January 6, 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

vazgeçmek lüzumunu — duymamıştı. Bu arada, Şehinşahın Başveziri, İran tecavüze uğradığı takdirde CENTO müttefiklerinden -bu arada Türkiye- den- yardım istemesinin tabii olaca- ğını açıklıyordu. Kimin andlaşmaya aykırı hareket ettiği, kimin etmedi- ği pek belli olmadığı için olacak, A- merika ihtilâfta taraf tutmuyor ve iki rakibe de dâvayı barışçı yollar- dan çözme tavsiyesinde bulunuyor- du. Sadece bu bile, İran ve TIrak Ordularının kıpırdamıyacaklarını n kâfi idi. Nitekim, herkesin yüreğine su serpildi. Geçinemeyen kardeşler Gçen hafta içinde, — Suriyeden bir akım — akortsuz sesler ğ gemilerin geç- mesine izin vermemekte şiddette 1s- rar ediyordu. Buna rağmen, Dünya Bankasından Kanalın derinleştiril- mesi için 56.5 milyon dolar yardımı almakta kazandığı — başarıya nazar değmiş gibi, Suriyede — dört Bakan istifa ediverdiler. — İstifa — edenlerin başında -eski Suriye Baas Sosyalist Partisi lideri- — Birleşik Arap Cum- huriyeti Başkan Yardımcısı ve Su- riye Eyaleti Adalet Bakanı Ekrem Horani geliyordu. Diğerleri ise, Su- riye Eyaleti Eğitim Bakanı Salâh Bittar, aynı Eyaletin Çalışma ve Zi- rat Reform —Bakanları — Abdülgani Kanut ile Mustafa Hafdundu. Bun- ların hepsi, Arap ittihadının en ha- raretli taraftarı olan Baas Partisinin ileri gelenleriydi. İhtilâfın aslı, -Lüb- nan kaynaklarına göre- Suriye Genel Valisi olan B. A. C. Başkan Yardım- Bakanı reformunda desteklemesiydi. istenirse, bu ithamın doğ- ruluğuna ilk anda güvenmemek için türlü sebepler vardı. Çünkü, birleş- meden önce Mısırda yapılan toprak reformunda büyük arazi sahiplerine büyük darbe vurulmuş ve hatta is- timlâk edilen arazilerin bedeli diye para yerine bono verilmesinden çe- kinilmişti. Bu durumda, -bir Mısır- li olan- Mareşalin, toprak reformu- na sırt çevirmesi ve Başkan Nasırın da buna müsaade etmesi akıl alır iş değildi. Mareşal, olsa olsa büyük de- rebeylerinin merkezi hükümetin ba- şına gaile açmalarını önlemek için geçici taktik sebeplerle zirat reform- fa için ciddi bir sebep değildi. mesele, — muhtemelen, — Baasçıların Milli Birlik Partisi içinde çoğunluğu elde bulundurmamalarından doğu- yordu. Arap — şahsiyetlerini sık sık AKİS, 6 OCAK 1960 Hovarda Eşkan Eisenhower'in hâlâ akisleri devam İran eden iyi niyet ziyaretinde n şayanı dikkat duraklardan biri şüphesiz dost ve komşu İrandı. Şe- hinşah hazretlerinin ülkesi, Amerika Cumhurbaşkanını tehalükle kar- şıladı. Ancak bu tehalük sevimli komşumuzun bilinen şaşaa merakı ile birleşince, ortaya dünyanın en zengin memleketinin başında bulunan zatı dahi şaşırtacak bir binbir gece masalı manzarası çıktı. Tahran so- kaklarına saygı değer misafirin geçeceği yol boyunca "giren - baha İran halıları" serilmişti. Araba bu hakları çiğnedikçe duyduğu ıstırabı Baş- kan daha sonra Şehinşaha ifadeden kendisini alamadı. Görülmemiş hâdi- selere meraklı şark iktidarlarında bu gösteriş merakı bir hastalık ha- lindedir ve İrandaki tezahürü ne ilk, ne de sondur. Elbette yalnız De- mokrasi prensiplerine saygı duyan memleketlerde, iktidarı elinde tutan- lara yaptıkları israfın hesabını sormak mümkün olur. Komşumuz İran- da ise böyle bir sualin başlarına ne yıldırımlar çekeceğini bilenler sustu- lar ve köşebaşlarını sefil kıyafetli dilenci kalabalığının tuttuğu sokakla- ra bir milli servetin serilmesi karşısında sadece acı acı gülümsiyebildiler. ziyaret eden bir hastalık Horani ile üç arkadaşını da ziyaret etmişe ben- ziyordu: Şahsi iktidar humması. A.B.D. Şaşırtıcı karar Fıilâdelfîyada Jersey — civarında son süratle yol alan bir trenin rahat koltuğuna yaslanıp ayaklarını masa- ya uzatmış, sarışın, güçlü kuvvetli, gözleri aşağıya çekik genç adam ça- yını yudumladı ve Lâtin Amerikalı gazeteciye dönerek: "Saludos ami- gos; cinco minutos, sin politica- Mer- haba arkadaş, beş dakika ama po- litika yok" dedi. Geçen hafta başın- da bir gündü ve bu sözleri söyleyen adam, New York Eyaleti Valisi Nel- son Rockefeller'den başkası değildi. Birkaç saat önce de Cumhuriyetçi Partinin Amerikan Cumhurbaşkan- 27