27 Mart 1935 Tarihli Zaman Gazetesi Sayfa 7
Türk Dili Türk Dili Araştırma Kurumu Başkanlığındam : 1 — Türk Di Yumu, bütüe v Türk dilinin kurtuluş eşir ve U ATATÜRK'e tükenmez saygılarını sunmağı İlk borç Bilir. 2. — Türk Dili Araştırma Ku- rumu, Tarama - dergizini - bastırıb yaydıktan sonra, bütün yurttaş- Jardan gu üç soruda balunmuştu: a) Yabancı kelimeler için Der- Ha görtelenlerden başka türkce iklar hatırhyor. musünüz ? 5) Dergide gösterilen karşılık- Jarda yanlışlık görüyor musunuz ? '©) Dergide gösterilen karşehk- dile &) Düzeltme fişleri, &) Seçim fişleri, kalinde muz, yabancı dillere geçen Türk kökleri hakkında araştırmalarına a devam etmiştir. 8 — Türk Dili Araştırma Ku ruma, bundan sonra bir (KARŞILIKLAR. KLAVUZU KOLU) kürmüş. ve elinde bulı dösyeleri ona vermişti ZNY denberi devam eden bu çalışmaların verimini yurttaş- İaza sunuyoruz. 4 — Kılavaz kolu bu çalışma- Jarında. Tarama: dergisinde bulu- nn yabancı sözlere tek karşılık koyma yolunü totmuztur. Yalsız birkaç anlama birden ayrılmış olan #özlerde her anlam İçinayrı kar- n bütün ça ve faraça Türki, de bulununlar da Klavuza alınmıştarı Osmanlıca da bulünan yabancı terimlerden, kullanma dilinde çok göygm . olmiyanlar, klavuza alın. Tayarak, Terim Kamurunu yap- mekta olan kolua. bölüklerine bi akılmıştir. Çahımalar / aranoda, Dergisi başta olmak dil kaynakları göz önünde tutul. muştur. Bunlardan en belli ba; Jarı şanlardırı. '1 — Şemsettin Sami'nin Ka- mesu Türki'e, Tarama birçok. | —ZAM Araştırma Kurumunun Bildiriği 30 — Verbitani'nin Altay-Ala- dağ Türk lehçeleri Tügati, 31 — Poppe'nin Mangol dilinin Katı tercümesi, 8 — Ferbengi Şuurl terelmedi, $ — Kâşgarlı Mahmud'n Di Tügat - it - türk'ü, 10 — Ebuhayyar Bildrak lir dözeti, 12 — Şeyh Süleyman'ın Çağa day düzeti, '13 — Hüseçin Kâzım'ın büyük Türk lügai 4 — Radolfi'n türk lehçeleri tügati, Littr& Tüzatleri ile Frans amisi Tügati, e den İdöen süggürtes Tet maote su, 22 — B. Lafaye ve A, Sardou'- uN fraonizen Sinonlm Jağati 23 — Kluge'nin Tağati, M — Sehe Vüllatt tögati, — Waldeinin” Iâtin dilinin tağatiyle İndo - Cermen kının esaui, 28 — Holder'i eski Kelt sör n dilinin büyük İş- tikak İözati ile başka Tügatleri, yapılamıycaktır. Klavuz sözleri üzerine yazılacak önergelerin öerneği şudur Önergem şüdürt v v ae İN Barada bir önerge gösterilmiyen yazılar üzerine kökleri çi elan (3000) den kat Yügati, 33 — Bi Keresteciyan tioonaire siymologlaye de gae turgütyıü. “Bütün bu İzerlerden başka Tür araştırma kurumunun şimdi. ye kadarki / çalışmalarından söz karşılıkları ve Türk söz kökleri muşta. © dillerde yaramış olan Öz türkçe deri aymı ayan irdelenmiş, bunlar- Janları, bugün kulla- ee altında tar, Türk dili Araştırma kurumu, bunlar hakkında - uzmanlarımızın irdellerini gazetelere verecekti doğruya uygün ve anıyan sözler İçin, dilimizin billnen 45z köklerinden türkçe örnekler ve söneklerle sözler yapılmıştı Özedenberi kullanılmayan bu Herbangi harfin tıktan sonra, gene giklikler kalanş. olursa, hep bir araya toplanara a bir ulamıa lstesiyle garetelere verilccektir. $ — Bügünden başlıgarakk “U. LUS ) gazetesinde çikacak. olan Kılavuz aözleri İçin daha uygün bir kargılık bulabilen - yarddaşla , 4 İçinde kendi. nergeler ni dileriz. < İmza AN — İnkilâp Bu yanılar kisa dir açık olmal Eiki Adliye bakamı Bay Yusuf Kemal dün Üniversite konferanı aslonunda İakilâp derelerine do vam etmiştir. Bay Yusuf Kemal ezcümle demiştir ki çıktıkta nsonra, kitap şeklinde de banlacaktır. bahrettgimiz uluslar İngil- dere, Franıs, Belçika, Almanyadır. Başka memleketlerde sanaylde Tet eet dalalâp yapmıya çalışmışlaran da anse, İagillere ve Almanyada olduğu yapamamışlardır. Sanayide Talebe değişimi Bu yaz Alman talebesi şehrimize gelecek Yeealar genert b kilâbi doğdu. Paraların müsavi kıymetler- demektir. Bu da sanayl kurulaşları gerirler yi neyl dükkünde yapılır lüfü, talebelerin memleket de- Ziştirmek — bususundaki şahat endişeleri basebile imdiye ka- dar talebe mübadelesi vapla- mayordu. Bu yaz mektep ta- tilini geçirmek üzere buradan Almanyaya ve Almanyadan buraya talebe gelecektir. Bundan başka diğer bazı memleketlerle de talebe müba- delesi yapılmak üzere müza- kere vo tomaslara girişilmiştir" Bir ayda ne kadar et yedik? Şubat ayı zarfında mezba- hada 19702 Karaman, 3389 a 1. Külliyetli mal gehir Harlet ticaretin bünyesinde de tabarcül olmuş, barice mamul de verip dahile ham madde ve g- hada 19702 Karaman, S330'n | ga madükeri “alaiyin. Almcay ağlıç, 2138i kavır itere, Fi öea SD 27887 . Hene eli | seznea üzere 43591 koyun ve 2400 | olarak görülür. de inek, öküz, ığır,manda ve | —— Sunayide lakalip siyaset wahar emsali kesilmiştir. Hkçryee Şimdi Osmanlılığa bakalımı Bundan 100-150 #ene evvel sanayi haline göre ilerl gitmişti. Kendine lâzım olan müddeleri yar piyordu. Bu sanayli Avrupada kapita- lizmin ve sanaylin ilerlemesi, Ce manlı sanaylinde tutulacak kabir diyet olmaması — yıkmıştır * Zira bizde ticaret sermayasi artmayor. düki bu sermayeyi ancayi sahası ne atalir Mekteplerde filmler Alber Abraham ieminde bir. Alman maarife — müracantla apor sahnelerine ait ve terbi- yevi filmleri mekteplerde gös- terilmesini - teklif. etmişti. Bu teklif muvafık görülmüş ba Almanın — getirdiği filmlerin dünden itibaren - mekteplerde 1 — Öz Türkçe köklerden gelen sözlerin karşısına (T. Kö.) beldeği (alâmeti) konmuştur. Bunların her biri hakkında sırası ile uzmanları ulurını gazetelere vereceğiz. 2 — Yeni konan karşılıkların iyi ayırdedilmesi için, gereğine, göre asızın (mütehassıs) Fransızcaları yazılmış, ayrıca örnekler de konulmuştur. 3 — Kökü Türkçe Janılan şekilieri ahamıştır: — Asl A ÂB — Su ÂSIHAYAT, ÂBIHAYVAN—Renglau ÂBIRU — Yüzakı, yüzağartan Zamanın bilginlerinin yüzakılyüzağa “ÂBIRU DÖKMEK — Yüz suyu dök- Ildi etmek) — (FrJS'bur mek (Bak ı tar v *Saerifler de son a mour propr ÂBÂ — Babala Örnek; Âhâ ve sedadımızdan mün: ak olan hak, Türkçe “çek,, kökünden gelen şeki olan kelimelerin bu — günkü - işlenmiş ve kul- aslı ügüm - olan hüküm, ACAYİP — Ayrıksın — (.) Excent. Örneki Ayrıkı homme excentrigue Örneki Orada ga ibi. Gtonnantes ACELE — Çabuld ÂDİD (Bak * zabit) — Tapkar (Er) Hüte Örnele: Güneş tapkanları — Ador Ör tenradu söleil hüte |- Bu İş evedilik İBADET — Tapıaç te affalre ne souffre İBADET ETMEK — Tapmak, ta ACELE — Çabuk, mak MÂBED — ABDESTHANE — Ayakyolu ÂBGÜN — Mavi ABİDE — Anıt — (Fr.) Monument Örnek : Anadolunun birçok de Selçük Türklerinden kalma anıtlar Vite | Rapidement. ACELE ETMEK, Çabuk olmak, evmelk ACELEYE Gİ gnek, Tanuğı — Lee septmet ACAYİP — Şapılccak — (Fr) Eton- dük — Nous y avona eki Bu ne çabukluk ? — Cwelle ELMEK — Evediye gel ACELEYE GETİRMEK — Evediye 'bir adam — Un | Demeürer danı V 'Aer — Eki —FT Merville | — Örnek: Onun eksinliği doğuştandır. Glem — A cunun yedi du monde lacak şeyler gör vu der. choses lerine fadabı münazara) aykırı düşüyor. ADADI MUAŞERET — Yaşama tü veni I) — (Fr.) Savolr vivre ADABI UMUMİYE — Uti törü — (Fr.) Bonmes mocura dük, evedilik çötüemen — Cek aei Örnek z Kanün açık vaçık - yazıları aa Eç) | ll türüye uygünsür sayar — La SÜ OF a a e Gerite. obicünen comu Ca Guz bonmer mosura batical çtmek — | Seniri : 'ADABÖ ERKÂN —'Yal yöntem, a M Z En) Etişasite, “rügler d Örnek : Bu adam yöl yüntme (a ilmez — Cet homme ne anyan) nedir e les regler dü savoleevii 'ABAD, ÂBÂDAN — Bayındır (Bak. | partenant nux Türes Seldjouciden Örnen: Müstacel telgraf — Evgin ADAĞ GA Mamor) — (Fr) Flerlsant et promire | | ABİDEVİ (musrzam — Amıtasl — gelyalik " ADL, ADALET — Tüze(2) — (r. Vi T ada eei Sti | — AŞ O ah n Abı BeL ASAT — eee | İi e — ) n Biren di ana vne ville florissante et ACİL — Gecikemer. ADLİYE VEKÂLETİ — Tüze ba- ABÂDANİ, ÂBÂDANLIK — Ba aö sikmeden — (Pr| D'urgonde, sans retard ÂDİL — Tüzemen — (Fr.) Juste dirlik — (Fr.) Progperitd “etat dece gi | ler — Paroles absurdes sürdes Acul — Evecen ADÂVET — Yağılık, düşmanlık — Örnek : Türkiyenin bayındırlığı git | — ABUSÜLVECİH — K, anık Acibei Çucubel) hilkat — Danak — | — ADU — Yağı, düşman sazlğlane B ae UMURU NAFTA — Bayındırlık işi — Gr) Traraux publi İMAR ETMEK — Bayındır ABD — Kul — (Fr) Serviteur, “ACABA— Acabu (T. Kö) stâtonnantl, Tinensl Örnek: Çokşeyi Demek e: Kö) vermek İstemedi. ü ACAYİP (Nida) — Çokşeyl — 1Fr3 Tüena, 'Par veulu donner une röpon! Acin — Elala — (Er) İncapable, ime Considtrer comme.. Günai “ADEM — Yokluk — “Fra, Nöant (r. Örnek | Eksin bir adam olduğu | — J1) Tören, merasim kargıl Belli — Bu adam bu İşi başarmaktan | — (2) “Orhün amtlarında “Tüz, Âdıl, ektindir. “Tüzeü stela demektir. dersleri Bay Yusuf Kemal dün sanayide inkilâp hare- ketlerinden ve bunun tar a değildi Şumuller bun- basılanı kitar Firat havrasi özerinde yapyan Sümer, Akat, Tatar, Moğol irkla rından evvelâ komşularma vermek #uretile bütüa dünyaya yayıldığıcı gözlemiş 've Türklerin Btidedi. bahsetmiştir. Tanzimat esnaf çocukdarını bu- balarının sanatına gitmem.ğe sevlk etmiş ve memor. yapmıştır.. Bi yüretle amele yetişememiz ve a 'neyi gerilemiştir. Sonra ganayli İslâhn teşebbün ettiler. — Fakat — kapitöissyon! glünen, para- olmayınca, teknik ölmiyinen bu işler tabi olamazdı. 1927 tahririne göre bizde sana mücseselerinin *4 79 bir kişilik veya bir ailelik müesseselerdir, ki içinde $ kişiden fazla / çahışanlar ine ©, 20 oluyor. Bu da sanaylde vahidimizin dükkân olduğu mey- ktir. istatislige göre sanayi denevvü etmemiştir. O halde ne yapalımı Ziraatle beraber sannaylin. ile aanayi aşlı. İptidaf maddeler. gümrük Tecminden musf olacaktı. Ba kar bir netice alınamadı, 'de moktalardan biri de sanayi Bunu 1923 te İzmirde toplar iktisat kongresinde bunun temennilerinden anlarız. Orada. graban” gümrüklerde hükimi zanla kapitülüsyonlar kaldırılmız. t Fakat İşgal devresi için bir ticaret mokarelesi kabul edilmişti. Ter olduğundan gümrüğü ele ala yak sanayide ileri gidemiyecekti Sonra teşvikl sanayi/ kanunun h cihetine gidildi. İşçi ve mus harrik kuvveti adedine göre va- e bir takım müafiyetler yandan sön- a yeni saneylimizi ve Sümer ban- 26 Mart 935 h NUKUT ( Satışy Karuş 20 FiPcanun 169, Küre | 201 bediçre TPmste Di 1 Zci 1 Kür Çel g0ü 1 Şilim Ave 1 İntertin 20 Liret DEl ÇEK FİYATLARI Benmi F ZSİ vaatre, Lender — Gnds asşarız Milkne — Sesin Nevyorl — 03964 zaTm| Çeneme O SS0 Sazıs Küna assss Kizso| | rükset — uGosa zons| Aatardam 13750 | ükteş — TEZSS| Sölya C Gelsa5 | Vörana — da | ESHAM Üiş Bank. Nama — J. kuoponsun | n , | Te L y Mücen Terkos Türkiye cüaku —| Çimente — aSi0 Üiyet Bank — ç— | İltiket der Tramvey Şark dey. Anadela , | Balya Şi Haytiye — | Serkim ea | ASTIKRAZLAR | — TAHVİLAT Pi d . | Te Kupentur
