24 Ağustos 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

— aa —;i*-_c’—’ e a he ea “. p -— b ge l f | * : o )J İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Fuarlar Fuar mı, patayır mı? eçen haftanın başında Salı gü- nü İzmir şehri yılın en canlı ve hareketli gzününü yaşıyordu. Harare- tin gölgede 36 dereceyi bulduğu Sa- h günü meşhur Fuar kapısının önli- ne birikenleri görüp de şaşmamak mümkün dekildi. Sanırdınız ki sayıla- ri ellibini bulan bu kalabalık sanki sıcaktan hiç miütteessir değildirler. O &lin fuar kapısına biriken ve saat 18 olmasını bekliyen 50 bin İzmırli İzmir Enternaayonal Fuarımn 26 ın açılışında hazır bulunmak için beklo- şiyorlardı. Ama doğrusunu söylemek gerekirse kapılara yığılıp — bekleşen bunca halk biraz sonra Fuara girdik- lerinde büyük bir haval kırıklığına uğramaktan kendilerini alamadılar. Zira Fuar 26 yıldır belki de ilk defa- r ki böylesine cılız bır kadro ile a- çıhy ordu. Hele şurası muhakkaktı ki 1950 yılından beri yerli ve yabancı firmalar tarafından en ay rağbet gö- ren fuar bu olmuşt'ı. Pek yaban- . Bunların içinde Hollanda, Macaristan, Çekoslovak: &, Avuntur- ya gibilerinin fuara katılmama sebeb- leri cidden yürekler Aacısı idi. Bu devletler 1952, 53 ve 1954 yıllarında fuarda teşhir ettikleri malların hede- linin transferinin yapılmadığından şi- Kkâyetçi idiler. senelik hesahın transferini yapmaktan nciz bir futara Geçen sene Fuara 15 yabancı devlat katılmıştı, bu yılki rakkam ise ancak 13 idi. Yugoslavya ve İsviçre ise gay- İzmir Fuarında Amerikan pavyonu Al gözüm, seyreyle!. Ti resmi olarak Fuara katılmayı ka- bul etmişlerdi. Son yıllarda iktisat politikamızın gidişi yalnız vyabancı firmaları değil, yerli firmaları da Fuardan hayli soğutmuştu. 15 devle- tin 2325 firmasına karşılık yerli fir- malardan ancak 1261'i fuara katılı- yordu. Bu yüzden de Fuardaki pek çok pavyon boş kalmıştı. Fuarın açı- he hazırlığı devresinde döviz tramı— feri mevzuunda o kadar acayip şey ler olmuştu ki sırf bu yüzden Fllips milessesesi 6000 — dolarlık malzemesini getirtememiş v bir hayli yerinde de bu yüzden ışıklan- dırma tertibatı noksan kalmıştı. An- mıştı ele olursa olsun g acıldığı günlerde bu malzeme gelemi- yeceği için yarı arıya karanlıklar içinde icrayı faalıvet edilecekti. Fuarda göüze çarpan noktalardan biri de Demir Perde gerisi memleket- lerinin hemen hepsinin tam kadro İile hazır bulunuşu idi. pavvonlan gayet geniş bir sahaya yayılmıştı ve mümkün olduğu kadar göz alıcı bir şekilde tanzim edilmiş- lerdi. Bu yılki Fuara — Amerikalılar da hUyük ehemmiyet vermişler ve hiç olmazsa bu geçen yılki xihi Ru—ılnrn mağlüp olmnmuk icin geçen seneki nisbeten küçük pavyonlarını yıktırarak yerine daha büyüğünü in- şa etmişlerdi. ir arına bu yıl ilk olarak iştirak eden bir devlet vardı; o da Pakistan İ Ticaret Bakanı Abdullah Aker'in açılış konuşmasını yapacağı büyük kapının önünde protokola « göre yör alanlar arasında bilhassa Demir Per- de gerisi elçileri göze çarpıyordu. Bu devletlerin hemen hepsinin büyük el- cllerl bu törende hazırdılar. Hatta o kadar ki Fuara iştirâk etmeyen Çe- koslovakya Büyük Elçisi bile gelmiş ve Rus Büyük Elçisinin yanındaki ye- da bir askeri uçakla İzmire gelmiş ve törendeki yerini almıştı İ edilen program gereğince törenin saat 18 de başlaması lâzımdı ama bir aralık nedense İzmirin sevim- li Belediye Başkanı telâşa düştü ve acelecilikten olacak her yıl mutat o- lan İstiklâl marşıyla törene başlama Adeti de unutuluverdi ve hemen acı- lış konuşmalarına geçildi. Ancak ko- nuşmalar bittikten sonra İstiklâl M Mf geliri belli bir miktarda er- tırmak için ne kadar yatırım yapmak İâzımdır? İleri memleket- lerde bile maalesef bu mexsele iyice aydınlanmış değildir. Bununla bera- ber Kuznetz, Colin Clark gibi ikti- satçılar bu suale bir cevap getirme- ye çalışmışlardır. Bu mitelliflere gö- Te sanayileşmiş memleketlerde, 100 Hrahk hir yatırım millt geliri 25 lira ) artış elde etmek için. millt gelirin xüıde 12 ııtııı net yatırımlara ayırmak | ba az gelişmin memlekeîlor- m nasıldır? gelir nisbetinin az p.llı iş memle- ketlerde daha yüksek olacağını dü- şitnmektedirler. n başka rım milli geliri ancak 1 Hra r- maktadır. Bu sebeple ileri memle- ketlerdeki nisbeti, az — gelişmiş memleketler için muteher kabul etmek, kötümser bir görlüş olmıya- Amerikadaki 4 Hralık bir” yatırım milli geliri 1 Hra artırsın. Bu durumda adam tadır t gelir ııevl)ıı— sini muhafaza edebl için her 4Kİ S,24 AĞUE'TOS 1951 n - 4 İ eai be. G