7 Haziran 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 2

W ğ " ei -Sokaklara idam beyan-. nameleri îsıldı Memlekete faydalı olacağına kani | e B yi bulunduğum hakikatleri bildirmezden evvel... Ferit Paşa hükümeti - İzmirin işgali - Sadaret teskeresi - Fetvalar Yazan : Sabık Halk Fırkası azasındai | Bi- çok nahiye ve kaza heyetlerinin bulundukları Letafet apartımanı Birincinin hülâsası : -i - Benim gil| zorla muha — kedilmiş yüzlerce Halk firk: — bü var. Hakikatleri açıkça yazarken birçok | hüdiselere temas edeceğim - Halk fır- müdataai hukukun istihalesi de- O İki mütli teşekkâl : — büyük — ve tehditamiz — be- yannameler yapıştırılarak her hangi — siyasl — veya — ühtilâlcılık hareketinin idam cezası ile tecziye olunacağı bildirilmiş ve bu tehdit vazi- karşısında İstanbulda te- gekkül etmeğe başlayan Mü /— dafaayi hukuk çok gizli hare- — kete mecbur olmuştu. Buraya girmeden evvel eti milliyenin bir hüçük — tarihçesini yapacağım. w Hareketi Milliye tarihçesi — Mütarekenin meş'um ve acı tarihini hiç bir vatandaş unut- mamıştır. Bu zaman — milli epice yol almış bulunuyordu. (335) senesi — nihayetleri ile ( 336 ) senesi ton Pa. lişah Vahdettin ve Damat Ferit için pek korkunç bir tarih oldu. .,", (Brinci sahifeden devam ) OMmasına şahit olmayalım. Her | haksız muamelelerle n mavunacılar, Liman şirketinin — yolsuzluklarından “maddi, maenevi zarar görü- yorlar. Bilhassa son günlerde, Liman şirkeli kıyıdan kıyıya makliyat yapan mavnacılara kanca atmağa başlamıştır. Limanlar kanunu — mucibince kıyıdan ktyıya olan nakliyat serbesttir. Meselâ —Haydarpaşadan tahmil edilen ticari eşya Sir- keciye naklediliyor. Fakai, tüğcar malını, bu esnada Ân karaya satınca; vapura ak- tarma vermek icap ediyor. Böyle bir zaruret karşısında Liman hotbehot ceza tabirile anlata- iz — bir vaziyet takınıyor. Çünkü, kendi tarif: lerini mıky.(s« addeden Liman şirketi, bir mavunanın bir gün lük yevmiyesi olmak üzere (925) kuruş ll ediyor. Mavunacılar bu hususta * vekâletine şikâyette şlardır. vekâleti, madde hareket | Anadoluda hareketi milli- yenin zuhuruna tesadüf eden bu tarihlerde Vahdettin me- lânetine açıktan açığa başla- mıştı. Ferit kabinesi ( Sevr müahedesi ) ile memleketin esaretivci — tehiye etmişti. O zaman Anadoluda beyanna- meler neşredilerek memleke- | tin düştüğü feci vaziyet hal- ka iblâğ — olunmuş ve elele vermeleri istenmişti. Ve hare- keti milliye bu tarihten itiba- ven de İstanbuldaki Ferit Pş. hükümeti ile mücadeleye baş- lamıştır, Vahdettin, saltanatının te- zelzüle uğradığını ve ecnebi himayesinden bir felâh hâsıl olmıyacağını düşünerek o za- man mevkii sadarette bulu- faye davet etti, Ferit Pş. hükümeti 5 Nisanda Ferit Pş. kabi- neyi teskile dordüncü defa olarak memur edildi. Hazine, casusl. muahedesi) ni — imzalıyanlara ve hareketi milliyeyi boğmak için vaitlerde bulunanlara tev- zi olunuyordu. (Devamı var) Vah zavallı ma ——muü'ıüün. vunacılara! retli bahriye bildirmiştir. müesseselerden meseleyi sor- muslur. Onlar da — numi ve gümrük kordon — pusı bir haksız'ığı yapmaktan çe- kinmediğini anlamışlardır. Bunlardan maada, mavu- nacı'ar, Liman şirketinin kes. miğ olduğu miş olduğundan amel rine nihayet verilmelid r. — nnn Adliye vekili (Birinci sahifeden devam) tetkik edilmetedir. hik staj'arını ücri için meclisten tal isat istedik. suretile el Tuke nan Salih Pş. kabinesini isti- | a ve (Sevr Tscareti bahriye müdüri yeti, kıyıdan kıyıya nakliyat yapan tarih beyan edilmek - suretile la'ari e Liman şirketinin nasıl (925) kuruşluk makbuzları da irae etmişlerdir. Bu husuştaki tahkikat bit. | vekâletten yakırda cevabım - geleceği ü- mit ediliyor. Bu son garip ha> reketile, manavcıları zarard'de etmekte şahser bir rekor kı an Liman şirketinin böyle haksızmu rini bertaraf edecek m. hiyet- tedir. Hukuk us9lü muhake- | meleri kanun tadilâtı teyizde Hukuk mezunlarının 6 ay- 'e yaptırmak Alabili sek bu iş halledilmiş olacaktır. Salr günü Apkaraya Peygamber le görüştü! | Peygamber Bakırkö- W yüne gitti! | Dün Karagümrükte | gülünç ve o kadarda acıklı bir hâdise olmuştur. Bu hâdise nin kahramanı 50 yaşlarında Abdullah isminde bir macum cudur. Abdullah — senelerdenberi | İstanbül - sokaklarında — sessiz ve sadasız dolaşlığı halde dün Karagümrükte cadde ortasın- | da avazı çıktığı kadar : — Ben Peygamberim, ben Peygamberim! Diye haykır- mıştır. Abdullabın bu şekilde şid- detli bir buhran geçirdiğini gören halk, Abdullahı der hal Polise teslim etmiştir. Polis, Abdullala derhal müdüriyete ve oradan da vi- lâyete seyketmiştir. Vali muavini Fazlı Beyin cualine karşı Abdüllah ber mutat: — “Ben peygamberim, Pey- gamber! , Cevabını vermiştir. Her suale karşı ayni cevabı veren abdullah vilâyetce, sıh- hiye müdürlüğüne göııı'levllcvek muayenesi İcra ettirilmiştir. Neticede Abdullahın mecnun olduğu anlaşılmış ve Bakırköy tımarhanesine gönder ilmiştir. Abdullabın iki erkek çocuğu ve bir kızı vardır. .e ee Ne Büyük iş! Nümerotaj niçin yanlış olurmuş? Fatih mıntakasındaki Nüme- rotaj muamelesini yanlış ol: duğü, bir çok şikâyetler vuku- buldudğu söylenmektedir. Fatih kaymakamı bu hu- susta demiştirki: W — Mıntakamızda çü kol. dan tahriri müsakkafata de- | wam edilmektedir. Ne kadar süreceği belli değildir. Heyet- ler bazı yerlerde belediye tarafından konulan numara- ların yanlış olduğunu - gör- müşlerdir. Nümerotajdan rtonra bina vaziyetlerinin değişmesinden mi ileri gelip gelmediğini bilmi- yorum. Süvari mübaşirlere yem bedelide verilecek! Eskiden Süvari — mübaşir vazifesini jundarma yapıyordu. Fakat Adliye vekâ'eti bu işin daha seri bir — surette iflass için bu şekli düşünmüştür. Süvari Mübaşir o'anlar atla- rını kendileri alacaklardır. Yal- her ay maaşlarına, bu at be- deli için muayyen bir para zam edil. N | Darülfünun meselesi (Birinci sahifeden devam) halde en çok zarar gören eski — müderrisler olduğuna göre, buna mukabil diğer müderrislerin vaziyetini şim diden tesbit etmek kabil de- gildir. | OR.Âli Blin evrakı he- | nüz Darülfünundan Tıp fa- kültesine gitmemiştir. Tıp fa- kültesi *15, gün içinde Şâ- rayı Devlete bir cevap hazır- hyacaktır. Bu cevabın bir nüshasına R. Âli B. yine “15, gün için de bir cevap hazırlıyacaktır. Bu cevaplardan sonra Şürayi çok | mevsimidir. henüz şaf, ve — intizar yeni sene mahsülleri | tam manasile görebilmek için biraz beklemek lâzımdır. Ay- ni zamanda İiklim şeraitinin bizim memleketimiz için mü- Sâit olmasına nazaran inkişaf ;kıl takdirde de kıtlık saiki- t odalarının yaptık- tistiklere göre, bu se- neki hububat rekoltemiz, ge- çen seneden bir az dundur. Meselâ Ege mıntakasının kiş" hk zeryiatı istibsalât yekünu arasında şöyle bir fark vardır: 1929-30 senesi rekolte yekünu —7,447,813. 1930—31 senesi rekolte yekânu— 7,211,135. Bu fark diğer mıntakalar- da da mahsustur. İhracat mevadının bulaca- ğı flat miktarı da şimdilik ta- yin edilemez. Çünkü ihracat meysiminin hülülüne — daha isi ay kadar bir zaman var- dır. Eger, bu sene — hariçle netice almaklığımız mümkün- dür.Bu sahada İş limitet şir- Verem mücadele cemiyeti, memlekette günden güne ar- tan verem illeti kurbanları için bir sanatoryom #çmağa Karar vermiştir. V âiki dispanser vardır. Bunlar da biri belediyenin emrinde olan yerebatanda, diğeri de Eyiptedir. Halbuki memlekette mev- cut binlerce hastaya bu dis- panserler kat'iyen kâfi gelme- mektedir. İşte bu sebeplen (Birinci sahifeden devam) N leştirilir. Elektirik, Vapur, ve ilha... 10 — Türkiye asrt bir Av- melidir. diliğinden ödenir. ârayı umumiye ile yapılır. tır. Devlet son kararını verecek- dili icap eder. Relsicümhu sicömhur sfatile cüm- huriyetin kanunlarına ve Hâki- Tütüncülerden işlerini terkedenler var! tamamen alınmadığı için vaziyeti nasıl bir safha arzedeceği de | olan muamelemizde nümuneye muvafık mal sevk ederek, iyi am- balâj ve kâfi derecede reklâm ya- parsak, sayanı memnuniyet bir Şehrimizde | veremli hastaları tedavi eden | Umumi hizmetlere ait bütün müesseseler devlet Tramvay, Su Şimendifer rupa devleti haline g'rmiştir. | Binaenaleyh Avrupa Devlet. lerinin umumt harekâtile mü- | tenasip bir siyaset takip et- 11 — Düyünu umumiyenin yeniden yapılacak müzakerat üzerine ve bir nisbeti âdile da- | hilinde takarrür edecek miktar üzerinden tediyesi,, Yeni Düyu- nü umimiye Devlet bütçesin" den ödenmez. Gelecek ve iş yapacak beynelmilel sermaye çalısır, kazanır, borçlar Devlet | hissesi temettüünden ve ken:- Riyaseti Cümhur intihabı Relsicümhurun Devlet 1i- yasetinde kaldıkları müddetçe fırkalara karşi bitaraflığı şart- 12 Teşkilâtı esasiyenin 38 inci maddesinin şu suretle ta- Bu sene zeriyat tedenni gösteriyor! Fakat üzüm mahsulü iyidir ve köylü işi bağcılığa döküyor Bu aylar Türkiye iktısadi- Jcağını ümit etmek,şimdilik,müm- yatının her yeni sene için inki- kün değildir. İhracat mevadımızın bap licalarından olan tütün, afyon, yapağı ve üzümle incir fiatları düşkündür. Yapağılarımızı Amerika satın almayor. Çün. kü, kendilerinde stok mal var. Afyon piyasasında da, ka- çakçılığa mâni olmak kastile | Cemiyeti akvamın tahkikatta bulunması, iyi tesir hâsıl et- memiştir. Buna, umumi buh- ranın tesirini de ilâve eder- sen, afyonculuğumuzun, diğer memleketler gibi, şayanı mem- nuniyet olmadığı anlaşılır. Tütünlerimizin de terakkiye değil, tedenniye doğru gitmek şeklinde ifade edebiliriz. Anadolu'nun muh- telif yerlerindeki bir çok tütün zürraı terki san'at etmektedirler. Peynirlerimiz ise Yunan ve Bulgarların rekabetinden müteessir olmaktadır. Fakat bu husustaki mes'uliyetin mühim bir kısmı da tüccar ve müstah- sillere aittir. Çünkü, hileye müracaat etmişlerdir. Üzüm ve inçirin satış mev- simi de gelmemiştir. Yalnız, köylüde bağcılığa karşı bir meyil hissedilmektedir. Temiz ve cinsi iyi mal yetiştirebilirlerse, bağ- cılığımız ve dolayısile de şa- rapçılığımız için güzel bir ne- ketinin müsbet bir tesir yapa- | tice elde etmek mümkündür. Verem kurbanlarına.. Verem sanatoryomu yapılması için 30.000 lira tşhsîsat verildi şehrimiz verem mücade'e ce- miyeti merkezi umumiye mü- racaat ederek bir sanatoryom inşası için tahsisat istemişit. Merkezi umumi bu hayır- h işin derha icrasına karar vermiş ve sanatoryomun İnşa- 81 için şehrimiz verem müca- dele cemiyetine 30 bin lira göndermiştir. Sanatoryom şeh- rin münasip bir mahalinde inşa edilecek ve 75 yataklı olasaktır. Yeni fırka proğramı miyeti milliye esaslarına riayet bunları müdafaa Türk mil- Tetinin saadetine sadıkane ve bütün kuvvetle sarfı mesal, Türk devletine teveccüh edecek | her tehlikeyi kemali şiddetle | men, Türkiyenin şan ve şere- fini vikaye ve ilâya ve de- ruhte ettiğim vezifenin icaba- tına basrı nefsetmekten ve devlet reisi bulunduğum müd- detçe diğer fırkalara kabulu tamamen — bitaraf vaziyette kalacağıma ve ilah.... 13 — Buna mukabil riya- seti cümhur makamına mec- lise fesih selâkiyeti verilir. Teşkilâtı esasiyenin 2S5inci mad- | desinin ona göre tadili temenni edilir. Yine teşkilâtı esasiye 102 inci maddesindeki teşki- İâtı esasiyenin tadiline dair olan fırka “Reisi cümhurun tasvibine —iktiran — şartile....., şekline ifrağı Millet meclisin- den temenni edilecektir. 13 — Sâyi ile hayatını te- min edenlerin elelâmum işçi- lerin içtimal vaziyetlerinin en medevi ve mütekâmil şekil- lerde ıslahina - çalışılır. 15 — İştizler için devlet himayesi esası nazarı dikkate vaziyetini | Tanıyorum, Tanımıyorum: Bir müstakil mebus vali Beye müracaat etmiş, demişki: — Efendim ben müstakil olarak namzetliğimi vazzettim, size de istida — ile bldirdim. İsmimi — kara tahtaya neye yazmadınız? Muhittin B. cevap vermiş: — S'zi tanımıyorum! — Nasıl — tanımıyorsunuz beyim? Bendeniz istidada is- mi yazılı Mustafa Nuriyim. * Tan!yorsun. Tanımıyorsan, sigası üze- rinde bu kadar israr ve me- haretle bahsetmenin sebebini vali B. bilahere muhatabının anlayabileceği — bir — şekilde izap etmiştir. Meğer hâd.se, müstakil me- busun derecesi ve hüviyeti meselesiymiş... Bu va'ka ehemmiyetsiz bir “Formalite, muhaveresinden başka bir şey değildir. Fakat vali Beyin karşı- sında Mustafa Nuri B. yerine meselâ bir Halk fırkası nam- zedi çıksaydı ve vali Beye ayni suretle hitabetseydi — Merak buya — Mustafa Nuri Beyin aldığı cevabımı alacaktı. Yoksa bu ikinci şahsiye- | Ün İsmini H. F.sı namzeti olmasına hürmeten derhal ka- ra tahtaya ve bizzat mı yaza- caktı? Banun cevabını gene ken- dim vereyim: — Hay, hayı. BÜRHANETTİN ÂLİ Samimi Hareketler! (Başmakaleden devam) fayda, — vatandaşların - siyasi hürriyetleri aleyhine kullanıl- makta mahzur görülmiyen kaidelerden olacaktır. Cüm- huriyetin, ortadaki noksanı tamamlaması istenir. Hem, ar- tık intihap zamanıda geç miştir. Dört sene için endişe edilecek noktalar, cihetler dahi yoktur. Bundan sonı daşların bekliyecekleri: doğacak ekalliyet fırkalarile, meclis dışında teşekkül ede- cek olan siyasi sınıf fırkala- Drdır. Bu fırkaların yegâne vasıfları: Iktidara göz dikmek- ten ziyade, onu kendi hakla- rını vermeğe alıştırmağa ma- tuf olmalıdır. Fena ihtiraslar yerine, hüs- nüniyet esasına müstenit ted- rici talepler, inkılâbın ilk seyri esasında tahakküme alışmış olan hükümeti, tedricen hürl- yete alıştıracaktır. Bu itibarla, memlekette siyasi fırkalar - teşkiline ehemmiyet vermek icap ediyor. Düne ka- | dar yap'lan fırkalar, muayyen sınıflara istinat — etmiyorlardı. Her sınıf etrafında toplamak gayesile taazzuv ediyorlar, | hâkim ekseriyet fırkası karşı- | sında mutlaka - iğilip gidiyor- lardı. Meşrutiyetle başlıyan mü- teaddit türk fırkaları tarihi, hep böyle birtaraf lehine ne- ticelenmiş, ikinci ve üçüncü- ler muhakkak ömürsüz kal- mışlardı. -Çückü, Tmuayyen sınıfların menfaatlerini temsil- den uzak bulunuyorlardı. Halk fırkası, bu fırkalardan - ittihat ve Terakkiye benzer.Ounun gibi, kendi sınıfının menfaatile meş- | gul o'mağıa mecbur olmuştur. Veziyet bundan ibarettir. Demek oluyor ki, memle- kette cemiyet içindeki mevki ve sınıfları itibarile menfaat- leri birleşen — vatandaşların, meşru ve kanun dairesinde haklarını aramaları için bir.- leşmeleri, her noktai nazar- dan faydalı olacaktır. İşler böylece elbirliğile — görül- müş, bütün — vatandaşların | faydaları gözetilmiş olabile- cektir. Samimi olmak, samimi- yetten ayrılmamak, hüsnüni- ye'in enbüyük delili otacaktır. Arif Oruç