23 Mayıs 1936 Tarihli Ağaç Dergisi Sayfa 2
HOELDERLİN VE “EMPEDOÖCLE'UN OLUMU Son senelerde Almanyada ve bülün medeni dünyada yeniden doğan Höelderli'nin eserleri bekrar, tekrar lalu ve tercüme gdiliyör. Horlderlin güç ve muhal şiiri değil, sızlığın şiirini yaratmak için uğraşan, imkan yüksek İelsela ve irlanımi ruh ve delhasini bu yüzden genç yaşında kaybeden ve uzun sene ler deli İakat yene şair kalan bir dâhidir. Şim di hayatına, şalısına şahsiyetine dair bir çok icikikler, kilaplar çikiyor. E£ cümle marul edip ve pisikana- Siki GEN aleşli İsi ei som manlarda çikan ESETİ bize Şa“ rin rulı va şahsiyelini, sanal ve esletiğinin bütün incelikle kisamı Kayla; sayla güslermekişidir. Felâkelin erken gelmesi yü” günden şairin bize pek az eseri kalmuşlır, Üç edebi neviden ilç kitap. Biri ilk devrinde yar dığı lirik manzumelerile bir küsmu nalamam kalan ve has“ talığı zamanında yazılan kü çük parçalar, :ki bunlar Hol: derlinin delilik şiirleri - adile btoplanmışlır. rini Kismi, ismindeki irajedisidir. Esere mevzu olan «Em pödöcler kadim devrin güzel beldeleri arasinda servet ve ihlişamile bir yıldız gibi parlıyan Âğgrigeni de doğmuştur. Bu şehir Sicilyada ve denizden yirmi dört mil uzaktadır. Milâddan * 444 - yıl evvel doğan Empüdocle derin ve İelseli şirlerile tanınmıştır. Şöhrelinin başlıca sebeplerinden birisi de hastaları iyi elmekte sihirbazları bile geçmiş olmasıdır. Fakat bilhassa ölümü hayatını dahn başka bir barikuladelik ilâve etmiştir. Rivayete göre ilühlarla birleşmek üzere kendini Eina yanar dağının alevlerine atıp bir anda gözden kayıp Hoelseriin İkincisi Hiperyon ismindeki nelis ve ince İbör abenk ile akan romanıdır. Üçüncüsü de üç dala başlanıp yarı kalan ve pek çok parçaları kaybulan (Empedocle'ün Glümü| olmuş. Hu kayıp oluş önce onu bir ilâh mer. iebesinö gıkarmışlı. Fakat sonra alevler, ayağın: daki funç şandallardan birini tekrar dışarıya alınca ne surelle öldüğü anlaşılmış... 'eiseli eserleri kâmilen manzum imiş, İakal bine kadar pek az bir şey gelebilmiş... «Tabi. als ismindeki manzum İclseli eserin sahibi İdilin şairlerinden «Lükress kendisini iaklıi etmiş ve örnek İutmuşlur. Hoelderlin'in her üç şeklirle yarım kalan bu yüksek irajedisinin pek değerli bir teikik mahsulü olan mukad. demesini âynen “gez Hoelderlin'in iğ ” Tor. ENES GF: talarından <1800- başlanıyıclarına kadar 77 * 30 yaşları arasında yazmıya galışdığı. #Empâdocle'ün ölümü e ismindeki eseri bir ağaç gövdesi gibi yarı kalmıştı. Bu eserden kaybolan kısımların ehemmiyetini bilmiyoruz. Ku: lan parçalar - İED6 - da çıkan » Empedosle Elnsdas kısmi müstesna olmak üzere diger parçaları İoelderlin'in İsayatını telkik eden Uhrisi pl Selhalbs taralından < İBdü - da tabı ve neşrolurulu, Bu eserin derinliğini ilk evvel anlayan genç s Mitzselir e olmuş Ve on allı yaşında iken şun lari yazmışlır : | Empödocle'ün ölümü; mâhların gururuna Düny bir rurur, insanlara karşı hissolünan kin, dünyaya karşı duyulan nelrel ve Panleisi iikaltan mülhem bir ölümdür... | Miçe de, son raları Empödocle üzerine bir İrapedi yazmayı düşünmüş fakat yalnız eserin plârinı birakmıştır. Elimizde kalan üç parça, üç muhtelif devre siilir. Ve İber birimle dağlü dalin ziyade arlan bir şiddei ve İscanila devam simekiedir. İoellerlin'in ilk dela Franklorlia -1797- gpmesi İsinmiz veya Ağustozunda bir pilân hazırladığını kardeşine yazdığı mektuplan an İmtüruz. ( Yürüyer | Ândrös Baballon — X
