19 Şubat 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 2
Gıyh z He kimba Moliam; oîh iraları Ha Şiddetli bir kış - Karaburun civarında İl m(ı*_n 4 SOf | | | Mahmudun bir sürgün avı - Rami Kışlasın-| daki askere kara gözlü, hokkabazlı, sazlı | İstinsah eden : REŞAT EKREM KOÇU SĞ — ve meddahlı bir helva ziyafeti.. 1 | 8 - 20 birinci kâmun 1828 Salı - Pazar Aym yirmi üçüne kadar ha- valar gayet lâtif gitti Akşam - ları tevhidişerif oluyordu. Saat dokuzda “Menbaizafer,, namın- da üç anbarlı sefine denize in- dirildi. Padişah bu merasimde bulundu. Ayın yirmi dördüncü günü, huvalar lodos giderken bozuldu, bu gece kar yağdı. Kış la etrafı zizyade çamurdur. Se- Tümlik resmi kışla cemlinde ob du. Padişaha sakız tatlısı tak - dim olundu. Asker talime de - vam ediyordu. 21 birinci kânun 1828 - 20 ikin €i kânun 1829 pazartesi - sah. Bu ay içinde havalar açtı, kapa d. Kâh yağmurlu idi, kâh kar yağdı. Akşamları kışlada aske- Timizin nusreti için terhidişe - rife devam olundu. Kulelerden kurşunlar söküldü. hışlada olan askerin, sovuğun şid detinden halleri müşkül oldu. *“Asker yataklarını getirsin!” Giye ferman olundu, yatak ge - tirmeğe ruhsat çıktı. yatakları olmıyan askerlere miriden ya - tak verildi. Biraderim İstanbu- la gidecek oldu. Rüzgârın şid - detinden atla gitmeğe cesaret nöemedi. Araba getirtti. Ayın on yedinci sah günü hava güzeldi. Sultan Mahmud sekiz on ka - dar ağası ile ava çıktı Küçük Çekmeceye gitti. Beş on dane ördek, kaz ve tavşan vurmuş- lar. Kışlaya gece sast üç bu - gukta döndüler. Rabbim safa - Bım müzdad, düşmanmı ber - — bad eylesin Ayın yirmi birinci cumartesi günü, letafeti hava olmakla yirmi kadar atlı ve yüz kadar piyade ile Büyük Çekme- ceye gittiler Asker de talim - lerinde devam ediyordu. Ayın yirmi beşinci günü bu kullarına beş bin kuruş ihsan buyurdular. Havalar açık gi - derken ayın yirmi sekizinci gecesi kar yağmış. Sabahleyin âlemi kar ile örtülmüş gördük. Padişah Ayazağaya ava git - — ü Beni de beraber götürmek — lçin aramışlar. O anda kara — bahtımdan bulunamadım O ge- €e Ayazağada kaldılar. Ayan somuncu sah gece - olan tevhidişerife şehzade —Abdül - mecid efendimizle Atiye sultan teşrif ettiler. 21 - 24 ikinci kânun 1829 Çarşanba - Cumartesi Çarşanba günü Padişah Ra- mi köyüne gidip gezdiler. Rece- bin ikinci kandil gecesi, kışlada k - ö > Z hei çümün . BENELİK — 1400 Krş. 2700 Kaş, z S AYLIK — 7S0 » 1460 » | Er H AYLIK — 400 » 200 » Y AYLIK — 150 » 300 » 10 Şubat 1941 ÇARŞAMBA 21 Muharrem 1360 6 Şubat 1356 Gün 48, Ay 2, Yıt: 961 - Kasım 104 Güneş — Öğle van 'TAZ 653 1228 Akgam — Vatsi 1200 — 122 1TAS — 1916 Tni 938 — Ezani 1524 — Vasati lmaak 1L.27 518 DİKKAT €Yeni Sabah> a gönderilen yazılar we ovrak neşredilsin edilmesin lade olunmaz ve bunların kaybolmaların. Ezani Vazati okundu. Lâleti Şeyhi efendi kür süde vazetti. Sonra cümhur ilâ- hisi okundu. Bir güzel cemiyet oldu. Dualar edildi. Şehzade Ab dülmecit efendi ile Atiye sul-| tan da teşrif etmişlerdi. | Cuma selâmlığı Eyüp camii şe- rifinde oldu. Sultan Mahmud | selâmlik resminden sonra Eyüp | te Hazinedar usta yalısına git-| tiler, Cumartesi günü hava sisli idi. Padişah sad ve şikâr ve keş- tügüzara nihayet ettiler. Boğaz . kariyesi nam köye teşrif buyur- mağı ferman ettiler. raburuna üç buçuk saat ve kış- laya beş buçuk saat. Mahmud köyde iki odalı bir eve indiler. Serasker paşaya hazır- lanan bir eve de benni misafir ettiler. Burası — Baruthaneye bağlı olduğundan Baruthane nazırı Necip efendi azim bir zi- yafet verdi. Bir saat kadar o - turduk. Yemek yendi. Saat se - kiz buçukta kariyeden hareket olunup — Karaburun tarafında Olan ormanda av başladı. Saat on bire kadar gezdiler. Miralay Hüseyin bey bir büyük geyik wurdu. Ertesi günü sürgün avı | tasarladıklarından bir kaç kuş| vurduktan sonra köye döndü -| ler. Yine azim tekellüflü ziyafet | tevhidişerife —devam — olundu. Padişah pazar günü, Surrei hü- mayun ihracı için İstanbal sa- raymma gidip ikindi üzeri kış - laya Göndüler. Kışlaya avdet - lerinde İbrahim paşadan bir mektup gelip Kozlıcada eyledi-| zaffer eylesin.. Amin.. Ayın on beşinci çarşamba günü hava birez yurmuşadı. Karlar erime-| ğe başladı. Padişah kışladaki retti. Helvanin taammdan son - ra kışlaya karagöz, saz, med - LMUTEFERRİK | Konferans Beyoğlu Halkevinden: 1 — 20/2/1941 perşemibe gü gındaki merkez binasında prof. Kemal Emin Bara tarafından “İstanbulda Tiyatro,, mevzunn- da mühim bir konferana verile- cektir. 2 — Herkes gelebilir. AU YENİ SABAH Ve ( ğil ği uegru du gazetesinde üst bu Dün bir akşam yeni postahane - binasının katında bulunan adliyenin, binaya nazaran daha geniş ve daha — kullanışlı keci gümrük binasına taşınacağını olan ve bu suretle hali hazırda ayrı bulunan hukuk mahkemelerinin de ayni binada yerleştirileceğini yazmakta idi. Halbuki, — müddeiumumiliğin bu keyfiyetten hiç baberi bu- lunmamaktadır. Dün bu husus- ta kendisini gören bir arkada- şımıza, İstanbul müddelurnumisi Hikmet Onat bunu resmen tek- zip ettiğini söyleyerek demiştir ki: “— Makamımız böyle bir şe- yi kat'iyen düşünmemiştir. Şim- diki yerimizden memnunuz. Va kıa, dün yanımda adliye beyeti teftişiye reisi olduğu halde Sir- | HALKEVLERİ Konferans Eminönü Halkevinden: 1 — 20 - 2 - 1941 perşembe günü saat (18) de Evimiz sa- lonunda müze ve tarih şubemiz âzasından Eftalettin Tekiner ta- rafından (İstanbuldaki tarihi givil mimari eserleri) mevzuun- f Belediye heyeti teftişiye müdürü dün İstanbul belediyesi memurlar kooperatifinin imal ederek pi- y.L_ı,.ı çıkardığı yağlar — dola- yapılan neşriyat üzerine belod.ı)( heyeti teftişiye müdü- Tü ve kooperatif heyeti idare müdürü Samih Türkdoğan şu beyanatta bulunmuştur: “— Bu yağların formülü Sıh hiye Vekâletince kabul ve tas- dik edilmiştir. Kapalı tenekeler üstünde o formül mevcuttur ve muzır olmadığı da vekâletin tas dikile sabittir. İmalât müle uygundur. Bu husus mü- teaddit tahlil raporlarile de sahittir. İmalâthanenin temizliğine ve işçilerin sıhhi durumlarına ne- zaret eden bir doktoru olduğu gibi bir de yağların iptidai mad delerini ve imal edilen miktarla- rın formüle muvafık olup olma- iye Kooper nin mahlüt y sıhhate | daima | Sıhhiye Vekâletince tasdikli for | atı 1“ Âi w S y a dij 1 izahat verdi dığını tahlil eden kimyageri de vardır. Bu kimyager mamul yağ ların tahlili neticesinde formülü ne uygun olduğu takdirde satı- ga arzına müsaade eder. İmalât- hanede ayrıca kooperatifin me- sul bir müdürü de vardır. Bu da umumi kontrol ve idareyi - tan- zim eder. Bütün bu mürakabe kapalı tenekelerin formüle uy- gunluğunu temin için yapılmak-| tadır. Eğer perakendeciler - ta-| rafından — açılıp karıştırılmış | yağlar varsa bunun mesuliyeti tabiatile karıştıranlara racidir, En kat'i netice gerek imalâtha- ne ve gerek satış depolarından alınacak nümunelerle tebeyyün etmektedir. Yukarıda hülâsa ettiğim bu| izahatla belediye kooperatifi| yağları hakkında yapılan yanlhış neşriyatın istinat ettirilmek is- tenilen esaslarını aydınlattığım kanaatindeyim.., Almanyaya yapılacak ihracat Almanya ile Türkiye arasın- da bir müddet evvel Ankarada imzalanan 21 milyon liralık ti- evaret anlaşmasının 19 milyon Hralık ihracat kontenjanı ta- da bir konferans - verilecektir. 2 — Türkiye sanat mektep- leri mezunları cemiyetinin se- ri konferanslarından — ikincisi 21-2-1041 cuma günü saat (18.30) da muallim Sabri Şük- rü Bayındır tarafından verile - cektir. Mevzuu (Mekaniğin tat- bik sahaları) dır. Her iki konferansa giriş ser- besttir. Yakalanan kaçakçılar Gümrük muhafaza ve zabıta| memurları, dün, Tahtakale Ke- bapçı hanında Seyfettin, Meh- met ve Cemal adında üç ercin kaçakçısını suç üstünde yakalar mışlardır. Bunların üzerinde e roin paketleri bulunmuştur. Bundan başka bir hafta ka- dar evvel, muhafaza memurları tarafından, bir Bulgar vapurun dan bellerine Sarmak suretile kalay rken yakalanan 'Teodor, İvan adındaki Bulgar- lsrın muhakemeleri bitmiş ve kendileri altışar ay hapis ile pa- Ta cezasına mahküm edilmişler dir. Teneke tevziatı Muhtelif zamanlarda İngilte- reden memleketimize gelen te “ mekelerin tevziatı için Ticaret| Vekâleti bir talimatname hazır- lamış ve alâkadarlara vermiş - tir. Vekâletin bu emirleri Üüze- rinden teneke tevziatına başla- nacaktır. maksadı ile Mıntaka Ticaret | Müdürlüğü salonunda bir içtima askere helva pişirilmesini em—l mü saat 18 de Evimizin Tepeba-| yapılmıştır. İçtimada —müdür - lükten, birlikten, ticaret odasın dan ve sanayi birliğinden birer mümessil bulunmuştur. Toplantı esnasında bilhassa konserve sanayiinin zeytin yağı ihracatının, petrol ve benzin sevkiyatının gerekli bulundur - duğu miktarlar vesair ihtiyaç- lar üzerinde görüslülmüştür. Hava Kurumuna yapılan yardımlar İstembul Hava Kurumundan: Cemiyetimize yapılan yardım listesidir: İsak Kohen Lâimitet girketi 1000, Vahram biraderler 300, Mustafa ve Şevket Salihoğlu 300 Yordan Pilidis 300, Yazef) Abramanel 297, Yasef Yafer, 250, İkbal İstanbul şirketi 250, Mehmet Zeki ve Hayri Terazi, 250, Yako Armira 250, Karnil- ihal Noko- ladis 250, Asadur K 250, Robert Russo 250, Alim Uğur ve Mustafa Güven 250, Lazaro Franko mahdumları 200 mamlanmış ve bu miktar içinde Almanyaya mal satacak ihra- catçıların satış hisseleri ayrıl- maştır. Geriye kalar: 2 milyon küsur Tralık ihracat eşyasının - tevzü için, dün öğledtü sonra İstan- bul Ticaret ve Sanayi Odası salonlarında bir içtima yapılmış- tır. Bu içtimada 2 milyon liralık ihracat kontenjanının — tacirler hissesine düşen satılan mal ve esaslı tedbirler alınmıştır. Bu mallar şunlardır: Barsak; balık ve konserva, de- ri, balmumu, paçavra; peynir. Hazırlanan tevzi listesi, tas- dik edilmek üzere alâkadar mü- kama verilecek ve tasdiki müte- akip faaliyete geçilecektir. MAARİFTE Mekteblerde teftişler İstanbul orta tedrisat okulla- rında teftişlere bugünden iti- baren başlanacaktır. Müfettişle- rin teftiş mıntakaları tesbit o- lunmuştur. Teftişler esnasında meninin vaziyetleri göz önünde tutulacaktır. Garip bir Istatistik iğimize göre memleke- tin halen 280 bin. kilo teneke levhaya ihtiyacı vardır. Halbu- ki muhtelif zamanlarda gelen malların miktarı 28 bin kilodur. Yeni Okullar Çamk:a Silivri ve Şile knyle rtnde inşa olunan yeni mektep- lerin 42 tanesi bu sene ıruıde tamamlanacaktır. Bu mekteplerin resmi kuşxt— larının bir kısmı 22 nisanda bir kısmı da 19 mayısta açılacaktır. Maarif Müdürli tarafından tatulan bir istatistiğe nazaran izin alan öğretmenlerin 9027 si- ni kadınla teşkil etmektedir. İhtilâs yapan iki memur Kızılay merkezi umumi muha- Bebe veznesinde müstahdem iki memurun, vezne evrakı üzerinde tahrif ve sahte senet tanzimi suretiyle bir miktar parayı zim- metlerine geçirdikleri — tetkik neticesi anlaşılması üzerine C. Müddeiumumiliğine tevdi edil- miş ve her iki memur da tevkif Ahmet Ata Köseoğlu 200, Meh- met Muratoğlu 200. edilerek haklarında taki a bağ kanmıştır. nispetleri üzerinde görüşülmüş | |) (yok) cevabıni Patronlarını yaralıyan işçiler Dün sabah Fatihte bir yarala- ma vak'ası olmuş ve Çırçır ma- hallesinde 15 numaralı trikotaj fabrikasında çalışan Abit ve Sabit adında iki amele patron - ları Kemal Adili ağır surette yaralamışlardır. Kavga, patronun bu işçileri, iyi çalışmadıklarımı ileri sürerek diğer işçilerin yanında azarla- masından çıkmıştır. İki amele patronlarmı bir hayli dövmüş ve ağır surette de yaralamışlardır. Yaralı Cerrahpaşa hastaha-| nesine kaldırılmış, Sabit ve Ahit | yakalanmışlardır. Şehir Meclisinin dünkü toplantısı İstanbul şehir meclisi dün toplanarak ruznamesinde mev- cut meseleleri tetkik - etmiştir. Bu arada 941 yılı belediye mas- raf ve teklif bütçesi bütçe en- cümenine havale olunmuştur. Meclis cuma günü toplana - caktır. Tramvay idaresi talimatnamesi İstanbul Tramvay, Tünel ve| Elektrik işletmeleri Umum M dürlüğü esas vazife ve teşkilâ- tına ait talimatname hazırlana- rak şehir meclisine sevkolun- | gsarm Taksimde K';t5nbnzı Mk,ııan bir muhtekir yakalandı Dün de bir muhtekir yakalan- mış, adliyeye verilmiştir. Bu, Aşirefendi caddesinde 12 mumaralı dükkânda kumaş tica- reti yapan Armanak Şekerciya- nm kâtibi Aram Hamparsom - yandır. Aram Hamparsomyan kendisine ait bir ticarethanesi olmadığı halde 86 top keten top lamış ve bunları evinde sakla- mıştır. Fakat Aram Hamparsomyan bunları istediği gibi yüksek fi- yatla satmağa vakit bulamadan iş haber alınmış ve dün yakala- narak adliyeye teslim olunmuş- tur. Kumaşlar müsadere olun- muştur. Matbuat Balosu Basm Birliğinin tertip ettiği yıl. hk balo önümüzdeki Cumartesi ak-| Şehir — gazinosunda verilecektir. Balb akşamı, camlı — salonla bar kısmı da gazinonun mutat müşteri- leri için serbest bulunacaktır. POLİSDE — | Bıçakla yaralandı Taksimde Valide çeşmesi cad desinde 63 numarada oturan Meliha adında bir kadın, dün yemiş soyarken elindeki bıçak | düşmüş, ayağına saplanmıştır. Kadın Beyoğlu hastahanesine kaldırılmıştır. Cezaya çarpılanlar Dün de seyrüsefer nizamları- na mugayir 28 goför ile eksik ve çamur gibi ekmek çıkaran 6 fırıncı cezalandırılmıştır. Damarları kesildi — | Altınbakkalda, 26 numarada | Oturan Ali adında birisi dün e-| vinin camına elini Çarpmış, da- marları kesilmiştir. Yarasından fazla kan kaybe- den Ali baygın bir halde hasta- haneye kaldırılmıştır. Kürtaj suçluları Geçenlerde, Anjel adında bir kadına kürtaj yaparak çocuğua düşüren 'TGünelde, kadın dok - toru Saib ile kendisine 'kürtaj yaptıran kadın birinci sulh ce- za mahkemesi tarafından tevkif olunmuşlardı. Evrak dördüncü sorgu hâ - kimliğine teslim olunmuş ve dün maznunlar tehliye edilmiş- lerdir. 'Tahkikata gayri mevkuf ola- muştur. rak devam alunacaktır. — Yakalanan Anadolulu bir ta Fiyı mürakabe bürosu, ihtikâr ile mücadeleye şid - Bü- detle devam etmektedir. ro, bu mücadelede daha h hamleler yapmak ve temel bazı yanlı: memek için bazı sının maliyet fiyatla: ci birlikten sormuştu! malümat geldikten sonra ber ihtikâr cürmü meşhudunda ileri sürülen maliyet fiyatı liği iddialarının ne ceye kadar doğru oldu | lamak ve ona göre ermek daha kolay ©- lacaktır. Büro, memurları, dün ye- niden bir kaç ihtikâr cürmü meşhudu yapmışlardır. Bun- lardan biri Katırcıağlunda Ohannes adında bi n yap tığı komik bir ihti Vak'a şöyle cereyan Abdülvahap adında bir ta- cir, Anadoludan şehrimize gelerek basma, n ak istemiştir. Tac at ettiği bir çok mağ rdan ış, niha- kuruştan basma satmak istedi mühtekir — cire metresi 70 yet Ohannesde aradığı mal- İarı bulmuştur. Ohannes, Ab- dülvahap 40 - 50 top basma çıka fakat — bunların metresine 70 kuruş istemiş - f| tir. İ arlığa binince ve tacir istenilen parayı verme- yince-Ohannes, şunları söy- Temiştir: — Bunlar mallar zaten yazlık İlk baharda gelirsen hemşerim, sana istediğin ka dar veririm. Hem bu mallar başkasının. Bunun üzerine keyfiyet mürakabe bürosuna haber ve rilmiş ve Ohannes, çıkarıp gösterdiği malları, — iste fazla fiyat verilmeyince 5 mak istemediğinden — dolayı milli korunma kanununa tev- fikan adliyeye teslim edil - miştir. Bundan ba; , yerli ma- kara fa hibi Sala- mon luılm" makara ihtikâ- rından), David Kamhi (141) kuruşluk kauçuğu 300 ku- ruştan satmaktan) yakalan- mışlardır. İKTISAD l Kaşıfler ıhtıralar İlim Adamlarının harpte rolleri n Dünkü hikâyemizi tamamtı « yalım. Tasfiye edilmiş hidrojem ve azot mahlutu yüzde 75 dem fazla hidrojeni havidir. Azot muhteviyatını — artırmak içim yüzde 25 miktarda fazla azota lüzum — vardır. Bu da ya fakir gaz tesisatından veya mayi har 'va fabrikasından elde edilir. Yüzde 10 hidrojen yüzde altınış azot ve yüzde 25 karbon mo - noksidi ve yüzde beş kadar kar bon dioksid ve metanı havi o- lan fakir gaz hava sızdırmaz bir kaptaki kızıl derecedeki kok üzerinden hava cereyanı geçir - mekle elde edilir. Kabın altım dan sevk edilen hava alt taba -« kalardaki kokun karbomunu a larak karbon dioksid haline ge çer. Kok tabakalarından geçer ken bu gaz bir oksijen kaybede- rek karbon monaksid haline ge- çer. Karbon monoksid ile diğer Bgazlar çıkarılımca geriye saf hidrojen ve azot mahlutu kalın Bu mahlutu su gazızndan çı « karılan mahluta ekliyerek sen tetik amonyak için lâzam gelem mahlut temin edilmiş olur. Yar hud ham su gazı ve ham fakir gazı muayyen bir nisbette bir leştirdikten sonra karbon di - oksid ve karbon monoksid çıka rilir. Bu hikâye Alman âlimterin den Hoberin bulmuş — olduğu (sentetik amonyak) — usulünüm Alman milletine yapmış olduğu hizmeti göstermek için yazil mışti. Gerek dünkü ve gerekse evp lisi günkü makalede ilim adam- larının harp işlerinde milletine yapmış oldukları büyük hizmet lere dair bir iki misal ziknet - miş oldum. Şimdi bu misallere bir iki daha ekleyeyim. Geçen büyük harpte Skaja -« rak deniz muharebecinde Al - man topçusunun muvaffakıye - tini gören İngilizler bun n se- bebini, Almanların Optik iş,âr- deki muvafakıyetlerine ham - letmişlendi. Harpten sönra İn - gilizler — Almanların tatbiki op- tiğine ait bütün eserlerini ter cüme ettiler. Londrada hir op- tik mübendislik şubesi açtılar ve kısa bir zamanda optikte Al manlardan belki ileri gittiler Bu faaliyetlerin neticesini bu : | gün bir kaç vesile ile görüyo : ruz. Büyük harpte kullanilan hid. ron tekâmül ede ede bu gün (echo saudding sistem) de diğimiz aksi savt veya — sads prensibine göre çalışan — ideal bir cihaza inkılâp etmiştir. Bu cihazla —yalnız denizaltıların mevkileri değil, mayinlerin mev kileri bile tayin ediliyor. Alman ların mıknatıslı mayinlerini 2 - 3 hafta içinde anlayıp — çaresini bulmak için ilim adamlarının harp işlerinde oynadıkları rol - | leri her iki taraf için gösteren en canlı misallerdir. Bu misalle- ri istediğimiz kadar çoğaltabi - liriz. Dünkü ihracat Dünkü ihracatın vekünu 300 bin lira olarak tesbit edilmiştir. Denize düştü Mustafa adında birisi, dün Sahpazarında, rıhtim üzerinde dolaşırken, müvazenesini kay- bedenek denize düşmüş, dalga- lar arasında çırpınıp bir hayli su yuttuktan sonra yetişen ka- yıkçılar tarafından kurtarılmış- dHr . Fazla su yutan Mustafa Ame- rikan hastahanesine kaldırılmım tır.
