) Gandi, gece yarısı karargâ- bında tevkif edilmiştir. Ceza ile polis müdrü ve 20 lesinin ziyası altında Gandinin | derin bir uykuya yatmış olduğu yatağına doğru ilerlemişlerdir. Mumaileyhin talebi üzerine diş- lerini temizlemek ayininin icra- sına müsaade etmişlerdir. Gandi, kamyona girmeden evvel taraftarlarından birine Hint vallti umumisine hitaben yazmış olduğu bir mektubu tevdi etmiş ve gönüllülerden birisinden hint marşını terennöm etmesini İ:te- miştir. Bundan sonra arkadaşla- ? rına veda etmiştir. Tarihi zil sesi Bombay, 5 ( A.A ) Gönüllüler kongresinin keskin zil sesi Gandinin tevkif edilmiş olduğunu ilân etmiştir. Bu ses bütün şehri matem gününe ria- ye! etmeğe ve gece akdedilecek umumi içtimada bulunmağa da- vet etmiştir. Hapishanede Porta, 5 (A.A) 3 Polis otomobili hapishaneye vasıl olmuştur. Bunlardan birinde Gandi bulunmakta idi, Muma- ileyh, Reuter Ajansının bir mu- habirine seyahatı esnasında bütün esbabı istirahatının temin edilmiş olduğunu söylemiştir. Zannedil- , diğine göre hükümet Gandinin iaşesini temin için mumaileyhe | ayda 100 rupi tahsisat bağlıyacak ve maiyeti efradın da da tazmi- nat verecektir. Vaziyet sakindir. | Gandinin zevcesi nedior: | Celâlpur, 5 (AÂA : Bir gazete muhabirine beyâ” natta bulunan madam ” zevcine karşı hükümet tarafın” ğ dan yapılan haksız. muameleyt icap eden mukabelede bulunacüâ” ğını söylemiştir. 100,000 kişilik ordu hazır — Peşaver,5 (A. A) b Polis bir çok yerlerde tahar” — riyat icra etmiştir, Bura kon” gresi komitelerin hndudun öbür tarafındaki — müslümanların ele — olan Trangzai hacısı ile yapmif olduğu muharebata ait evrak ©© — le geçmiştir. Hacı 100 bin ki* şilik ordu toplayabilecek - ikti" darda olduğunu beyan etmek” — tedir , — Filhakika —mumaileyb kabilesi efradından 400 kişi ile hududa gelmişse de müslümanlar kendisinin davetine icabet etm€” — | mişlerdir. Nizam ve asayişin 'mu” hafazası için askeri kuvvetler zabita ile teşriki mesai etmek” tedir. Matem kararı! Bobay, 5 (A.A) — Bombay eyalti kongralari kos — mitesinin mahut harp meclisi — Gandinin tevkifini müteakip he — men toplanmasına karar ver" miştir. Gandinin tevkifi için isdaf edimiş olan müzekkerede şöyle — deniliyor: “Hükümet Gandinin faaliyet- lerini endişeyi mucip mahiyette telâkki etmekte olduğundan mu- mailey 1827 tarihli ve 25 numa” ralı nizamname mucibince hapit ve tazyik olunacaktır.,, Bu ni> Bütün dükkânlar kapandı| zamnâme bilâ muhakeme hapit Bombay. 5 (A.A) Bütün mecusi dükkânları ile | müsliman mağazalarının ekserisi | kapamışlır. Bostalar işleri tadil etmişlerdir. cezasını natıktır. Gandi sabah> leyin saat 11 de Poonaya vasıl olacak ve orada hapis ıdlluıll' ğ tir. (Devamı 5 inci sahifede) — bazı Istanbul'lu memurlarla hu- susi bir zevk alemine iştirak etmiş, geçen gece de bir danı salonunda Suzan hanımı gördü- günü temin etmişti. Alâkadar olmak — istememiştim. Amcamın agzından keskin bir viski kokusu geliyordu. Yatagıma egilerek : — Hoş görmiyorum bunları ben, Feridun, dedi, mamafih kız da güzel şey ha ... Ab, Handan. başka, tıpkı annesi gibi sakin, Onun gibi sessiz ve sedazız Cündüzleri boş vakitlerini pen- cere önünde dikiş ettiğim annesinin omuzuna da* ” 4 yıyor, öylece gözlerini kapayarak — dinliyor. Anlamadığı kelimeleri — tekrar etliriyor, manasını bilmez” — #ses ormaktan çekinmiyor. Yeryü* < zünde böyle ruhundaki samimi” : yeti ğözlerinin berrak bakışları" — na akseden bir kadın ılılııvıf mıdiır acaba, Ah bu sabahdanberi, bana! O büsbütün | Feridun bey diye hitap etmiyor — artık. Sadece azizim Feridun, di — yor. Kendiliğinden koluna d& girmege başladı. Tatlı ve muni$ Sabahleyin dikmek ve | töyliyor, dinliyorum. brude işlemekle geçiriyor. Çok | ansızın geldi, Gazete okuyordum 2,"' kaytu odalarında başbaşa | Amcam kulüpte sabahladığı için 'antızca mecmuaları karıştırı- yoruz, Saf saatler sükünetle ve ılık yatak odasında horuldadığı işidi" liyordu. Gazeteyi elimden aldı” — Size bir ricada bulunmak is- bir zevk içinde geçiyor. O oku- | terdim, dedi. Şülyıtkyhll'h.' yor ben dinliyorum. Ben oku- yorum, kumral başını hörmet tım.Mini mini elini tuttum, ( Devamı var ) —