24 Mart 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 3

b FB GAR Fi A KA YA ĞN | Kurultay içtimaa Cavet edildi 10 Afkara 23 (A.A) — Türk 0 Nisanda içtimaa davete fevkalâde olarak toplandığından bundan € U sefer de Kurultayı teşkil azaya tahriren davetiye gönderilmekte dir. Ruznamede | raporu ve Ocağın Cümhuriyet Halk | Firkası teskilâtı haline ifrağına dair karar vardır. * * ünço ve messi k *« İzmirde Zelzele ve heyelân İzmir, 23 (Yarın) — Dün 8ece İzmirde fasıla ile iki Zelzele olmuştur. Bunlardan birincisi 2,14 te vukubulmuş ikincisi 35 dakika sonra bu- Tu takip etmiştir. Bu esnada Burnovanın Altındağ kpyünde heyelân üsüle gelmiş ve arazi bir Parça yörümüştür. Heyelan esnasında dağ ıepelenndeıı iri yıkılmıştır. Köylüler bu esnada bü- Yük bir korku geçirmişlerdir. Derhal bu hadiseden İzmire Malümat vermişlerdir. Zelzeleden üç ev yıkıl- mıştır. Kızılculuk sahasında heyelan tesirile tren hatların- dan biri tehlikeye girmiştir. Heyelân ve dur- duktan sonra köylüler sükü- net bulabilmişlerdir. Mamafih zelzelenin tekerrü- rüde akla gelmiyor değil.. Tren şimdilik tek hat ola- rak işliyor. B. M. Meclisinde Ankara,23 (A.A.)—B: M. Meclisi bugünkü içtimamda. seferde ve seferi mahiyetteki askeri harekât ile büyük ma- askere — verile- cek gıdaya ve Türkiye- de ilk tahsillerini — yap- Mak üzere mektebe girecek Türk vatandaşı çocuklarının bundan böyle ilk tahsilleri için ancak Türk mekteple rine girebileceklerine dair kanun lâyihalarile Ankara tehri gu tesisatını - ikmal Masarifatı karşılığını tesbit €&den kanunu kabul etmiş tir, Türkiye- İspanya muahe- desi ve mezarlıkların mu” hafazasına dalr Türkiye - Ro- Manya' ittilâfi tasdik olun- Muştur. hracat mallarımızın fiyatları hakkında bir Tebliğ İstanbul,23(A-A) — İktisat vekâleti ihracat ofisinden tebliğ edilmiştir ? — Muhtelif tcnebi piyasalarda ihracat Mallarımız ve bilhassa yu" Turta, zeytinyağı, fındık, tü” fün, yün, deri ve avderileri flatlarımı öğrenmek , satit kuntura üpleri hakkında ma ümat edinmek ve ithalât Yapan ecnebi müesseselerinin tdreslerini almak üzere alâ- kadarlar, Dördüncü — Vakıf handa ihracat ofisine hergün Müracaat edebilirler. ilâaliahmer me_rlze- zi umumisinin içtimiat İ Ankara, 28 (A-A) — Ft lâliahmer merkezi umumisi Bugün sıhhat vekili Refik beyin riyasetinde toplanarak zelzele nevrede UT ITESIMIL fevkalâde arı merkezi, Kurultayı K” ar verilmiştir. Kürtulay vvelki azalari | edeceklerdir, Merkez heyet | Kazanç vergisi İkramiyelerden de Alınacak mı? Ankara 23 — Devlet ve efrada ait bilâmum tüccari ve sınai mücsseselerde çalı- şanlara verilen ikramiyeler- den kazanç vergisi alınıp alınmayacağı meselesi devlet şurasında müuzkere olnndu. Tanzimat dalresine alınma- sına karar vermişti. Heyeti umumiye bu kararı kabul k keyfiyetin meclisin etmivere " tefsirine arza karar vermiştir. Günün mes'elesi (1 inci sahifeden dev ını ) Mühendis: — İzah edeyim. Şirket İstanbulda ki 50.000 abone- sine birer saat vermiş, bu saatler için de ayda 25 kış. almak için mukavele yapmış. Bir saat ise asgari 30 sene dayanabilir. Her abone sene- de 300 kş. saat parası ver- mektedir. On senede — ise 30 lira, 20 senede 60, 30 senede 90 lira Halbuki, bir saatin parasi bir buçuk senede alınmakta- dır. Bu hesaba göre, 410 kş. huk bir saat 90 İiraya satıl- maktadır. Şirket, 50.000 saat için 200.000 lira verdiği ha de, İstanbul — ahalisinden 90 Zarp 50.000 — 4.500.000 lira almaktadır. Elektrik şirketi bu vari- datı — karşılık — göstererek 3,000,000 Tira almıştır. Bu suretle hem saatlar parasız alınıyor, hem de milyonlar kâr kalıyor! Bu hesabın altından çık- n maharete İüzum verecektiir . mak içli yok. Yalnız, şirkette bir hü: kümet komiseri vardır. Bu zat, 410 kuruşluk bir saati 90 liraya satılmasını görmüyor mu? Nafia Vekâleti şirketin bu hesablarını tetkik etmek için bir teftiş heyeti gönde- rmelidir. Şirketin, üre kadar verdikleri pa :ılın geri almak hakkına maliktir. Ön senelik bir a. bone, 30 lira vermiştir. Herhalde 50000 abone- nin 1300000 lira hakkı şir- ketten alınmalıdır. B' hassa mütareke zama” işgal kuvvetlerinin ile bu sarfiyatın çi , 'ye ettirildiği mese- İ cekik edilecek bir me- lesi seledir. 2 CI ieıriıı— mali vaziyetini lce::i: ve 1929-1930 uneııî hesabı kat'i raporu bilânçosile 1931-1932 senesi bütçesini ve 1931 meclisi nmumisine verilecek icrsat raporunu tasvip etmiştir. aboneleri, Bu IlHim Nîrdedir (Başmakaleden devam) batarsa bizim elimizde bat- sın,, diyen İttihat ve Terakki fırkası da bu zihaiyetten ayrılmamıştı. Çünkü, bu in- kılâp fırkası da kendi fik- rinden başka bir fikrin Tür- kiye'de mevcut olmadığını iddin etmiş, bu memlekette *Ben,, den başka türlü dü- şünülemez kaidesini kur- muştu. Bunlar, ilmin hayattan geldiğini, kültürleşmiş Tür- kiye ahalisinin ilim sahibi olduklarını düşünmemiş!ler di. Halbuki, Türkiyeyi idara edecek ilim, yalmız Türkiye- de mevcut idi. Muvaffaki- yetin esası, bu ilmi iktidar mevküne getirmek, memle- ketin mukadderatını da bu ilme tevdi etmekti. Onlar, bu ilme inanmamışlar, ilmin mücerret olduğuna zabip olmuşlardı. * Darülfünun siyaseti , hakkındaki — makalemizde izah — etmiştik. İlim , Türk cemiyetini idare eden iktı sadi, fikri ve siyasi menfa- atların gidişlerinde, bunları idare eden kuvvetlerdedir . Medeni devletler, bu kuv-J vetleri bir fırka haline getir- mişler, çiftçinin, sermaye- darın, burjuvanın ve amele- nin kendi kendilerini temsi! eylemelerini temin eylemiş- lerdir. Çünkü, ilim de bu gibi fırkaların dileklerinde başka bir şey değildir. Şüp hesiz, her fırkanın ayrı bir fikri vardır, bu fikre göre memleketi idare — etmek, muhalif fikirleri kendi fikri altında yaşatmak ister . Bu- nun için de demokrasi ilmi meydana çıkmaş , — her fikrin devletini tesbit etmiş tir. Bugün, demokrasi fırka- larına istinat eden hükümet- ler ise dünyanın en iyi hü: kümetleridir! Her fırka hükü- meti,her sınıf halkın menfaat- larını düşunmek mecburiye- tindedir. Yalnız kendi sistemi dahilinde olmak şartile! Bir fırka en nihayet bir ferde dayanır, o ferdin ilcalarile hareket eder. Bunun için, ne bütün fırkaların birleşe- rek kaybolmaları mümkün- dür, ne de bir fikrin başka fikirleri imha etmesi kabil- dir. Tarih, böyle — geçmiş, böyle gidecek! Bugün, hük- meden fikir, yarın hüküm altına girecektir! İttihat ve Terakki, böyle düşünmediği için, hem ken- disini, hem de memleketi mahvetti. Bu ders, bu gün- kü idare zihniyetimiz için, kâfi addolunabilirdi. Fakat, diyorlar ki: “ Islahat hareketlerinde muvaffak olmamanın sebebi; ıslahat esaslarının ilme, ak- le, mantığa uyğun olmamala- rından değil, halkın tema- yül ve ihtiyaçlarına uymar malarından ileri gelmiştir,, Bu tez, ilmi değildir. Çün kü, halkın ihtiyaç ve tema- yülleri , demek, bir mille: tte yaşayan ilim demektir. Bunlar ise, kendi teşekkül- lerinin İisanlarile mahiyet- lerini — bildirirler. Fırkalar demek, bu ihtiyaç ve tema- yüllerin teşekküllerin den baş- ka bir şey değildir ki!.. İttihat ve Terakki, bu teşek- | kül lere hakkı kelâm verme- | diği için iflâs etmişti. Eğer, butemayüllerin — mabiyetini anlamak kabil olsaydı, me- deni milletlerin parlamento- ları kapanır, fırka hayatına hatime verilirdi! Bir devlet idaresinin“il- mantı'ğa, uygun bedahettir hakkında buluruz. me, akle, olması öyle hir ki, bu — mesele münakaşayı zait H. F. sının muvaffakiyet- sizliği, bu “Temayül ve ihti- yaçlar,ı kendi kendine keş- fettiğine kani olması değil- nedir? Herhalde, yedi idare de bu ibtiyaçları ih- de senelik temayül mal etmiş değildi ya! Naci İSMAİL gibi ve (Birinci sayfadan devam) İzmirden belediye reisi Sezai, Ticaret odası kâtibi umuümisi Turgüt, — Ziraat müdür muavini Hakhı Man- ço. Sıvastan doktor Memduh Necdet. Bursadan Nasih. Amasyadan Belediye reisi Nafiz, Merzifondan avukat Sadık, Havzadan Zübeyr oğlu Fuat, Manisadan orta mektep müdürü Cenap Refik, Denizliden belediye reis! Nall, Dr, Ali Riza, vilâyet encümeninden Esat, borsa komiseri Esat, Çivrilli Meh- met Ali ağa oğlu Osman,Kon- yadan sabık meb'us Mustafa- Fevzi, ve Haydar Bursada felsefe — muallimi Konyalı Namdar Rahmi, Sultaniyeden Cevdet, Er- manaktan idarel mahalliye muavini Naci Konya Türk ocağı relsi Kayserili Şaban Sırrı, Karaman çiftçi “ban- kası müessisi. Ferit, Konya avukatlarından Mustafa Namık — Niğdeden tayyare | Şark cemiyeti müfettişi Cavit, baro reisi Hilmi, Ulukışla belediye reisi Yakup, Ürküplü Fuat, askeri mütekaitlerden Nüz- het. Aksaraydan — jandarma kumandanı Etem, hükümet doktoru Hasan, belediye reisi Hadi. Balıkesirden eski meb'us; lardan Süreyya ve Haydar Adil su mübendisi Basri, Ayvalıktan Fazıl Doğan, be- lediye Reiti Mühip, Bahke- sir noteri Rüknettin, maden mühendisi Rafet, muallim E- min Haranlı Feyzi, Balya bukuk bâkimi Sami Tokattan eski belediye reisi Hacı Alı, Erbaadan — Alim ve Rasim eskişmeb'us Rifat müteait miralay Osman. Trabzondan avukat Ali Riza, Giresondan — avukat Hasan Fikret, Ticaret odası reisi Temel, Tireboludan Halil Rifat, Göreleden Az- mi, Ordudan avukat — İsa, Dr. Zeki Mes'ut, Dr. İbra- him Namık, Samsunda mu- kim Dr. Himmet, Fatsadan Topalzade Ali ve Satırzade Nazım, İş bankaşı müdürü Vehbi. Kalyoncu oğlu Alı, Ankaradan avukat Hüseyin Feyzi Beyler. Atad d SSovwe Mauaharriri: Arif Orüç amwyt? Türk tarihinde UNAN İHTİLALI Etniki Eterya teşkilâtı ıüı'.'.lnlınüş p B B B sahillerine karşı olduğu zan- I nedildi. Fransız sefiri (Ro- fen)e sebebi soruldu. O da kaçamaklı cevaplar vererek başka bir husus için olduğunu söyledi. Babıâli her ihtimale karşı ihtiyatlı bulunmağı ka- rarlaştırdı. (1) Bu sırada (Pasban ) oğlu gürültüleri devam edip gidiyordu. Eflâk ve Buğdanda da Voyvodaların zulmü had. den — aşırı idi. Buğdan Voyvodası Aleksandırı Bey istifa etmiş idi. Yerine (Kos- tantin İpsilanti) (2) kayrıldı. Öte tarafta Eflâk Voy- vodası (Hançerli oğlu Kor- tantin)Romelerin ka sıp kavu- ruyordu. Nerede ise bir Rus müdahalesine kapu açmak üzere bulunuyordu. Hançer- li oğlu Ramenleri bacakla- rından astırarak aşağıdan saman — tütsüsüne boğup para alıyordu. Bir suretle telef edi- Hançerli oğlunun sarayı önüne götü- cebren gün bu lenlerin cesetleri rüldüğü zaman: Paraları vereydiler öldü- rülmezlerdi, —dedi. (13| Hançerli oğlunun başkaca mıiuzir hareketleride işitildi. Sadrazam — ağası gönderile- rek idam olundu, (14) Nihayet bunca dahili eş- kıya gaileleri üzerine Napo: leonun maltayı zaptederek korsan — şövalyelerin — esir ettikleri türkleri salması üze- rinden çod zaman geçmeden otuz harp gemisi himaye sde altmış bin kişilik bir Fransız ordusunun İokende- riye sahillerine çıktığı haber- leri alındı. | 5) Napoleon Hindtstan yolunu kesiyordu' (1791-1206) senesinden- beri bir parçacık durulan vaziyeti gene — bula- nıp karışmış idi: İstanbulda- ki Fransız elçisi (Yedikuleye) hapsedildi. Bu defa' Fransızlar, bü- yük; Petrodan sonra çarlık Rusyanın tuttuğu yolda yü- rümeye başladılar. Fransır ihtilâlkeibiri Avrupadaki milletlerin zaten gözlerini açmıştı. (Felemenk) de cum- huriyet ilân edilmişti. Papa ve Kardinanlar Romadan tardedilmişlerdi. İhtilâl fi- kirleri Yunanlılar arasında da hissedilip duyulmaya baş: lıyordu. Napoleonun Adriya patik — sevahilinde — yptığı propagandalar tesirine gös- teriyordu. (Riga) adlı Tsalyalı bir rum Fransızlarla Türklerin arası açılmasından istifade- yi düşündü. bu adam: Kırk- beş yaşlurında idi. Tsalya- nın (Vatine) köyünde dün- yaya gelmişti. Tüccar oldu- ğu için Fransız limanlarında dolaşmış Bukreş ve Viyana da bulunmuş idi. Şairliğide vardi. Riga: Yunan istiklâlini temin ve bir teşkil etmek fikrile Avus- turyaya gitti. Hafi bir ce- miyet tesis etti. Papaslar da dahil olmak üzere bu gizli (Devamı var ! Cumhuriyeti ( Keza Ali Efendi sefaretna- mesi Cevdet c 6 « 200 IZ) Bu adam Etniki Eterya reisi Weşhur İpsilantiı babasıdır. Bİ Ahmet Rasim Bey: C. 3 S. Fakat Ahmıt Rasim Bey rden bahsederken: *Babı ka histedor etmez he men kısa vadeli yeul yeni ve giler İarhederek bu r (tütaâ) ile atınc ğ ederler. Zannedilir ki, üstat: 1198 sene- Sinde Eflak ve Buğdana dair Rusya Verilen senetle vergi mestlelerinin Maktulyete raptını ve angar filan kaldırılmış olmaşı — dola; Babtelinin yeni yeni vergiler * n (altı Bugdan 1198 genesi E dokuz kese) uz beş kese) v uçuk kuruş ci: bu ceziyeler her se: İstanbula verilccek Eflaktan — n akça gene İt ve eşya doksan bit kuruş rükâbiye için Kek bin kuruş Bugdandan koza: doksan bin kuruş idiye yirmi beş bin kuruş rükübiye Si takaruv etmiştir. Hatta ka- rının: zulüm etmesinlerdiye baynasına adam gönderme bu senetle men edilmişti. Gine malüm: Aynah kavak - tenkih namesi ba senetten beş sene evvel akted imiş ve lerinin iki & taraflarından İstanb ve İstacbnldan tahsıldar gönderil memcsi taahhüt edilmişti. Ayanlı kavan tenkihnamesi ve Eflak ve Bagdana dsir senetten bu- "Asa) Üstadın müsaadelerile: Hakikat Türkleri yeni — vergiler — tarhedip ahaliyi sıkıştırn eklinde değli dir belki voyvadalar — kendileri bu “haltiarı, ediyorlardı. Netekim Han çerli oğlu Koştantin zulmündan do- layi idam edi'di Yine meselâ ozamanlarda Türk hükümetinin Hırıstiyan tebeaya anğa- y ımamak — hususundak teddirli 1ca zikre şayandır: Me- selâ Eflak ve Buğdanlılaaın vaz yet leri gibi hiç bi tabi olmayan ler deki Rumla maruz birakılı sevedresmiye n hafifleş'irilmesi k eşyanm ÖGcreti ve rilmesi karar| Hçünda yedi yü esker teçhizi Lede: SİP görülmi beşyüz kese akçe gönde *Kaldıki, Rusların fırsat gözledikleri Eflân v ehal'sine tütsü verilip Şani zZade: C3 8 140 bak KI Cevdet € 6 $ sıs B Asım: C 1 $ 61 Içki Aleyhtarlığı (Birinci sayfadan devam) man teşkil eden acı hayat- larından bahsetmişlerdir. Nutuklardan sonra Kon- servaluvar heyeti tarafın: dan müntehap parçajar ça- hmmıştır. Bundan — sonra Gençler muhtelitinin tema! şa şubesi bir piyes oynıya- rtak içkinin fenalığına dair canlı sahneler göstermiştir. Gençler tarafındar oynanan tarafından çok beğenilmiş ve muvaffa- kiyetle neticelenmiştir. İçki piyos davetliler aleyhinde yapılap İçt gençlerin iptilâdan kurtul- maları hususunda bazı ted- birler alınmasına karar ves Yakında — bunun için Cemiyet idare heyetin: den - bir edilerek faaliyete başlanıla- rilmiştir. komisyon teşkil caktır.