8 Mayıs 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

TERTİNCAN. ERZURUM. KURTULULU Kâzım Karabekir İ Yazan :- General Erzurumun Son günü İKTİBAS VE TERCÜME HAKKI MAHFUZDUR Türkler Şehre Yaklaşırken Erzu- rumda Cereyan Eden Vak'alar Beyazıt kasaba ve kalesi (Harbıumumide) 24 gübatta bir Osmanlı tayyaresi gelip civarı keşfetmesinden - Osmanlı kıtaatının - Erzincanda ve hattâ Mamahatunda bulunduklarına hükmetmiştim. Bu esnada Erzurumun tahliyesi hakkında Türk'er - den bir teklif varakası aldığını miralay Morel söyle- Usaanlı kıtaatının - Erzurumu işgalinden sonra kizzat kolordu kumandanı Küzım be, e göre tahliye hakkındaki kâğıt gayrimuayyen bir teklif varakasından ibaret olmayıp bizzat kendi im- Zasını havi bir mektup olduğu anlaşılmıştır. Mıratay Morel ise meseleyi ehemmiyetsiz görüp bizzat kolor. 'du kumandanının imzasını havi olan resmi teklifi im- zasız âdi bir propaganda varakası gibi göstererek beni iğfale çalışmıştır. 24, 25 gubatta cephede tehlikeli bir hal görül- mediği mevkü müstahkem erkânıharbiyesinden bil- dirilmiştir. Yalnız Tekgederesi civarında Kürtlerin içtimaı haberi alınmakla o cihete bir müfreze sevke. dilip bunların ileri harekâtına mümancat edildiği ma. Tümdu. Erzurumdan sevkolunan bir müfreze ise düş. manı Ilıcadan bir kaç verst (1) geri attığı söyler yordu. 26 Şubatta Tekgederesindeki Er zesi ihata edilmiş ve kaçabilenleri - Erzuruma koş- makta ve Ilcadaki müfreze de bozulup ayni istika. mete kaçmakta oldukları haberi alındı. eni müfre. Mütaarrızine karşı topçu ateşi açılması hakkın- da Miralay Morelden şifahi emir almıştım. Ancak biç bir yerde taarruz eden bir hedef göremedim. Harput şosesi üzerinde panik halinde Erzuruma fi- Tar eden Ermeni askerlerinden başka bir şey görül Müyordu. Trabzon şosesi üzerinde ise manevra mey. danında yürüyüş yapar gibi toplu yol kollarında Ex meni kitaatı Erzuruma ricat etmekte idi. Öğleden #onra civardaki Gez köyünün etrafında düşman kı- taatı bulunduğu anlaşıldı. Bunların miktarını bin beş yüz kişi tahmin ettim. Bu müfreze talim görmemiş Kürt çetesine benzemeyip muntazaman sevk ve idare edilen bir alaya benziyordu. Ancak aralarında bulunan süvari döküntüleri bunlara edilebilmiş Kürt müfrezesi — şekli veriyordu. - Ricat edenlerin hali ve manzarası acıklı ve ümitsiz idi. Ri- Cat eden Ermenller arasıra kısa uzunlukta seyrek avcı halinde yayılıyorlar. güh şosenin etrafında ufak kümeler halinde toplanıp sersem sersem yürüyorlar. Gı. Bunların yüzlerinde korkudan başka bir şey #ülmiyordu. Andranik, bunları bir parça tanzim ede. bilmek için avcı hattına doğru gitti ve bu hattı bir miktar ileri sevketmeğe muvaffak oldu ise de kor- kak Ermeniler bir kere yatınca bir daha kalkmadı. lar. Bizim tarafta topçu ate dar devam etti. Kürt eşkiyasının t masından dolayı bunları def'ile me biraz tanzim Tılmak kararından vazgeçip uhdelerine terettüp eleri hakkile ifaya çalışmışlardır. Çünkü böyl zam ik arzusu izhar edenler korkaklıkla İttiham edilecekti. Ermenilerin topçu hakkındaki £. kirlerini bu gün im. Büyük Kiremitli civarın. daki bataryamın v 'na memur olan Ermeni göyadesini ileri sürmek imkânı olmadı. Bunlar bit İis balaryayı bırakıp Harput kapısına d eri çekilmekte idiler. Tekgederesi köyünden firar eden Ermeniler ka () Verst Has mikyası olup 1067 metredir. çarken bile civarda buldukları hayvanatı sürüp gö- türmeğe ve yalnız gördükleri silâhsız ahaliyi öldür. meğe çalışmışlardır. Türklerin - şehre yanaşmaları Rus erkânıharbiyesince beklenilmiyen zamanda vaki olmuştur. Çünkü iktiza eden muharebe emri bile ve- rilmemişti, verilmiş olsa bile bana kadar vasıl olama. aıştır. Hariçten silâhbaşı ve baskın borusu çalındığı zaman piyade kıtaatının - işgal edecekleri mahaller evvelce tayin edilip tamim edilmiş olduğunu işitmiş. tim. Fakat bu emir de bana kadar vasıl olmamıştı. Benim vazifem pek basit idi. Şehrin hututu müstah- kemesinin top ateşi haricindeki düşmanı oradan ileri geçirmemek için top ateşi altına almak. ileri mevzi. lerde ise piyade ile birlikte benim emrim altında bu. lunmiyan cebel topları vardı. Bu gün akşama kadar şehir milisleri (Ermeni- ler) şehir dahilindeki müslüman erkeklerin kâffesini hattâ ihtiyar ve hastaları bile toplamağa devam et- tiler. Esbabi sual edildikte simendifer hattındaki karları temizlemek için amele topladıklarını söylü- yorlardı. Oturduğum evin kapısında ismim yazılı öl- duğu halde bir Ermeni darülfünun talebesi maiye- tindeki devriye ile güya taharriyat icrası için evime girmiş olduğunu bu akşam haber almıştım. Famil: yamın mümancatı ile eve girmeğe cesaret edemetiği Zibi ev sahibi olan ihtiyar bir Türk ile bir kaç Kürt hizmetçiyi alıp götürememiş, fakat ağzına geleni söye lemiş. Bu yolsuzlukların Andranikin emrile yapıldığı ni mektepli kendisi ifade etmiş, ahaliyi toplamak maksadile bir daha o ihtiyarı almağa geldikleri va. kit bana dehalet edebilmesi için benim ikametgâhı ma geçilecek bir kapı açtırdım. Son zamanlar benim Andranik ve erkânıharbiyesi ile olan münasebetime ahit olmak için her gittikçe beraberime seferberlik kısmı müdürü yüzbağı Julkeviç'i aldığım cihetle bir akşam da zabitlerin içtimama yine birlikte gitmiş. tik. Komisyona muvasalatımızda “bizim gelmekliği: mizi beklemeden celse inikat etmiş olduğunu öğren dik, Odada âtideki kimseler mevcuttu. Andranik, doktor Zavarif, miralay Zinkeviç, Morel, Doluhanof ve diğer bir kaç kimseler, be gördükleri gibi başkumandan Odişelidze'nin telgrat ni miralay Zinkeviç berveçhiâti okudu: *Osmanlı ordusu kumandanı Vehip Paşa, B Tumun işgali için kıtaata emir verdiği telsiz telgrafla bildirdiğinden mevkii müstahkemde mevcut topların tahribile kıtaatın geri çekilmesi.» tmza:Odişelldze Bu emir biraz geç kaldığından üç gün kadar za- mana mühtaç olan tahrip ameliyetini bittabi yapa. madı Andı İk yüksek sesle Ermenice birisine küfür ediyor. Doktor Zavarif bunu teskine çalışıyor ve Andranikin söylediklerini bize teretime ediyordu. On '©n beş bin kişi gönderdik. Erzurumu muhafaza ede cekleri yerde geride oturup ta Ermeni milletini ve Ermenistanı batıran - Ermeni rüesasına - lânet etti. #ini, elde bulunan bir kaç bin EErmeninin de hiçbirsii cepheye gitmek istemediğini bağıra bağıra söyl Bundan sonra Andranik — berveçhilti kı bize söyledi: İki gün daha Br. t mümkün olan tahribatı mesi, sonrada odada edil iç kimse yokmuş gibi soyunup Ss P O R (Baştarafı 1 inci sayfamızda) — — Himiz böyle muntazam ve modern hususiyetleri havi özlü ve toplu bir spor bayramının kıymetini, manası- mı, bütün memlekette yaratabileceği tesirleri ve organizasyondaki mu- yaffakiyet hakkındaki mütalcaları. maizı başka bir yazımıza bırakarak dün yapılan bayramın tafsilâtına ge- çeceğiz. Önlerinde bando mızıkaları oldu. Hu halde 1600 tunç gibi sağlam ve gürbüz genç sporcu İstiklâl cadde- sinden alkışlar arasında geçerek sa. at tam 130 da âbidenin etrafında dizildiler. Burada dört bando ve 1600 kişinin söylediği İstiklâl ma: $i dinlendikten sonra âbideye bü- Yük bir çelenk konuldu. Müteakiben bütün okullar sıra ile ve önlerinde, — ü hın erken saatlerinden tamamen do-| Albay Adil Tüzerin nutkundan son- tayin edilen mahallerde cephe aldı-| Yapılan askeri mektepler spor mü-| lar. Davetliler arasında İstanbul| *abakalarında kazanan takım ve| Komutanı General Halis Bıyıktay, | sporcuların isimleri Tekirdağlı Hüseyin Altın Kemeri Kazandı Dün Neticelenen Kırk Pınar Güreşlerinin Heyecanlı Tafsilâtı Askeri mektepleri: okunarak ka-| Deniz irkpınar güreşlerini Edirne Valisi Niyazi, Kâzım Dirik, ortada Korgeneral Salih seyreden büyükler : Sağdan itibaren Örgeneral / Fahrettin Altay, General General Cemil Taner Pomak Süleyman bütün rakip- lerini güzel oyunlarla yendikten #onra karşılıklı tutuştular. Kırk da- Körelik zörlü - bir güreşten - sonra (Sonu 7 inci sayfada) (Baş tarafı 1 inci sayfada) —| 1 met Ali ve üçünel Silivrili Besim. Büyük ortada: Birinel Bandır-| malı Şükrettin, ikinci Edirneli Hü-| #eyin, Üçüncü Edirneli Ahmet. Başaltı: Gönenli Arap Hüseyin| Kırkpınar güreşlerinde Tekirdağlı Hüseyin Afyonlu Süleymanla — tutuşürken Askeri Mekteplerin Dünkü Büyük Spor Bayramı 1600 Türk Gencinin İştirak Ettiği Müsabakalar Çok Parlak Oldu bu sene mezun olan birinciden üçüncüye kadar ve fran- #ızca, ingilizce ve almancada en zi yede muvaffak olan talebelere de Mektep idareleri tarafından husust turette hazırlanmış hediyeler tevzi edildi. Spor müsabaka Tinde atletizmde ve lisesi birinci, Kuleli ikinciş boks müsabakalarında Bursa ikinci; güreşte Kuleli birinci reketleri yaptılar. Bençlerin gösterdikleri yet herkes tarafından takdirle kar gilandı. Astirahat esnasında davetlilere bis. küvi ve limonata ikram edildi. Programın ikinel kısmına serbert ve Grekoromen, başlandı. Sahanın ortasına dört beyaz minderde muhtelif çift. ler gayet Bundan sonra takım halindeki mi sabakalar başladı. İlk clarak manlı Ahı, cesaret oyunları yapıldı. Son o- Yarak ta Küleli den teş da 18 dakikalık bir hendbol müsa: bakası yapılarak program - nihayet. lendi. Bundan soneu her mektep sa hadakt mevkilni a nihayetlendi. Günkü bayramdı vatfaklyet ve Intizamdan başta mek. tep müdürleri ve hocaları olduğu halde kiymetli gençlerimizi ean ve gönülden tebrik ederim. İ | .. güreş müsabakalarından bir sahne talebelerden Küleli — birinci Harp okulu ve lisesi ikinci; hendbol müsabakasında Kuleli bi rinci, Bursa ikinci; basketbolda Ku- Teli birinci, Deniz Harp Okulu ve li> sesi ikinci; futbolda Maltepe birin. Kulel birinci ve Maltepe lisesi ikinci dere- cedeki mükâfatları aldılar. Mükâfat tevziinden sonra sıra ile Küleli'den 600, Maltepe'den 400 ve Deniz Harp Okulu ve Lisesi ile Bur- sa lisesinden 200 er genç sporcu bü. yük bir intizam içinde bir resmi ge- git yaptılar. Bun Mekteplerden 400 kişiye Erup müzikle muhtelif jlmnastik ha- çinci; veleybolda Kuleli uT sönre. bütün ikın bir Bu. hareketler Mahsus bir intizam içinde cereyan etti. Gerek gençler ve gerek değer- N hocaları Hüsamettin ve Zeki se> yirciler tarafından dandı. Bu hareketlerden sonra yine Müzikle boks ve gülle jimnastikleri iera edildi. Müzikli hareketler niha- yetlendikter Tine başlanı şiddetle alkış- sonra atma hareketler lk olarak Şiaydervar atma talimleri ve müte- akiben toplu bir halde cirit, bomba talimleri yapıldı. ve bütün muvaffaki. Bunu müteakip on dakika Japon güreşlerile açılan Güzel oyunlar yaparak muhtelif güreş şekillerinin incelik- lerini gösterdiler. Demir üzerindeki hareketler de zevkle - seyredildi. diğer mektepler. l edilen fi takım arasın. ik kendi marş. Jarını söyledi ve bu mes'ut gün de Askerf okullarımızın gösterdikleri mu-